سر ماروي
اي ميان راند جا راند جي آئون نه ٿيندياس. تو جيئن راند جا ڪن آئون راند جي ٿي مران، تو راند جي ڏٺي آئون ڪنهن راند جي نه آهيان. آئون ساڳي راند جي آهيان، تون ڀلي راند جيون ڏي، راند جي آئون نه ٿيندياس. تون وڃي ڪا راند جي ڳول، تون وڃي ڪا راند جي ڳول.
- راند جو بادشاه، راند جي راڻي، راند جو گولو، راند جي ڏهڙي، راند جي نولي، راند جي اٺي، راند جي ستي، راند جي ڇڪي، راند جي پنجي، راندجي چوڪي، راند جي ٽرڪي، راند جي ٻڪي،
ڀڃڻي ؛ ماروي چوي ٿي عمر کي ؛ اي ميان بادشاه راڻي آئون نه ٿيندياس، تو جيئن گولا ڪن آئون ڏهڪي مران، تو نولي ڏٺي آئوم ڪا اٺي ناهيان. آئون ساڳي ستي آهيان . تون ڀلي ڇڪيون ڏي آئون تنهنجي پنهنجي نه ٿيندياس. تون ڀلي چوڪيون ڏي آئون ٽڪي نه رهندياس. تون وڃي ٻي ڪاڳول ،تون وڃي ٻي ڪا ڳول.
(2)
نالن ۽ نرنامن مان آئيس ڪالهه ميان. تن نالن ۽ نرنامن لائي جيءَ سڪي ٿو جال ميان. هئيس گهڻي ڳهو ميان پر تو کڻي ڪپڙ جي ڪئي ميان.
-- نالو پيرو ٻيو پڪو، نالو مٺو ٻيو ميوو، ڳهه جي لال، ڪپڙ جي ڪاري.
ڀڃڻي ؛ پڪن ۽ پيرن مان آئيس ڪالهه ميان. تن پڪن مٺن ميون لائي جيءَ سڪي ٿو جال ميان. هئيس گهڻي لعل ميان پر تو کڻي ڪاري ڪئي ري ميان عمر سومرا
(3)
نالن ۽ نرنامن مان آئون آئيس ڪالهه ميان، تن نالن ۽ نرنامن لائي جيءَ سڪي ٿو جال ميان، هئيس گهڻي ڳهه ميان پر تو کڻي ڪاري ڪئي ميان عمر سومرا.
_ نالو هڪڙو پيرو، ٻيو پڪو، نالو هڪڙو مٺو ٻيو ميوو، ڳهه جي لعل، ڪپري جي ڪاري.
ڀڃڻي ؛ پيرن ۽ پڪن مان آئون آئيس ڪالهه ميان، تن مٺن ميون لائي جيءَ سڪي ٿو جال ميان، هئيس گهڻي لعل ميان پر تو ڪاري ڪئي ڙي ميان عمر سومرا
(4)
وڻ وڃني ميان عمر سومرا، ڪاٺ نه بچني ڪو.
_ وڻ ڄمون، ڪاٺ سانگهو.
ڀڃڻي ؛ ڄم وڃني ميان عمر سومرا شال سانگي نه بچني ڪو.
(5)
وکر وڃني ميان عمر سومرا، ڪاٺ م رهي ڪو، آني اسان کي مال جن ۾ وڌي تو.
ــ وکر جو صابڻ، ڪاٺ جا ڏڪ. مال جا ڇوڙا.
ڀڃڻي ؛ ڀڻ وڃني ميان عمر سومرا، تنهنجو ڏڪ نه رهي ڪو. آني اسان کي هنن وڇورن ۾ وڌي تو.
(6)
لوهه جو وڃني ميان عمر سومرا، ڪاٺ جو نه رهي ڪو. آڻي اسان کي ڌڻ جن ۾ وڌي تو.
_ لوهه جو ويڙهو، ڪاٺ جو ڦانگو، ڌڻ جي گراهي.
