جن ڪمن سان نماز ڀڄي پوي ٿي ۽ جن سان نٿي ڀڄي
جواب: نماز جا ڀڃيندڙ ڪيترا ئي آهن.ڪجهه بيان ڪجن ٿا.
(1) نماز ۾ کل اچڻ جنهن سان ڏند ظاهر ٿين پر جيڪڏهن آواز ايترو نڪري وڃي جو ڀر وارو به ٻڌي يعني ٽهڪ نڪري وڃي ته پوءِ وضو به ڀڄي پوندو.
(2) ڄاڻي واڻي يا ڀل ۾ ڳالهائڻ پوءِ ڀلي ٿورو ئي هجي.
(3) ڄاڻي واڻي يا ڀل ۾ زبان سان سلام جو جواب ڏيڻ.
(4) نماز ۾ اهڙي دعا گهرڻ جو اهڙا لفظ ڪنهن ماڻهو کي چئي سگهجن مثال نوڪري ڏي،زال ڏي،باغ جي عنايت ڪر وغيره.
(5) نماز ۾ خوشيءَ جي ڳالهه ٻڌي الحمدالله چوڻ سان به نماز ڀڄي پوندي.
(6) نماز ۾ ڪنهن جي موت جي خبر ٻڌي انا لله وانا اليه راجعون پڙهڻ سان به نماز ڀڄي پوندي.
(7) نماز ۾ ڪا عجيب خبر ٻڌي سبحان الله چوڻ سان به نماز ڀڄي پوندي.
(8) نماز ۾ قرآن ڪريم کولي پڙهڻ سان به نماز ڀڄي پوندي.
(9) نماز ۾ شروع ٿيڻ کان اڳ ۾ ئي وات ۾ ڪاشيءِ پيل هيس جيڪا چڻي جيتري هئي يا ان کان وڏي هئي سا اڳري ويو ته نماز ڀڄي پوندي پرجيڪڏهن پوءِ توڙي ٿوري هجي ،تر جيتري هجي ٻاهران کڻي وات ۾ وڌائين ۽ کائي ويو ته نماز ڀڄي پونديس.
(10) عمل ڪثير يعني گهڻو ڪم ڪرڻ سان نماز ڀڄي پوندي آهي.
سوال: عمل ڪثير ڇاآهي؟
جواب: نماز ۾ ايتري چر پر ڪرڻ جو پري کان ڏسندڙ ايئن سمجهي ته اهو نماز ۾ نه آهي ته اهو عمل ڪثير يعني گهڻو ڪم آهي ان سان نماز ڀڄي پوندي آهي. اهڙي ريت ٻنهي هٿن سان ڪپڙن کي ٺاهڻ يا کنهڻ وغيره کي به عمل ڪثير ۾ شمار ڪيو ويو آهي ان سان به نماز ڀڄي پوندي.
سوال: ڇا نماز ۾ روئڻ سان نماز ڀڄي پوندي؟
جواب: ها نماز ۾ روئڻ سان ۽ ڪنجهڻ ۽ ڇوڪارن ڀرڻ سان ڪي لفظ ٺهي پون جيئن هو،اوهه،ايهه وغيره ته نماز ڀڄي پوندي.البت روئڻ جيڪڏهن جهنم جي ڀؤ کان آهي يا جنت جي محبت ۾ يا خوشي وچان روئڻ آهي ته نماز نه ڀڄندي.
سوال: تڪليف جي شدت جي ڪري ڪنجهڻ کي جهلي نٿو سگهجي ته ڇا نماز ڀڄي پوندي؟
جواب: جڏهن ته ڄاڻي واڻي نه ٿو ڪري بلڪ بي اختيار ٿي وڃي ٿو ته پوءِ معاف اٿس ۽ نماز درست آهي.
سوال: نماز ۾ کنگهڻ سان نماز ڀڄي پوندي يا نه؟
جواب: جيڪڏهن کنگهڻ سان ڪي اکر ٺهي پيا ته نماز ڀڄي پوندس پر جيڪڏهن عذر اٿس ۽ ڄاڻي واڻي اجايو نه ٿو کنگهي يا قرآت کي صاف پڙهڻ لاءِ کنگهي ٿو ته نماز نه ڀڄندي.
سوال: اوڳرائي يا اوٻاسي ڏيڻ سان حرف ٺهي پون ته ڇا حڪم آهي؟
جواب: اوڳرائي يا اوٻاسي ڏيڻ سان اکر ٺهي پيا ته نماز ڀڄي پوندي تنهن ڪري اوڳرائي يا اوٻاسي وقت وات بند رکڻ جي ڪو شش ڪري ۽ آهستي ڪري.
سوال: نماز ۾ ڇڪ اچي ته ڇا حڪم آهي؟
جواب: ڇڪ اچڻ سان نماز ڪونه ڀڄندي توڙي اکر ٺهي پون.
سوال: جيڪڏهن ڇڪ ڏيندڙ کي يرحمڪ الله چيائين ته ڇا نماز ڀڄي پوندي؟
جواب: ها جيڪڏهن نماز ۾ڇڪ ڏيندڙ کي الحمد الله جي جواب ۾ يرحمڪ الله چيائين ته نماز ڀڄي پوندس.
سوال: جيڪڏهن نمازيءَ جي سامهون ڪو اشتهار هجي ۽ ان جي اکرن کي زبان سان نه پڙهيائين پر ڌيان سان ڏسڻ جي ڪري ان جي مفهوم کي سمجهي ويو ته ڇا حڪم آهي؟
جواب: ان صورت ۾ نماز ڪو نه ڀڄندس پر جيڪڏهن ٿورو به زبان سان پڙهيائين ته نماز ڀڄي پوندس.