هڪ دُکي اِنسان جي آتم ڪٿا
هيءَ ڪهاڻيءَ هڪ اهڙي عاشق جي آهي جيڪو پيار کي سڀ ڪجھ سمجھي پاڻ کي اُن معشوق اڳيان آتم سمرپن ڪري ٿو. اڳ ۽ پٺيان جو ڪو ويچار نه ڪري عشق جي انڌي گھوڙي تي سوار ٿي دنياداريءَ جون سڀ حدون پار ڪري ڪافي اَڳيان نڪري وڃي ٿو.
جڏهن اُهو عشق جو خمار لهي وڃي ٿو، تڏهن هو محسوس ڪري ٿو ته مون جيڪو به ڪجھ اَنڌ جي نشي ۾ ڪيو سو غلط ڪيو ۽ اُنهيءَ غلطيءَ جو پڇتاءُ هو پنهنجي اندر جي آتما سان ڪري ٿو ۽ غلطيءَ جي ساگر مان اُٿندڙ لهرن جي هوُ ٺوڪر کائي ڪري قلم جي ماڌيم سان پنهنجي غلطي سويڪاري ٿو. هن ريت بيان ڪري ٿو.
”اڄ مان پنهنجي زندگيءَ جا هار قبول ڪيان ٿو. جنهن هم راز کي مون پنهنجو جيون ساٿي سمجھيو هئو، سو بي وفا نڪتو. هن کي پنهنجو هم سفر بڻائڻ لاءِ مون ڇا نه ڪيو؟ پيرن فقيرن جي درگاهن تي وڃي تنهنجو هٿ گھريم. مون پنهنجو ڊاڪٽر ٿيڻ جو سپنو ڇڏي هڪ مجنوءَ وانگر لعل سائينءَ جي در تي پلو پائي تنهنجو ساٿ گھريو. شايد اها منهنجي زندگيءَ جي پهرين ڀُل هئي. جنهن جو اڄ به مان ڦل ڀوڳي رهيو آهيان. مون توکي پائڻ لاءِ سڀ ڪجھ قربان ڪيو. اڄ به مون کي اُهي گذاريل ڏينهن ۽ اُهو نما شام جي آرتيءَ جو وقت مندر جي گھنڊن جو آواز پڙاڏي وانگر ڪنن ۾ وڄي رهيو آهي. جڏهن اسان ٻنهي مندر جي ٽٽل بينچ تي ويهي جنم جنم جي ساٿ ڏيڻ جو اقرار ڪيو هئو ۽ اُنهيءَ ملڻ جي گھڙيءَ لاءِ آءٌ آڄو ڏينهن انتظار ڪندو هوس. اهڙي خبر ڪانه هئي ته ايڏي وڏي ڪلول ۽ بنياد وارو بيوفا نڪرندو. زندگيءَ جي هڪ پل جي سُک پائڻ لاءِ مون قيمتي جيون قربان ڪري ڇڏي ۽ آخرڪار زندگيءَ جي ريل گاڏي دُکن روپي پٽڙيءَ تان هلڻ جي عادي ٿي ويئي. زندگيءَ جي پورا ٽيهه سال اُنهيءَ آس ۽ اُميد سان مون ڪنهن به قسم جي پرواه نه ڪري سُهڻيءَ وانگر زندگيءَ جي مهاساگر ۾ کڻي ٽپو ڏنو. مون کي اُها ڄاڻ نه هئي ته درياه جي اندر دُکن روپي واگھو منهنجي ٻوٽي ٻوٽي پتيندا. تڏهن به شاه صاحب جي ڪلام کي ياد ڪري.
(”ماندي نه ٿيءُ مارُئي، تنهنجو الله به آهي،
هڪ لحظي ۾ سوين دُکڙا لاهي.“)
مون زندگيءَ روپي گاڏيءَ کي اَڳيان ڌڪيو. اُنهيءَ آس سان ته ڪڏهن ته اَيشور سڻائي ڪندو ۽ منهنجن زخمن کي ملم ڪوئي ته لڳائيندو. ملم لڳائڻ جي لاءِ پٽن جي شادي ڪرائي ته من ڪنهنجي اڱڻ ۾ پير وجھڻ سان ڪو فرق اچي. پر ڦڪيون تڏهن فرق ڪن جڏهن اَمر ٿئي اُن جو. پر ايشور مون کي دُک وڌيڪ ڏيڻ لاءِ اڃا حياتيءَ جي ڪُپڙيءَ ۾ داڻا وڌيڪ وڌا هئا. ڪاري رات، ڪارو وات ۽ زالن جي راڄ منهنجي سُڪل زخمن کي وري تازو ڪيو. هاڻي ته اُهي زخم ناسور بڻجي چڪا آهن.
