ڪالهه ! هتي شيطان آيو هو
سڄي دنيا جي حڪومتن جا نمائندو!
اوهان سڀني کان صبح جو سلام – سڀ کان پهرين ته آئون ادب ۽ احترام سان اوهان سڀني کي اها دعوت ڏيندس ته جنهن به هيءَ ڪتاب نه پڙهيو آهي، اهي هي ضرور پڙهن.
(هن اها ڳالهه اتي ويٺلن کي ڪتاب ڏيکاريندي چئي.)
نوم چومسڪي آمريڪا ۽ دنيا جو هڪ نهايت محترم دانشور آهي، هيءَ سندس تازو ڪتاب آهي، جنهن جو عنوان آهي.
Hegemony or urvial :
The Imporialist Strategy of the Unted Status
هي ڪتاب اسان کي 21 هين صدي ۽ اڄ جي دنيا ۾ ٿيندڙ واقعن کي سمجهڻ ۾ مدد ٿو ڏي.
آمريڪا جي اجاري اداريءَ وارن ارادن بني نوح انسان جي بقا کي خطري ۾ وجهي ڇڏيو آهي. اسين اوهان کي لڳاتار ان خطري کان واقف ڪندا رهيا آهيون. اسين آمريڪا ۽ سڄي دنيا جي عوام کي اپيل ٿا ڪريون ته هو ان خطري جي ٽوڙ واسطي عملي قدم کڻن. اهو خطرو تلوار جيان اسان جي مٿان لڙڪي رهيو آهي.
هي ڏاڍو سٺو ڪتاب آهي، مون کي پڪ آهي ميڊم پريزيڊنٽ ته اوهان هي ضرور پڙهيو هوندو، هي ڪتاب انگريزي کانسواءِ روسي، جرمني ۽ عربي زبانن ۾ پڻ ڇپيو ويو آهي، منهنجي خيال ۾ ته جن ماڻهن کي سڀ کان پهرين هي ڪتاب پڙهڻ گهرجي، اهي آمريڪا ۾ رهندڙ منهنجا ڀائر ۽ ڀينرون آهن، ڇو ته هنن جي لاءِ اهو خطرو سندن گهر ۾ ئي موجود آهي.
شيطان گهر ۾ آهي، شيطان، هائو شيطان گهر ۾ آهي.
۽ شيطان ڪالهه هت آيو هو، ڪالهه شيطان هت آيو هو، هت .... ۽ ان جي ڌپ اڄ به پکڙي پيئي آهي. ڪالهه... هت شيطان آيو هو، معزز خواتين ۽ حضرات، آمريڪا جو صدر اهو جنٽل مين جنهن کي آئون شيطان ٿو چوان، هو هت روسٽرم تي آيو هو ۽ ائين پيو ڳالهائي ڄڻ دنيا جو مالڪ هجي. دنيا جي مالڪ جيان پي ڳالهايائين. منهنجو خيال آهي ته پاڻ آمريڪي صدر جي ڪيل ڪالهوڪي تقرير جي تجزبي لاءِ ڪنهن نفسياتي ڊاڪٽر کي گهرائي سگهون ٿا، هو سامراج جي ترجمان جي حيثيت سان آيو هو، هو دنيا جي ماڻهن تي غلبي، انهن جي پرماريت ۽ ڦرلٽ جي هاڻوڪي نظام جي بچاءُ جي ڪوشش ڪري رهيو آهي.
ان منظر کي ”الفرڊهچڪاڪ“ جي ڪنهن موويءَ ۾ استعمال ڪري سگهجي ٿو، آئون ته ان جو نالو ”شيطاني نسخو“ تجويز ڪندس، جيئن چومسڪيءَ پنهنجي ڪتاب ۾ واضح طور تي لکيو آهي ته آمريڪي رياست پنهنجي غلبي جي نظام کي سگهارو بنائڻ جي لاءِ اهو سڀ ڪجهه ڪري رهي آهي، جيڪو ڪري سگهي ٿي، پر اسين کيس ائين ڪرڻ جي موڪل ڏيئي نٿا سگهون.
