9
’روئندو اڳي مان به ڏاڍو هوس... پر هاڻ محسوس ٿيندو آهي، مري ويو آهيان....‘
ان رات ڏاڍو روئڻ چاهيو هئم. ٻارن جيان روڊ تي سمهي، اکين تي هٿ رکي، پاڻ کي روئارڻ لاءِ گذري ويل سمورن دکن کي ياد ڪرڻ لڳو هوس ۽ ياد اچي ويئي هئي. پنهنجي هڪ ڳالهه، چيو هئم:
’گوتم، اڳي- گهڻو اڳي جڏهن منهنجو وڏو ڀاءُ بيروزگار هوندو هو ۽ مان ٽيليفون اٽينڊنٽ، تنهن زماني ۾ پگهار مان ڪجهه پيسا بچايا هئم. پنهنجي وڏي ڀاءُ کڻي چيو هئم، ’مون ڪجهه پئسا گڏ ڪيا آهن، مون کي هڪ ڪوٽ وٺڻو آهي.‘ منهنجي وڏي ڀاءُ چيو هو: ’هل مان توکي لنڊا مان زبردست ڪوٽ وٺي ٿو ڏيان....‘ منهنجو ڀاءُ مون کي شهر جي مشهور لنڊا جي دڪان تي وٺي ويو هو.... هن مون کي پنهنجن هٿن مان ڪيترائي ڪوٽ پاريا هئا. پوءِ... هن کي ٻه ڪوٽ وڻي ويا هئا. منهنجي ڀاءُ انهن مان هڪ جي قيمت پڇي هئي.... دڪاندار ڪوٽ جي قيمت منهنجي کيسي ۾ پيل پئسن کان ڪجهه گهٽ ٻڌائي هئي. تڏهن منهنجي ڀاءُ، منهنجي کيسي ۾ پيل پئسن ۾ ٻئي ڪوٽ گهريا هئس. تڏهن مون رڙ ڪري چيو هو... ’ٻه نه هڪ! مون کي هڪ ڪوٽ گهرجي .....‘ ان گهڙيءَ منهنجي اندر جو مفاد پرست ماڻهو جاڳي پيو هو... نه چاهيو هئم، ته منهنجو ڀا به منهنجن پيسن مان ڪوٽ وٺي. منهنجو وڏو ڀاءُ، مون کي ڏاڍو چاهيندو آهي....بلڪل ٻارن وانگر. اڄ جڏهن مان بيروزگار آهيان.... ته هو مون ڏانهن پابنديءَ سان پيسا موڪليندو آهي... پينٽ پيس... شرٽس.. پرفيومز.. يار، مان ڏاڍو سيلفش.. آهيان. ڪميڻو....‘
لڙڪ ريڙهيون پائي پنبڻين وٽ مڙي آيا هئا. چيو هئم:
’منهنجا دوست مون کي مسخرو سمجهندا آهن... هو سمجهندا آهن..... مون کي ڪوبه غم، ڪوبه ڏک ڪونهي.... هنن ڪڏهن به منهنجي اندر ۾ جهاتي پائي ناهي ڏٺو. مان جيڪو ايڏو خواش....‘
منهنجو ڳلو دک سان ڀرجي ويو هو. وڌيڪ چئي نه سگهيو هوس. گوتم مون کي ڀاڪر پائي چيو هو:
’مون کي خبر آهي، تون ڇا آهين.... مون کي خبر آهي ته تون هميشه ايترا وڏا ٽهڪ ڏئي ڇو کلندو آهين....‘
مون لڙڪن کي ٻانهن سان اگهندي، سڏڪن کي گهٽيندي چيو هو:
’گوتم.... ماڻهو محبتن جي موٽ ۾ ويساهه گهاتيون، دوستين جي نانءَ تي دوکا ڇو ڏيندا آهن....؟‘
’سڀئي ماڻهو ’فراگر‘ کي رستو پار ڪرائي نه سگهندا آهن دوست.‘
’ها.... اسان اڄ تائين ڪنهن کي به شربت ۾ زهر ملائي ڏئي نه سگهيا آهيون، اڄ تائين... ڪنهن جي به پٺيءَ ۾ خنجر کپائي سگهيا اهيو..... ماڻهو، اهو سڀ ڪيئن ڪندا آهن....؟‘
’جيئرن احساسن وارا ماڻهو، ڪنهن جي به پٺيءَ ۾ خنجر کپائي نه سگهندا آهن.‘ گوتم چيو هو.
