3
ننڍي سانئڻ شهناز کان پريشاني لڪائي نه ٿي، آخر ماڻس کان پڇيائين؛ ”امان! گلو ڇا ٿي چيو، جانو جي حالت هينئر ڪيئن آهي؟“
”پاڻهي ٺيڪ ٿي ويندو.“ ماڻس ٿورو چڙ مان وراڻيو. کيس نوڪرن جي باري ۾ فڪر ڪرڻ وڏ ماڻهپي جي خلاف نظر ايندو هو.
شهناز پنهنجي ڪمري مان چڪر ڏيئي ٻه ٽي ڪتاب کڻي موٽي ۽ ماڻس کي چيائين؛ ”امان، آئون شاهده کان ٿي اجهو ٿي موٽان.“
”هينئر نٽهڻ اُس ۾؟“ ماڻس پڇيو.
”ٻه ٽي ڪتاب هن کي واپس ڪري، پنهنجا ڪتاب کڻڻا اٿم، اڄ گهر لاءِ ڪافي ڪم مليو آهي، سو ڪرڻو اٿم، ڪاپي به بدلجي ويئي آهي.“
”چڱو پٽ! پر جلدي موٽجانءِ، جانو هجي ها ته ان کي موڪليون ها، هاڻي ٻيو ڇا ڪريون.“
”نه امان، چار چونڪ ڳالهين جا به ڪري اينديس.“ شهناز وراڻيو.
”هائو پٽ! پر ورڻ جي ڪجئين.“
”چڱو امان!“ هوءَ ٻاهر نڪتي ۽ گاڏي گئراج مان ٻاهر ڪڍڻ لڳي. هن گاڏي دروازي تي آندي ته نوري به سهڪندي اچي پهتي؛ ”ننڍي سانئڻ مون کي اسپتال ڇڏيندؤ؟ واٽ تي ته آهي.“ شهناز پهرين ته ٿورو هٻڪي، پر پوءِ چيائين؛ ”چڱو اچ.“ رستي ۾ چيائينس؛ ”نوري آئون به اسپتال ڏانهن ئي پئي ويس، پر امان کان ڊڄندي، شاهده جو بهانو ڪيو اٿم.“ نوري ڇرڪ ڀري ڏانهنس نهاريو، پر شهناز کي نوڪرياڻي سان ڳالهه ڪرڻ ۾ ڪوبه عار ڪونه هو. ”جانو جي حالت هينئر ڪيئن آهي، ڊاڪٽر صاحب؟!“ ايمرجنسي وارڊ ۾ گهڙنديئي، ٻنهي جي وات مان بي اختيار نڪتو. ڊيوٽي تي ويٺل ڊاڪٽر ڇرڪ ڀري ڪنڌ کڻي ڏٺو ۽ پڇيو؛ ”ڪير جانو؟“
”جيڪو ٿوري دير اڳي ايڪسيڊنٽ ۾ ڦٽجي هتي داخل ٿيو آهي.“ شهناز وراڻيو.
”او! ها 62 نمبر!“ اسپتالن ۾ نالو ته رڳو خاص ڪمري واري جو هوندو آهي، باقي مريض ته بستري جي نمبر سان ياد ڪيا ويندا آهن. ”پٽي ڪئي اٿئون، پر رت تمام گهڻو نڪتو اٿس، انڪري....“
”جانو کي بچايو ڊاڪٽر صاحب، مان ڪيترا به روپيا ڏيڻ لاءِ تيار آهيان.“ شهناز اتاولائي مان چيو.
”محترمه! مريض کي صرف ”بي“ گروپ جي رت جي ضرورت آهي.“ ڊاڪٽر چيو.
”پوءِ؟“ شهناز سوال ڀرين اکين سان ڊاڪٽر ڏانهن ڏٺو.
”اتفاق سان هن وقت ”بي“ گروپ جو رت بلڊ بئنڪ ۾ محفوظ نه آهي ۽ نه ئي ”او“ گروپ جو رت ايتري مقدار ۾ آهي جو....“
”ڊاڪٽر صاحب! منهنجو رت ڏسو، ٺيڪ هجي ته سمورو ڪڍي وٺو، پر جانو کي بچايو.“ نوري چيو ۽ هاڻي شهناز کان ڇرڪ نڪري ويو. ٿوري ئي دير ۾ نوري جانب جي پلنگ جي ڀرسان ٻئي پلنگ تي ليٽي پئي هئي ۽ رت جيڪو خوشقسمتي سان ساڳئي گروپ جو هو، سو ڦڙو ڦڙو نوري جي جسم مان نڪري جانب جي جسم ۾ داخل ٿي رهيو هو.
