سوکڙي
”ها سڀ ٺيڪ آهي“ هن جي چپن تي ساڳي ڦڪي مرڪ آئي. ”زري اڄ ڇا پڪو آهي؟“ هن موضوع بدلائڻ گھريو.
زرينا سمجھي ويئي تہ اڄ کيس بک ڪانهي. هو ڏهاڙي ڪاليج مان موٽي ڪپڙا مٽائي مانيءَ کي لڳي ويندوهو پر جڏهن کيس بک ڪانہ هوندي هئي تہ ائين ئي پڇندو هو ۽ پوء جيڪڏهن ڪو لذيذ طعام هوندو هو تہ ٻہ ٽي گراھ کائيندو هو، نہ تہ ائين وڃي سمهي پوندو هو.
”معلوم ٿو ٿئي اڄ چانهه جا دور گھڻا هليا آهن.، بک مري ويئي اٿو، پر اڄ تہ مون ڪواب ٺاهيا آهن.“ ونيءَ کي خبر هئي تہ رشيد کي ڪواب ڏاڍا وڻندا آهن. پر رشيد ڪوابن جو ٻڌي ڪا خاص دلچسپي نہ ڏيکاري.
”تون ماني وڌاء تہ آئون ڪپڙا مٽائي وٺان.“
هو جڏهن ماني کائڻ ويٺو تہ گراھ نہ ڳيسجيس، سندس بک مري چڪي هئي. سڇ پڇ ڳڻتي ۽ ڏک اسان کي اڏوهي وانگر کانئڻ ٿو لڳي. ماڻهوءَ جي بک ختم ڪريو وجھي. هو ڏهين وڳي ڪلاس وٺي، اسٽاف روم ۾ ويٺو هو تہ انور فون تي خوشخبري ٻڌايس. ايندڙ مهيني جي ڏهين تاريخ انور جي شاديءَ جي خبر هن لاء بہ خوشي جي ڳاله هئي ۽ هو سچ تہ ڏاڍو خوش ٿيو، فون تي ڳالهائڻ کان پوء هڪڙو الڪو کيس ورائي ويو. انور کي شاديءَ تي سوکڙي ڏيڻي هئي اها ڪهڙي ڏئي، جو انور جي شان وٽان هجي. انور شاهوڪار هو، وڏو ماڻهو هو، کيس سوکڙي بہ اهڙي ئي ڏيڻ کپي. هن کي پنهنجي شاديءَ جي سار اچي ويئي جڏهن هن کي ڪاليج ۾ اڃان پهريون سال ئي پورو مس ٿيو هو، هن ڏاڍي محنت ۽ ڪنجوسي ڪري کنيل قرض لاٿو هو. ۽ هاڻ هن پائي بہ ڪانہ هئي. زرينا جي مائٽن نيٺ ها ڪئي ۽ هن کي ترت شاديءَ جو بندوبست ڪرڻ جو چيو هئائون. ڇاڪاڻ جو زرينا جي ننڍي ڀيڻ جي شادي لا وري انهن جي گھوٽيتن زور ڀريو هو. هو وڏي اصول وارو ۽ خوددار قسمجو ماڻهو هو. جو هن جو ڪنهن وٽ هٿ ڊگھيڙڻ اڻ ٿيڻي هئي. انور کانئس پڇيو هو.
”رشيد تون شاديءَ تي ڪهڙي سوکڙي پسند ڪندين؟“
”جيڪا تون پسند ڪندين اهائي منهنجي پسند هوندي
پر دوست هڪڙي ڳاله سار ڪجائين، تہ اها منهنجي حيثيت جي هجي. ايتري ڳري نہ هجي جنهنجو بار ڄمار ڀر تڪليف ڏيئي.“ رشيد سڌي ڳالھ ڪرڻ وارو ماڻهو هو. هو سوکڙي ۾ هميش؟؟؟؟ انهي اصول جو قائل هو تہ سوکڙي ڏيڻ واري کي سوکڙي وٺندڙ جي حيثيت نظر ۾ رکي سوکڙي ڏيڻ گھرجي، ڇو جو سوکڙي بہ هڪڙي قسم جو قرض آهي، جو وٺندڙ کي ڌڪ گھٽ اوتري ئي قيمت ۾ حياتيءَ جي ڪنهن ٻئي درجي تي ادا ڪرڻو پوي ٿو.