مون کي ڄڻ ڪجهه ياد اچي ويو هو، چيو هئم:
’ها... جيئرن احساسن وارا ماڻهو، ماڻهوءَ کي ماڻهونءَ هٿان مرندي ڏسي آتم هٿيا ڪري ڇڏيندا آهن....‘
اسان ڳالهائيندا. ڀلڪندار آرٽس فيڪلٽيءَ جي پويان کٽي ويل پهاڙيءَ تي پير لڙڪائي ويهي رهيا هئاسون. چنڊ جو لاش رات جو درياهه ۾ هوريان هوريان اولهه ڏسا ڏانهن لڙهي رهيو هو. وڪلپٽس جي جهڳٽي ۾ علام آءِ آءِ قاضيءَ جي مزار جو اڇو قبو سرچ لائيٽس جي روشنين ۾ وڻن وچان، اڀرندڙ چنڊ جيان اڌ روشن نظر اچي رهيو هو. تمام پريان حيدرآباد جون روشنيون هلڪي ڪوهيڙي ۾، ٽانڊاڻن جيان ٽمڪي رهيون هيون. گوتم. حيدرآباد جي روشنين ڏانهن تڪڻ لڳو هو.
مون وڻن مان اڌ روشن نظر ايندڙ قاضيءَ جي مزار ڏانهن گهوريندي چيو هو:
’مان آتم هٿيا ڪري ڇڏيندس....‘
گوتم ڏڪي ويو هو. ڪلهن تان کسڪي ويل ڪمبل سرير سان ويڙهي ڇڏيو هئائين.
’خودڪشي مسئلن جو حل ته ڪونهي دوست....؟‘
’مسئلن جو ته ڪو به حل ڪونهي.... هر حل پٺيان اکٽ مسئلا ڇپ هنيون ويٺا آهن.‘
گوتم اداس ٿي ويو هو. چيو هئائينءَ ’اسان کي پنهنجي مائرن لاءِ جيئڻ گهرجي.... ڇو ته ڪائنات جون سموريون بي غرض محبتون ماءُ کان شروع ٿي، ماءُ وٽ ئي اچي ختم ٿي وڃن ٿيون.‘ کن رکي گهٽيل آواز ۾ چيو هئائين: ’ننڍي هوندي مون زهن ۾ هڪ ڇوڪريءَ جو اسڪيچ ٺاهي ڇڏيو هو. جتي به ويندو هوس، جتان به لنگندو هوس، هر چهري ۾ پنهنجو آئيڊئل ڳولهڻ لڳندو هوس. پوءِ مهنجي مائٽن، منهنجي نه چاهڻ جي باوجود منهنجي شادي ڪرائي ڇڏي..... جڏهن منهنجي شادي ٿي پئي ۽ منهنجي هٿن تي ميندي هنيئون پئي ته مان ڳاج ڳائيندڙ ٽوليءَ ڏانهن ڏٺو هو. مان اهو ڏسي حيران ٿي ويو هوس ته دهل وڄائيندڙ ڇوڪري بلڪل منهنجي تصوراتي آردش جهڙي هئي.... ان مهل مون کي ائين محسوس ٿيو هو ڄڻ منهنجو پير اوچتو ڪنهن بارودي سرنگهه تي پئجي ويو هو. منهنجي جسم جا ٽڪر هوائن ۾ وکري ويا هجن.... وقت هٿن مان ڇڏائجي چڪو هو. اها سڄي رات مان پنهنجي زال سان گڏ ڪنهن لاش جيان پيو رهيو هوس.... پوءِ......پوءِ هوريان هوريان ايڊجسٽ ڪري ڇڏيو هئم. پر موٽ ۾ ڇا مليو...؟ اداس راتين ۾ اڪيلائين جو زهر. ڀوڳنا...... نه کٽندڙ پيڙا.... رڳو ان لاءِ جو منهنجي زال جا مائٽ، منهنجي ڀيڻ کي سکي رکي نه سگهيا.... منهنجي ڀيڻ واپس گهر هلي آئي. موٽ ۾ منهنجي گهر وارن منهنجي زال کي گهر ۾ رهائڻ کان نابري واري ڇڏي.... ۽ مان ٽن سالن جي ڌيءَ هوندي، بي انتها پيار ڪرڻ واري زال هوندي به، اداس راتين ۾ اڪيلائن جو زهر پيئندي به جيئندو رهيو آهيان... رڳو پنهنجي ماءُ لاءِ.... پوءِ، ڇا مون کي به آتم هٿيا ڪري ڇڏڻ گهرجي....؟ مري وڃڻ گهرجي سڀئي رشتا ڇڏي ......؟ ڇا ڏکن کان ڇوٽڪاري جو اهوئي حل وڃي رهيو آهي.....؟‘
ان رات گوتم بلڪل پاڻ جهڙو لڳو هئم. چيو هئم:
’اسان سڀ هڪ جهڙا آهيون...... اسان جا دک ساڳيان آهن. ۽..... ۽ اسان سڀئي فلئٽس جي ديوارن جيان هڪٻئي جي آسري بيٺل آهيون.....‘
ان رات گوتم مون کي اهي ڳالهيون سمجهائيندو رهيو هو، جيڪي هن کان اڳ مان پنهنجن ڪيترن اداس دوستن کي راتيون جاڳي سندن من ۾ جيئڻ لاءِ اتساهه جاڳائڻ لاءِ ٻڌائي چڪو هوس. سڀ پهاڙيون ۽ رستا روشن ٿي ويا هئا. ڪجهه روئڻ ۾ ڪجهه ڳالهائڻ ڪري مان ڪنهن حد تائين ريلڪس ٿي ويو هئم.