ڀڃڻي ؛ ويڙهو وڃني ميان عمر سومرا. شل ڀانڱو نه بچني ڪو. آڻي اسان کي ڳراهين ۾ وڌي تو.
(7)
لوهه جون پوني ميان سومرا. تو وڻ جون ڪيئن نيون.
ــ لوهه جي سيراهي. وڻ ڪنوار.
ڀڃڻي ؛ سيراهون پوني ميان سومرا. تو ڪنواريون ڪيئن نيون.
(8)
وڻ جون وڃني ميان سومرا. مون تان گهوڙي جون لاهي.
ــ وڻ جي پاڙ، گهوري جي انڌاري.
ڀڃڻي ؛ پاڙون وڃني ميان سومرا. مون تان انڌاريون لاهي.
(9)
اڀ جا پونئي سومرا شل مال جا وڃنئي.
ــ اڀ جا آگم، مال جا دور.
ڀڃڻي ؛او غم پونئي ، شال هي دور وڃنئي.
(10)
وکر وڃني ميان سومرا . تڙئون تان ڪجن. تو ڏنون مال جو سو ڪپڙ تان نه لهي.
ـــ وکرجو صابڻ، تڙ جو ٺهو، مال جو داڳ، ڪپڙ جو ڌوتو.
ڀڃڻي ؛ سو ڀڻ وڃني ميان سومرا. جيئن ٺهي تيئن ڪجي. تو ڏنون دل تي داڳ سي ڌوتي نه لهي، ڌوتي نه لهي.
(11)
شهر جي چئو مونکي ته نالو چوان توکي. مال جو وٺ ذاتين کان نالو اهي توکي.
ــ شهر جي ڀيڻي، نالو ادا، ذات جا سومرا، مال جو سنڱ. نالو لائق.
ڀڃڻي ؛ ڀيڻ چئو مونکي ته ادا چوان تو. سڱ وٺ سومرن کان جيڪو لائق آهي تو.
(12)
ڪکئون آندي ڙي سومرا، تنهن کي تڙئون موڪل ڏي.
ــ ڪک جو ٻوهارو. تڙ جو وارو.
ڀڃڻي ؛ ٻوهاري آندي ميان سومرا، تنهن کي واري موڪل ڏي.
(13)
جيئڏ ۾ جي عضوا ٿيا، آئون ذات نه وينديس ڙي.
ــ جيئڏ ڪرڙي. عضوي جا ڏورا، ذات جا چانڊيا.
ڀڃڻي ؛ ڪرڙن ۾ ڏونرا ٿيا، آئون چونڊڻ ويندياس ڙي.
(14)
جيئڏ عضوا ڪيا هنيون مرض ساري، وڻ ته اباڻي پار جا آئون ويٺيس وساري.
ــ جيئڏ ڪرڙي. عضوو ڏورا. مرض جي ٿوٿر، وڻ جو ڦر.
ڀڃڻي ؛ ڪرڙين ڏونرا ڪيا. هنيون ٿر ساري. ڦر اباڻي پار جا آئون ويٺيس وساري.
(15)
ڪاٺئين ڇڏيو سومرا، سي ڪکين هونديون ڪيئن؟ آهي رات و ڏينهن نرنان سندي من ۾.
ــ ڪاٺ جي گهاڻي. ڪک جي ڌائي ( نوڙيءَ جو وٽ) نرنان موٽڻ.
ڀڃڻي ؛ ماروي ٻڪرين کي ياد ڪري چوي ٿي؛
گهاڻي ڇڏيون سومرا ، سي ڌاتيون هونديون ڪيئن. آهي رات و ڏينهن موٽڻ سنڌي من ۾.
(16)
نالي آندي نارنان توکي نالي نيندوسانء، نالو منهنجو ڪاٺ جن ۾ ته نالو ڪندو سانء.
ــ نالو جهنگو، ٻيو نالو منگهو، نارنان ماروي. نالو ننگو. نالو اميدو. نالو شادي. ڪاٺ جي من.
ڀڃڻي ؛ جهنگئون آندي ماروي توکي ننگئون نيندوسانء. اميدون منهنجي من ۾ ته شادي ڪندو سانء.
