نانيءَ جي ناسَ، آچر جي آس
تنهن رات منهنجو دوست شاهن ۽ آءٌ پير گلاب شاهه غازي تان مبن مـڱرئي جي پُٽ جي سک جو ڀتُ کائي، ٻروچن جي ٻنيءَ ۾ مٽيءَ جي دڙي تي اچي ويٺاسين. شاهن چيو: ”سڀاڻي شهر هلنداسين، مونکي چڻا وٺڻا آهن، ۽ شهر به گھمي اينداسين.“
”ڀائو آءٌ ته و يندس ڪاٺين تي“ کيس مجبوري ڏيکاريندي چيم: ”ٻيو ته شهر جو ڀاڙو به ڪينهي.“
آخرڪار آءٌ شاهن سان شهر هلڻ لاءِ راضي ٿيس ۽ هن منهنجي ڀاڙي ڀرڻ جو بار کنيو.
ٻئي ڏينهن منهنجي گھڻي ميڙ منٿ ۽ امڙ جي ايلازن کان پوءِ بابي شهر وڃڻ جي موڪل ڏني ۽ پاڻ ڪاٺين تي هليو ويو. شاهن به سنبري مون وٽ آيو. گھر کان نڪرڻ مهل نانيءَ سڏ ڪيو: ”ابا آچر! شهر پيو وڃين ته ڀلائي ڪري مون لاءِ ناس ورتيون اچجانءِ شهر ۾ ناس سٺي ٿي ملي........ هان اچي هي سوا روپيو“ نانيءَ پوتيءَ جي پلوَ مان پئسه ڇوڙيندي چيو: ”ابا! ناس ڀوري ۽ خوشبوءِ واري وٺي اچجانءِ“ نانيءَ کان سوا روپيو وٺي، شاهن ۽ مان بس ۾ سوار ٿي اچي شهر رسياسين. اڳ چاچي شاهنواز سان شهر آيو هوس، گھڻن ڏينهن کان پوءِ شهر پهچي، منهنجا وائيسر ڦري ويا. شاهن نه هجي ها ته وڃائجي وڃان ها. ماڻهن جا هشام، ڪارين جا ڪٽڪ، هيڏانهن کان هوڏانهن پئي ڦريا، مارڪيٽ ۾ ڀاڄين ۽ ميون جا ميڙ هجن. مان ۽ شاهن اَن بازار ۾ اچي پهتاسين. چانورن، چڻن، دالين ۽ اَنن جا انبار هجن. شاهن چڻا وٺي کڻي هڙ ٻڌي. کيس چيم: ”ناس ڪٿان ملندي شاهن!“ ”شاهي بازار مان“
اهن مونکي شاهي بازار ڏانهن وٺي هلڻ لڳو. هڪ دوڪان تي ٻارن جو گھڻو ميڙ بيٺو هو. دوڪاندار انهن کي ڪتاب پئي ڏنا. شاهن کي چيم، ”شاهن! هو ڏس سامهون، ڪتابن جي دوڪان تي ڪتاب پيا ورهائجن، هل ته پاڻ به هلي وٺون“
اسين ٻئي دوڪان وٽ پهتاسين، ”چاچا! اسان کي به هڪ ڪتاب ڏي ني.“
شاهن دوڪاندار کي چيو، دوڪان تي بيٺل ٻيا ڇوڪرا اسان کي گھورڻ لڳا، ”ڏي ڏيڍ روپيو ته ڏيانءِ ڪتابُ.“ دوڪاندار وراڻيو. ”پئسن سان پيو ڏين ڇا؟......... مون سمجھيو ته مفت پيو ملي، تڏهن هيترا ڇوڪرا اچي مڙيا آهن.“
”مفت ۾ به ڪو ڪتاب ملندو آهي ڇا؟......“ سڀ ڇوڪر کلڻ لڳا. ”ڪتاب ڏاڍو سٺو اٿوَ ادا........ هر مهيني ايندو آهي“ هڪ ڇوڪر ڪتاب ڏيکاريندي چيو، ”ٻارڙن جون سٺيون آکاڻيون ۽ بيت لکيل اٿس“
مون ڪتاب ڏانهن نهاريو ڪتاب جي مٿان هڪ ننڍڙي ٻالڪ جي وڻندڙ مورت هئي، مٿان ڪجھه لکيل هو پڙهيم، لکيل هو:
”گُلن جهڙا ٻارڙا“.
شاهن کي چيم: ”شاهن! ڪتاب تي هي ٻالڪ جو فوٽو، هوبهو ڄڻ ماسي مهراب جي پُٽ پنهون. شاهن! ڪتاب ضرور وٺون، ڏاڍو سٺو آهي، مونکي ڏاڍو ٿو وڻي.“
مون چار آنا شاهن کان اڌارا وٺي، نانيءَ جي سوا روپئي ۾ ملائي، ڏيڍ روپيو دوڪاندار کي ڏنو. کانئس ڪتاب وٺي پنا اٿلائڻ لڳس. شاهن چيو: ”پر آچر............ هاڻي نانيءَ جي ناس!“ ڪتاب جي خوشيءَ م نانيءَ جي ناس جو خيال ئي لهي ويو. مون لنوائي ڇڏيو ۽ اچي ڳوٺ واري بس ۾ چڙهياسون. ساري واٽ بس ۾ ڪتاب ڏسندو آيس. سٺا سٺا فوٽو ۽ آکاڻيون.
جڏهن گھر پهتس ته نانيءَ پڇيو: ”ابا آچر! اندءِ منهنجي ناس“ ”ناناس.... ناس“ پهريون ته هٻڪيس پر اٽڪل سمجھه ۾ آئي.
”ناني! تو وارو سوا روپيو.......... تو وارو سوا روپيو ني شهر ۾ ڪري پيو.“ ”اَئي ابا............. آءٌ ته هاڻي مٺس“ ناني ويچاري ماٺ ٿي وئي. آءٌ ويهي رسالي مان ڪهاڻيون پڙهڻ لڳس.