هاڻي ايشور در اها ارداس ۽ پرارٿنا آهي ته هاڻي هن زندگيءَ جو انت آڻي، ڇو جو هاڻي مون ۾ ڪٺور لفظ ٻڌڻ ۽ سهڻ جي شڪتي نه آهي. من کي سمجھائڻ جي گھڻي ڪوشش ڪيان ٿو ته باقي ڏينهن مهاتما گانڌيءَ جي ٽن باندرن وانگر رهان. پر بي پير من سمجھڻ لاءِ تيار نه آهي. مون ڪڏهن ڪلپنا به نه ڪئي هئي ته پريوار وارا مون کي اهڙن لفظن جا تير هڻندا، جنهن جو علاج ٿيڻ مشڪل آهي. هاڻي ايشور کي ٻاڏائي عرض ڪريان ٿو ته هاڻي جلدي پنهنجن چرنن ۾ جڳهه ڏي. اُنهيءَ صدمي ۾ زندگيءَ جو هڪ هڪ ڏينهن ڳڻي گذاري رهيو آهيان. جيڪڏهن هن صدمي وچان منهنجو انت به ٿي وڃي ته اُنهيءَ لاءِ ڪوبه ذميوار نه آهي. منهنجي ڪرمن جي ڪاڻ منهنجي انت جو ڪارڻ بڻجندي. مون پنهنجي پريوار لاءِ سڀ ڪجھ ڪيو آهي. ڏينهن رات هڪ ڪري پنهنجي زندگيءَ کي ميڻ بتيءَ وانگر ڳاري ڇڏيو. وري به انهيءَ ڳالهه جي خوشي آهي ته مون پنهنجي پريوار لاءِ سڀ ڪجھ ڪيو آهي. منهنجي زندگيءَ جي ڏيئي اُجھامڻ کانپوءِ منهنجي پريوار وارا ائين ڪونه چوندا ته اسان جي پوجنيه اسان لاءِ ڪجھ نه ڪيو. آخر ۾ وري ايشور در پرارٿنا آهي. ايشور هاڻي پريوار مان موه ڪڍي ۽ جڏهن جيون جي ليلا سماپت ٿئي تڏهن نام سمرن ڪري هيءُ مانش چولو ڇڏيان.
منهنجي آخري اِڇا اها آهي ته منهنجو هن فاني سنسار مان لاڏاڻو ٿيڻ کانپوءِ منهنجي پٺيان ڪوئي روئي نه ۽ نه ئي وري منهنجي شرير کي ساڙيو وڃي. منهنجا نيتر دان ڪيا وڃن ۽ مرتڪ شرير ڪنهن ميڊيڪل ڪاليج ۾ ڇنو وڃي، جتي ڊاڪٽريءَ جي پڙهائي ڪندڙ شاگرد منهنجي شرير جو پوسٽ مارٽم ڪري ڪجھ حاصل ڪن. منهنجيون نه پڳڙريون، نه چائٿو، نه ٻارهو، نه براهمڻ نه ٻارهن ماسي، مطلب ته ڪجھ به نه ڪيو وڃي. ڇاڪاڻ ته اهي بي مطلب رسمون آهن، جن ۾ اسان جي وقت ۽ ڌن جي هاڃي ٿئي ٿي. مرڻ کانپوءِ ڪجھ به ڪرڻ مان فائدو نه آهي. مان چاهيان ٿو ته هنن رسمن کي ختم ڪرڻ جي شروعات مون کان ٿئي. هر هڪ سمجھي ٿو ته هي رسمون بلڪل غلط آهن. پر هرڪو شروعات ڪرڻ کان ڏڪي ٿو. مان پنهنجي اولاد کي چوان ٿو، ڀلي سماج وارا چون ته هيڏي وڏي عزت، خاندان ۽ پئسي واري جو ڪجھ نه ڪيو ويو. توهان جي منهنجي سُپاتر اولاد اهيو، ته اوهان کي ائين ئي ڪرڻو آهي. جيڪڏهن منهنجو اولاد ائين ڪندو ته منهنجي آتما کي شانتي ملندي. جيڪڏهن اُنهيءَ پهل کان پوءِ سچ پچ اُهي رسمون ”پڳڙيون“ ”ٻارهو“ وغيره بند ٿي ويندا ته مان سمجھندس ته منهنجو جيون سڦلو ٿيو ۽ منهنجي آتما جتي به هوندي ۽ جنهن روپ ۾ هوندي، اوهان کي آسيس ڪندي.
منهنجون اکيون دان ڪرڻ سان ٻن سوداسن کي نئين جوت ملندي ۽ کي نئين جوت ملندي ۽ مان اُن سورسداس جي ماڌيم سان هن سنسار کي وري پيو ڏسندس ۽ ڪير چوندو ته مان مري ويو آهيان. مان ته اَمر آهيان، منهنجي سنتان اُنهن اکين ۾ مون کي ڌسندي ۽ محسوس ڪندي ته مان حيات آهيان.