(17)
ڌڻ جا ساريو سومرا مونکي جر جا ڪريو پون. تن ڌڻ جن منجهان سومرا مارو کايو ڪوت ڪن. مونکي مانَ نين هنن ڌڻ جن منجهان سومرا
ــ ڌڻ جا ڪڪر، جر جا لڙڪ. ڌڻ جون کنڀيون. ڌڻ جا کڏا.
ڀڃڻي ؛ڪڪر ساريو سومرا مونکي لڙڪ ڪريو پون. تن کنڀين منجهان مارو کايو ڪوت ڪن. مونکي مانَ نين هنن کڏن منجهان ري سومرا.
(18)
ذاتين کي ذاتيون اولاد جيئن هون. انهن کي ڪپڙ ڪانه سومرا.
ــ ذات جا راجا. ذات رعيت. ڪپڙ جا تاڪا.
ڀڃڻي ؛ راجائن کي رعيتون اولاد جڳئن هون. انهن کي اهي تڪين ڪين ميان عمر سومرا.
(19)
پکي پکيءَ جون ڳالهڙيون آئون آڇيان ٿي عمر کي. رڇ اباڻي پار جو سو هتي نه ٽڪي. ميان عمر موڪل ڏي ته مٽيءَ تي وڻ ٿيان.
ــ پکي ڏاهو، ٻيو ڀورو. رڇ جو دلو. مٽيءَ جي جائي. وڻ جو گل.
ڀڃڻي ؛ ڏاهين (ڏاهن) ۽ ڀورين (ڀورن) جون ڳالهيون آئون اڇيان ٿي عمر کي. دل اباڻي پار جي سا ته هت نه ٽڪي. ميان عمر موڪل ڏي ته وڃي جائي تي گل ٿيان.
(20)
ذات ويندي ڙي ميان عمر سومرا. ڪم وڃين نرنان ۾ پوندو. مون مال جي ڪئي ڪانه مونکي مال جي ڏني ڇو؟
ــ ذات جا سک. نرنان صاحب. مال جي ڀيل. لوهه جو جيل.
ڀڃڻي ؛ ساک ويندي ڙي ميان عمر سومرا. ڪم وڃين صاحب ۾ پوندو. مون ڀيل ڪئي ڪانه مونکي جيل ڏنئي ڇو؟.
(21)
ڪاٺي اڳي ڪئي گاهه آئون نه ڪندياس. پاڻيءَ جي چوندين سومرا ته هت آئون نه هوندياس.
ــ ڪاٺيءَ جي ٻياني. گاهه سِڻ. پاڻيءَ جي موڪ.
ڀڃڻي ؛ سيڻ اڳي ڪيا ٻيا ڪنديس ڪانه، کلي موڪل ڏيندين ته هت آئون نه هوندياس سومرا.
(22)
دل جنهن جي ڪتيءَ سان ، سا لڏ نه هلندي ميان عمر سومرا
ــ ڪتيءَ جي چهٽي. لڏ جي ساڳري
ڀڃڻي ؛ دل جنهن جي نه چهٽي سا ڳر نه هلندي ميان عمر سومرا.
(23)
ادا عمر تون ڪپڙ جو ڪندين پر فقيرن جو ڪونه ايندو تو وٽ.
ــ ڪپڙ جو گاج. فقيرن جو راڄ.
ڀڃڻي ؛ ادا عمر تون ڪاڄ ڪندين پر راڄ نه ايندو تو وٽ.
(24)
نالو ڪيئي نالي لائي ان پيو نالو ڪرين.
ــ نالو سڏيو، نالو ثواب. نالو گناهه.
ڀڃڻي ؛ سڌ ڪيئه ثواب لاءِ هاڻ ٿو گناهه ڪرين.
(25)
رڇ نه ڌر منهنجا پرين ، آئوم عجائبدار آهيان. هن ملڪ ۾ منهنجو نرنان نه ڪو. جنهن کي هٽ ست جون ڏيان. ڪو ڄاڻا ڪيئن ڪريان، منهنجا پتئون پري ٿيا.