گهر پهچي اندر ٻيهر رجهڻ لڳو هو. ڪمري جون ديوارون سوڙهيون بڻجي ساهه ٻوساٽڻ لڳيون هيون. گهر ٽارچر ڪئمپ لڳو هئم. گهر مان نڪري ٻي مقصد رلڻ لڳو هوس هڪ ڳليءَ کان ٻي ڳليءَ تائين، هڪ روڊ کان ٻئي روڊ تائين. سوچڻ لڳو هوس ڪالهوڪي واقعي تي، اکٽ ڀيرا سوچڻ جي باوجود...... اهي ڳليون اهي رستا جن تي ڪڏهن مون سان هوندي هئينءَ.... تن مٿان ڪالهه هن سان ائين پئي ٽلينءَ ڄڻ. اهو ڪو ٻيو نه ’مان‘ هوس... ۽ ’مان‘ ڌارين وانگر آيس پئي تو پٺيان... ’مان جيڪو تولاءِ سورج هوندو هوس.... جنهن کي جڏهن نه پسندي هئينءَ ته تو لاءِ ڏينهن به رات بڻجي پوندو هو... اهو ’مان‘ جنهن کي پائڻ لاءِ تون فوٽ پاٿن مٿان ٽينٽ هڻي ويهڻ لاءِ به تيار هوندي هئينءَ. جيڪو تنهنجي سمورن ماڪ ڀنل خوابن جو محور هوندو هو.....
ڪيڏي آرام سان تنهن کي ڇڏي ڏنو هيئي....؟ مون کي سڌ آهي جڏهن قربتن جي ماکيءَ ۾ ويڇن جو لوڻ پئجي ويندو آهي، تڏهن نه ملي سگهڻ جا سبب سولائيءَ سان ملي ويندا آهن/ پيدا ٿي پوندا آهن. (ماءُ جو امالڪ هر وقت بيمار ٿي پوڻ، ڀاءُ جي هر وقت ائين اوچتي آڏي پڇا.....؟) ڪيڏو سهڻي نموني تو (مون کي) (مون کان) انڪار ڪري ڇڏيو هو...؟ ڪيڏي بيزار ٿي پوندي هئينءَ مون وٽ اچي...؟ پر هن سان ڪالهه ڪيڏو ٺهيل ٺڪيل هئينءَ....؟ ڄڻ نوڪريءَ تان نه، ڪنهن فنڪشن تان وري هجين.... ڪيڏي روشني هئي تنهنجن نيڻن ۾.....نه ماءُ جي بيماري جو دک، نه ڀاءُ جي آڏي پڇا جو ڀئو.... ٽانڊن جو مينهن وسندو رهيو هو، هلندو رهيو هوس پڄرندو کامندو رهيو هوس. شهاب ملي ويو هو. (اهو ئي شهاب سنجها... جنهن جي ڊرائنگ روم ۾ پرهه جي پهرين پهر جهڙيون شامون گذاريون هيون سين)... اجهاڻل چهري ڏانهن ڏسي پڇيو هئائين: ’خير ته آهي......؟‘
’خير......‘ فلمي مرڪ مرڪيو هئم.