ٿوري ئي دير ۾ نوريءَ جو مغز چڪر کائڻ لڳو، پر بيهوش جانب اڳي جي ڀيٽ ۾ آرام سان ساهه کڻي رهيو هو.
شام تائين جانب جي حالت بهتر ٿي ويئي. جڏهن نوري ملاقات جي وقت تي آئي، تڏهن هو ڪمزوري جي باوجود ڳالهائڻ جهڙو هو. ڊاڪٽر به نوري ۽ شهناز جي اچڻ کان پوءِ چڱي طرح پر گهور لڌي هئي ۽ رت ڏيڻ کان وٺي سندن ڪيل گفتگو تائين سڀ ڪجهه ٻڌايائينس جو کيس معلوم ٿي چڪو هو ته هي لاوارث قسم جو مريض نه آهي.
جانب جڏهن ٿورائتين اکين سان نوري ڏانهن نظر ڪئي، تڏهن نوري مرڪندي شرمائجي ڪنڌ کڻي هيٺ ڪيو. ٿورو ڳالهائيندڙ نوري، اڻ پڙهيل نوري هڪ نظر ۾ ۽ شرمائجڻ ۾ گهڻو ڪجهه چئي ويئي، جيتوڻيڪ هوءَ جانب جي ٿورائتين اکين مان، احسان مندي، قرب ۽ مجبوريءَ مان صرف قرب ئي سمجهي سگهي.
ڏينهن مٿان ڏينهن گذرندا ويا. جانب جي حالت بهتر ٿيندي ويئي، تان جو ويهارو ڏينهن کان پوءِ کيس اسپتال مان خارج ڪيائون ۽ هو چاڪ ٿي نڪتو، جيترا ڏينهن هو اسپتال ۾ رهيو. شهناز ڪاليج مان پهرئين پيرڊ جي حاضري ڀرائي مارڪيٽ مان ميوي جي ٽوڪري وٺي اچي اسپتال پهچندي هئي. هو ڳالهه ٻولهه ڪندا هئا. جانب کيس پنهنجي ملڪ توڙي دنيا جي ٻين ملڪن ۾ هلندڙ انقلابي جدوجهد ۽ حڪمران ڦورو طبقن جي ڦر ۽ ظلمن بابت خبرون چارون ٻڌائيندو هو ۽ هوءَ ان تي ٿوري گهڻي ڳالهه ٻولهه ڪرڻ سان گڏوگڏ پنهنجي پيار ۽ قرب جي ڳالهه به ڪندي هئي. ڪڏهن ڪڏهن خانصاحب به شام جي وقت ايندو هو. عام طرح جيڪڏهن گهر جي ڪم ڪار ۾ ڦاٿل نه هوندي هئي ته نوري به روز شام جو ملاقات جي وقت تي ايندي هئي.
جانب جڏهن گهر موٽي آيو، تڏهن هن نوري ۽ شهناز جي وچ ۾ هڪ اڻ ليکي ڇڪتاڻ محسوس ڪئي، پوءِ اها رقابت هئي يا احساس ملڪيت ۽ قرباني جي ڪشمڪش، ان جو فيصلو ڪير ٿي ڪري سگهيو. بهرحال، گهر جو ڪاروبار بظاهر ڏاڍي سڪون سان هلي رهيو هو.
شام جي چانهه کان پوءِ جانب ڇٻر جي ڪنڊ تي ڏاڙهون جي پٺيان اچي پڙهڻ ويٺو ئي هو، ته نوري اچي پهتس.
”ڇا پيو پڙهين؟ وري ڪتاب ۾ منهن!“ نوري اچڻ شرط چيو.
”اي ٺهيو! هاڻي وڃي ڪم کي لڳ، هاڻ پڙهڻ ڏي، ڪافي ڏينهن کان پوءِ ته ڪتاب کڻڻ جو موقعو مليو آهي.“
”هائو سائين! توتي ننڍي سانئڻ جا قرب آهن، ته پوءِ مون سان ڪٿي سڌي منهن ڳالهائيندين.“ نوري ناراضگي واري نوع ۾ چيس.
