ٻاراڻو ادب

ثاقب جي آئيسڪريم

ڊاڪٽر پروين موسيٰ جون ڪھاڻيون پڙهي ايئن لڳندو آهي تہ ڄڻ هوءَ ٻارڙن جي ڀَرِ ۾ ويھي ٻارن سان سندن ئي ٻوليءَ ۾ ڳالھائي رهي آھي. هن ڪتاب ۾ تيرهن ٻاراڻيون انوکيون ۽ دلچسپ ڪھاڻيون ڏنيون ويون آهن ۽ هر هڪ ڪھاڻيءَ ۾ عقل ۽ ڏاهپ جا ٻُڪ ڀري وڌا اٿس. هھڙا ڪتاب ٻارن جي هٿن ۾ ايندا تہ ٻارن ۾ ڪتاب پڙھڻ جو شوق جاڳندو ۽ اهو شوق کين علم جي دروازي تي وٺي ويندو.

Title Cover of book ثاقب جي آئيسڪريم

شرارت يا شيطاني

فرحين ۽ شيرين پاڻ ۾ تمام گهاٽيون ساهيڙيون، هڪ ئي اسڪول ۾ هڪ ئي ڪلاس ۾ پڙهڻ سان گڏ ساڳئي پاڙي ۾ رهندڙ هيون ٻنھي جو ڪلاس ۾ پڙهائيءَ جو مقابلو هوندي بہ هڪٻئي سان ڪوبہ ساڙ ۽ حسد ڪونہ هو، البت فرحين پئسي ۾ ڪمزور ضرور هئي سندس گهر پاڙي ۾ ڪواٽرن واريءَ قطار ۾ هو جڏهن تہ شيرين جا مائيٽ آسودا هئا هوءَ هڪ ٻہ ماڙ گهر ۾ شانَ سان رهندڙ هئي باقي اسڪول گهر کي ويجهو هوندي، گهر ۾ گاڏي موجود هئڻ جي باوجود هوءَ فرحين سان گڏ پنڌ وڃڻ پسند ڪندي هئي، سندن پرائيوٽ اسڪول جو پڙهائيءَ جو خرچ بہ ڪافي هو فرحين جي ماءُ کي گهڻو شوق هو تہ سندس نياڻي اعليٰ تعليم حاصل ڪري مشھور ڊاڪٽرياڻي ٿيئي انھيءَ ڪري هوءَ سڄو مھينو ٿورا ٿورا ڪري ڪجهہ پئسا ايترا پاسيرا ڪري ڇڏيندي هئي جنھن مان فرحين جي اسڪول جي فيس ادا ٿي سگهي، ڦڙيءَ ڦڙيءَ تلاءُ جيان سڄي مھيني جي بچت سان کيس پھرين تاريخ تي ڌيءَ جي فيس لاءِ ڪابہ پريشاني ڪانہ ٿيندي هئي. هن مھيني ۾ امتحان جي فيس ٻاويھہ سئو پڻ ڏيڻي هئي، کيس فرحين دير سان ٻڌايو هاڻي تہ هن لاءِ مسئلو ٿي ويو هڪ ئي وقت ٻائيتاليھہ سئو گڏ ڪڍڻ هن لاءِ ڏکيا هئا فرحين کي پھرين ٻہ هزار مھيني جي في جمع ڪرائڻ لاءِ ڏنائين، مس صبا فرحين کي سومر ڏينھن امتحان فيس آڻڻ لاءِ بہ چيو جنھن جي آخري تاريخ اربع جي ڏينھن وڃي بيٺي ٿي، فرحين خود بہ ميٽرڪ جي شاگردياڻي هئي ڳالھہ سڄي سمجهي پئي کيس افسوس ٿيڻ لڳو تہ ماءُ کي دير سان ٻڌائڻ جي غلطي ڇو ڪيائين؟ بھر حال همٿ واريءَ امڙ انھيءَ فيس جو بِلو بہ ڪيو اڱاري جي ڏينھن کيس پئسا ڏيئي تاڪيد ڪيائين تہ، ”اڄ اهي امتحان جي فيس لاءِ ضرور جمع ڪرائي نہ تہ پوءِ ليٽ في پوندي جنھن جي ڀرڻ جي وري توفيق ڪونہ ٿي سگهندي“، فرحين هائوڪار ڪئي. هن جو پيءُ ماءُ کي ايتري تاڪيد ڪندو ڏسي چوڻ لڳو، ”منھنجي فرحين تہ تمام سمجهدار ۽ ذمہ دار ڌيءَ آهي انھيءَ کي وڌيڪ ڇو ٿي چوين انشاء اللھ ڪم پڪو ڪري ايندي“