ــ رڇ جو بدنو، هڏ جي چري، سٽ جا ڏورا، پٽ جي وَسَ، نرنان سڄڻ.
ڀڃڻي ؛ بد ڌر نه منهنجا پرين آئون هڏ چري آهيان. هن ملڪ ۾ منهنجو سڄڻ نه ڪو جنهن کي ڏوراپو ڏيان. ڪو ڄاڻا ڪيئن ڪريان مون کان وسئون پري ٿيا.
(26)
عمر ڪاٺ جو ڪرته زمينئون خبر پوي. هوندا نالا نرنامن تي سٽ جا ڀانئج.
ـــ ڪاٺ جو ٿنڀ، زمين جو کيٽ، نالو هقيو، نالو تڪيون نالو تڙيو. سٽ جو رسو.
ڀڃڻي ؛ عمر ٿنڀي ڏي ته کيتئون خبر پوي. هو هڪيا تڪيا تڙن تي. سي رسيا ڀانئج.
(27)
نالي مٿي نرنام لڳا، نالو اٿئي ڙي ماروي.
ــ نالو گل، نالو ڦل، نالو رنگ.
ڀڃڻي ؛ گولاڙن مٿي گل لڳا، اڃان ملڪ جو اهو رنگ اٿئي ڙي ماروي.
(28)
ملڪ ان جي ڪري نرنان م ڪر مونکي سومرا.
ــ ملڪ جي ڏس. ان جي ڪڻي. نرنان مکڻ.
ڀڃڻي ؛ ڏس ڪاڻي ڪري مونکي هيئن م کڻ ڙي سومرا.
(29)
مرون سمجهي ڪتي جيئن م ڪر ، اڳيان نرنان اٿئي .
ــ مرون جي هيڪل. ڪتي جو جهٽ. نرنان راڄو.
ڀڃڻي ؛ هيڪلڙي سمجهي جهٽ نه هڻ. اڳيان راڄ اٿئي ڙي سومرا.
(30) لوهه جون ڀڃ ۾ سومرا ڪاٺين هڏ م پوء نرنان شهر م ناهي تڏهن راند جا ڪرين پيو تون.
ـــ لوهه جون ڪرايون. ڪاٺ جا هٿيا. نرنان ور. شهر جي ڪنڌي. راند جا رنگ.
ڀڃڻي ؛ ڪرايون ڀڃ نه ميان عمر سومرا، هٿين هڏ م پئو. ناهي ور ڪنڌيئين تڏهن رنگ ڪرين پيو تون.
(31)
پکي مارن جو ڪپڙ آئون نه ڪندياس. ليکي جون آڇ عمر تون. نرنان آئون نه ڪندياس.
ــ پکي پرمار، ڪپر جي ميري، ليکي جو لک، نرنان قبول.
ڀڃڻي ؛ اها پرَ مارن جي ميري آئون نه ڪندياس، لکين آڇ آڇون عمر تون قبول آئون نه ڪندياس.
(32)
نالا وٺي زاتين تي ويئي سا ٻيڙي جن تي نه آئي.
ــ نالو جعفر، ذات جا چارڻ. ٻيڙي جو پتڻ.
ڀڃڻي ؛ جا ڦر چارڻ وئي سا پتڻ تي نه آئي.
( هتي جعفر مان جا ڦر ٿيو آهي، ايئن ڳجهارتن ۾ لفظ کي ڀڃڻ روا آهي)
(33)
جر هوندي ڙي جيڏيون آئون جر ڪيئن پيئنديس. آئون ذات ولات جي سا تو وٽ هٿيار جي ٿيس
ـــ جر کير، جر نير. ذات ٿاريلي، ولات ٿر، هٿيار ڌاريو.
ڀڃڻي ؛ کير هوندي آئون نير ڪيئن پيان، آئون ٿاريلي ٿر جي هت ڌاري ٿيس
(34)
جا (يا) وٺ ڪاٺ جي، جان (يا) کڻ مال جي.