ساڳي ئي ڊرائنگ روم ۾ اچي ويا هئاسون. ڏٺم هئم ان صفا ڏانهن جيڪو پنهنجي ويهڻ کان پوءِ الف ليليٰ! جو قالين بڻجي ويندو هو ۽ پوءِ ان روشندان ڏانهن، جتي پنهنجون سچايون اڇلايا هيون، چيو هئائين:
’ختم ٿي ويو ڇا....؟‘
’ها.‘
ٽهڪ ڏئي کلي پيو هو: ’ان تي ايڏي اداس ٿيڻ جي ڪهڙي ضرورت آهي....؟‘ کن رکي چيو هئائين: ’ڇوڪريءَ کي ماڻڻ کان پوءِ جيترو جلد ٿي سگهي ڇڏي ڏجي. ڇو ته ڇهجي وڃڻ کان پوءِ، ڇوڪري شادي ۾ گهوريل گلابن جهڙي ٿي پوندي آهي. مون کي ڏس..... الائجي ڪيتريون آيون، ڪيتريون ويون....؟‘ پيارا، موسمون ۽ ڇوڪريون ته ’انجواءِ‘ ڪرڻ لاءِ اينديون آهن.....؟‘ ذهني عذاب پيدا ڪرڻ لاءِ نه.... چيو هومانس: ’تون عجيب ماڻهون آهين.....؟‘
مرڪ هن جي مرادنگي سان ٽمٽار منهن کي وڌيڪ حسين بڻائي ڇڏيو هو. اجري چهري تي نيڻ ڪليسا ۾ رکيل ٻن ميڻ بتين جيان جرڪي پيا هئس. هن اٿي دري کولي ڇڏي هئي. مون سندس عقاب جي ڦهليل پرن جهڙن ڪلهن ۽ شاهه بلوط جيڏي قد ڏانهن ڏسي چيو هو:
’اڳي تون وزم پيئندو هئين.....‘
”پيئندين ڇا....؟“
’پيئار.‘
’اڳ ۾ ڪڏهن پيتو اٿئي.....؟‘
’نه.‘
’سگريٽ جو سوٽo هڻي ويندو آهين.....؟‘
’باقاعدي.‘
’ٺيڪ آهي.‘
هو سگريٽ ٺاهڻ لڳو هو. ڪمري ۾ مخصوص بوءِ پٿارجي وئي هئي. شهاب سگريٽ کي بند ڪري مون ڏانهن وڌايو هو:
’آ-وٺ.‘ چيو هئائين:‘ هڪ ئي دم سان اندر ۾ پاٿولي هڻي ويهي رهيل سمورا ڏک اک ڇنڀ ۾ اڏري ويندئي.‘ ڪش هنيو هئم. هڻندو هليو ويو هوس. شهاب مون ڏانهن مرڪي نهاريو هو. مرڪ هن جي چپن تان ترڪي منهنجي چپن تي پهچي وئي هئي. مرڪڻ لڳو هوس. مون سان گڏ ڪمري جون چارئي ديوارون به مرڪڻ لڳيون هيون.
’ڪيئن.....‘
’وا آآآ.....‘
سڀ وساري ويٺو هوس، کانئس موڪلائي ٻاهر نڪري آيو هوس. اُس هوندي به هري ڏسا ڪڪر، ڇائنجي ويا هئا. وڻن جون لامون ڌرتيءَ تي پٿارجي ويون هيون. ڀلڪڻ لڳو هوس. مان ڀلڪڻ لڳو هئم، الائجي رستا ڀلڪڻ لڳا هئا....؟ نه ڄاڻ ڪهڙي گهڙي رستا ڀلڪندي، تون مون کي ظهير جي ڀر ۾ هلندي نظر آئي هئينءَ ۽ منهنجي دل جنڊ جي پڙن جي وچ ۾ اچي ويل ڪڻڪ جي داڻو بڻجي پئي هئي. موٽ کائي تکين وکن ۾ اکڙيل ساهن سان ’ڊيلڪس‘ ۾ هليو ويو هوس. ڪائونٽر تي ويٺل کي تنهنجي ٽيليفون نمبر ٻڌائي، رسيور هٿ ۾ سوگهو جهلي جهرندڙ جيءَ سان وڄندڙ رنگ جون سيٽيون ٻڌندو رهيو هئم ٻئي طرف ڪنهن رسيور کڻي ورتو هو:
