سبق چوٿون ڀ ـ ڀَت
وڏن شهرن جي وڏن هوٽلن ۾ ڀتُ اڻلڀُ هوندو آهي. ان کانسواءِ بنگلن ۾ به ڀت لاءِ ڪا جاءِ نه هوندي آهي، تنهنڪري ڀتُ ويچارو صرف ڀونگيءَ ۾ ئي رهي سگھندو آهي. ائين کڻِي چئجي ته ڀونگي ڀَتَ جي ڀرجهلي آهي. ڪي ماڻهو وري ڀَتَ تي چِڙندا آهن. حالانڪ ڀتُ نهايت سادي سودي شيءَ آهي، جنهن تي ڪنهن کي به چڙڻ نه گھُرجي.
ڀتُ آهي کير سان ـ جڏهن ڳوٺن ۾ کير سهانگو ۽ گھڻو هوندو هو تڏهن شادين ۾ هي ڳيچُ ڳائبو هو :
ڳوٺ لڌيون لائون
تون ۽ آئون
گھوٽ جي گھر هلي
کير ڀتُ کائون
وري جڏهن کير جي پاڻيءَ سان سنگت وڌي ۽ وڪرو جام ٿيڻ لڳو ته ڀتُ ويچارو اڪيلو رهجي ويو ۽ شادين تي هي ڳيچُ ڳائڻ شروع ٿيو :
آيا سُڃي شهر مان
گھـــــوٽ پرڻــــائي
سڄي ڄڃ ويٺي
رُکو ڀتُ کائي.
ڪي ماڻهو بيٺي بيٺي ڀتُ کائيندا آهن ته ڪي وري ڀت تي چڙهي ڀتُ کائيندا آهن. جيڪي انسانن جو رتُ پيئندا آهن انهن کي ڀتُ نه وڻندو آهي. سکر ۾ کرڙيءَ جو مشهور تاريخي جنگي ميدان آهي. کرڙي جيئن ته رتُ تي هريل هُئي، ان ڪري هُن مشهور شاعر خليفي نبي بخش لغاري جي لفظن ۾ ڀتُ وات ۾ نه وڌو:
کرڙي کائي رتُ، ڀتُ نه وجھي وات ۾
ڳوٺاڻا ٻار جيئن ته ڀتَ جا گھڻا هيراڪ هوندا آهن. تنهنڪري هي گيت انهن ڀَتَ ـ کائو ٻارن جو آهي :
ڳيچُ ڳائيندو وتُ
ڀتُ کائيندو وتُ
ڪوڙ کي رکُ تون سٽي
ساڙ جي پاڙ پٽي
پيار جو هر هنڌ پرين!
رنگ لائيندو وتُ
ڀتُ کائيندو وتُ
غم ۾ جان نه ڳار
سُور سڀُ پنهنجا وسار
جمالو ڳائي مٺا
جھُمر پائيندو وتُ
ڀتُ کائيندو وتُ
[b]*مشق*
[/b]
سوال نمبر 1 : وڏن هوٽلن ۾ ڀتُ ڇو نه ملندو آهي؟
سوال نمبر 2 : کير جا ڀت کان جُدائيءَ جا سبب بيان ڪريو؟
سوال نمبر 3 : کرڙيءَ ڇاجي ڪري ڀتُ وات ۾ نه وڌو؟
[b]نوان لفظ
[/b]
ڀِڀُ = جيڪو ڪڏهن نه ڀرجي
خوشحال = جيڪو ڀتُ نه کائي
کير = جنهن ۾ پاڻي نه هُجي.