6
'' ڇو جو هر مرد روڊ روميو ڪونه آهي. ''
'' ۽ هر مرد وشوامتر به ڪونه آهي. ''
'' ساڳيءَ طرح مرد ۽ عورت ٻنهي ۾ ٻه طبقا آهن اهڙن مردن سان ملجي جيڪي احترام ڪن، عورت جي عزت ڪن.''
'' پر سماج. ''
'' سماج ته مردن جو جوڙيل آهي. اڄ جي عورت کي مختلف ناون سان نوازيو پيو وڃي. پنهنجي آرزئن ۽ خواهشن جي چند لمحن جي تسڪين لاءِ عورت کي نشانو بڻائيو پيو وڃي. ''
'' پر ...... پر ...... ''
'' پر مون به اِنهن آرزئن ۽ ارمانن جي ٻرندڙ گلن کي عورت جي رواداريءَ سان بدصورت ۽ ناڪام بڻائڻ جو عزم ۽ عهد ڪيو آهي. ''
'' ڪٿي عورت جي احترام ۾ پيار ته سمائيل نه آهي. ''
'' الله ڙي ! تو ته منهنجو دماغ کائي ڇڏيو آهي. مان چوان ٿي منهنجي اکين اڳيان ٽري وڃ. ''
'' ٺيڪ آهي بابا ناراض نه ٿي. خوام خواه پنهنجو بلڊ پريشرهاءِ نه ڪر. مان دعا ٿو گھران تنهنجو اهو احترام وارو جذبو پيار ۾ تبديل ٿئَي ۽ ڪڏهن عشق ۾ مبتلا ٿين ۽ پيار ڪرين. ''
'' مون وٽ بيڪار! ڳالهين لاءِ وقت ڪونه آهي. ''
پيار ۽ بيڪار! هن سنسار جو آڌار ئي پيار آهي. ڀڳوان شري ڪرشن جون گاٿائون تو نه پڙهيون آهن ڇا؟ ''
'' پنهنجن خواهشن کي پورو ڪرڻ لاءِ ماڻهو ڀڳوان جو سهارو وٺن ٿا. ''
'' تو گيت گووند نه پڙهيو آ. ''
'' نه. ''
'' ڀلا ڪالي داس جو ميگھ دوت. ''
'' نه. ''
'' ته مان توکي صلاح ڏيندس ته جئَه ديو جو گيت گووند ۽ ڪاليداس جو ميگھ دوت پڙهي ڏس. توکي پنهنجي ماضيءَ کي ڄاڻڻ گھرجي. ڌرم جي ڄاڻ هئَڻ گھرجي. ''
'' مونکي اِنهن جي ڄاڻڻ جي ڪائي ضرورت نه آهي. مهرباني ڪري منهنجي اکين اڳيان ٽري وڃ. ''
'' وڃان ٿو ‐ وڃان ٿو ‐ منهنجي وڃڻ کان پوءِ نه پڇتائجانءِ. متان پوءِ ملال ڪرين، پوءِ افسوس ڪرين ۽ مونکي ياد ڪندي رهين، پڪاريندي رهين. اچ موٽي اچ. مان توکي ڏاڍو ياد ٿي ڪريان. ''
'' وڃ ڙي وڃ تو جھڙا سوين ڏٺا آهن. ''
'' تو سوين ڏٺا هوندا پر .... پر منهنجي اهميت ئي ڪجھ ٻي آهي. اِئين نه ٿئَي ته وقت هٿان نڪري وڃي ۽ مان توکان ڪوهان پري هليو وڃان. تون منهنجي سهاري لاءِ تڙڦندي رهين. ''
'' تڙڦ ۽ تو لاءِ؟ ''
'' بلڪل ‐ اِئين نه ٿئَي جو منهنجي سهاري حاصل ڪرڻ لاءِ مونکي آزيون نيزاريون ڪرين ۽ ...... ''
'' آزيون نيزاريون توکي؟ ان ڏهاڙي پرلئَه ايندي. ''