’هيلو....؟‘ تنهنجي ڇڻڪڻُ آواز گونجيو هو. ’پنهون ٿو ڳالهايان......‘ نڙيءَ کي آلو ڪري ڏڪندڙ آواز کي وس ۾ ڪندي چيو هئم:
’ها، چئو.....؟‘
’سنجها، مون کي تنهنجي سخت ضرورت آهي.....؟‘
’ها مان ڪوشش ڪندوس اچڻ جي.‘
’پليز تون جلدي اچ....‘
’ها مان ايندوس....‘
’ڪڏهن.... ؟‘
’جلد.‘
’ڪڏهن جلد.....؟....؟‘
’جڏهن چئين.....؟‘
’هاڻي هلي اچ، پليز......؟‘
’هاڻي!!!؟‘ (عجيب ٽهڪ) ’ايمپاسيبل.‘
’سنجها پليز.....مان توسان ملڻ ٿو چاهيان.......؟‘
’ڇا؟!!؟‘
’پوءَ.....؟ سڀاڻي، سڀاڻي ته ايندينءَ نه......؟‘
’سُڀاڻي-؟ نه، سڀاڻي مون کي هڪ ضروري ڪم آهي.‘
’سنجها، سنجها مان ڏاڍو عذاب ۾ آهيان ..... تنهنجو مون سان ملڻ ضروري آهي. پليز ڪجهه سمجهه سنجها....؟‘
’مجبوري آهي.‘
’ٻڌ توکي مون سان محبت آهي.....‘
(هلڪو ٽهڪ) ’مون کي ڪنهن سان به محبت ناهي. سواءِ پنهنجي.‘
’مون سان به نه.......؟‘
’مون چيو، نه.......؟‘
’چئو چئو سنجها، توکي مون سان محبت آهي.....؟‘
(طنز گاڏڙ ٽهڪ) ’ها آهي.. بس.....؟‘
’مون کي ڪس ڪر....؟‘
(ٽهڪ عجيب ٽهڪ)
’سنجها پليز مون کي ڪس ڪر.....‘
’اڇا........؟!!!؟‘ ۽ هلڪي چميءَ جو آواز.
’توکي مون سان محبت آهي نه......؟‘
’هه آ آ آ‘ (احسان ڪندڙ لهجو)
’ظهير سان ڇو ٿي گهمين سنجهان....‘
’مون کي هن سان گهمندي مزو ٿو اچي‘
’رومانس ڪرڻ لڳي آهينس.....؟‘
’چئي ڇڏيم: مون کي ڪنهن سان به محبت ڪونهي...‘
’مون، مون کي تنهنجي گهرج آهي سنجها....؟‘
’ها ها مان ايندوس.‘
’ڪڏهن.....؟ ڪڏهن.....؟‘
’ٻئي ڏينهن.‘
’ٻئي ڏينهن....!؟..... سڀاڻي اچ نه....؟‘
’چئي ڇڏيم پرينهن.‘
’....... ايندينءَ نه........؟‘
(هلڪو ٽهڪ) ’ها ها آآآ‘
’سنجها........‘
’سنجها...........‘
’مان ٻڌان پئي.‘
’نوڪري ڇو ٿي ڪرين.......؟‘
’گهرجون پوريون ڪرڻ لاءِ؟‘
’ٽي سئو رپيا ته مهيني تي توکي مان ڏئي سگهان ٿو؟‘
’ها، پر مان محنت سان ڪمائڻ چاهيان ٿي.‘
’سنجها.........؟‘
’ها، چئو؟‘
’ڇا هن وقت تائين، مان تنهنجي ڪابه گهرج پوري نه ڪئي آهي.....؟‘
’ٿورو ٿو ٿڦين......؟‘
۽ مان کامندو هليو ويو هوس. ڪيڏي نيچ ٿي وئي هئينءَ، ڳالهائڻ ۾؟
’مون ته ائين ڪڏهن ناهي سوچيو.......؟‘
’چوين ته پيو......؟‘
’توکي تو چوان، توکي، تون جا مون لاءِ هميشه بي لباس لفظ جيان رهندي آئي آهين.‘
چپ ٿي وئي هئينءَ.
