8. سٺن طبيبن جي ساراهه ۾ چيل پھاڪا ۽ چوڻيون
8.1 نبض شناس طبيب، نبض ڏسي مرض سڃاڻندو آهي. (سنڌ، پھاڪو، چوڻي)
سٺو ۽ ڀلو طبيب اهو آهي، جيڪو مريض جي نبض ڏسڻ سان مرض سڃاڻي وٺي. مشھور آهي ته حڪيم بو علي سينا وڏو نبض شناس هيو. ايترو جو پرديدارعورتن کي پردي ۾ ويھاري، سندن ٻانھن ۾ ڌاڳو ٻڌي، ٻيو ڇيڙو حڪيم جي هٿ ۾ ڏبو هيو ته نبض سڃاڻندي، مرض بابت ٻڌائيندو هيو.
هڪ دفعي سندس شاگردن از راهِ مذاق، هڪ ٻليءَ جي ٽنگ ۾ ڌاڳو ٻڌي، پردي ۾ ويھاري ڌاڳي جو ٻيو ڇيڙو حڪيم صاحب کي آڻي ھٿ ۾ ڏنو. حڪيم صاحب، ڌاڳي ذريعي نبض تپاسيندي، ٻڌايو؛ “مريضه ڪچو گوشت کاڌو آهي. جنھن سبب سندس هاضمي ۾ خلل ٿيو آهي. جيئن ئي گوشت هضم ٿيندو، تيئن مريضه جي پيٽ تان موڙهه لھي ويندو.”
مطلب:
ڄاڻ وارو ماڻھو، قدم کڻڻ سان مرض سڃاڻي وٺندو آھي.