”پر يار تون مون تي ڪا شرط نہ ٿو وجھي سگھين، اهو منهنجي مرضيءَ تي ڇڏيل آهي تہ مان ڪهڙي سوکڙي ڏيان. مان تہ توکان نہ پڇان ها پر مون کي آمريڪا ويندڙ زرعي ڊيليگيشن ۾ شامل ڪيو آهي مون کي ڊپ آهي تہ آئون تنهنجي شادي ۾ بہ شايد شرڪت نہ بہ ڪري سگھان. مان توکي رڳو اهو چوڻ آيو آهيان تہ توکي سوکڙي شادي ٿيڻ کان اڳ ۾ قبول ڪرڻي پوندي“
اها خوشخبري بہ آهي تہ افسوس جي ڳالهه به. تون آمريڪا وڃي رهيو آهين، اها تہ خوشي جي ڳالهه آهي ۽ تون منهنجي شادي ۾ ........ پر يار اڃا منهنجي شادي ڪٿي ٿي ٿئي!، هن کي پنهنجون حالتون سار اچي ويئون هن کي هاڻ ڌڪ گھٽ پڪ ٿي ويئي هئي تہ سندس شادي ڪانہ ٿيندي هو ڪو هڪڙو ئي اميدوار تہ ڪونہ هو. زرينا جھڙي ڇوڪري لاء ٻيا بہ گھڻا ۽ هن کان سٺا اميدوار هئا. هن ڳاله جاري رکندي انور کي چيو، ”پر پاڻ تہ ڀائرن وانگر آهيون، تون ڇو ٿو ايتري تڪليف ڪرين.“ ھن نھٺاڻي کان ڪم وٺڻ جي ڪوشش ڪئي”۽ ھا، تون مونکي ڀاءُ چئي ”ٻہ ڀائر ٽيو ليکو“ جي پھاڪي تي عمل ڪرائڻ ٿو گھُرين. بيشڪ آئون تنھنجي ڀاءُ وانگر آھيان، پر ڀاءُ نہ آھيان. آئون تنھنجو دوست آھيان، ۽ دوستن جو ڪو حساب ڪتاب نہ آهي. دوستن جو حساب
دل ۾ ٿيندو آهي. انور ايئن چئي ڪوٽ جي کيسي ۾ هٿ وڌو ۽ ھڪڙو لفافو رشيد کي ڏيئي چوڻ لڳو.
”ڏس ڪيترو نہ ھلڪو آهي، تون ٻن آڱرين ۾ کڻي سگھين ٿو“
انور لفافو ڇڏي ھليو ويو. ھُن لفافو کوليو لفافي ۾ پنج ھزار رپين جا نوٽ پيل ھئا!
ھڪ وڳي تائين ڪاليج ۾ ھو رھيو، انور کي ھاڻي ھو ڪھڙي سوکڙي ڏئي. انھيءَ سوال جو جواب ھن کي ڪٿي بہ نظر نہ ٿي آيو. ھن ماني کائي بس ڪئي، پر زرينا سان ڪابہ ڳالھہ نہ ٿي. ٻہ ٽي گراھ کائي ھو ليٽي پيو ۽ پاسا ورائيندي نيٺ کيس ننڊ اچي وئي.
