( ڇ )
1. ڇاڻي ڇنڊي، پيهجي. (ورجيس)
2. ڇتي ڪتي جي دوا آهي، ڀتر. (طبي، پھاڪو)
3. ڇٺي موروُن ونٺي، ٻانڀڻ ڪھڙو ڏوهه؟ (پھاڪو)
انگ اڳيئي لکيا پيا آهن، ٻانڀڻ جو ڪھڙو ڏوهه؟
4. ڇڄ ڳالھائي ته ٺيڪ پر اَڄ پرڻ به ٿو ڳالھائي جنھن ۾ سوين ٽونگ! (پھاڪو)
5. ڇڏڻ کانپوءِ، اڏڻ ڪھڙو؟ (پھاڪو)
6. ڇڙهي اَچي ڇم ڇم، وديا اَچي گم گم. (چوڻي)
7. ڇڪ منجهي ته سورج ڏانھن نھارجي. (پھاڪو)
ڪڏهن به تڪليف ۾ هججي ته سياڻي وٽ وڃجي.
8. ڇڪو ڇنو، ٻليءَ ڀاڳين. (پھاڪو)
ڇڪو: سنڌ ۾ ڇت ۾ ٺڪر جو ٿانءُ ٽنگي ڇڏبو هو، جنھن ۾ مڇي پلو يا ٻي کاڌي جي شيءِ وجهي رکبي هئي. جڏهن ڇڪو ڪڏهن ڇڄي پوندو هو ته ٻليءَ جو ڀاڳ لڳي ويندو هو. ٻليءَ جي نصيب جي ڪري ڇڪو ڇڄي.
9. ڇوڪر ڇتي ذات، ڀون ڀون ڪن ڀڳت ۾. (چوڻي)
10. ڇوڪراڻي پوتي، ڪنھن نه ڌوتي. (چوڻي)
11. ڇوڪرو ڪڇ ۾، ڍنڍورو شھر ۾. (چوڻي)
12. ڇيڻو پٽ تي ڪرندو، ڪک پن ضرور ميڙيندو. (چوڻي)
___________
( ح )
1. حاڪم جي ياري؛ ٻه آڱر ٽاڪ، ٻي سڀ واري. (پھاڪو)
ٽاڪ: ڏاڍي زمين.
2. حجامڙو، حرامڙو! (چوڻي)
3. حجتي، لعنتي. (چوڻي)
4. حجم ۽ پاڪي، چڳ نه بچندي باقي. (چوڻي)
حجم کي پاڪي هٿ ۾ ملي ته مٿي تي هڪ وار کي به ڪو نه ڇڏيندو. ۲. ڪنھن نالائق کي حڪم والي ملندي آهي ته ائين ڪندو آهي.
5. حرڪت ۾، برڪت. (چوڻي)
6. حريف هڻي، اَڌ کڻي. (چوڻي)
7. حلوي حلوي چوندي، وات مٺو نه ٿئي. (پھاڪو)
8. حمائتڻ گڏهه، عراقڻ کي اِٽيون هڻي. (پھاڪو)
ڪنھن به گڏهه کي ڪو حمايت (مدد) ڪندڙ ملندو آهي ته عراقي سٺي گهوڙيءَ کي به اِٽون (لتون) هڻندو آهي. ڪنھن نالائق ماڻھوءَ کي ڪنھن جي اَجائي مدد يا هشي ملندي آهي ته اشراف ماڻھوءَ کي گهٽ وڌ ڳالھائڻ کان ڪو نه گسندو آهي.
9. حيلي رزق، بھاني موت. (چوڻي)
حيلي: ڪوشش. بھاني: سبب. رزق: روزگار. ۲. ڪوشش ڪرڻ سان روزگار ملي ويندو آهي ۽ موت به هڪ نه هڪ بھانو ڪري ايندو آهي.
___________