ــــ ڪاٺ جي ويسا ( ڪاوڙ يا ڪانوٺي) مال جي چرٻي.
ڀڃڻي ؛ ماروي کيت کي چوي ٿي؛ يا وٺ ويساهه، يا کڻ چر ٻي.
( سنڌ ۾عورت کي پنهنجو شيل ثابت ڪرڻ لائي چريءَ ۾ پٿريل ٻرندڙ ڪوئلن
تان گزارڻ جي رسم آهي،، هتي ان طرف اشارو آهي)
(35)
مال جو ڪندو ميان عمر سومرا ته ذاتين آئون ويندياس. نالو ٿيندو ميان سومرا ته نالو تو ڏيندياس.
ـــ مال جرب. ذات جا ڏوٿي. نالو پڇاڻو. نالو سکيو.
ڀڃڻي ؛ جا رب ڪندو ميان سومرا ته ڏوٿئين آئون ويندياس. پڇاڻو ڪندو ته ميان سومرا سيکت آئون ڏيبدياس.
(36)
جهنگ جون ساريم سومرا، هو لوهه جون اباڻن.
ــ جهنگ جون ماکيون. لوهه جي ڇاڻي.
ڀڃڻي ؛ ماکيو ساريم سومرا، هو ڇاڻيون اباڻن.
(37)
پکي مار م ميان سومرا ، پکي منهنجا مارو ڀلي هون. پکي چرن جهنگ ۾، اي ريت نه ذاتين.
ــ پکي هڪڙو اڀرو ٻيو سڀرو ، پکي ٻار، ذات جا راجا. پکي طوطو.
ڀڃڻي ؛ اڀرا مار م ميان عمر سومرا، منهنجا سڀرا مارو ڀلي هون، ٻارن جو ڌتو جهلين جهنگ مان ايءَ ريت نه راجائن.
(38)
عذاب جو مون ۾ هڪڙو، آئون راند جا ٻه نه ڪنديس، شهر ماروئڙن سين پکياڻي تان آئون نه ٿينديس.
ــ عذاب جوساهه پسا. راند جا رنگ. شهر لکپت.
ڀڃڻي ؛ ساهه پساهه مون ۾ هڪڙو، آئون ٻه جڳ تان نه جيئنديس. لک جي پت ماروئڙن جي سا ميري تان نه ڪنديئس.
(39)
کاڄ جا کاون ميان عمر سومرا، وڻن هيٺ رهن، انين جا راڳن تي مال چرن.
کاڄ جا سڱر، وڻ ڪونڀٽ، راڳ ڪيڏارو.
ڀڃڻي ؛کاڄ جن جو سڱر ميان عمر سومرا، هو ڪونڀٽن هيٺ رهن. انين جا ڪي ڏارن تي مال چرن.
(40)
ڪاٺ جا چئو م ميان عمر سومرا، پنهنجا مون اچن. راضي ٿئين تون ته عورت ذات ٿيان ميان سومرا.
ــ ڪاٺ جي بانڪس( جتڪيءَ ۾ باڪس کي بانڪس ڇيو وڃي ٿو) پنهنجا حيلا، عورت سنگهارڻ، ذات جا مارو.
ڀڃڻي ؛ ٻانهن ڪس نه ميان عمر سومرا، حيلا اچن مون راضي ٿئين تون ته سنگهارن ملان ميان سومرا.
(41)
ڪل ڪامڻي ميان سومرا، جر ڪاٺ وکر، هو تا ذات کين(کائين) آئون ڪيئن شهر کيان. عورت جو کڻي وڃي ذات جن کي ڏيان.
ــ ڪل جي مهام( اسٽيئرنگ جيان گول گهمندڙ شيئه) جر جو اُسر، ڪاٺ جوسر، ذات جاحملاڻي، شهر چيزه پور. عورت جو قدم.
ڀڃڻي ؛ مهام جيئن ميان سومرا تون سرنه اُسر. هو تا هم لاڻي کين آئوم ڪيئن تنهنجون چيزه پوريون کيان. خير جا قدم کڻي وڃي مارن مرڪان.