شام جو جڏهن ھو اٿيو تہ پاڻ کي ڪجھ ھلڪو محسوس ڪري رھيو ھو، پر اڃا پاڻ کي اون کان آجو محسوس نہ ٿي ڪيائين. ھن باقي رھيل کھيل ڳَڻتيءَ کي فلحال ختم ڪرڻ ٿي گھريو. زرينا ھن جي اڳيان چانھ جو ڪوپ آڻي رکيو تہ ھن کي زرينا وڌيڪ سھڻي نظر اچڻ لڳي. زرينا کي پاڻ اڻ تڻ ھئي تہ رشيد جي ڳڻتيءَ جو ڪارڻ پڇي، پر سندس مرڪندڙ چهرو ڏسي، ھو بہ گھڙي کن لاءِ ڳڻتيون وساري ويٺي."”ھا مان توکي اھو ٻڌائڻ تہ وساري ويس تہ ايندڙ مھيني انور جي شادي ٿي رهي آهي، تاريخ بہ مقرر ڪري ڇڏي اٿن، ڏھين تاريخ رکي اٿن." ھن اھڙي نموني خبر ٻڌائي ڄڻ ڪا عام خبر ھجي..“
'”اڇا مس مس ادا انور بہ شادي تي راضي ٿيو، مون تہ سمجھيو ھو تہ ھتي ڪا ڇوڪري پسند نہ ايندس ۽ آمريڪا ۾ ڪا ڦاسائي وجھيس ھا تہ ٻي ڳالھ آھي.“ زرينا کي خبر ھئي تہ انور ڪنھن نہ ڪنھن مان ڪو نقص ڪڍي ڇوڪري ناپسند ڪري ڇڏيندو ھو.
”ھا، زري شادي تہ تولاءِ تہ بھترين وجھ آهي. ھن تي تہ ھار بہ پائي سگھين ٿي." رشيد، زرينا کي پنھنجي ڳالھ سار ڏياريندي چيو. ھو زرينا کي ھميشه جھليندو ھو تہ عام وجھن تي اھو ھار نہ پائي، پر ھو ڪنھن خاص ڏھاڙي لاءِ رکي ڇڏي. ايترو قيمتي ھار رڳو شاديءَ جھڙن ڏينهن تي ئي پائڻ جھڙو آھي ۽ ھاڻي اھو وجھ ملي رھيو ھو. هن جي ذھن ۾ ھڪ پل لاء ويچار آيو جيئن اوچتو کنوڻ چمڪي”مون توکي ڪڏهن اھو ھار پائيندي نہ ڏٺو آھي. “
رشيد جي آواز ۾ پيار جا جذبات ھئا..
"”ڇو مون توھان کي پائي تہ ڏيکاريو آهي. شادي کان پوءِ ڪافي ڏينهن تائين جو مان پائيندي ھيس.“ زرينا کي اچرج لڳو تہ ڇا رشيد کي ايترو جلدي وسري ويو.
”اوھو، اھو تہ جڏھن تون نئين ڪنوار ھئين، شادي کان پوءِ پھريان ٻہ ٽي ڏينھن پاتو ھئي پوء وري بس.“ رشيد جي اکين ۾ پريت جھلڪي رھي ھئي.
”چڱو ڀلا مان جڏھن شاديءَ تي تيار ٿيندس تہ پوءِ ڏسجو تہ ڪيئن ٿي لڳان.“
اھو ھار بہ سندس ٻئي دوست مشتاق جي سوکڙي ھئي.
ھو مشتاق ۽ انور ننڍي ھوندي جا دوست ھئا. گڏ پڙھيا گڏ گھميا ۽ گڏ بي اونيء جو دور پورو ڪري عملي جيوت ۾ داخل ٿيا ۽ مشتاق ۽ ھو ڪاليج ۾ ليڪچرار ٿيا. ھن کي سار آئي تہ ڪيئن انور کيس سوکڙي ڏيئي ويو ھو، ۽ ڪيئن مشتاق بہ کيس سوکڙي ڏني ھئي. مشتاق کي سندس شاديءَ جو ٻڌي ايتري تہ خوشي ٿي ھئي جو ھو چئي ويٺو، ”رشيد مون کي تنھنجي شادي تي ايتري خوشي ٿي رهي آهي جو مون کي پنھنجي شاديءَ ۾ بہ ايتري خوشي ڪانہ ٿي ھئي، سچ ٿو چوان.“
مشتاق جي ڳالھ ۾ ڪو وڌاءُ ڪونہ ھو. ھنن جيڪي حياتيءَ جا پروگرام ٺاھيا ھيا، شادي بہ ماڳ ڏانهن ھڪ وک ھئي..