'' وينا مان توکي سڃاڻان. هڪ ته زمينداري خون، ٻيو ڳوٺاڻي، ٽيون اوچ خاندان يعني برهمڻ گھراڻي سان تعلق، چوٿون خودي ۽ خودداريءَ جو جذبو، غرور، غيرت ۽ جنون ٻيلي توکي مڃائڻ محال آهي. پر وري به مان تنهنجي مدد ڪرڻ لاءِ تيار رهندس خبر نه آهي ڇو تو لاءِ دل ۾ احساس ٿئَي ٿو. سوچي وٺ ‐ سوچي وٺ ‐ وينا سوچي وٺ. اڄ گھران ڪڍين ٿي پر اُهو وقت پري نه آهي، جڏهن تون مونکي پنهنجو سونهون بڻائي منهنجو استعمال دل تي ڪندينءَ، پر اُن وقت ‐ ها اُن وقت تون اُن فن کان محروم رهندينءَ. منهنجون آزيون نيزاريون ڪندينءَ پر مان اُن بلنديءَ تي هوندس جنهن کي تو لاءِ ڇهڻ مشڪل ۽ محال هوندو. منزل پائڻ لاءِ تون لڙڪ لاڙيندينءَ، پيڙا ۾ تڙڦندينءَ ۽ مان اُن ''وقت'' ۽ موقعي جيان آهيان جيڪو هڪ واري هٿان نڪري ويندو آهي ته وري واپس نه ايندو آهي. تون روئندينءَ، زار زار روئندينءَ. ''
'' روئندا منهنجا دشمن. مان چوان ٿي هتان نڪري وڃ. نڪرين ٿو يا نه؟ نه ته ڌڪا ڏيئَي گھران ٻاهر ڪڍنديسانءِ. ''
'' وينا ياد رکه ‐ مونکي اڄ واري ذلت ياد رهندي. مان توکي تڙڦائيندس، نيچو نوائيندس. مان اَڄ سڄڻ سڄڻ بڻجي توکي صلاح ڏئي، خيرخواھ بڻجي دنياداري ۽ حالتن کان واقف ڪيو. دوست بڻجي دوستيءَ جو هٿ وڌايو، تو اُن کي ٺڪرائي مونکي بي عزت ڪيو آهي. مان اِها توهين ( بي عزتي ) هرگز نه وساري سگھندس، بلڪل نه. ''
'' چڱو ...... چڱو ...... هاڻي جناب هتان نڪري وڃ. ''
'' وڃان ٿو، وڃان ٿو، در ڇو ٿي ڀڃين؟ ايڏو زوردار ڌماڪو ڪيو اَٿيئَي جو منهنجو خؤف وچان هيانءُ ڏري پيو آهي. محترمه ڏاڍي گرم مزاج جي آهين.''
'' ٺيڪ آهي، ٺيڪ آهي، اِها ڀڻ ڀڻ وڃي ٻين جي اڳيان ڪر. ''
‐ ويو مئَو ماريو ‐ چريو ڪٿان جو ‐ خبر نه آهي ڪهڙا ڪهڙا جيو ڀڳوان پيدا ڪيا آهن. رڳو وتن گھرن ۾ جھيڙا وچڙائيندا. دلين ۾ وير ويڇا پيدا ڪندا. وتن ليون ٻوڙن سان ۽ ٻوڙا لئَين سان وچـڙائيندا. ڀڙ ڀڙ ڇيڻا جنگه مچاءِ ‐ شانت من کي اچي نڀاڳي تپايو. '' آءُ ته ڀينر ڪلھ ڪريون. '' اصل سيڙجي جھيڙي لاءِ سندرو ٻڌي گھرن ۾ گھڙي پون. ٻلي وانگر ست در جيستائين نه نوسين تيستائين ماني هضم نه ٿئَين، ڀل ته '' ڀنڀور کي باھ لڳي '' اهڙا حرفت باز خالق ڇو خلقيا آهن؟ ''
( پـڙاڏي جـي گـونـج )
'' هي ........... هي سنسار ........... هيءَ سرشٽي ..... هيءَ ''
'' هيءُ آواز ..... هيءُ آواز ڪنهن جو آ........... ڪنهن جو آ هيءُ آواز ........... ''
'' هيءُ سنسار ........... چڪر آ........... ها اهڙو چڪر جيڪو هر اِنسان کي گھيري ٿو .... چڪر آ .... ''
'' هي ڀڳوان! هيءُ آواز ڪٿان پيو اچي ........... ڪير آهي ........... مونکي تنهنجي صورت ڇو نه ٿي ڏسڻ ۾ اچي.... چهرو نظر نٿو اچي صرف آواز جي گونج.... تون.... تون ڪير آهين؟.... سامهون ڇو نه ٿو اچين؟ ڪهڙي ڪنڊ ۾ آهين؟ تنهنجو آواز پڙاڏو بڻجي گونججي رهيو آهي. ٻڌائين ڇو نه ٿو، تون ڪير آهين؟