’بي وقوف ٿو لڳان نه توکي، هن وقت....؟‘
’تون ۽ بي وقوف!!!؟‘ ٽهڪ، طنز ۾ ٻڌل ٽهڪ، نه کٽندڙ ۽ مان ڪرندڙ هيٺاهينءَ ڏانهن. ڦيريون پائي بولاٽيون کائي نه کٽندڙ اونهائيءَ ڏانهن. ڪيڏو سستو لڳو هوس پاڻ کي....؟
گهر اچي ٽٽي پيو هوس اگهاڙي کٽ مٿان. چارئي ڏسائون منهنجي کٽ جي چوڌاري واچوڙي جيان ڦرڻ لڳيون هيون. اها سڄي رات جاڳڻ کان پوءِ به شام تائين، ننڊ منهنجي کٽ جي پيرانڌيءَ وٽ بيهي منهنجي حالت مٿان مرڪندي رهي هئي. تنهنجا ٽيليفون تي ڳالهايل جملا بگهڙ بڻجي منهنجو ماس پٽيندا رهيا هئا. مان ڊگها ڊگها ساهه کڻندو گهر مان نڪري ويو هوس. ڊوڙندو رهيو هوس روڊ مٿان سڪون جي ڳولها ۾ ۽ ڀوڳنائن جي پکيا بگهڙ ڊوڙندا رهيا هئا منهنجي ڪڍ چاهيندي به ظهير سان نه مليو هوس. سٺو شهر بگهڙن ڀريل جهنگل لڳو هئم. جڏهن چوڪيدار چور ۽ دوستين جا دعويدار، ڌاڙيل بڻجي ويندا آهن ته ويساهه هر شئي تان کڄي ويندو آهي، پاڻ تان به. منهنجو دوست ظهير.... دوست، منهنجو پيارو دوست ...... پر سڄو ڏوهه ظهير جو به ته نه هو.........؟ ۽ سڄو ڏوهه تنهنجو به ته نه هو....؟ سڄو ڏوهه نارڊ مُني جو به ته نه هو....؟ پر، پر ڪجهه ڏوهه منهنجو به هو....۽ ڪجهه ڏوهه اسان ٻنهين جو به هو....؟ ها ڏوهه ته اسان ٻنهي جو هو ۽ ڏوهاري ته اسان مان ڪوئي به نه هو ......؟ اسان سڀ بي گناهه هئاسي سنجها.....؟ ۽ پنهنجا پنهنجا فرض ايمانداريءَ سان نڀائي رهيا هئاسون، نباهي چڪا هئاسون.
سوچ جا سڀ سلسلا سوڙها بڻجي هڪ ئي محور تي ڦرڻ لڳا هئا. پابنديءَ سان وزم پيئڻ لڳو هوس.
جنهن صبح جو توکي اچڻو هو. ان صبح جو وزم گهڻي پيئڻ ڪري منهنجو گلو سالن کان سڪل کوهه جينا ڪلراٺجي ويو هو. چپ سڪل پنن جهڙا ٿي پيا هئا. ننڍڙي موريءَ تي ويهي تنهنجو انتظار ڪرڻ لڳو هوس. بس آئي هئي. پهرين اسٽاپ تي بيٺي به هئي. پر تون نه لٿي هئنيءَ. بس منهنجي ڀر مان لنگهي هئي. ڏٺو هئم تون فرنٽ سيٽ تي ويٺي هئينءَ. سمجهي ويو هوس، ته تون انهن رستن تان اچڻ نه ٿي چاهيو، جن کي اورانگهي ڪڏهن مون وٽ پيار ونڊڻ ايندي هئينءَ.
