تاريخ، فلسفو ۽ سياست

سنڌ جي تيل ۽ گيس جي وسيلن جي ڦرلٽ

هي ڪتاب سنڌ رائيٽرس ۽ ٿنڪرس فورم پاران ڇپائي سنڌي عوام تائين آندو ويو آهي جنهن ۾ ڪيترائي دستاويز، انگ اکر ۽ ثبوت شامل آهن، جيڪي اهو ثابت ڪن ٿا ته ڪيئن نه خوشحال سنڌ جا وسيلا ڦري ان جي مالڪ سنڌين کي بک ۽ بدحالي ڪناري پهچايو ويو آهي. سڀني سنڌ دوستن کي گهرجي ته هن ڪتاب جو مطالعو ڪن ۽ سنڌ جي آجپي لاء ۽ سنڌ سان ٿيندڙ زيادتين خلاف هر فورم تي پنهنجو ڪيس پيش ڪن.
  • 4.5/5.0
  • 4036
  • 1437
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • نصير ميمڻ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book سنڌ جي تيل ۽ گيس جي وسيلن جي ڦرلٽ

شامل دستاويز نمبر 2: شروعاتي اپائن بابت سپريم ڪورٽ جون هدايتون:

الف. ڊي جي پي سي ۽ واسطيدار صوبائي حڪومتون اِي اينڊ پي ڪمپنين تي سماجي ڀلائي وارن ڪمن جي شرطن جي پورائي جي سلسلي ۾ ڪرڙي نظر رکن.
ب. ڊي جي پي سي، واسطيدار صوبائي حڪومتون ۽ تيل ۽ گيس جي پئداوار ڏيندڙ علائقن جون مڪاني حڪومتون ان ڳالهه کي يقيني بڻائين ته سماجي ڀلائي، پروڊڪشن بونس ۽ ميرين ريسرچ في وغيره جي مد ۾ حاصل ٿيندڙ رقم بلڪل درست نموني استعمال ٿي رهي آهي. ان رقم جو استعمال کلئي ۽ شفاف نموني ڪيو وڃي ۽ ان سلسلي ۾ آئين جي آرٽيڪل 19 الف (معلومات تائين رسائي واري حق) جي مڪمل پيروي ڪئي وڃي، مقامي آباديءَ کي طلب ڪرڻ تي سمورا انگ اکر فراهم ڪيا وڃن.
ت. صوبائي ۽ مڪاني حڪومتن لاءَ ضروري آهي ته اهي پنهنجي پاليسين ۽ رهنما اصولن جو وقت بوقت جائزو وٺنديون رهن ۽ ان کي بهتر بڻائڻ لاءَ قدم کڻن ۽ ضروري آهي ته ضلعي يا تعلقي جي سطح تي هڪ اهڙي ڪميٽي جوڙي وڃي جيڪا نگهباني ڪري ته حاصل ٿيندڙ آمدني جائز ۽ شفاف نموني استعمال ٿي رهي آهي يا نه. آئين جي آرٽيڪل 140 الف کي نظر ۾ رکندي ضروري آهي ته مڪاني حڪومتون يقيني بڻائين ته جوڙيل ڪميٽيءَ ۾ هر تعلقي جي هڪجيتري نمائندگي آهي يا نه ته جيئن ڪنهن به علائقي سان ڪنهن به قسم جي زيادتيءَ جي امڪان کي ختم ڪري سگهجي.
ث. وفاقي ۽ صوبائي حڪومتن لاءِ ضروري آهي ته واسطيدار علائقن ۾ آمدني ۽ خرچ لاءِ اهڙا رهنما اصول تيار ڪن جنهن سان اها خبر پئجي سگهي ته اها رقم کلئي ۽ شفاف نموني استعمال ٿي رهي آهي. ان ڪميٽيءَ لاءِ ضروري هوندو ته:
1. ان کي يقيني بڻائي ته اِي اينڊ پي ڪمپنيون سماجي ڀلائي جي سلسلي ۾ شرطن جي پابندي ڪري رهيون آهن.
2. تجويز ڪيل رٿائن جي واضح نموني تشهير ڪئي وڃي ته ان مان لاڀ حاصل ڪندڙ ماڻهن کي ان سلسلي ۾ مڪمل آگاهي حاصل ٿي سگهي.
3. ڀلائي وارن ڪمن جي تڪميل جو مڪمل جائزو ورتو وڃي ۽ مناسب نگراني ڪئي وڃي.