دنيا جي پيءَ جي تقرير – چريائپ سان ڀريل منافقي، هر شئي تي ڪنٽرول ڪرڻ جي ضرورت تحت جنم وٺندڙ سامراجي منافقت – هو چوي ٿي ته هو هڪ جمهوري ماڊل کي لاڳو ڪرڻ چاهي ٿو، پر اهو آهي سندس جمهوري ماڊل! اها ته مٿين اشرافيه طبقي جي ڪوڙي جمهوريت آهي ۽ هڪ نهايت نج جمهوريت، جيڪا هٿيارن، بمن ۽ بندوقن جي زور تي لاڳو ڪئي ويئي آهي.
ڪهڙي نه عجيب جمهوريت آهي. اها، ارسطو ۽ جمهوريت جا ٻيا باني ته شايد سڃاڻي به نه سگهن، هيءَ ڪهڙي قسم جي جمهوريت آهي جيڪا ميرينز ۽ بمن جي ذريعي لاڳو ڪئي وڃي ٿي؟
ڪالهه، آمريڪا جي صدر، هن ئي ڪمري ۾ اسان کي چيو هو ۽ آئون سندس ئي لفظ ڳالهائڻ لڳو آهيان. ”اوهان جنهن پاسي به ڏسندا، اوهين انتهاپسندن کي اهو چوندي ٻڌندا ته اوهين تشدد، دهشت ۽ شهادت جي ذريعي ئي غربت مان نڪري پنهنجو وقار بحال ڪري سگهو ٿا.“
هو جيڏانهن به ڏسي ٿو، کيس انتهاپسند نظر اچن ٿا، ۽ اوهين منهنجا ڀائرو! هو اوهان جي رنگ کي ڏسي ٿو ۽ چوي ٿو ته هي انتها پسند آهن، کيس ته بوليويا جو لائق صدر به انتهاپسند نظر ٿو اچي، ائين ڪونهي ته ڪو اسين انتها پسند آهيون، اصل ۾ دنيا سجاڳ ٿي رهي آهي، چوڌاري سجاڳي پکڙجي رهي آهي ۽ ماڻهو اُٿي کڙا پيا ٿين.
پيارا عالمي ڊڪٽيٽر! منهنجو خيال آهي ته تون پنهنجي باقي سڄي زندگي ڊيڄاريندڙ خواب ۾ گذاريندين، ڇو ته اسين سڀ بيهي رهيا آهيون، اسين سڀ آمريڪي سامراج جي خلاف کڙا ٿي رهيا آهيون ۽ برابري، عزت ۽ قومن جي خودمختياريءَ جا نعرا هڻي رهيا آهيون، هائو، تون اسان کي انتهاپسند چئي سگهين ٿو، پر اسين ته سلطنت جي خلاف اُٿي کڙا ٿي رهيا آهيون، غلبي جي ماڊل جي خلاف کڙا ٿي رهيا آهيون.
صدر اهو ٻيهر چيو ته، ”آئون وچ اوڀر جي ماڻهن سان سڌوسنئون چوڻ آيو آهيان ته منهنجو ملڪ امن ٿو چاهي.“
اهو سچ آهي، اسين برونڪس ۾ ڦرنداسين، اسين جيڪڏهن نيويارڪ، واشنگٽن، سان ڊياگو يا ڪنهن به شهر ۾ جهڙوڪ سان انٽونيو، سان فرانسڪو ۾ وڙڪنداسين، ڪنهن به فرد سان، آمريڪا جي ڪنهن به شهريءَ کان پڇنداسين ته هي ملڪ ڇا ٿو چاهي؟ ڇا هي امن ٿو چاهي؟ ته هو چوندا ”هائو.“ پر حڪومت امن نٿي چاهي، آمريڪا جي حڪومت امن نٿي چاهي، اها پرماريت، ڦرلٽ ۽ پنهنجي اجاراداري واري نظام کي قائم رکڻ ٿي چاهي.
هوءَ امن ٿي چاهي ته پوءِ عراق ۾ ڇا پيو ٿئي؟ لبنان ۾ ڇا پيو ٿئي؟ فلسطين ۾ ڇا پيو ٿئي؟ گذريل سئو سالن ۾ لاطيني آمريڪا ۽ دنيا ۾ ڇا ٿيو؟ ۽ هاڻ وينزويلا کي ڌمڪيون ڇو پيون ڏنيون وڃن.
هن لبنان جي عوام کي چيو،”اوهان مان ڪيترائي ماڻهون پنهنجن گهرن ۽ پاڙن کي ڪراس فائر جي نشاني ۾ ايندو ڏسي چڪا آهن.“ اوهين ڪيترو چريا ٿي سگهو ٿا؟ اها بي شرمي سان ڪوڙ ڳالهائڻ جي ڪهڙي نه وڏي خاصيت آهي! بيروت ۾ خطرناڪ ترين بمن سان بمباري!؟ هو چوي ٿو اهو ڪراس فائر آهي.
اها سوچ، سامراجي، فاشسٽ، قاتلاڻي ۽ نسل ڪشيءَ واري سوچ آهي، سلطنت ۽ اسرائيل، فلسطين ۽ لبنان جي ماڻهن تي فائرنگ ڪري رهيا آهن، اها آهي اصل صورتحال.
آمريڪا جو صدر ماڻهن سان ڳالهائڻ آيو هو، دنيا جي ماڻهن سان، هو اهو چوڻ آيو هو، آئون پاڻ سان گڏ ڪجهه دستاويز کڻي آيو آهيان، ڇو ته آئون اڄ ئي صبح جو ڪن دستاويزن کي پڙهي رهيو هوس، مون ڏٺو ته هن افغانستان جي ماڻهن، لبنان جي ماڻهن ۽ ايران جي ماڻهن سان ڳالهايو ۽ هن انهن سڀني ملڪن جي ماڻهن سان سڌوسنئو ڳالهايو، اوهين حيرت مان سوچي سگهو ٿا ته فقط آمريڪا جو صدر ئي سڄي دنيا جي ماڻهن سان خطاب ڪري ٿو ۽ جيڪڏهن دنيا جي ماڻهن کي موقعو ڏنو وڃي ته هو کيس ڇا چوندا؟
منهنجي خيال ۾ مون کي ڪجهه اندازو آهي ته ڏکڻ جا پيڙهيل ماڻهو ڇا ٿا سوچين، منهنجو خيال آهي ته جيڪڏهن کين مائيڪرو فون ڏنو وڃي ته هو چوندا، ”يانڪي سامراجي! هٽ پري ٿي... ڀڄ هتان.“
۽ تنهنڪري ميڊم صدر، منهنجا دوستو، منهنجا ساٿيو، گذريل سال اسان هن ئي هال ۾ آيا هئاسين، ايئن اسين گذريل اٺن سالن کان اچي رهيا آهيون ۽ اسان جيڪو ڪجهه چيو هو، اڄ ان جي توثيق ٿي رهي آهي. مڪمل توثيق.
منهنجي خيال ۾ هن هال ۾ موجود ڪوبه شخص نظام جي بچاءُ نٿو ڪري سگهي، اچو ته مڃيون.... اچو ته ايماندار بنجون.... گڏيل قومن جو اهو نظام جيڪو ٻي مهاڀاري جنگ کانپوءِ جوڙيو ويو هو، ڊهي چڪو آهي. اهو بيڪار ٿي چڪو آهي.
هائو، ان ۾ هڪ خوبي آهي، اها ته اهو اسان کي هر سال هڪ ڀيرو گڏ ڪري ٿو. تقريرون ڪيون وڃن ٿيون ۽ هر قسم جا ڊگها ڊگها دستاويز تيار ڪيا وڃن ٿا ۽ ڪل جهڙي هابيل تقرير ڪئي، کهريون تقريرون ٻڌون ٿا ۽ بي شمار تقريرون ٿين ٿيون، جيئن اسين سري لنڪن ۽ چلي جي صدرن جون تقريرون ٻڌون ٿا، پر اسين يعني هيءَ اسيمبلي مفلوج بنجي چڪي آهي، اسان وٽ ڪوبه اختيار ڪونهي، دنيا جي ڊيڄاريندڙ صورتحال تي اثرانداز ٿيڻ جو ڪوبه اختيار ڪونهي، تنهنڪري وينزويلا اڄ 20 سيپٽمبر تي اها رٿ ڏي ٿو ته گڏيل قومن جي ٻيهر جوڙجڪ ڪئي وڃي.
