ليکڪ پاران
اٺ سال اڳ جڏهن وشال چين ويو هو تہ مون تصور بہ نہ ڪيو هو تہ هڪ ڏينھن آءٌ ۽ سندس امڙ ساڻس ملڻ جي لاءِ چين وينداسين.
چين ۾ اسان جو قيام 9 آڪٽوبر کان وٺي 3 ڊسمبر تائين رهيو. چوٿين ڊسمبر تي اسان واپس پنھنجي ماتر ڀومي سنڌ وطن پھتاسين.
هي ڪتاب ”مريم جي ديس ۾“ انھن سُندر ۽ ساھہ سڌير ساروڻين جي روئداد آهي. جيڪو مون پنجن ڀاڱن ۾ ورهايو آهي.
پھريون حصو ”ڏٺم چين چاھہ مان“ ۾ اسلام آباد کان گوانچو تائين روانگي ۽ ڪجهہ ٻين هنڌن جي سفر جون ساروڻيون آهن. ٻيو حصو، ”چين جا ڏينھن ۽ راتيون“ جي عنوان سان چين جي شھر نئننگ (Naning) ۾ گذاريل ڏينھن جي روزاني ڊائري آهي، جنھن ۾ زندگي جي عام ڪاروهنوار سان گڏ چين بابت ڪيل مطالعي ۽ چين جي ترقي ۽ تاريخ بابت منھنجا هلڪا ڦلڪا ويچار پڻ آهن. ٽيون حصو ”چيني سياست ۽ سماج“ بابت آهي، جنھن ۾ حڪمران جماعت ڪميونسٽ پارٽيءَ سميت مائوزي تنگ کان وٺي شي چن پنگ تائين جو حال احوال ڏنل آهي. چوٿون حصو ”چين ترقي جي رستي تي“ جي عنوان سان ڏنو ويو آهي، جنھن ۾ ’چيني ٻولي‘، ’زراعت‘، ’ٽيڪنالاجي‘، ’ڪرپشن‘ وغيرہ بابت حال احوال ڏنو ويو آهي. پنجون حصو ’چيني ادب‘ بابت ڏنو ويو آهي، جنھن ۾ چيني اديبن، شاعري ۽ ڪھاڻي بابت مختصر حال احوال سان گڏ ڪجهہ چيني شاعري ۽ ٽن ڪھاڻين جا ترجما ڏنا اٿم. ايئن ڪوشش اها ڪئي اٿم تہ سير سفر جي احوال سان گڏ چين جي سياست، سماج ۽ ادب وغيرہ بابت بہ ڄاڻ مھيا ڪجي.
چين ۾ گذاريل انھن ڏينھن جي سُندر ۽ ساھہ سڌير ساروڻين کي جڏهن ذهن ۾ تازو ڪريان ٿو تہ اهو احساس شدت سان ٿيم ٿو تہ چيني قوم جو زوال کان عروج جو سفر بنا ڪنھن شڪ جي محنت، قربانين سان گڏ عوام ۽ چيني قيادتن جي دورانديشي ۽ ڪمٽمينٽ جو سفر آهي، جنھن مان سکڻ گهرجي.
هر لکندڙ جو لکڻ جو پنھنجو اسلوب آهي، جنھن جي ذريعي هو پنھنجي ڳالھہ پڙهندڙن تائين پھچائي ٿو. مون بہ ڪوشش ڪئي آهي تہ مون جيڪو ڏٺو، وائٺو، سکيو ۽ سمجهيو اهو پڙهندڙن سان ونڊيان.
اميد اٿم تہ منھنجي هن سفرنامي ’مريم جي ديس ۾‘ مان پڙهندڙ ساٿين کي وندر ۽ ورونھن سان گڏ ڄاڻ بہ ملندي.
آءٌ ٿورائتو آهيان محترم راز محمد لغاريءَ جو، جنھن منھنجي سَنھن ۽ نہ سمجهہ ۾ ايندڙ اکرن کي نھايت محنت سان ڪمپوز ڪيو ۽ هِتي هُتي لکيل خيالن کي هڪ هنڌ ترتيب سان ڪمپوز ڪيو. سندس وڏا قرب.
- يوسف سنڌي
حيدرآباد، 5 فيبروري 2025ع