تاريخ، فلسفو ۽ سياست

عالمگيريت ۽ انسان

ھي ڪتاب نامياري محقق ۽ اديب ڊاڪٽر غفور ميمڻ جو لکيل آھي. راز شر لکي ٿو:
”عالمگيريت ۽ انسان ڪتاب دراصل انسان جي زوال جي ڪھاڻي آهي. انسان جي چريائپ جي ڪھاڻي آهي. ليکڪ جو چوڻ آهي تہ پھرين بيماري جي سڃاڻپ ضروري آهي. جيڪو بيماري سمجهي وٺندو تہ سندس علاج ۾ سھوليت ٿي پوندي. تنھن ڪري هي ڪتاب جيڪي سنجيدہ ذهن هن سماج کي تبديل ڪرڻ چاهين ٿا انهن لاءِ مشعل راهہ آهي.
Title Cover of book عالمگيريت ۽ انسان

ٻه اکر

نهايت افسوس سان چوڻو ٿو پوي ته اسان وٽ دنيا کي گلوبل انداز ۾ ڏسڻ وارا ماڻهو ڪي آڱرين تي ڳڻڻ جيترا آهن. حقيقت اها آهي ته اسان سنڌ کان ٻاهر نڪري نه سگهيا آهيون. اسان پنهنجي ذات ۾ گم ايترا ٿيندا وڃون جو ذاتين،قبيلن ۾ ورهائجي رهيا آهيون. انفراديت پسندي ايتري آهي جو اسان جي سوچ، اسان جو محور داخليت ۾ گم ٿي ويو آهي. سنڌ ڪو دنيا کان ڪٽيل يا اسازون ٻيلو ناهي، جتي رڳو سنڌ جا مسئلا بيان ڪيا وڃن. حقيقي فهم ۽ دانش جو ڪم اهو آهي ته پنهنجي خطي کي عالمي تناظر ۾ ڏسي پوءِ ڪي رايا قائم ڪجن.اهي درست به ثابت ٿي سگهن ٿا ۽ مڪاني ذهن کي سوچڻ تي به آماده ڪري سگهن ٿا.
ڊاڪٽر غفور ميمڻ انهن ڳاڻ ڳڻين فڪر و دانش سان معمور فردن مان آهي،جن جي نظر نه رڳو مڪاني مسئلن ۽ مونجهارن تي گهري آهي. پر انهن کي عالمي تناظر ۾ به ڏسڻ،سوچڻ ۽ سمجهڻ جي صلاحيت رکن ٿا.
ڊاڪٽر غفور ميمڻ جا هن کان اڳ اهڙن ئي معاملن تي اڻ ڳڻيا مضمون ۽ مقالا ڇپجندا رهيا آهن. جن وسيلي سنڌ جي ذهن جي آبياري ٿيندي رهي آهي. پر موجوده زير نظر ڪتاب ” عالمگيريت ۽ سماج“ ان ڏس ۾ هڪ قدم اڳتي آهي. سندس مضمونن ۾ جيڪا برپور فڪر جي گهرائي ۽ اڳڪٿي آهي. اها تشنا ذهن ۽ موجوده حالتن تي پريشان ٿيندڙ ماڻهن جي اڃ اجهائڻ لاءِ ڪافي آهي. هو گهڻ پڙهيو ۽ گهڻ لکيو شخص آهي. تنهڪري سندس لکڻين ۾ ڪا اڇاتري يا وائڙي ڳالهه نظر نٿي اچي. وٽس تز ۽ تکا جملا آهن جيڪي ستل ذهن کي جنهنجوڙي اٿارڻ جي صلاحيت رکن ٿا. هيئر سماجي ميڊيا جتي ماڻهو کي وائڙو ڪري ڇڏيو آهي ۽ عالمي مارڪيٽ جي اشتهار بازي ماڻهو جي اشتها کي وڌائي ڇڏيو آهي اتي ڊاڪٽر غفور ميمڻ جهڙن بهترين دانشورن جي ضرورت وڌي وڃي ٿي. هيئر فيس بڪ تي ڄاڙي هڻندڙن کي به دانشور سڏجي ٿو ڇو ته عالمگير سامراج جي اها ئي ضرورت آهي ته ماڻهو سوچين سمجهن نه رڳو مارڪيٽ جي رحم ڪرم تي رهن. اتي ڊاڪٽر صاحب جهڙا سنجيده ذهن تمام ڪي ٿورا آهن. اسان وٽ مصيبت اها آهي ته اديبن، نام نهاد دانشورن جون ٻاريون ٺهيل آهن جيڪ هڪ ٻئي کي حاجي ۽ قاضي چوڻ ۾ پورا آهن. کوه جي ڏيڏر وانگر سندن دنيا کوهه جي تري جيتري ۽ آسمان کوهه جي منهن جيترو آهي. ڊاڪٽر غفور جو مسئلو اهو آهي ته هو ايمانداري ۽ ميرٽ تي زندگي گذارڻ چاهي ٿو تنهن ڪري ڪنهن به ٻاري جو حصو ناهي. نه وري سندس سچائي کي ڪا ٻاري قبول ڪري ٿي.
عالمگيريت ۽ انسان ڪتاب دراصل انسان جي زوال جي ڪهاڻي آهي. انسان جي چريائپ جي ڪهاڻي آهي. ليکڪ جو چوڻ آهي ته پهرين بيماري جي سڃاڻپ ضروري آهي. جيڪو بيماري سمجهي وٺندو ته سندس علاج ۾ سهوليت ٿي پوندي. تنهن ڪري هي ڪتاب جيڪي سنجيده ذهن هن سماج کي تبديل ڪرڻ چاهين ٿا انهن لاءِ مشعل راهه آهي.
ڊاڪٽر غفور ميمڻ جنهن سطح تي پهچي لکي ٿو اها ڪا عام سطح ناهي. تنهن ڪري اسان کي پنهنجي ذهني سطح جي اڏام بلند ڪرڻي پوندي. سندس جملن جي ڪڙاڻ ۽ تلخي کيس سماج جي بي حسي مان ئي ملي آهي. ڊاڪٽر غفور ميمڻ هڪ اهڙي سماج ۾ جيئي ٿو جتي عارفين جي نه پر صارفين جي ضرورت آهي.اهڙي سماج ۾ سچ جو ڏيئو ٻاري رکڻ ڪنهن مهاڀاري جنگ ۾ مهاڏو اٽڪائڻ جي برابر آهي.
اهڙي مهاڏو ڊاڪٽر غفور ميمڻ صاحب ٽيهن سالن کان اٽڪايو آهي. هي هڪ اهڙو محاذ آهي جتي پير پختا ڪري بيهڻ ڪنهن مانجهي جو ڪم آهي.
هڻڻ هڪلڻ، ٻيلي سارڻ مانجهيان ايءَ مرڪ
وجهن تان نه فرق، رڪ وهندي راند ۾
رڪ جي راند رڳو جنگ جي ميدان ۾ نه هوندي آهي. پر موجوده سماج ۾ سالم دماغ رهڻ ۽ سالم دماغ جي ترغيب ڏيڻ ڪنهن جنگ کان گهٽ ناهي. ڊاڪٽر غفور ميمڻ جهڙا سنجيده ذهن زوال پذير سماج قبول نه ڪندا آهن. ڇوته جتي جئيڻ ڪرپشن جي شرط سان هجي، جتي ماڻهو ضمير جو سودو مايا جي موهه ۾ ڪري چڪو هجي، انهن جي دانشوري ٻه ڍڪ پيئڻ کان پوءِ شروع ٿئي. اهي ڊاڪٽر غفور ميمڻ جي سوچ کي سنگسار ڪرڻ لاءِ آتا هوندا آهن. پر حقيقت اها آهي ته ڊاڪٽر غفور ميمڻ جهڙا اڪيچار ٻيا دانشور عالمي سطح جي ليول کان گهٽ ناهن. سچ پچ ته مان زير نظر ڪتاب سان هنن ٻن اکرن ۾انصاف نٿو ڪري سگهان. شايد ايندڙ دور ۾ حقيقي ڏاهپ جا طالب هن ڪتاب جو ڇيد ڪري انصاف ڪري سگهن.
منهنجي اها ئي دعا آهي ته خدا ڊاڪٽر صاحب جي قلم ۾ وڌيڪ علم ۽ ڏاهپ ڀري. کيس ڪوڙ سان مهاڏو اٽڪائڻ جي سدائين اها همت ۽ طاقت ڏي.
راز شر