ميڊم! گذريل سال اسان چار تجويزون پيش ڪيون هيون، جن تي عمل ڪرڻ اسين ضروري سمجهون ٿا.
پهرين آهي وڌارو- جنهن جي باري ۾ مُلئين يعني بُش ڪلهه هت ڳالهايو هو، سلامتي ڪائونسل جي مستقل ۽ غير مستقل ميمبرن جي تعداد ۾ وڌارو ڪرڻ ضروري آهي، ترقي پذير ملڪن کي مستقل ميمبر بنايو وڃي. اها پهرين وک آهي.
نمبر ٻه: عالمي تڪرارن کي نبيرن لاءِ شفاف فيصلا ڪرڻ ضروري آهن.
نمبر ٽي: غير جمهوري ميڪانزم، جنهن کي ويٽو سڏجي ٿو، سلامتي ڪائونسل جي فيصلن ۾ ويٽو کي هڪدم ختم ڪيو وڃي، اهو اسان سڀني جو مطالبو آهي.
آئون اوهان کي هڪ تازو مثال ٿو ٻڌايان، آمريڪي ويٽو، اسرائيل کي ان ڳالهه جي موڪل ڏني ته هو لبنان کي تباهه ڪري، اسين ڏسندا رهجي وياسين ۽ اسان جي اکين جي سامهون هڪ قرارداد کي منظور ٿيڻ نه ڏنو ويو.
نمبر چوٿون: جيئن اسان سدائين چيو آهي ته گڏيل قومن جي سيڪريٽري جنرل جو ڪردار سگهارو ڪري ان جي اختيارن کي وڌائڻو پوندو.
ڪلهه سيڪريٽري جنرل پنهنجي الوداعي تقرير ڪئي، جنهن ۾ هن اهو مڃيو ته گذريل ڏهن سالن ۾ معاملا اڳ کان وڌيڪ ڏکيا ٿي ويا آهن، بک، غربت، تشدد ۽ انساني حقن جي وڏي پئماني تي لتاڙِ ڪئي ويئي آهي. اهو گڏيل قومن جي نظام جي ڊهڻ ۽ آمريڪي اجاري داريءَ جو نتيجو آهي.
مئڊم ! وينزويلا ڪجهه سال اڳ گڏيل قومن جي اندر اها ويڙهه وڙهڻ جو فيصلو ڪيو ۽ اسين ان جي رُڪن جي حيثيت سان ان لاءِ آواز اُٿاري رهيا آهيون، اهو آواز وقار ۽ امن جي لاءِ ۽ بين الاقوامي نظام جي نئين جوڙجڪ جي لاءِ اٿاريو پيو وڃي، اهو آواز ڌرتي جي اجاردار ۽ جارح قوتن جي مذمت ڪرڻ جي لاءِ اُٿاريو پيو وڃي.
آمريڪي حڪومت وينزويلا کي سلامتي ڪائونسل جي هڪ عهدي جي لاءِ آزاداڻي نموني چونڊجڻ کان روڪڻ جي لاءِ هڪ غير اخلاقي حملو ڪيو، سلطنت سچ کان ڊنل آهي، سلطنت آزاد آواز کان ڊنل آهي، هو اسان کي انتهاپسند چوي ٿي، پر حقيقت ۾ اها پاڻ انتهاپسند آهي.
