بيمار جي نماز جو بيان
جواب: بيمار جيڪڏهن بيهي نٿو سگهي ۽ بيهڻ سان سندس تڪليف وڌي ٿي يا برداشت نٿو ڪري سگهي ته ويهي نماز پڙهي پر جيڪڏهن ويهي نه سگهي ٿو پر رڪوع ۽ سجدي ڪرڻ ۾ تڪليف وڌڻ جو امڪان اٿس يا رڪوع ۽سجدو ڪري ئي نٿو سگهي ته پوءِ ويهي اشارن سان پڙهي پر سجدي جو اشارو رڪوع جي اشاري کان ڪجهه وڌيڪ هيٺ ڪبو.
سوال: جيڪڏهن ڪنهن کي ويهڻ جي سگهه به نه هجي ته اهو ڪيئن ڪري؟
جواب: اهو ماڻهو ساڄي پاسي تي ليٽي سمهڻ ئي اشارن سان نماز پڙهي يا پٺيءَ ڀر سمهي پير قبلي ڏانهن ڪري مٿي هيٺيان ايڏو وڏو وهاڻو رکي جيئن سندس منهن قبلي ڏي ٿي پوي ۽ مٿي ڇت ڏانهن نه ٿئي، پوءِ اشارن سان نماز پڙهي.سمهڻ واري نماز ۾ به سجدي جو اشارو رڪوع جي اشاري کان وڌيڪ جهڪو ڪبو.
سوال: جيڪڏهن ڪو ماڻهو اشارن سان به نماز نه پڙهي ته ڇا حڪم آهي؟
جواب: جنهن ماڻهو جي عضون جي چرپر ايتري ختم ٿي وڃي جو هو اشارو به نه ڪري سگهي يا کيس ڊاڪٽر اشارن ڪرڻ کان به روڪين يعني مٿي ۽ هٿن جي اشارن ڪرڻ کان به لاچار ٿيو آهي ته پوءِ ڀرون يا اکين جي اشاري کي اعتبار نه آهي.اهڙو ماڻهو نماز نه پڙهندو ۽ بعد ۾يعني تندرست ٿيڻ کانپوءِ قضا ڪندو.
سوال: جيڪڏهن اهڙو عذر نماز جي پنجن وقتن کان به وڌيڪ رهي ته ڇا حڪم آهي؟
جواب: جيڪڏهن اهڙي حالت ۾ ڇهه يا ڇهن وقتن کان وڌيڪ رهيو جو مٿي سان اشارو به نه ٿو ڪري سگهي ته ان کان نماز معاف آهي. (عالمگيري صلاة المريض).
سوال: جيڪڏهن ڪوئي بيهوش ٿي وڃي ته ڇا حڪم آهي؟
جواب: جيڪڏهن ڪوئي ڇهن وقتن کان گهٽ بيهوش رهيو ته نماز قضا ڪندو.پر جيڪڏهن ڇهه يا ڇهن وقتن کان وڌيڪ بيهوش رهيو ته ان کان نماز معاف آهي.