آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

يادگيريون

سيٺ نائونمل جي لاءِ اھو مشھور آھي تھ ھن پنھنجي وطن سان غداري ڪري، انگريزن جو ڇاڙتو ٿي، سنڌ کي غلام بنائڻ ۾ اھم حصو ورتو. سنڌي ادبي بورڊ، نائونمل جون ”يادگيريون“ شايع ڪري، قوم جي آڏو تاريخ جي ھڪ اھم مسئلي کي پيش ڪيو آھي.
ڪتاب ۾ ھڪ طرف ميرن جي دؤر جي اقتصادي، تعليمي، سماجي ۽ سياسي حالت جو ذڪر ڪيل آھي، ته ٻئي طرف سيٺ نائونمل، پنھنجون حرفتون، حرڪتون، سازشون، چالاڪيون ۽ چالبازيون پنھنجن ئي لفظن ۾ پاڻ بيان ڪيون آھن.
Title Cover of book يادگيريون

ناشر طرفان ٻھ اکر

سيٺ نائونمل جي ”يادگيرين“ جو ھيءُ ڪتاب، سنڌي زبان ۾ پھريون دفعو ترجمو ٿي، شايع ٿي رھيو آھي. انگريزي زبان ۾ ھي ڪتاب سن ١٩١٥ع ۾ شايع ٿيو ھو. دراصل، سيٺ نائونمل پنھنجون يادگيريون پاڻ لکيون ھيون، جنھن جو بعد ۾ سندس پوٽي راءِ بھادر عالومل ٽيڪمداس ڀوڄواڻيءَ انگريزيءَ ۾ ترجمو ڪيو ھو. سر ايڇ . ايوان، ايم. جيمس، ڪي. سي. آءِ. اي سي. ايس، آءِ. (ڪمشنر سنڌ – ١٨٩١ – ١٨٩٩ع) انھيءَ انگريزي ترجمي کي ترتيب ڏيئي مقدمو لکيو. بعد ۾، ڪتاب ”ھندستان جي تاريخ جو ھڪ وساريل ورق“ يعني ”يادگيريون“ ڪراچيءَ جي سيٺ نائونمل ھوتچند سي. ايس. آءِ. جون، (١٨٠٤ کان ١٨٧٨ع) نالي سان ڇپيو.
سيٺ نائونمل جي لاءِ اھو مشھور آھي تھ ھن پنھنجي وطن سان غداري ڪري، انگريزن جو ڇاڙتو ٿي، سنڌ کي غلام بنائڻ ۾ اھم حصو ورتو. سنڌي ادبي بورڊ، نائونمل جون ”يادگيريون“ شايع ڪري، قوم جي آڏو تاريخ جي ھڪ اھم مسئلي کي پيش ڪيو آھي. پنھنجي تعريف ٻڌي ۽ پڙھي ھرڪو خوش ٿئي، اھو ھڪ لازمي امر آھي، پر فقط تعريف تي قانع ٿي ويھي رھڻ، پاڻيھي پاڻ سان بي انصافي ڪرڻي آھي. جيسين تصوير جي ٻنھي رخن جو صحيح علم نھ ھوندو، تيسين حسن ۽ قبح جي سمجھڻ ۾ لغزش جو امڪان رھندو. ”نائونمل جون يادگيريون“ بھ تصوير جو ٻيو رخ آھي. جتي اسان پنھنجي ماضيءَ جا شاندار پھلو پڙھي مسرت محسوس ڪريون ٿا، اتي اچو تھ انگريزن جي ھڪ نمڪخوار جي ڪردار کي پڙھي، عبرت حاصل ڪريون ۽ ڏسون تھ قومن جي عروج ۽ زوال جا ڪھڙا اسباب ۽ علل آھن، ۽ ڪيئن ھڪ تونگر ماڻھو پنھنجي ذاتي ضد ۽ خانداني عصيبت جي ڪري، پنھنجي سر زمين کي ڌارين جي حوالي ڪرڻ لاءِ ڪوشش ٿو ڪري!


[b] ڊاڪٽر اسدالله شاھھ حسيني
[/b]
اعزازي سيڪريٽري
حيدرآباد سنڌ
سنڌي ادبي بورڊ
١٦-١٢-١٩٦٨ع