(42)
ادا عمر منهنجي ملڪ ۾ ڏڌ ۽ مال جي هياس. هتي اچي گاهه وڻ ٿياس.
ــ ڏڌ جي مهي. مال جي متاري. گاهه سڪو. وڻ ڪنڊو.
ڀڃڻي ؛ ادا عمر منهنجي ملڪ ۾ مهي ۽ متاري هياس. اچي تنهنجي ملڪ ۾ ڪنڊا ٿياس.
(43)
ادا عمر ان جا آڇئين ، ته به مقام جي نه ماروي.
ــ ان جا دم. مقام جي ماٺ.
ڀڃڻي ؛ادا عمر دم دلاسا آڇئين ته به ماٺ نه مارويءَ.
() ادا عمر ان جا ڏئين ته وڻ جانه ماروي.
ــ ان جا چلا. وڻ جا مور.
ڀڃڻي ؛ادا عمر چلا ڏئين ته به کائي مور نه ماروي.
(44)
ادا عمر مٽيءَ جا لاهي ته اڀ جا ڏسي ماروي.
ــ مٽيءَ جا ڍڪ، اڀ جا ڪس.
ڀڃڻي ؛ عمر ادا جي ڍڪ لاهين ته ڪس ڏسي ماروي.
(45)
جبل جي ڏسي مونکي چم جو نه ڏيو. آئون به پوک جي آهيان.
ــ جبل جا ڌار، چم جو ٿيلهو. پوک جي ڄائي.
ڀڃڻي ؛ ڌارياڻي ڏسي مونکي ٺيلها نه نه ڏيو. آئون به ڪنهن جي ڄائي آهيان.
(46)
ان جيءَ تي چڙهي مون لوهه، راند جا ڏٺا.
ــ ان جي ميڙ،لوهه جي توپ، راند جا تماشا.
ڀڃڻي ؛ ميڙين تي چڙهي مون توپن جا تماشا ڏٺا
(47)
عورت ساريم سومرا. ساشهر، سٽ جن ۾ هوءِ. آئون اباڻن لوءِ پکي گاهه ٿيان.
ــ عورت مامڪ، شهر مٺي، سٽ جي ڄاري، پکي چڙ. گاهه جي چونڊ.
ڀڃڻي ؛مون مڪ ساري سومرا سا ٺين ڄارين ۾ هوءِ. آئون اباڻن لوءِ چڙهي چونڊي ڏسان.
(48) سمجهي ڪاٺ مارن کي تو ويپار ليکي جي ڪئي ميان سومرا.
ــ ڪاٺ جي ٻاڪس ( ٻنيءَ ڪي ذاتيون باڪس کي ٻاڪس به چون) ويپار جي پت. ليکي جي پوڻي.
ڀڃڻي ؛ سمجهي ناقص منهنجي مارن کي تو پت پوڻي ڪئي ڙي ميان عمر سومرا.
(49)
مال جن مان آندي ماروي سا مال جا ڪندو ڪيئن. تون جي ڏئين مال جا مال جن سين ته ماروي کائي ڪيئن. ماروي کائي مال جوسي مال جن ۾ ويهي ڪيئن.
ــ مال جا ٻڪر. مال جا ڪڪر، مال جا ساڳ، مال جا داڳ. مال جا کنبا. مال جا کڏا.
ڀڃڻي ؛ ٻڪرئون آندي ماروي سا ڪڪر ڪندي ڪيئن. تون جي ڏئين ساڳ داڳن سين سي ماروي کائي ڪيئن؟ ماروي کائي ڪچيون کنبيون، سي هنين کڏن ۾ ويهي ڪيئن؟
(50)
کاڄ جا ساريم سومرا. مونکي اچيو کاڄ جا پون. مونکي مارو نين مانَ کاڄَ جن مان ڙي سومرا.
ــ کاڄ جا بيهه. کاڄ جا لوڙهه، کاڄ جا گند
ڀڃڻي ؛ بيهه ساريم سومرا ، مونکي اچيو لورهه پون. مونکي مارو مانَ نين هني گندن مان ري سومرا.