خير ميڊم پريزيڊنٽ! ڇا به هجي، پر منهنجي خيال ۾ ڪجهه اهڙا سبب به آهن، جو اسين اميد پرست بنجي سگهون ٿا، هڪ شاعر چيو هو ”بي وسيءَ ۾ به اميد پرستي.“ اُن جو سبب اهو آهي ته جنگين ۽ بمن ۽ جارحيت ۽ پري ايمٽپوجنگ ۽ سڀني قومن جي بربادي جي باوجود به اسين ڏسي سگهون ٿا ته هڪ نئون دور اُڀري رهيو آهي، جيئن سلويوروڊيگر چئي ٿو ته زمانو دل کي جنم ڏيئي رهيو آهي، سوچ جا متبادل طريقا موجود آهن، نوجوان مختلف انداز سان سوچي رهيا آهن ۽ انهيءَ جو مشاهدو فقط ڏهن سالن جي عرصي ۾ ٿي چڪو آهي، ساڳئي طرح سرمائيداراڻي نيولبرل دنيا جي جوڙ جڪ جو مفروضو به ڪوڙو هو، اها ڳالهه ظاهر ٿي چڪي آهي ته اهو نظام فقط غربت کي ئي جنم ڏي ٿو، هاڻ ان تي ڪير ٿو يقين ڪري؟
هاڻ اسان کي دنيا جي مستقبل جو تعين ڪرڻو آهي، پرهه ڪٿي پيئي ڦٽي، اوهين اها آفريقا ۾ ۽ يورپ ۾، ۽ اوشيانا ۾ ڏسي سگهون ٿا، آئون ان اميد پرستيءَ واري تصور تي زور ڀرڻ ٿو چاهيان، اسان کي پنهنجو پاڻ کي مضبوط بنائڻو آهي، اسان کي جنگ وڙهڻ جي پنهنجي ارادي کي سگهارو ڪرڻو آهي. اسان کي پنهنجي آگهي کي مضبوط ڪرڻو آهي، اسان کي هڪ نئين ۽ بهتر دنيا اَڏڻي آهي.
جيئن ته وينزويلا ان جدوجهد ۾ شامل آهي، تنهنڪري اسان کي ڊيڄاريو پيو وڃي، آمريڪا وينزويلا ۾ بغاوت جو منصوبو ٺاهيو، ان جي لاءِ رقم مهيا ڪئي ۽ نيٺ بغاوت برپا ڪرائي ۽ هو اڃا به وينزويلا ۽ دنيا جي ٻين ملڪن ۾ بغاوتون ڪرائڻ جون ڪوششون پيو ڪري. لاطيني آمريڪا جي سياستدانن کي قتل ڪيو پيو وڃي ۽ ڏوهه ڪرڻ وارا آزاد آهن، هو سي آءِ اي سان واسطو رکندڙ قاتل ۽ دهشتگرد آهن.
اسان کي هتي اها ڳالهه ياد رکڻ گهرجي ته اڄ کان ٽيهه سال اڳ ڪيوبا جي هڪ هوائي جهاز کي دهشتگرداڻي حملي ۾ تباهه ڪرايو ويو هو، جنهن ۾ 73 معصوم انسان مري ويا هئا ۽ هن خطي جو سڀ کان وڏو دهشتگرد ڪٿي آهي، جنهن ان هوائي جهاز کي تباهه ڪرڻ جي ذميداري قبول ڪئي هئي؟ کيس ڪجهه سالن جي لاءِ وينزويلا ۾ جيل موڪليو ويو هو ۽ پوءِ کيس سي آءِ اي ۽ حڪومتي عملدارن جي مدد سان ڀڄايو هو ۽ هاڻي هو هن ملڪ ۾ رهي ٿو ۽ آمريڪي حڪومت سندس حفاظت ڪري ٿي، هن پنهنجي ڏوهه جو اعتراف ڪيو هو، کيس سزا ملي هئي، پر آمريڪي حڪومت جا معيار ٻٽا آهن، اها جڏهن به چاهيندي آهي، دهشتگردن جو بچاءُ ڪندي آهي ۽ اسين وڏي واڪي چئون ٿا ته وينزويلا دهشتگردي ۽ تشدد سان جنگ جو خاتمو ڪرڻ جو پڪو پهه ڪري ڇڏيو آهي. اسين امن لاءِ وڙهندڙن ۾ شامل آهيون.
