منزل جو متلاشي شاعر
2001ع ۾ جاويد نواز سان هڪ پرائيوٽ اداري ۾ ملاقات ٿي، ان ملاقات کانپوءِ جاويد هميشه مون سان ڪتاب جي تحفي سان گڏ ملاقات ڪندو هو. اُهي ادبي ڪتاب هوندا هئا، جيڪي اسان کي وڌيڪ ويجهو ڪندا هئا. پوءِ آهستي آهستي ملاقاتن جو سلسلو گهرو ٿي ويو. پر ڪِرائي جي گهر ۾ زندگي گذاريندڙ شخص جي هڪ منزل/ٺڪاڻو نه هوندو آهي، بقول سندس شاعريءَ:
اڃا خانه بدوشن جيان رُلان ٿو،
ملي مون کي اڃا، منزل ڪٿي آ.
جئين ئي هو ڪِرائي جون جڳهيون مٽائيندو رهيو ايئن ئي مون کان پري ٿيندو ويو. سندس پري ٿيڻ سان مون کي ايئن لڳو ڄڻ مون کان ڪتاب پري ٿي ويا هجن! ڪتابن کان پري ٿي ويل شخص ڪا تخليق جوڙي نه ٿو سگهي، ان لاءِ مان معذرت خواهه آهيان ڇو ته جڏهن کان مان سندس شاعري جا ورق پنهنجي سامهون رکي ڪجهه لکڻ جي جسارت ڪري رهيو آهيان ته لفظ مون کان ايئن پري ٿي رهيا آهن، جيئن معصوم ٻار مار کانپوءِ پرچائڻ تي پري ڀڄندا آهن.
پر پوءِ به مان هڪ ننڍڙي ڪوشش ڪري رهيو آهيان، جيئن ته شاعري احساس کانسواءِ اڌوري آهي، جيئن مالهيءَ جو تعلق ٻوٽن سان هوندو آهي، ايئن ئي شاعري جو احساس سان.
مجھه سئ مت پوچھه ڪه احساس ڪي حدڪيا هئ،
دھوپ ايسي تھي ڪه چھاؤڻ ڪو جلتئ ديڪھا..!
سچ ته احساس ئي شاعري کي جنم ڏيندو آهي. جاويد جي شاعري ۾
احساس جو عڪس ايئن نظر ايندو آهي جيئن مالهي جو عڪس گلن ۾.
ضروري نه آهي ته مالهي جي وجود مان گلن جي خوشبو اچي پر مالهي جي وجود مان گلن کي جنم ڏيندڙ مٽيءَ جي خوشبوءَ ضرور ايندي آهي. جاويد جي شاعري مان ڀلي خوشبو نه اچي پر سندس شاعريءَ مان احساس جي خوشبو ضرور ايندي. جنهن جو مثال هنن سٽن مان وٺي سگهجي ٿو:
منهنجي کَـــل ۾ بــگهـــڙ لـڪل آهن،
منهنجون گهرجن ٿيون صورتون مونکي.
ڪجهه ڏينهن اڳ facebook تان هڪ ويڊيو وائرل ٿي هئي جنهن ۾ هڪ ٻار جيڪو ڪتي جي چڪ سبب تڙپي رهيو هو ۽ اسپتال مان ويڪسين نه ملڻ ڪري ماءُ جي هنج ۾ موت جون آخري هڏڪيون ڏئي رهيو هو ۽ هڏڪيون ڏيندي موت جي آغوش ۾ هليو ويو ۽ ماءُ جو آغوش خالي ٿي چڪو هو! خبر ناهي الاءِ ڪيستائين مائرن جا آغوش ائين خالي ٿيندا رهندا؟ مون کي سندس موت جا ذميوار انسان نه پر اُهي بگهڙ لڳا هئا جن جو ويس ته انسانن وارو هو پر کَل بگهڙن واري هئي ۽ اُهي بگهڙ احساس کان خالي هئا. مان جاويد جون اهي سٽون اُن ماءُ کي تعزيتي طور تي پيش ڪري رهيو آهيان جنهن جي ممتا اڃا تائين نپوڙجي رهي هوندي!