موريءَ تان اٿي اڳئين اسٽاپ ڏانهن هلڻ لڳو هوس. شايد تو مون کي موري تي ويٺل ڏسي ورتو هو، تڏهن ئي ته گهر وڃڻ بدران، موريءَ ڏانهن هلڻ شروع ڪيو هيئي.....؟ سنسان روڊ جي هڪ ڪنڊ کان مان تو ڏانهن اچي رهيو هوس، ٻئي کان تون موڏانهن. تنهنجي ڪلهن تي پيل ڪاري تر واري چادر جا پلوءَ هوائن ۾ اڏامي رهيا هئا، تون سست وکن سان من ڏانهن اچي رهي هئينءَ....ڪيتري عجيب ڳالهه هئي سنجها...؟ ماڻهو سدائين ملڻ لاءِ وڇڙندا آهن، ۽ اسان هميشه وڇڙڻ لاءِ ملي رهيا هئاسون....؟!؟ لڙڪ نيڻن جي پليٽ فارم تي وڇوڙو بڻجي رڙهي آيا هئا ۽ دک گلي ۾ ريل جي سيٽي بڻجي ڦاسي پيو هوس. اسان ٿا ٻڙجندا هڪ ٻئي اڳيان اچي بيهي رهيا هئاسون. کاٻي طرف ڳليءَ ڏانهن اشارو ڪري پڇيو هومانءِ:
1هن ڳليءَ مان، پاڻ اڳي ڪڏهن لنگهيا آهيون-؟‘ ڪنڌ کي ناڪار ۾ لوڏي ڇڏيو هيئي چيو هئم:
’هن ڳليءَ مان گهر ته ويجهو آهي، پر مان توکي وٺي نه هلندس، ڇو ته ڪجهه ڳليون، ڪجهه رستا اهڙا به هجن- توکان وڇڙڻ پڄاڻان جن تان ڪڏهن لنگهان به، ته مون کي ڪجهه به ياد نه اچي-‘
مئل آواز ۾ چيو هيئي:
’صحيح آهي....‘
پاڻ وڏو چڪر ڪاٽي ان پيچري تان گهر اچي ويا هئاسون، جنهن تان اڪثر مون وٽ ايندي هئينءَ. توکي پسندي، ئي امان جي اڌ اجهاڻل نيڻن ۾ پرهه جي پهرين پهر جهڙو سوجهرو ڦهلجي ويو هو. ادي وڏيءَ جي چپن تي مرڪ جا هنج ترڻ لڳا هئا. رابيلا، رابيل جيان ٽڙي پئي هئي. تنهنجي منهن تي موت جي تار آڻيندڙ جهڙو تاثر ڇپ ماريو ويٺو هو. مئل منهن سان، بورچيخاني جي در کي ٽيڪ ڏئي، امڙ جي سامهون ويهي رهي هئينءَ ۽ امان سدائين وانگر تو آڏو پراڻين ڳالهين جون اڳڙيون کولي ويهي رهي هئي. چيو هئم:
’امان، هن سان پنهنجون ڳالهيون نه ڪندي ڪر. هيءَ ويچاري اڳي ئي پريشان آهي.‘
ٻاهر وڃڻ لڳو هوس. تو منهنجي پٺيان ايندي چيو هو:
’ها، آئي مان پرائي آهيان نه.....مون سان پنهنجوين ڳالهيون نه ڪندا ڪيو.‘
گهر جي ٻاهران بڻيل جهوپڙيءَ ۾ کٽ تي اچي آهلي پيو هوس. تون گهر جو در ڏئي کٽ جي ايس تي ويهي رهي هئيينءَ. نه ڄاڻ ڪيتري دير، اجنبين جيان چپ چاپ ويٺا رهيا هئاسون. ماٺ منهنجي هنياوءَ تي ڇپ وانگر ڇانئجڻ لڳي هئي. چيم هئم:
’ڇڏڻ ٿي چاهين.......؟‘
’مجبوري آهي.‘
’اهو سڀ پهريان ڇو نه سوچيو هيئي....؟
’اندازو نه هئم.‘
’تو کي خبر آهي..... امان ۽ ادي وڏي، تولاءِ ڪهڙا خواب لڌا آهن....؟‘
’ها‘
’انهن جي خوابن جي تو وٽ ڪائي اهميت ڪانهي.....؟‘
”آهي.... پر.... مان ڇا ٿي ڪري سگهان....؟“
’تون ڪري به ڇا ٿي سگهين سنجها، سواءِ پاڻ کي ۽ ٻين کي فريب ڏيڻ جي...تون رڳو وڏا خواب ڏسي ۽ ڏيکاري سگهندي آهين.... مون کي خبر آهي ته، مون کي خبر آهي ته تون اداس ڳالهيون ڪري ماڻهن جي دلين ۾ پهريان همدردي، پوءِ محبت جو جذبو پيدا ڪندي آهين.... رڳو ان لاءِ جو تو ۾ ڪوبه سيڪشوئل اٽريڪشن ناهي.... ڪابه سڌي سنئين ڇڪ ڪونهي. مون سان ملڻ کان اڳ.... توکي بلڊ ڪينسر هو.... ۽ .... ۽ مون کي پڪ آهي، ظهير جون همدرديون حاصل ڪرڻ لاءِ، تون يقينن ڪنهن ٻيءَ ڀيانڪ بيماريءَ جو شڪار ٿي وئي هوندينءَ....‘
’تون به مون سان دوکا ڪيا هئا....؟‘
’بدلو ٿي وٺين........؟‘
’..............‘
’مان جيڪڏهن توسان دوکا ڪرڻ چاهيان ها... ته هن وقت تائين تون مري چڪي هجين ها. صبا ۾ اهي سڀ ’ڪوالٽيز‘. اهي سڀ ’ايفرٽس‘ هئا، جيڪي تون ڪڏهن به پيدا ڪري نه سگهندينءَ... پر مان تنهنجي هر ڳالهه جو مانُ رکيو هو، ڇو ته زندگي مون کي توسان گذارڻي هئي. محبت مون تو سان ڪئي هئي. صبا سان نه.‘
ڪوبه جواب نه ڏئي سگهي هئينءَ. تنهنجو چهرو زوردار طوفان جي زد ۾ اچي اکٽ هنڌن تان ڀڄي پيل ڪنهن ڪاسميٽڪس جي پبلسٽي بورڊ وانگر بڻجي پيو هو. جهڪي منهنجي سڪل پنن جهڙن چپن تي ڪِس ڪرڻ چاهي هيئي.