”تون ته چري آهين.“ جانب چيو.
”منهن تي ئي پيو ڇڙٻون ڏين، خدا نه ڪري جي چلهه تي نه هونداسين ته ڪٿي دل تي آڻيندين.“ نوري ميار ڏيندي چيس.
جانب جو خيال ڪتاب مان صفا نڪري ويو، چيائينس؛ ”نوري! توسان شهناز جي ڪهڙي ڀيٽ آهي، آئون ڌڪيس ته شهناز ته علاج لاءِ صرف پئسا ڏيڻ لاءِ تيار ٿي، تو ته پنهنجو رت، پنهنجي جان ڏني آهي.“
نوري جانب جو هٿ پنهنجي ٻنهي هٿن ۾ جهليو ۽ کڻي پنهنجي اکين تي رکيائين. جانب ٻڏتر ۾ پئجي ويو. ڇرڪ تڏهن ڀريائين، جڏهن ڏاڙهون جي پرين ڀر سڏڪن جو آواز ڪن تي پيس. هن اٿي ڏٺو ته اتي شهناز بيٺي هئي، جا شايد پسار ڪرڻ آئي هئي ۽ هنن کي ڳالهائيندو ٻڌي، اچي ڏاڙهون جي پرئين ڀر بيهي رهي هئي ۽ سندن گفتگو ٻڌي ڏکوئجي ويئي هئي. ”شهناز تون آهين؟ هيڏي آئون.“ جانب چيو.
”جي!“ هن وراڻيو ۽ سڏڪندي اچي سندن پاسي ۾ ويٺي.
”روئين ڇو ٿي؟ هي ڪهڙي بيوقوفي آهي!“
”اڄ مون کي معلوم ٿيو ته منهنجي حيثيت ڇا آهي!“ شهناز مشڪل سان چئي سگهي.
جانب ٿوري دير ماٺ رهيو، پوءِ انگريزي ۾ چيائينس؛ ”تون سچ پچ چري آهين شهناز! مون کي اهو احساس آهي ته توکي اندر جي سچي اُڪير آهي، پر مون چيو سو به سچ آهي، ڇاڪاڻ ته توهين ٻئي پنهنجي پياري ۾ پياري چيز قربان ڪرڻ لاءِ تيار ٿي ويون. تون اهڙي طبقي سان تعلق رکين ٿي، جتي سڀ کان پياري شئي پنهنجي جان، پنهنجو رت آهي، پر هن رڳو پنهنجي ذاتي قرب جي ڪري قرباني ڏني ۽ توکي ذاتي قرب به آهي، تون مون کي چڳي طرح سڃاڻين به ٿي، ان کان سواءِ مقصد سان به همدردي اٿيئي، هوڏانهن هن کي منهنجي صحيح نالي جي به خبر ڪانهي، پوءِ به تون هن کان اڳتي نڪري نه سگهين، ڇا آئون غلط ٿو چوان؟“
”توهين درست ٿا چئو.“ شهناز ڀريل گلي سان آهستي چيو.
”تون هن جو مطلب غلط نه سمجهه شهناز! آئون سچ پچ توهان ٻنهي مان ڪنهن کي ترجيح ڏيئي ئي نٿو سگهان. مون کي جان کان وڌيڪ عزيز آهيو. تون هڪ لحاظ کان ٻه رتيون سو ڪثر آهين، جو تنهنجو ذهن وڌيڪ روشن آهي، موقعا اٿيئي ۽ ڪجهه ڪرڻ جي نيت اٿيئي.“
هو ٿورو ترسيو، وري چوڻ لڳو؛ ”چري شاني! هن جي زندگي ۾ آئون واحد خوشي آهيان. منهنجي ٻه اکر ڳالهائڻ سان هيءَ ٽڙي پوي ٿي، ڇا توکان اهو به برداشت نٿو ٿئي؟ ڇا تون هن کان اها اميد جي مرڪ به کسڻ ٿي چاهين؟“
”چڱو توهان جي مرضي.“ شهناز هن دفعي سنڌي ۾ چيو ۽ ٿوري دير ماٺ رهڻ کان پوءِ هي اتان اٿي ويا.