سبق نائون ث ـ ثوابُ
ثواب جيئن ته نيڪين جي عيوض ملندا آهن، انڪري نيڪي ڪندڙ کي نيڪُ چيو ويندو آهي. ڪي صرف نيڪ هوندا آهن ۽ ڪي وري نيڪ بخت هوندا آهن. اڄوڪي زماني ۾ صرف بخت کي ڏٺو ويندو آهي. ڪو ماڻهو جيڪڏهن بَد آهي پر سندس بختُ، نيڪ آهي ته هر ڪو انهيءَ جي مُرڪي آجيان ڪندو. بدبخت کي ڪوبه ڀرسان بيهڻ نه ڏيندو آهي. توڙي ڀلي هو پاڻ نيڪ ڇو نه هُجي. اهو اڄوڪي دؤر جو دستُور آهي. ٻارو! توهان کي اهو دستور ختم ڪرڻو آهي.
بخت کي ٻين لفظن ۾ ڀاڳُ به چئبو آهي. جنهن ماڻهوءَ کي ڀاڳُ لڳندو آهي، اهو ساڳُ نه کائيندو آهي، پر هو ڪُڪُڙ کائي راڳُ ڳائيندو آهي. ڪي ماڻهو ٻين کي ڏيکارڻ لاءِ نيڪيون ڪندا آهن جيئن ماڻهو کين نيڪُ سمجھن، سندن ناموس ٿئي ۽ کين وڏا وڏا لقب ملن، پر اصل ۾ اهي نيڪ نه هوندا آهن. اهڙي قسم جا ماڻهو پنهنجي اوڻاين کي لڪائڻ جي لاءِ نيڪين جو نماءُ ڪندا آهن. اوهان کي اهڙن ماڻهن کان هرون ڀرون متاثر نه ٿيڻ گھُرجي. اڄوڪي دؤر ۾ نيڪن ۽ اشرافن کي ڪنهن به قسم جي ٽيڪ ناهي. هو ڪنهن به وقت هيٺ ڪري ڊهي سگھن ٿا.
ظاهري طرح سماج ۾ نيڪن کي گھڻي اهميت ڪانهي. اٽلندو ڀلائي ڪندڙ جي ڳچيءَ ۾ رسو پوي ٿو. ان مان ظاهر ٿيو ته نيڪي يا ڀلائي ڳچي به وٺندي آهي. پر اوهان کي گھٻرائڻ نه گھُرجي، اوهين بنا ڪنهن نمائش جي نيڪيون ڪندا رهو، اهي رسا آخر پنهنجو پاڻ ٽُٽِي ويندا.
پرائمري اسڪول جو استاد معمولي پگھار تي هڪ ئي وقت پنجاهه ٻارن کي سنڀاليندو، پرچائيندو ۽ پڙهائيندو آهي. هُو ڪلاس ۾ پڙهائيءَ دوران ذهن تي هٿوڙا کائيندو آهي. انهن هٿوڙن کائڻ جي دوران ان کي ثواب ملندو آهي. هُو نيڪ ته آهي پر نيڪ بخت ناهي، ڪن ماڻهن جو ڪن خاص ثوابن تي قبضو هوندو آهي ۽ اهي پنهنجي مرضيءَ مطابق انهن ثوابن کي ورهائيندا آهن. ڪڏهن ڪڏهن ثواب جي آسري تي ماڻهو پنهنجون کلون به لاهرائي ايندا آهن. اهڙن ثوابن کان پاسي ڪرڻ گھرجي. ثوابن ڪمائڻ جا دؤر ۾ نوان طريقا ايجاد ڪيا ويا آهن، جن جي ذريعي تمام سستي ۽ سولي نموني بنا ڪنهن نقصان جي، ثوابن جو ذخيرو ٺاهي سگھجي ٿو.
پاڻي پيارڻ ثواب جو ڪم آهي. اڳئين وقت جا اٻوجھه انسان سنگ مرمر جون وڏيون سبيلون ٺهرائي. تمام گھڻي خرچ کان پوءِ پاڻي پيارڻ جو ثواب حاصل ڪندا هُئا. پر هن جديد دؤر جي هوشيار ماڻهن سبيلن جي جاءِ تي ڪاروباري دوڪان کولي ڇڏيا آهن. هُو دوڪانن جي آڏو برف جي پاڻيءَ جوفي گلاس اٺين آني جي حساب سان وڪرو ڪري ثواب حاصل ڪن ٿا. واٽهڙن کي هڪ ته تمام گھڻي گرميءَ ۾ پيئڻ لاءِ ٿڌو پاڻي ملندو آهي ۽ ٻيو ته سندس کيسن جو بار به هلڪو ٿيندو آهي. يعني ٻيڻو ثواب! ثواب حاصل ڪرڻ ۾ ڪوبه حجاب نه ڪرڻ گھُرجي.
[b]*مشق*
[/b]
سوال نمبر 1 : ڇا ثواب کي وزن ٿيندو آهي؟
سوال نمبر 2 : جنهن کي ڀاڳُ لڳندو آهي، اهو ساڳُ ڇو نه کائيندو آهي؟
سوال نمبر 3 : ثواب ڪمائڻ جي جديد طريقن تي روشني وجھو.
[b]نوان لفظ
[/b]
گرمي = اونهاري جي اولاد
بخت = جيڪو دال کي سرو ڪري
اشراف = ڊڄڻو.