(51)
مڇي ساريم سومرا، سا ته مڇي اباڻن.
ــ مڇي ٿوٿ، مڇي آل.
ڀڃڻي ؛جو ٿر ساريم سومرا سو ته اڄ آليو اباڻن.
(52)
ڪاٺ تمنهنجا ڪوهه ڪريان ڪا ذات موڪل ميان سومرا.
ــ ڪاٺ جا گج. ذات جا ڪلوئيءَ.
ڀڃڻي ؛ گجن تنهنجن کي ڇا ڪريان ڪا لوئي موڪل ميان سومرا.
(53)
عمر تنهنجي ڏيهه ۾ آئون وڻ ذات آهيان.
ــ وڻ ٻوهه. ذات جا ساٽيءَ.
ڀڃڻي ؛ عمر تنهنجي ڏيهه ۾ آئون ٻوساٽي آهيان.
(54)
نالي ذات جيئن سومرا ، اسينعرض جيئن اچون. رکيو ڪنهن نه ڪڏهن ههڙو اڀ جو مارن سين.
ــ نالو رندو. ذات جا راجا، عرض جي صدا. اڀ جو ڪس.
ڀڃڻي ؛ رهندا انهي راڄ ۾ سدائين اچون سومرا. رکيو ڪنهن نه ڪڏهن ههڙو انڪس مارن سين.
(55)
ادا عمر آئون وڻ هياس ته مونکي مرض جو نه هو ڪو
وڻ ٻاور (ٻٻر) مرض جو سور.
ڀڃڻي ؛ ادا عمر آئون ٻار هياس ته مونکي سور نه هو ڪو.
(56)
ڪاٺي مَ ڀڄي ڪنهن جي مر پيا ڪاٺ پون. مالئون لوهه جون جرجن مٿي. گاهه ڪپڙو چئو تن کي.
ـــ ڪاٺيءَ جي اوڙڪ. ڪاٺ جي ڀونري. مال جون تسياريون. لوهه جو ڀونر. شهر تڙ.
ڀڃڻي ؛ اوڙا شال مَ ڀڃي ڪنهن جي مر پيا ڀونر ڀڻن. هو تسياريون تڙن تي گهنڊ وڄايو گهڙن. اهي عمر سونهن جنهنجي کيهه کٿيرين سان.
(57)
وڻ وڃني ميان سومرا، سٽ نه بچني ڪو.مونکي آڻي تو مرض ۾ وڌو.
ــ وڻ سرُ، سٽ جو بڻ، مرض جو سور،
ڀڃڻي؛ سِر وڃني ميان سومرا بڻ نه رهني ڪو، مونکي آڻي تو سورن ۾ وڌو.
(58)
هندوء جو وڃني سومرا، شل نالو ٿئين ڪين.
هندوء جو رام، نالو سکيو،
ڀڃڻي؛ آرام وڃني سومرا شل سکيو ٿئين ڪين،
(59)
وکر نرنا توکي شهر پيو، تو نالو جلڻ حسن اهو ڪم ڪيو، تو ريءَ نالي نرنان سڀ مال جو ويو.
وکر جو ڪينڙو، نرنان عمر، شهر کڏارو، نالو ساماڻو، ٻيو سومرو، مال جو تڙ،
ڪني کنئي ڙي عمر سومرا کڏارو تو ڪيو،
تو ساماڻيون سومرا اڳئين وڙ ويو.
(60)
ڪاٺي ڀڄي ۾ ڪنهن جي مر پيا ڪاٺ پون،
مالئون لوهه جون جر جن مٿي،
گاهه ڪپڙو چئو تن کي.
ڪاٺي جي اوڙڪ، لوهه جو ڀونر، مال جون تسياريون، شهر تڙ.
ڀڃڻي ؛ اوڙا شال ۾ ڀڃي ڪنهن جي، مر پيا ڀونر ڀڻن،هو تسياريون تڙن تي گهنڊ واڄايو گهڙن، اهي عمر سونهن جن جي کيهه کٿيرين سان.