مشتاق چيو ھوس، ”ھا يار تنھنجي شادي جي ڪري اسان کي مڙيئي ڪس لڳي ويندي. “
تون گھٻرائي نہ يار ، منھنجي تو لاء پريت ايتري ئي گھٽبي جيتري وري تو شادي ڪري گھٽائي آهي، ڪيئن حساب تہ برابر ٿيو نہ . رشيد کلي ڏٺو ھو. پر اھو ٻڌي ڇڏ پريت جيترو ورھائبي آهي، اوترو ئي وڌندي آهي ۽ ٻنھي گڏجي ٽھڪ ڏنو ھو.
”ٻڌ مان توکي سوکڙي ۾ مون وٽ جيڪا سڀ کان قيمتي شيءِ ھوندي سا ڏيندس، ۽ توکي اُھا وٺڻي پوندي.“
مشتاق زور ڏيندي چيو هو ۽ ٻڌ اھا سوکڙي اسان جي دوستيءَ جي محل جو پيڙھائتو پٿر ھوندو، جي تو منھنجي سوکڙي موٽائي تہ محل ڪري پوندو. مشتاق رشيد کي ڌمڪي ڏني ھئي.
ھن کي ٻي ڪا واھہ بہ ڪانہ ھئي، ھن اھا سوکڙي قبول ڪري ورتي ھئي. مشتاق ھڪ غريب ماڻهو ھو پر ھن نھايت قيمتي سوکڙي ڏني ھئي اھو قيمتي ھار ھو. مشتاق اڄ ڪلھ انگلينڊ ۾ پي.ايڇ.ڊي ؟؟؟ رھيو ھو.انور جي شاديءَ ۾ ھڪ ڏينھن وڃي بچيو هيو، رشيد کي ھونئن سوکڙي جو تہ ڪو الڪو ڪونہ ھو، پر ھڪڙو احساس سندس ذھن کي چھنڊڙيون پائي رهيو ھو. ڪالھ بہ چانڊوڪي رات هئي اڄ بہ چانڊوڪي رات ٿيندي اوڏي مهل سانجھيءَ جي مھل چانڊوڪي رات جو ويچار اينديئي ھن زرينا کي سڏ ڪيو، زرينا رڌڻي ۾ چانھ ٺاھي رھي ھئي.
زرينا چانھ ٺاھي کڻي آٿي؟؟؟؟
”ٻڌ اڄ چانڊوڪي رات اٿئي، ھل تہ گھمڻ ھلون.“
رشيد ڄڻڪ زرينا جي دل جي ڳالهه ڪئي، دريا جو سير ڪريون ۽ بوٽنگ ڪريون“
اُھا چانڊوڪيءَ رات ۾ بوٽنگ. ڏاڍو مزو ايندو.“”
زرينا ٻارن وانگر چھڪڻ لڳي.
”ھا پر توکي ھڪڙي ڳالھ مڃڻي پوندي، توکي جيڪو انور جي شاديءَ ۾ ھار پائڻو آهي، مان ڏسڻ ٿو گھران تہ تون انھيءَ ۾ ڪيئن ٿي لڳين.“
”اھو مان جڏھن شاديءَ جي ڏينهن پائيندس تڏهن ڏسي وٺجو.“ زرينا جي لھجي ۾ اچرج ظاھر ھو.
