• ڪرنل قذافيءَ جا گهر ڀاتي
سيف الاسلام قذافي
هيءُ پنهنجي پيءُ جو سياسي جانشين هو، جيڪو 1972ع ۾ ڄائو هو. هن جي موجوده پوزيشن بابت 25 آڪٽوبر تي، شام جي ٽي ويءَ تان نشر ٿيل هڪ وڊيو پيغام ذريعي اِهو ميڊيا ۾ آيو ته، هِن چيو آهي ته، ”هيءُ لبيا ۾ آهي. ۽ پنهنجي والد جو پلاند ڪندو يا لبيا ۾ ئي پنهنجي جان ڏيندو،“ هيءُ پنهنجي پيءُ جو ٻيو نمبر فرزند هو ۽ جيڪو قذافيءَ جو پسنديده پُٽ ۽ سياسي جانشين هو،
هيءُ آخر ۾ ”بني وليد“ شهر ۾ پنهنجي والد جي محلات ۾ اهو اعلان ڪندي ڏٺو ويو هو ته، هن باغين جي چيلهه ڀڃي وڌي آهي، حالانڪ باغين جي اسپيشل فورس اِن اعلان کان چند ڪلاڪ اڳ اعلان ڪيو هو ته، اِنهن کيس گرفتار ڪري ورتو آهي.“ هي تربيت ۽ تعليم جي لحاظ کان انجنيئر هو ۽ 2008ع ۾ هن کي ’لنڊن اسڪول آف ايڪنامڪس‘ پي ايڇ ڊي جي ڊگري ڏني هئي، بعد ۾ اُن يونيورسٽيءَ جي ڊائريڪٽر، سيف الااسلام طرفان ڏيڍ ملين پائونڊن جي چندي قبول ڪرڻ واري انڪشاف تي استعيفيٰ ڏئي ڇڏي هئي.
هن لبيا جي اڳوڻي قابض ملڪ اٽليءَ کان لبيا کي تلافي ڏياري ۽ لبيا جي حڪومت اندر سڌاري جي اُميد ٿي ظاهر ٿيو ۽ ملڪ جو ”لڪل وزيراعظم“ سڏيو ويندو هو، پر ڪرنل قذافيءَ خلاف لبيا ۾ شروع ٿيل مظاهرن کي ڪلچڻ لاءِ هن پاڙيسري ملڪن مان سپاهي ڀرتي ڪيا ۽ هر ممڪن طريقي سان عوامي احتجاج کي دٻائڻ جو ڪوشش ڪئي.(سيف السلام قذافي کي ڪجهه وقت پوءِ نائجيريا جي سرحد ويجهو گرفتار ڪيو ويو ۽ باغين سندس آڱريون ڪپي ڇڏيون. هو هن وقت لبيا ۾ قيد آهي.)
محمد قذافي
هيءُ لبيا جي سڀ کان وڏي ٽيليڪميونيڪيشن اداري جو چيف هو، هو 1970ع ۾ پيدا ٿيو ۽ لبيا ۾ شروع ٿيل ويڙهه بعد الجزائر فرار ٿي ويو ۽ اڃا اُتي ئي آهي. هيءُ ڪرنل قذافي جو سڀ کان وڏو پُٽ آهي.
هن طرابلس مان عرب ٽي وي الجزيره کي فون ڪيو هو ته، ”باغي فوجي سندن گهر کي گهيرو ڪري ويٺا آهن،“ پر بعد ۾ قذافيءَ جي وفادار فوجين هن کي اُتان ڪڍي الجزائر ڀڄائي ڇڏيو.
هو پاڻ سان پنهنجي ماءُ صفيه، ڀيڻ عائشه ۽ ننڍي ڀاءُ هني بال کي به الجزائر وٺي وڃڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو هو،
سعدي قذافي
هن کي آخري دفعي الوليد شهر ۾ ڏنو ويو هو. هن جي باغي فوجي هٿان گرفتاري جا افواهه هئا، پر هن جي موجوده پوزيشن جي خبرڪانهي، سعدي پنهنجي پيءُ جي خاص حلقي جو ماڻهو هو. افواهن مطابق هن جي گرفتاري سندس ڀاءُ سيف سان گڏ ٿي هئي، پر اها به پڪي خبر ڪانهي. سعدي فوٽبال جو شوقين هو. هو لبيا جي اسپيشل فورس جو ڪمانڊر به هو ۽ هڪ وڏو بزنس مين به هو.
