لطيفيات

شاهه لطيف جي شاعريءَ جو جديد اڀياس

ڪتاب ”شاهه لطيف جي شاعريءَ جو جديد اڀياس“ جو لکيڪ ناميارو شاعر، ليکڪ ۽ محقق ڊاڪٽر شير مهراڻي آهي. تاج بلوچ لکي ٿو:
”هن ڪتاب ۾ ڊاڪٽر شير مهراڻيءَ ڀٽائيءَ جي شاعريءَ کي نئين انداز سان ايڪسپلور ڪيو آهي، خاص طور تي عالمي نظرين کي ڀٽائيءَ جي شاعري مان ثابت ڪرڻ پنهنجي جاءِ تي ڏکيو آهي، پر آئون جيئن چئي آيو آهيان ته شير مهراڻي ڀٽائيءَ جي پنجين موسم کي سمجهي ورتو آهي، ۽ عالمي نظرين تي به کيس سٺي گرفت آهي انڪري هو ادب جي عالمي نظرين کي ڀٽائيءَ جي شاعري مان ثابت ڪرڻ ۾ ڪامياب ويو آهي.“
Title Cover of book شاهه لطيف جي شاعريءَ  جو جديد اڀياس

ويھهُ مَ وساري

ڀٽائي اسان جي شعور جو محور ۽ مرڪز آهي، بلڪه آئون ائين چوندس ته اسانجي شعور کي معنويت ڏيڻ ۽ سنئين گس وٺائڻ ۾ ڀٽائي اسان جو راهرو ۽ رهبر آهي، اڄ ڏينهن تائين اسانجي ڪيترن ئي محققن ڀٽائي کي پنهنجي پنهنجي انداز سان ڏٺو ۽ بيان ڪيو آهي. ايڇ ٽي سورلي کان ويندي شوقيرام تائين ۽ شوقيرام کان شير مهراڻي تائين هر محقق ڀٽائي کي پنهنجي تحقيق آهر بيان ڪيو آهي ۽ ان جي بيتن کي ايڪسپلور ڪيو آهي يا ڦلهوريو آهي. تنوير عباسي کي ڇڏي گهڻن محققن شاھ لطيف کي صوفي، درويش، الله لوڪ ۽ قومپرست شاعر ڪري پيش ڪيو آهي، حالانڪه ڀٽائيءَ “عالم سڀ آباد ڪرين” واري ڳالهه ڪري قومپرستي جو ڪئنواس تمام گهڻو وڌائي پوري ڪائنات تائين وسيع ڪري ڇڏيو آهي، جنهن تي الڳ بحث ڪري ڀٽائيءَ کي نئين جهت کان پرکي سگهجي ٿو.
ڊاڪٽر شير مهراڻي جي علمي اوسر منهنجي سامهون ٿي آهي، کيس ڄاڻڻ جي شوق ۽ علم سان دوستي ئي ڀٽائيءَ جي جماليات تي پي ايڇ ڊي ڪرائي آهي. سندس علمي ائپروچ ۽ شين کي پرکڻ جو طريقو بهتر ۽ تز آهي، آئون سمجهان ٿو ته هن ڀٽائيءَ جي جماليات تي تحقيق ڪري ۽ انکانپوءِ هيءُ ٻيو ڪتاب لکي ڀٽائيءَ جي “پنجين موسم” کي پرکي ورتو آهي. آئون خاص طور خانقاهي تصوف کي ناڪاري رويو ڪوٺيندو آهيان، ۽ چوندو آهيان ته تصوف جو اهڙو رنگ حالتن سان مهاڏو نه اٽڪائي سگهڻ جي هڪڙي صورت آهي، جيڪا ڳالهه شير مهراڻي پنهنجي ٿيسز ۾ پڻ لکي آهي.
هن ڪتاب ۾ ڊاڪٽر شير مهراڻيءَ ڀٽائيءَ جي شاعريءَ کي نئين انداز سان ايڪسپلور ڪيو آهي، خاص طور تي عالمي نظرين کي ڀٽائيءَ جي شاعري مان ثابت ڪرڻ پنهنجي جاءِ تي ڏکيو آهي، پر آئون جيئن چئي آيو آهيان ته شير مهراڻي ڀٽائيءَ جي پنجين موسم کي سمجهي ورتو آهي، ۽ عالمي نظرين تي به کيس سٺي گرفت آهي انڪري هو ادب جي عالمي نظرين کي ڀٽائيءَ جي شاعري مان ثابت ڪرڻ ۾ ڪامياب ويو آهي. ڊاڪٽر شير مهراڻي جي ڪاميابي آئون پنهنجي ڪاميابي سمجهان ٿو، ڇاڪاڻ ته هو منهنجي يعني سوجهري جي ئي پيداوار آهي. هو پوين چوڏهن سالن کان ڪنهن نه ڪنهن طرح سان سوجهري سان سلهاڙيل رهيو آهي. مونکي خوشي آهي ته سوجهري نئين ٽهي ۾ جيڪي نالا پيدا ڪيا آهن، تحقيق جي حوالي سان ڊاڪٽر شير مهراڻي جو انهن نالن ۾ اهم هنڌ آهي. سندس هيءُ ڪتاب، “شاھ لطيف جو جديد اڀياس” ان ڳالهه جي شاهدي ٿو ڏئي ته هو پي ايڇ ڊي ڪرڻ کانپوءِ هٿ هٿ تي رکي ويهي ناهي رهيو(جيئن اڪثر اسانجا محقق ڪندا آهن) بلڪه هو اڃا جاکوڙي ۽ ووڙي رهيو آهي.
مونکي اميد آهي ته علم ۽ ڄاڻ سان ڊاڪٽر شير مهراڻي جي انسيت ۽ رغبت ۽ خاص طور ڀٽائيءَ کي نئين انداز سان پرکڻ وارو سندس تحقيقي ڪم ۽ صلاحيت سندس لاءِ ڪاميابين جا ڪيترائي دروازا کوليندا.
وِهَ مَ وِساري، پُڇا ڪَرِ مَ پَنڌَ جي،
نِرمَلُ نِهاري، هَلندِيَنِ تان هَٿَ ڪيو.
(شاھ)
تاج بلوچ
ايڊيٽر سوجهرو
ڪراچي، 6 ڊسمبر 2014ع