پيش لفظ
جاگيرداري ۽ سرمائيداريءَ خلاف جدوجھد ڪرڻ توڙي جمھوريت ۽ انقلاب جي خوبصورت ۽ پُرڪشش نعري جي آڙ ۾ سنڌ جو سودو ڪندڙ سياست جي مُنھن تان بہ هن منافقت جو نقاب هٽائڻ جي وڏي همت ڪئي هئي. هن پنھنجي ناولن ۽ ڪھاڻين ۾ سنڌ جي سياسي، سماجي، نفسياتي ۽ نظرياتي مامرن کي موضوع بڻايو. اهو ئي سبب هو جو ملڪ آگاڻي نہ رڳو جاگيردان جي اک جو ڪنڊو ٿي پيو هو پر نام نھاد انقلابين، روشن خيال اديبن ۽ نقادن بہ کيس سدائين سِڱن تي کنيو هو.
هن جي ڪھاڻين جا هڙئي موضوع توڙي ڪردار سنڌي سماج جا جيئرا جاڳندا حقيقي ڪردار ۽ واقعا آهن.
ملڪ آگاڻي سنڌي ادب جو جينيئس ڪھاڻيڪار، ڊراما نگار ۽ ناول نويس ھو. ھن ”نيروليءَ جو ڪن“ ۽ ”سج جا پاڇا“ جھڙا شاھڪار ناول ۽ ڪيتريون ئي ڪھاڻيون ۽ ڊراما لکي سنڌي ادب کي مالامال ڪيو.
سندس ناول، ڪھاڻيون ۽ ڊراما سنڌي سماج جي ترجماني ڪن ٿا. ۽ انساني احساسن، سماجي مسئلن ۽ زندگيءَ جي تلخ حقيقتن کي بہ جاندار انداز ۾ پيش ڪن ٿا. سندن ڪھاڻيون عام ماڻھوءَ جي زندگي جا عڪس آهن، جن ۾ عشق، محبت، درد، خوشي، جدوجھد ۽ اميد جا منظر پڻ جهلڪن ٿا. سندس تخليقن ۾ سنڌ جي ثقافت ۽ روايتن جي خوشبوءِ محسوس ڪري سگهجي ٿي، جيڪا سنڌي ادب جي شناخت پڻ آهي.
”لڄارو عشق“ ۽ ”وڃايل راھون“ کان پوءِ ھي ”اوندھ ۾ اڏار“ سندس ڪھاڻين جو ٽيون مجموعو آهي، جنھن ۾ نَوَ ڪھاڻيون شامل آهن. انھن ڪھاڻين ۾ ملڪ آگاڻيءَ جو نرالو رنگ، اترادي ٻھراڙيءَ واري منفرد ٻوليءَ جو چس، ڪمال جي ڪردار نگاري ۽ منظر نگاريءَ جا ڀرپور عڪس ملن ٿا.
ملڪ آگاڻي پنھنجي ھنن ڪھاڻين ۾ جيڪي سماجي حقيقت نگاريءَ جا چِٽَ چِٽيا آھن، اُھي انوکا، ڇرڪائيندڙ ۽ ڌيان ڇڪائيندڙ آهن.
ھو اھڙو برجستو ۽ سگهارو قلم ڌڻي ھو، جنھن تي اسان جي ايندڙ نسلن کي بہ ناز ھوندو.
هي ڪتاب سنڌ سلامت ڪتاب گهر جي سرواڻ مانواري محمد سليمان وساڻ جي ٿورن سان اوهان جي هٿن تائين پھتو آهي. ۽ تمام جلد ملڪ آگاڻيءَ جون باقي ڪھاڻيون، ناول، ڊراما، انٽرويوز توڙي ٻيون تحريرون بہ واري واري سان اوهان جي هٿن تائين رسائبيون.
علي بخش پٺاڻ
25 ڊسمبر 2024ع