ڪجھه وصفون/سمجھاڻيون
• اتر قطب = ڌرتيءَ جو اهو ڇيڙو (چوٽُ)، ٺيڪ جنهن جي مٿان قطب تارو چمڪي ٿو.
• ڏکڻ قطب = ڌرتيءَ جو اهو ڇيڙو (چوٽ)، جيڪو اتر قطب جي ٺيڪ ابتي پاسي آهي.
• ڏيهاڏيهي ڏينهنمٽ ليڪ = ڌرتيءَ تي مقرر ڪيل اها خيالي ليڪ جنهن تي اُس جي مٽجڻ سان نئين تاريخ مٽجي ٿي.
• قطر = اها سڌي ليڪ (۽ مفاصلو)، جيڪا ڪنهن گول جي هڪ ٽبڪي کان هلِي، گول جي مرڪز تان ٿيندي سامهون وڃي گول جي ٻي ٽٻڪي تي پهچي.
• گھيرو = اها گول ڦري ايندڙ ليڪ، جيڪا گول جي ڪنهن هڪ ٽبڪي کان هلي، گولائيءَ مٿان ڦري وري اچي ساڳي ٽبڪي تي پهچي.
• ڌرتيءَ جو اُڀو قطر = اها سڌي ليڪ (۽ مفاصلو)، جيڪا ڌرتيءَ جي ڏکڻ قطب کان هلي، ڀووچ کان ٿيندي، اتر قطب وٽ پهچي.
• ڌرتيءَ جو ويڪرو قطر = اها سڌي ليڪ (۽ مفاصلو)، جيڪا ڌرتيءَ جي اڌڙوڪ وٽان ڪنهن هڪ ٽبڪي کان سِيڌَ ۾ هلي ۽ ڀووچ کان ٿيندي، سامهون اڌڙوڪ جي ٻي ٽبڪي کي پهچي.
• اُڀاڪ (ڊگھاڪ) = اها خيالي اڀي ليڪ، جيڪا ڌرتيءَ جي اتر قطب کان هلي ۽ ڌرتيءَ جي اڌوڙڪ مٿان ڦري اچي ڏکڻ قطب وٽ پهچي، ۽ ڌرتيءَ کي خيالي نموني اُڀيُن يا ڊگھائي ڦاڪن ۾ ورهائي.
• ليٽاڪ = اها خيالي ليٽيل ليڪ، جيڪا ڌرتيءَ جي اڌوڙڪ سان پُور وڇوٽ رهندي ڌرگولي تي ڦري اچي، ۽ ڌرتيءَ کي ويڪرائي ڦاڪن ۾ ورهائي.
• ڊگھائي ڦاڪ = ٻن اڀاڪن جي وچ ۾ اها (خيالي) ڦاڪ، جيڪا اتر قطب کان هلي ڏکڻ قطب تائين پهچي. (لانگيٽيوڊ Longitude، طول البلد.)
• ويڪرائي ڦاڪ = ٻن ليٽاڪن جي وچ ۾ اها (خيالي) ڦاڪ، جيڪا اڌڙوڪ سان پو وچوٽ هجي ۽ ڌرتيءَ جي گولائيءَ مٿان ڦري اچي. (ليٽيٽيوڊ Latitude، عريض البلد.)
• اڌوڙڪ = اها خيالي ليڪ، جيڪا ڌرتيءَ کي اتر ۽ ڏکڻ قطبن جي ٺيڪ وچ تي، ڍڍ مٿان، “ويڪر” ۾ ٺيڪ ٻه اڌ ڪري. (Equator، خط استوا.)
• اڌولو = اڌ + گولو (Hemisphere)
• ڀوٿار = ڌرتيءَ جي ٿولهه.
• پِد = ڏاڪو. درجو. ڊگرِي (Degree). پد جو نشان: انگ مٿان ساڄي پاسي (˚....)
• مِنٽ = ڪنهن به درجي جو حصو. ڪنڊ جي ماپ لاءِ هڪ پد ۾ 60 منٽ. منٽ جو نشان انگ مٿان ساٻي پاسي (´....)
• تاپَٽو = تاءُ+پٽو = گرم پٽو = ڪوسو ڪمربند. ٽِراپڪ (Tropic)
• تاپٽائي = تاءَ-پٽي جو/وارو. ٽراپيڪل (Tropical)
• اَپ-تاپٽو = (اَپ = ويجھو/جھڙو) = تاپٽي ويجھو. سب-ٽراپڪ (Sub-tropic)
• کيکڙو = ڪينسر (Cancer، سرطان). تارن جي هڪ راس (برج) جو نالو.
• کيکڙائي تاپَٽو = اتر اڌولي تي اڌوڙڪ کان ´27-˚23 مٿي. کيکڙي سامهون رهندڙ تاپَٽو.
• جدي = ڪَئپرِيڪارن (Capricorn، مڪر). تارن جي هڪ راس جو نالو.
• جَدي تاپَٽو = ڏکڻ اڌولي تي اڌوڙڪ کان ´27-˚23 هيٺ، جَدي سامهون رهندڙ تاپٽو.