هن سماج ۾ شاعرن جي قلمن جي مس ته ڪنهن متاثر کي ويڪسين فراهم نه ڪري سگهي، ڪنهن لاءِ دوا ته نه ٿي آڻي سگهي پر پنهنجي قلم سان سچ لکي انهن بگهڙن جي منهن تي موچڙو هڻي ٿي سگهي.
جاويد جي شاعري تي وڌيڪ پڙهندڙ ئي راءِ ڏئي سگهن ٿا، مان پڙهندڙن جو وقت ضايع نه ٿو ڪرڻ چاهيان، پر کائنس اها اميد رکي سگهان ٿو ته هو هن قليل زندگي ۾ هڪ طويل سچ لکندو.
محمد شريف ڀٽي
هڪڙو پاڳل هو “جاويد” نالو هيس
کـوڙ سـاريون مـحبتـون مـون کي،
ڏي خـدا يا هـي نـعمتون مون کي.
هـڪڙو گهرجي سڪـون جو لـمحو،
ڪين گهُرجن ٻيون دولتون مون کي.
مٿين خوبصورت سٽن جو تخليقڪار سنڌي غزل جو سهڻو شاعر ۽ منهنجو بيحد پيارو دوست جاويد نواز جاويد آهي.
جاويد نواز جاويد جي سموري شاعري اهڙن ئي نفيس احساسن سان سلهاڙيل آهي. هو شاعريءَ سان محبوبا وانگر پيار ڪندڙ شخص آهي. سندس شاعري جو هڪ الڳ رنگ، هڪ منفرد ۽ نرالو انداز آهي.
مان ڪو وڏو اديب نه آهيان جو شاعريءَ جي حوالي سان وڏي ڪا هام هڻان ۽ جديد شاعريءَ تي ڳالهائي سگهان پر مان احساسن ۽ جذبن جي زبان کي سمجهان ٿو، مان سمجهان ٿو ته شاعري هيئن ٿيندي آهي:
عمر گـذري وفــا کي ڳوليندي،
پـٿـرن ۾ خــدا کــي ڳوليندي.
هــڪ مـسيحا مــري ويو آخـر،
زندگيءَ جي دوا کي ڳوليندي.
ڪيترا ٿي گـنـاهه ويا مون کان،
راهـه ۾ پـارســا کـي ڳوليندي.
بهرحال هن رومانوي شاعر سان ڪجهه سالن جي دوستيءَ ۾ منهنجون ڪيتريون ئي يادون جڙي ويون آهن. ميل ملاقاتن ۾ سياسي، سماجي، قومي ۽ ادبي ڪچهرين کان وٺي هڪٻئي جي خوشين، غمن ۽ محفلن ۾ شرڪت کان علاوه سالگرهه جي خوشين ۾ ساڻ هجڻ سان گڏ تنهاين ۾ هڪ ٻئي جو ساٿ ڏيڻ تائين....
جاويد نواز جاويد جي شاعري مون کي نواڻ ۽ روايت جو سهڻو سنگم لڳي ٿي. سندس ٻولي نهايت آسان ۽ عام ماڻهو جي ٻولي محسوس ٿئي ٿي. انهيءَ آسان لهجي کي پڙهندي جاويد نواز جاويد منهنجي پسنديده شاعرن جي فهرست ۾ شامل ٿي چڪو آهي ۽ مون کي تمام گهڻي خوشي آهي ته اهڙو سهڻو سيبتو شاعر منهنجو دوست آهي.
دعا آهي ته جاويد نواز جاويد هن ادبي سفر سان گڏ پنهنجي زندگيءَ جي سفر ۾ به وڌ کان وڌ ڪاميابي ماڻي. (آمين)
سندس هڪ شعر آهي ته:
ڪو سروڪار مون کي نه دنيا سان هو،
مان فقط پيار تنهنجي جو پياسو هيس.
ٻُـڪ ۾ سـمنڊ کـي پيو سموئـڻ گهري،
هڪڙو پاڳـل هو، “جاويد” نـالو هيس.
ساگر بلاول