”نہ ، تون ڪپڙا ۽ زيور پائي ھڪدم ھلي ويندينءَ ۽ وري رات جو موٽي اچي بدلائي ڇڏيندينءَ ، مان ايتري ٿوري دير لاءِ توکي ڏسڻ نہ ٿو گھران. مان اڳ ۾ ئي توکي دل ڀري ڏسڻ ٿو گھران.“ رشيد جي لھجي ۾ التجا ھئي. ڄڻڪ ھن جي زرينا سان گڏ آخري رات ھجي. زرينا ٽاري نہ سگھي.
جڏھن ھوءَ ساڙھي پائي ڊريسنگ ٽيبل جي اڳيان اچي ويٺي، ۽ آخري ڀيرو ميڪ اپ ٺيڪ ڪرڻ لڳي تہ رشيد ڪيس مان ھار ڪڍيو، سونو ھار جنھن ۾ گھاٽا سائي رنگ جا نگ لڳل ھئا. بجلي جي روشني۾ اهي ٻھڪڻ لڳا. رشيد زرينا جي پويان اچي بيٺو، ھار ھٿ ۾ جھلي اڳيان وڌي زرينا جي ڳچي ۾ ھار وجھي ھُڪ لڳايو. رشيد ھُڪ لڳائي آرسي ۾ نھاريو. زرينا سان سندس نظرون مليون، ھن زرينا جي ڪلھن تي ھٿ رکيا، ڪجھ دير لاء ھو ٻئي ھڪ ھنڌ ڄمي ويا. آرسي سندس تصوير بڻجي چڪي ھئي. شايد ھو ٻئي پنھنجن پنھنجن ويچارن ۾ الائي ڪٿي کان ڪٿي پهچ چڪا ھئا. رشيد ھن دنيا ۾ موٽي آيو ۽ ھلڪو ڇرڪ ڀري ھٿ ھٽايائين. زرينا اٿي بيٺي. زرينا کي ڪو بہ اچرج نہ ٿيو، ھن کي رشيد جي خبر ھئي تہ ھو ڪيترو جذباتي آهي.
”توھان کي ھار انھيءَ ڪري تہ نہ ٿو وڻي جو ان ۾ ساوا نگ لڳل آھن؟“ زرينا مرڪي رشيد ڏانهن نھاريو ۽ رشيد بہ جواب ۾ مرڪي ڏنو..
جڏھن ھو دريا تي پھتا تہ چوپاسي چانڊوڪي ڦھليل ھئي ھو ٻيڙي ۾ سانت ويٺا رھيا. خبر ناهي ڪيتري دير تائين ٻيڙي ۾ گھمندا رھيا. رشيد بہ گھاٽي نيري رنگ جي سوٽ ۾ سھڻو لڳي رھيو ھو. اھو زرينا جو من گھريو رنگ ھو، ٻيڙي واپس ڪناري تي ھلڻ لڳي. ٻيڙي ماٺيڻي رفتار ۾
ھلندي جڏھن ڪناري تي لڳندي ھلڪو جھٽڪو ڏنو تہ ھنن جي خوابن جو سلسلو ٽٽي پيو. رشيد ھٿ ڏئي زرينا کي لاٿو. ھو جڏھن مٿين ڪئنال جي پل تي اچي پھتا تہ سامھون درياءُ چانڊوڪيءَ ۾ چمڪي رهيو هو.
”زري توکي ھي ھار پسند آهي.“ رشيد يڪدم سوال پڇيو.