( پــڙاڏو )
'' هيءُ سنسار چڪر آ .... ها اهڙو چڪي .... جيستائين اِنسان جيئَرو آ اِن ڄار ۾ ڦاسي ٿو ...... اِن چڪر جي مهاڄار ۾ وڪوڙجي ٿو ‐ اِن مهاڄار کان مڪتي ملڻ مشڪل آ..... موھ، مايا، واسنا، ساڌنا، حوس ۽ هٻڇ جو مهاڄار ...... اِن مهاڄار جي دٻڻ مان نڪرڻ بدران وڃي ٿو اندر پوندو ...... سنساري مهاڄار جي ڀونئر ۾ غوطا کائيندي به 'جيئَڻ' ۽ 'حاصل' ڪرڻ لاءِ ڪناري جي پائڻ جي جستجو ڪري ٿو. اِن چڪر کان بچڻ مشڪل آ. ''
'' هي ڀڳوان اِن کان مڪتي ڏيار. ''
( پــڙاڏو )
'' ها ها.......... ها ها.......... ها ها ها.......... مڪتي .... مڪتي .... اِنسانن لاءِ اِن مهاڄار مان مڪتي ڪٿي؟ ''
'' هي ڀڳوان هيءُ آواز ڪٿان پيو اچي ...... منهنجي ڪنن جا پڙدا ڦاٽي رهيا آهن .... هيءُ نغارن جا آواز ......... هيءَ تجلا ڏيندڙ روشني ........ ڪٿان داخل ٿي آهي؟ ''
'' هيءُ سنسار چڪر آ ...... چڪر ...... چڪر آ ...... چڪر ...... جيستائين پراڻ آهن تيستائين اِن سنساري مهاڄار ۾ ڦاٿل آ. توکي شرير جي تياڳڻ سان ئي هن جنم مان ۽ وري نئَون جنم ...... نئَين جون. ''
oklkafl th.kkZfu ;Fkk fogkj uokfu x`g.kkfu ujksijkf.k A
uFkk ‘kjhjkf.k fogkj th.kkZU;U;fu la;fr uokfu nsgh AA
'' جهڙيءَ طرح پراڻا ڪپڙا لاهي نوان ڪپڙا ڪرڻ ۾ اچن ٿا، تهڙيءَ طرح هي جيو آتما به هڪڙا جھونا شرير ڇڏي ٻين نون ۾ وڃي ٿو. ''
( شـريمـد ڀڳوت گـيـتـا )
TkkrL; fg /kzq oks e`R;q /kzq oa e`rL; pA
rLeknifjgk;sZFksZ u Roa ‘kksfprqegZfl AA
'' ڇاڪاڻ ته جو ڄائو آ سو نيٺ مرندو ۽ جو مئَو آهي سو نئَين سر ڄمندو ‐ تنهن ڪري تون اهڙيءَ اڻ ٽر وستوءَ جو شوڪ نه ڪر. ''
هن سنسار ۾ جنم مرڻ جو چڪر هلندو رهندو. هڪڙا ڄمندا ٻيا مرندا.
'' مـرڻ جـيئَـڻ جو سنـسـاري چـڪـر ''
( شـريمـد ڀڳوت گـيـتـا )
vFk pSua fuR;tkr fuR; ok e`re~ A
rFkkfi Roa egkokgks uSua ‘kksfprqegZfl AA
'' جيڪڏهين آتما هميشه مرندڙ ۽ ڄمندڙ به کڻي هجي، تڏهن به ته اهڙي ويندڙ شيءَ جو ارمان نه ڪر. ''
نه مـڪـتـي.......... نه مـڪـتـي..........
'' جا ڳالھ اصل چنتا ڪرڻ جي لائـق ئي نه آهي تنهنجي چنتا پيو ڪرين ۽ وري ڳالهيون پنـڊتـن جھڙيون پيو ڪرين پر خبر اٿيئَي پنـڊت مرڻ جيـئَڻ جو شوڪ نه ڪندا آهن. ''
“ From the unreal lead me to the real, from darkness lead me to the light from death lead me to the immortality. ”
Upansehd