هن ڪيترين آمريڪي فلمن ۾ به پيسو سيڙايو هو. هو اٽلي ۾ فٽبال ميچون به کيڏندو هو. شاهد چون ٿا ته، هن بن غازي شهر ۾ بي هٿيار مظاهرين مٿان پنهنجن سپاهين کان فائرنگ ڪرائي هئي. وڪي ليڪس مطابق”هو مغرور، عياش ۽ ويڙهاڪ طبيعت وارو هو ۽ يورپ جي مختلف ملڪن ۾ ڪيترا دفعا اُتي جي پوليس سان به وڙهي پيو هو.“ هو نشي واريون شيون ۽ شراب واپرائڻ، پارٽيون ڏيڻ ۽ پنهنجي پيءُ جي هدايتن جي خلاف ٻاهرين ملڪ ۾ وڃي عيش ڪرڻ لاءِ بدنام هو.
هن جي هڪ اڳوڻي گرل فرينڊ ٻڌايو آهي ته، ”هن ڪينس جي شهر ۾ سندس سالگرهه تي 5 لک پائونڊن ۾ هڪ مشهور ڳائڻ واري گروپ کي گهرايو هو ۽ هيءُ هڪ ارب پائونڊن جي اسپورٽس ڪار هلائيندو هو.“ سندس اِن گرل فرينڊ وڌيڪ ٻڌايو ته، ” هو پنهنجي پسند جي هر شيءَ هر قيمت تي وٺي وٺندو هو ۽ ان جي ادائيگي هميشه ٻيا ماڻهو ڪندا هئا.“
هني بال قذافي
هيءُ 15 آگسٽ تي لبيا مان الجزائر پهتو هو. هن کي شپنگ يعني جهاز رانيءَ جو شوق هو. هو ڀڄڻ کان اڳ طرابلس جي دفاع ۾ پنهنجي ڀاءُ سعدي قذافيءَ سان گڏ هو، هني بال به عياشين ۽ فضول خرچين لاءِ مشهور هو. هو يورپ ۾ پوليس وارن سان وڙهندو رهندو هو ۽ اتي جي عدالتن جا مٿس ڏنڊ پوندا رهيا هئا.
معتصم قذافي
هيءُ لبيا جي فوج جو سيڪيورٽي چيف هو ۽ 1977ع ۾ ڄائو هو. هيءُ آخر تائين پنهنجي پيءُ سان گڏ رهيو ۽ باغين کيس 20 آڪٽوبر تي زنده پڪڙي شوٽ ڪري ڇڏيو.
هيءُ حڪمرانيءَ لاءِ پنهنجي ڀاءُ سيف الا اسلام جو رقيب هو. بريگا شهر وٽ ٿيل لڙائي ۾ هن باغي فوج خلاف لبيا جي سرڪاري فوج جي قيادت ڪئي هئي.
سيف العرب قذافي
هن جو جنم 1982ع ۾ ٿيو. هيءُ 30 اپريل تي پنهنجي گهر تي نيٽو جي هوائي جهازن جي بمباريءَ ۾ مارجي ويو هو.
اِن گهر تي ٿيل بمباريءَ وقت قذافي پاڻ به گهر ۾ موجود هو، پر هو بچي ويو. هو ميونخ جي ٽيڪنيڪل يونيورسٽي ۾ پڙهيو هو،
عائشه قذافي
هيءَ 1976ع ۾ ڄائي. هيءَ شاهه خرچ، حسين ۽ فيشن جي شوقين آهي. هيءَ پيشي جي لحاظ کان وڪيل آهي ۽ صدام حسين جي دفاع جي ٽيم ۾ به شامل هئي. بعد ۾ هيءَ صدر بش کي پادر اڇلائي هڻندڙ عراقي صحافي منتظر الزيدي جي به وڪيل بڻي هئي. هيءَ لبيا اندر هڪ وڏو خيراتي ادارو به هلائيندي هئي. عائشه لبيا جي فوج ۾ ليفٽيننٽ جنرل به هئي. الجزائر فرار ٿيڻ بعد اُتي هن کي هڪ ڌيءَ به ڄائي هئي.
خميس قذافي
هيءُ 1983ع ۾ ڄائو، هن بابت اطلاع آهن ته، هيءَ باغي فوجين هٿان مارجي چڪو آهي. هيءَ لبيا جي سڀ کان سخت فوجي يونٽ، جنهن کي ”خميس برگيڊ“ چيو ويندو هو. ان جو ڪمانڊر هو. باغين سندس لاش هٿ اچي وڃڻ جي دعويٰ به ڪئي آهي.
حنا قذافي
هيءَ 1988ع ۾ قذافي جي محل تي اُن وقت جي آمريڪي صدر ريگن جي ڪرايل بمباريءَ ۾، چيو ويو هو ته، مارجي ويئي هئي، پر حقيقت ۾ هيءَ ان حملي ۾ زخمي ٿي هئي ۽ برطانوي ڊاڪٽرن جي علاج بعد ٺيڪ ٿي ويئي هئي. هن وقت لبيا ۾ ڊاڪٽر آهي ۽ شاپنگ لاءِ لنڊن ايندي رهندي آهي.
(ڪاوش دنيا 30 آڪٽوبر 2011ع)
*