تمام گھڻو؟ عورت کي زيورن سان لڳاءُ ھوندو ئي آهي. اوھان کي بہ پسند آهي؟“
”ھا مون کي وڻي ٿو جيڪڏهن تنھنجي ڳچيءَ ۾ پيل ھجي!“
”پوءِ تہ ان کي روز روز پائيندس.“
”جيڪڏهن ھي ھار وڃائجي وڃي تہ؟“
”مون کي ڏاڍو ڏک ٿيندو“
”قيمتي آهي انھيءَ ڪري“
”نہ ان ڪري جو توکي پسند آهي“
رشيد زرينا کي ھار پاتل جيتري گھڻي دير تائين ڏسي سگھي، ڏسڻ ٿي گھريو. ھن زرينا ڏانھن نھاريو، ھار چانڊوڪي رات ۾ تارن وانگر ٻھڪي رھيو ھو. چانڊوڪي رات ۾ تارا لڪي ويندا آهن، پر زرينا جي چھري جي چنڊ اڳيان تارن ۾ وڌيڪ روشني نظر اچي رھي ھئي. چند کان وڌيڪ چمڪندڙ چنڊ ۽ تارن کان وڌيڪ روشن تارا.
ھن زرينا ڏانھن وري نھاريو. ”زري سڀاڻي کان ھار نہ پائجائين مون کي نہ ٿو وڻي.“ زرينا، رشيد جي ايتري بدليل ڳالھ تي اچرج سان تڪڻ لڳي.
”جيڪڏهن اوهان کي ھار نہ ٿو وڻي تہ مان عمر ڀر نہ پائيندس.“
”زرينا اسان وٽ سڀني کان قيمتي شيءِ ڪھڙي آھي؟“
”پريت“ زرينا مڙس جي عجيب ۽ ڇرڪائيندڙ سوالن تي اچرج ۾ پئجي وئي
”پريت کان سواءِ منھنجو مطلب آھي شين ۾.“
”اسان وٽ تہ ھي ھڪ ھار ئي آهي.“
”تہ پوءِ آئون انور کي سندس شاديءَ تي پنھنجي سڀ کان قيمتي شيءِ جي سوکڙي ڏيڻ گھران ٿو.“ رشيد ڪنڌ ڦيرائي دريا ڏانھن نھارڻ لڳو. هن ۾ زرينا سا اکيون ملائڻ جي ھمت ڪانہ ھئي.
”منھنجو بہ اھوئي ويچار آهي.“ زرينا جي وراڻي ھو.
رشيد پنھنجي ھٿ ۾ زرينا جي ٿڌاڻ محسوس ڪئي. ھو ھٿ ھٿ ۾ ڏيئي ھلڻ لڳا.
ٻئي ڏينھن شاديءَ کان پوءِ انور وٽ سوکڙين جو ڍڳ لڳو پيو هو، سوکڙيون ڏسندي ھن ھڪ پئيڪيٽ کوليو ان مان ھڪ سھڻو ڪيس نڪتو. ڪيس کولينديئي انور اچرج سان تڪڻ لڳو، ڪيس ۾ سونو نگن ڀريو ھار جرڪي رھيو ھو. اندر ڪارڊ تي لکيل ھيو، ”رشيد ۽ زرينا وٽان ڀاڀي لاء.“ِ
انور جي اچرج جو ڪارڻ اھڙي قيمتي ھار جھڙي سوکڙي رشيد وٽان اچڻ جي ڪري نہ ھو. سندس اچرج جو ڪارڻ ھو تہ اھو ساڳيو ھار، جيڪو ھن پاڻ مشتاق کي شاديءَ ۾ ڏنو ھو، ھن اھو ھار بہ انھن ڏينھن ۾ بہ ڏھ ھزار رپين ۾ خريد ڪيو هو. مشتاق کي ڏنل سندس ھار جي اھا سوکڙي ايئن دوستن وٽان ڦري واپس ملندي ان جو کيس گمان بہ نہ ھو. ھونئن بہ ڪو غريب ڪا سوکڙي گھڻي
دير تائين پاڻ وٽ سنڀالي رکي نہ ٿو سگهي ڇو تہ يا تہ اھا وڪڻڻي پوندي آهي يا وري سوکڙي ڪري ٻئي ھنڌ ڏيڻي پوندي آهي، مشتاق ۽ رشيد وري بہ ڀاڳوند ھئا ھو سوکڙي وڪڻڻ جي لاچاريءَ کان بچي ويا.