جنهن دهشتگرد کي آمريڪي حڪومت تحفظ ڏنو آهي، ان جو نالو ”لويئس پوساڊا ڪيرلز“ آهي، تنهن کانسواءِ وينزويلا مان ڀڄي ايندڙ بي شمار ڪرپٽ ماڻهون هتي موجود آهن، جن کي آمريڪي حڪومت تحفظ فراهم ڪري رهي آهي، اهي ماڻهو هتي ئي آهن، جن سفارتخانن کي بمن سان اڏايو ۽ بغاوت جي دوران ڪيترن ئي ماڻهن کي قتل ڪيو، هنن مون کي اغوا ڪيو هو ۽ مون کي قتل ڪرڻ وارا هئا، پر خداوند اسان جي مدد ڪئي ۽ عوام گهرن مان ٻاهر نڪري آيو ۽ فوج به ۽ اڄ آئون هتي موجود آهيان.
جن ماڻهن بغاوت ڪئي هئي، اهي هتي هن ملڪ ۾ موجود آهن ۽ آمريڪي حڪومت کين تحفظ ڏيئي رهي آهي. آئون الزام ٿو هڻان ته آمريڪي حڪومت دهشتگردن کي تحفظ ڏيئي رهي آهي ۽ سراسر چريائپ جون ڳالهيون پئي ڪري.
اسين هڪ نئون زمانون اُڀرندي ڏسي رهيا آهيون. اڻ ڌري تحريڪ جنم وٺي چڪي آهي ۽ منهنجا ساٿيو، منهنجا ڀائرو ۽ ڀينرون، مون کي خوشي ٿيندي ته اوهين به ان تحريڪ کي سگهارو ڪرڻ ۾ پنهنجو ڪردار ادا ڪريو.
هڪ نئين ۽ سگهاري تحريڪ جنم وٺي چڪي آهي، اسين ڏکڻ جا مرد ۽ عورتون آهيون، آئون انهن دستاويزن، انهن نظرين ۽ ان تنقيد سان پنهنجو فائيل بند ٿو ڪريان، آئون ڪتاب پاڻ سان گڏ کڻي پيو وڃان ۽ اهو نه وساريو ته آئون وڏي جوش ۽ وڏي نوڙت ۽ انڪساريءَ سان اوهان کي اهو پڙهڻ جي صلاح ڏيئي رهيو آهيان.
اسان کي ڌرتيءَ کي بچائڻ جي لاءِ نظرين جي ضرورت آهي، ڌرتيءَ کي سامراجي خطري کان بچائڻو آهي، مون کي اميد آهي ته گهڻو وقت نه لڳندو، هن صديءَ ۾ ئي اسين اهو نئون زمانو ڏسنداسين ۽ اسان جي ٻارن ۽ پوٽين، پوٽن، ڏوهٽن ۽ ڏوهٽين جي لاءِ امن سان ڀريل دنيا جيڪا گڏيل قومن.... نئين جڙندڙ اقوام متحده جي بنيادي اصولن موجب ٺاهي ويندي.
ٿي سگهي ٿو ته اسان کي گڏيل قومن کي ڪنهن ٻي هنڌ کڻي وڃڻون پوي، ڏکڻ جي ڪنهن شهر ۾ اسين وينزويلا جو نالو تجويز ڪري چڪا آهيون.
اوهان کي خبر آهي ته منهنجو ذاتي ڊاڪٽر ۽ چيف آف سيڪيورٽي مستقل هوائي جهاز ۾ بند آهن، کين گڏيل قومن جي اجلاس ۾ شرڪت جي موڪل نه ڏني ويئي، اهو شيطان پاران طاقت جو هڪ ٻيو غلط استعمال آهي، هو هت سلفر جي ڌپ ڇڏي ويو آهي. پر خدا اسان سان گڏ آهي ۽ آئون اوهان سڀني کي گلي سان ٿو لڳايان، خدا اسان سڀني تي پنهنجي ٻاجهه ڪري، اوهان سڀني لاءِ سٺي ڏينهن جي دعا سان.