پهريون ڪم
”جيڪڏهن توهان کي ڪنهن وڻ جو ميوو بدلائڻو آهي ته توهان کي وڻ جو ٻج بدلائڻو پوندو. اِن کان وڏي حماقت ڪابه نه ٿيندي، ته ڪڻڪ جو ٻج پوکي چانورن جي فصل جي اميد رکجي“ (سقراط)
پنهنجي نسل ۾ انقلابي تبديلي آڻڻ کان پهريان پنهنجي اندر انقلاب آڻيو. ياد رکو هي توهان جا ٻار آهن. هي اهو فصل آهي جيڪو توهان جي زمين تي ڦٽو آهي، زمين جي زرخيزي ئي فصلن کي شاداب ڪري سگهي ٿي. جڏهن ٻارن جي تربيت لاءِ والدين کي سکيا ڏني ويندي آهي ته ان وقت والدين لاءِ حيرانگي جي ڳالهه هيءَ هوندي آهي ته ٻارن ۾ خوشگوار ۽ مثبت تبديلي آڻڻ جي لاءِ والدين کي گهڻ طرفا ذهني رويه اپنائڻا پوندا آهن. هنن کي پاڻ ۾ تبديلي آڻڻي پوندي آهي. اها ڳالهه مڃڻي پوندي آهي ته پنهنجي گهر ۾ هلندڙ ڦرندڙ ڪتاب جيڪي شرارتون ڪري رهيا آهن، اُهي اسان لکيا آهن.
ٻار جي قسمت، تقدير ۽ مستقبل جو دارومدار انهن واقعن تي ناهي هوندو، جيڪي ان سان پيش اچن ٿا. پر ضرور ان رد عمل تي هوندو آهي جيڪو ڪنهن واقعي تي ظاهر ڪيو هجي! هر رد عمل اڪثر والدين کان ئي سکيو ويندو آهي. مثلاً: هيءَ ڳالهه ته اڪثر نفسيات ۾ شامل آهي، جيڪڏهن ٻار کي گار ڏني وڃي، ته هو به ڪاوڙ ۾ اچي ويندو ۽ جوابي طور گاريون ئي ڏيندو. پر جي ان ٻار، ننڍپڻ ۾ هيئن ڏٺو هجي ته ان جي والدين سان ڪڏهن ان طرح جو واقعو ٿيو هجي ۽ انهن گار جي جواب ۾ هڪٻئي کي معاف ڪري ڇڏيو هجي ته اها حقيقت آهي، ته ”اهو ڪئين ٿو ٿي سگهي ته ڪنهن جي چوڻ سان مان جانور جو نسل ٿي وڃان؟ مان ته ازل کان انسان ۽ انسان جو ٻچو آهيان ته يقينًا اهو ٻار به انهيءَ واقعي جي رد ۾ ڪاوڙ ڪرڻ جي بجاءِ معاف ڪري ڇڏيندو. ان مثال جو فارمولو هن ريت به ٿئي ٿو ته،
”زندگي ۾ ٿيندڙ واقعا، ۽ انهن واقعن تي ردعمل جا، جيڪي نتيجا اسان کي حاصل ٿين ٿا.“
ٻارن جي زندگي ۾ ٿيڻ وارن واقعن کي تبديل ڪرڻ بجاءِ انهن واقعن جي رد عمل کي تبديل ڪرڻ جو سبق ڏيو ته، نتيجا خود بخود بدلجي ويندا.
”اهي سڀئي رڳو الزام آهن . پنهنجي مرضيءَ سان جيترو ٻين کي خراب چئو، ڪيتريون ڀي خراب حالتون ڇو نه هجن. ڪجهه نه بدلبو جيڪڏهن پاڻ نٿا بدلايو ته.“ (وائن ڊبليو ڊائر)
ڇا توهان کي ڄاڻ آهي ته دنيا جي سڀني غير معمولي ماڻهن ۾ هڪ خوبي ڏٺي وڃي ٿي، اها خوبي ڪوبه شخص ماءُ جي پيٽ مان سکي نه ايندو آهي، پر اها خوبي هر ٻار ۾ پيدا ڪئي ويندي آهي. اها خوبي آهي...