4. رٿائن جي تڪميل تي ماڻهن جي راءِ حاصل ڪري ته ان سان کين ڪهڙو فائدو پهتو آهي.
ج. ضلعي جي ڊي سي او يا ڊي سي لاءِ ضروري هوندو ته هر ڇهه مهينن ۾ هڪ گڏجاڻي ڪوٺائي ۽ ان جي تاريخ جو آن لائن اعلان ڪرڻ سان گڏ علائقي ۾ سڀ کان وڌيڪ پڙهي ويندڙ اخبار ۾ اشتهار ڏي. ان گڏجاڻي ۾ مڪمل ٿيل رٿائن بابت شڪايتون ۽ صلاحون حاصل ڪري ۽ انهن جو ازالو ڪري. ان سان شروع ٿيندڙ، جاري يا تجويز ڪيل نئين رٿائن بابت واسطيدار علائقن جي ماڻهن کي آگاهه ڪري ۽ سندن راءِ حاصل ڪري ۽ ماڻهن کي هر رٿا جي بجيٽ ۽ ان جي ڪم ڪار بابت آگاهي ڏي. ان کي يقيني بڻايو وڃي ته ان گڏجاڻيءَ ۾ هر علائقي جي مناسب نمائندگي هجي.
ح. ان عوامي گڏجاڻي لاءِ ضروري هوندو ته ان بابت ضلعي سطح جي هر تنظيم، چئمبر آف ڪامرس، بار ايسوسيئيشن ۽ ٻين اهم سماجي تنظيمن کي اطلاع ۽ شرڪت جا نوٽيس موڪليا وڃن. ضروري هوندو ته اهي نوٽيس صوبائي محتسب کي به موڪليا وڃن. ان گڏجاڻي جي ايجنڊا ۽ ڪيل فيصلن بابت تفصيل ضلعي حڪومت جي ويب سائيٽ تي لازمي طور تي جاري ڪيا وڃن.
خ. مڪمل ڪيل رٿائن جي مڪمل رپورٽ وفاقي ۽ صوبائي محتسب کي موڪلڻ سان گڏ لازمي طور تي هن عدالت جي انساني حقن واري سيل کي به موڪلي وڃي.
د. ڊي جي پي سي لاءِ ضروري آهي ته اها هر ضلعي ۾ ڪم ڪندڙ اِي اينڊ پي ڪمپنين جو سماجي ڀلائي شرطن ۽ ڪمن، پروڊڪشن بونس ۽ ميرين ريسرچ في، جيڪڏهن لاڳو ٿيڻ جوڳي هجي ته، جو ڌار ڌار سري هيٺ تفصيلي اڪائونٽ رکي. ان کاتي ۾ رائلٽي جي مد ۾ حاصل ٿيندڙ آمدنيءَ جي ڪاٿي ۽ وصوليءَ جو مڪمل تفصيل به شامل هجي. ان سلسلي ۾ 45 ڏينهن اندر هڪ جامع رپورٽ تيار ڪري هن عدالت کي موڪلي وڃي. ان کاتي جا تفصيل لازمي طور تي انگريزي، اردو ۽ واسطيدار ضلعي جي مقامي ٻوليءَ ۾ ايم پي اين آر جي ويب سائيٽ تي به جاري ڪيا وڃن.
ذ. ڊي جي پي سي لاءِ ضروري هوندو ته مقامي ماڻهن جي ڀلائي ۽ بهتريءَ بابت هڪ ششماهي رپورٽ تيار ڪري جنهن ۾ لائسنس/ليز رکندڙ ڪمپنين جي شرطن جي پابندي جو مڪمل تفصيل هجي، ان ۾ ٻين چيزن سان گڏ اهو به شامل هجي ته انهن ڇهن مهينن دؤران مڪمل ڪيل، هلندڙ ۽ تجويز ڪيل رٿائن جي ڪيتري بجيٽ آهي ۽ اهي ڪهڙي مرحلي ۾ آهن.
ر. ڊي جي پي سي لاءِ ضروري هوندو ته اها پي سي اي جي شرطن جي پابنديءَ تي ڪرڙي نظر رکي ۽ بنا ڪنهن ڪوتاهيءَ جي انهن تي عمل کي يقيني بڻائي.
ز. پيٽروليم ۽ قدرتي وسيلن واري وفاقي وزارت لاءِ ضروري هوندو ته وزيراعظم جي تاريخ 15.09.2003 تي جاري ڪيل هدايتن موجب “گيس فيلڊ جي 5 ڪلوميٽرن جي پسگردائي ۾ موجود آبادين/ڳوٺن کي اوليت جي بنياد تي” گيس جي فراهميءَ کي يقيني بڻائي. هدايتن ۽ قانون جي مڪمل پابندي ڪئي وڃي.