هو جنتائو
هو جنتائو جي دور ۾ چين بي مثال معاشي ترقي ڪئي. چين وٽ دنيا جا سڀ کان وڌيڪ زر مبادله جا ذخيرا هئا ۽ چين دنيا جو سڀني کان وڏو برآمد ڪندڙ ملڪ بنجي ويو ۽ چين دنيا ۾ ٻي وڏي معاشي طاقت جي حيثيت حاصل ڪري ورتي، هو جنتائو پنھنجي دور جي للڪارن جو وڏي ڏاهپ ۽ حڪمت عملين سان مقابلو ڪيو. چن ليانگو پولٽ بيورو جو ميمبر هو ۽ شنگهائي ۾ عظيم الشان ميگا پراجيڪٽس تعمير ڪري مشھوري ماڻي هئائين. هن جا سترهن عورتن سان لاڳاپا هئا. شنگهائي انشورنس ايجنسي تمام وڏو مالياتي ادارو ۽ پبلڪ پينشر جو ذميوار هو. 2007ع ۾ نيشنل آڊٽ آفيس انڪشاف ڪيو تہ غير قانوني طور تي 4.2 بلين ڊالرن جي موڙي پراپرٽي ڊولپرز کي ڏني ويئي آهي. چين جي ٻارهين امير ترين شخص زيائو زينگئي کي گرفتار ڪيو ويو ۽ کيس سورهن سال قيد جي سزا ڏني وئي. چن ليانگو کي بہ سورهن سال قيد جي سزا ڏني ويئي ۽ کيس گهر ۾ نظر بند ڪيو ويو، سندس ڏوھہ ۽ سزا جي باري ۾ مختلف قسم جا افواھہ پکڙيا ۽ ان کي سياسي سزا قرار ڏنو ويو، جنھن جو مقصد سياسي طاقت جي مرڪز کي سگهارو بنائڻ هو.
2008ع ۾ تبت ۾ پُرتشدد تحريڪ جي شروعات ٿي، ان سال چين ۾ اولمپڪس رانديون ٿي رهيون هيون، جن تي سيڙپڪاري ٿي چڪي هئي ۽ اولمپڪ راندين جي ملتوي ٿيڻ جو خطرو پيدا ٿيو. تبت چين جي لاءِ اسٽريجڪ اهميت وارو علائقو آهي، جيڪو هندستان کان بچاءُ جو سيڪيورٽي بيريئر ۽ دريائن جي سسٽم جو محافظ آهي، تبتي شھري مھانگائيءَ ۽ بي روزگاريءَ جي ڪري بہ گهڻا پريشان هئا. تبت جي ماڻھن 14 مارچ 2008ع تي پُرتشدد احتجاج شروع ڪيو، جنھن تي ڪنٽرول ڪرڻ لاءِ چين جي فوج کي استعمال ڪيو ويو. ان فوجي آپريشن ۾ ٻنھي پاسان موت ٿيا. چيني حڪومت جا تبت جي جلاوطن اڳواڻ ”دلائي لاما“ سان تعلقات وڌيڪ خراب ٿيا. 2008ع ۾ سنڪيانگ صوبي جي ايغور مسلمانن پُرتشدد احتجاج شروع ڪري ڇڏيو. جنھن ۾ 200 شھري مئا ۽ 1700 زخمي ٿيا. ان ئي سال 10 ڊسمبر 2008ع تي چين جي 303 منحرف دانشورن هڪ پڌرنامو شايع ڪيو، جنھن ۾ گهُر ڪئي ويئي هئي تہ ’ون پارٽي رول‘ ختم ڪيو وڃي. چونڊون ڪرايون وڃن ۽ عدليه کي آزاد ڪيو وڃي. ان تحريڪ جو اڳواڻ ’ليوباز‘ هو، جنھن کي 23 جون 2009ع تي گرفتار ڪيو ويو. هن ’تيانن من اسڪوائر‘ هلچل ۾ بہ دليراڻون ڪردار ادا ڪيو هو. 2010ع ۾ کيس نوبيل انعام ڏنو ويو. هو پنھنجي موت تائين جيل ۾ رهيو.
هوجنتائو جي دور ۾ ’بيجنگ اولمپڪس‘ راندين تي 40 بلين ڊالر ۽ شنگهائي ايڪسپو تي 45 بلين ڊالرن جا ميگا ايونٽ ٿيا. سندس ڏهن سالن جي دور ۾ گروٿ جي شرح 10 سيڪڙو رهي. چين جي معيشيت برطانيہ، فرانس، جرمني ۽ جاپان کان بہ اڳتي نڪري ويئي.
هو جنتائو اڻ برابريءَ جي ڪري گهڻو پريشان هو. پسماندہ علائقا ترقيءَ ۾ پويان رهجي ويا، امير ۽ غريب ۾ فرق وڌي ويو. مجموعي طور تي هوجنتائو جو دور شاندار رهيو ۽ پنھنجو مدو ختم ٿيڻ تي 2012ع ۾ اقتدار ’شي چن پنگ‘ جي حوالي ڪري ڇڏيو.