’مري ويل ماڻهن تي ڪنهن به گرم ڇهاءَ جو اثر ناهي ٿيندو....‘
پر تون منهنجي ٺوٺ چپن تي پنهنجا نرم گرم چپ گسڪائيندي رهي هئينءَ. توکي هٽائيندي چيو هئم:
’پنهنجي ڇهڻ جا سمورا حق واسطا ته، تون گهڻو اڳ مون کان کسي چڪي آهين سنجها.. هاڻ نه تنهنجو منهنجي سرير تي، نه منهنجو، تنهنجي شرير تي اڌيڪار آهي.‘
پر تون ٻيهر مون تي جهڪي پئي هئينءَ، چيو هئم:
’جڏهن محبتون وڃائجي وينديون آهن، تڏهن ڇهاءُ پنهنجي سموري معنيٰ ۽ ڇڪ وڃائي ويهندو آهي... ۽ مان جسمن سان نه، جذبن سان پيار ڪندو آهيان. جسم سان پيار ڪرڻو هجيم ها ته صبا سان وڃي چڪو هجان ها، اڄ ايڏو نه ڀوڳيان ها.‘
توکي ڪجهه به سمجهه ۾ نه آيو هو، تو پنهنجي قميص جي زپ کي اڌ کولي چيو هو:
’هي سڀ تنهنجو آهي... هي سڀ هميشه تنهنجو رهندو آ، وٺ .....؟‘
’بند ڪري ڇڏ سڀ ڪجهه سنجها، هاڻ ان سڀ تي ظهير جو حق آهي.‘
تون ڀُري پيئ هئينءَ.
’مان ڇا ڪريان پنهون.....؟.... مان ڇا ڪريان............؟‘
ظهير ۾ مون کي جيل نظر ايندو آهي... هن جو ڳالهائڻ، هن جا ٽهڪ... هن جو چهرو..........‘
لڙڪ تنهنجن نيڻن ۾ رڙهي آيا هئا.
’توکي چاهڻ کان پوءِ مون ته هر عورت ۾ توکي ڳولهيو آهي سنجها....؟‘
’ها.....مان مڃان ٿي پنهون، مڃان ٿي ته اها منهنجي عادت بڻجي وئي آهي............ ان ڏاڍو چاهيو هو، تو سان رهڻ، توکي پائڻ... پر مان گهڻو عرصو ڪنهن سان به رهي نه سگهندي آهيان... هي ڏس... (تو پنهنجي ساڄي هٿ جو بُڪ ڏيکاريندي يو هو) جليل، جليل کان پوءِ تون... تو کان پوءِ ظهير ۽ ظهير کان پوءِ به هڪ ٻي محبت جي لڪير منهنجي هٿ ۾ اڪريل آهي. مون کي... مون کي خبر ناهي اهو ڪير هوندو....؟ پر، پر مان ظهير سان شادي ڪرڻ چاهيان ٿي. اها منهنجي خواهش آهي. يقين ڪر، مون کي هن سان ڪوبه رومانس ناهي. پر هن وٽ اهو سڀ ڪجهه آهي، جيڪو تو وٽ ڪونهي. مان سدائين مسواڙ جي گهرن ۾ رهندي آئي آهيان... مون کي شاديءَ کان پوءِ مسواڙ جي گهر نه گهرجي... مون کي پنهنجو، بلڪل پنهنجو آئيڊيل گهر گهرجي.....؟‘