ڊيسڪ تي ٻئي ساهيڙيون ڪلاس ۾ گڏ ويٺيون هيون سرديءَ جو موسم ۽ آسمان تي ڪڪر ڏسي شيرين چوڻ لڳي ”واھہ اڄ تہ رسيس ۾ خوب مزو ايندو سنھيون ڇنڊون بہ پون پيون هلي گرم گرم سموسا ۽ چپس کائينداسين فرحين اڄ منھنجي طرفان تنھنجي رسيس ۾ دعوت آهي“. فرحين مُرڪي کيس ڏسڻ لڳي، اڄ حساب جي ٽيچر ڪونہ آئي هئي. انھيءَ ڪري مانيٽر کي ئي ڪلاس کي ڏسڻو هو، انھيءَ کان پوءِ رسيس هئي، جيئن ئي پيريڊ ختم ٿيڻ جو وقت ويجهو ٿيو شيرين جيڪا شرارتي ۽ من موجي هئي سڀني ڇوڪرين کي چوڻ لڳي، ”ڏسو ڏسو! ڪيڏو نہ سٺو موسم آهي دريءَ مان ايترو تہ سھڻو نظارو پيو ڏسڻ ۾ اچي اڄ اسڪول جو سڄو باغ ڄڻ ڌوپجي ويو آهي، بريڪ ۾ هيٺ هلي پينگھہ ۾ ٿا لڏون“ سندس ان ريت آڀارڻ تي ڪيتريون ڇوڪريون اچي درين وٽ بيٺيون تہ فرحين بہ انھن ۾ شامل هئي شيرين سوچيو فرحين ٻاهر جي نظاري ڏسڻ ۾ مشغول آهي تہ سندس جي پويان ٻيون ڇوڪريون بہ بيٺيون آهن کيس خبر ئي ڪونہ پوندي ڇو نہ اسان ٻنھي جا لنچ باڪس تبديل ڪريان تہ هوءَ حيرت زده بہ ٿيئي ۽ پوءِ هن کي دعوت بہ کارايان، جيئن ئي هن جي اسڪول بيگ مان لنچ باڪس ڪڍيائين پئي تہ اسلاميات جي ڪتاب مان پنج سئو ڪري پٽ تي پيا هوءَ سمجهي وئي تہ هُن اهي فيءَ لاءِ پئسا آندا آهن ڪتاب کولي ٻيا پئسا بہ ڪڍي ملائي پنھنجي بوٽ جي جراب ۾ هڻي ڇڏيائين. سوچيائين تہ هوءَ جڏهن پئسا ڪونہ ڏسندي پوءِ فڪرمند ٿيندي آئون کيس اوچتو سرپرائيز ڏيئي واپس ڪنديس، ظاهري طور تہ اها شرارت هئي پر در حقيقت هڪ غلط ۽ شيطاني ڪم هو. رسيس ٿي سڀ گڏجي هيٺ ڪينٽين ڏي وڃڻ لڳا فرحين کي شيرين چوڻ لڳي تہ هتي ڪلاس ۾ويھج آئون کاڌي جون شيون وٺي اچان ٿي هوءَ رواني ٿي فرحين ٿيلھو کولي ڪتاب مان پئسا ڪڍڻ چاهيا تہ انھيءَ ۾ ڪاريءَ وارا ڪک هئا. سڀ ڪتاب اٿلائي پٿلائي ڏٺائين ڪجهہ بہ نہ هجي، ڦيري اچي ويس دل ۾ خيال آيس شايد صبح جو ناشتو ڪندي گهر ۾ ميز تي تہ نہ ڪونہ ڇڏيا اٿم؟ ڪنھن ڇوڪريءَ تہ ڪونہ ڪڍيا آهن؟ اهو ڪم ممڪن آهي شيرين ڪيو هجي اهو سوچيندي دَرَ ڏانھن ڏٺائين تہ شيرين سموسا ۽ بوتلون وٺي پئي آئي دل جو حال اوريائين کيس نہ سموسو وڻي ۽ نہ بوتل، ”شيرين امان مون کي فيس جا پئسا ڏنا هئا اهي مون ڪتابن ۾ رکيا پر هاڻي تہ آهن ڪونہ هاڻي امان کي ڇا چونديس؟“ ”شيرين کي سندس پريشاني ڏسي پنھنجي ڪيل شرارت مان مزو پئي آيو سو خيال ڪيائين تہ آخري تاريخ تہ سڀاڻي آهي هن کي صبح ئي ٻڌائينديس اڄ ڀلي کيس ڇڏي ڏيان.
موڪل ٿي، فرحين چيس تہ تون ڀلي هل آئون مِس سان ملي اچان ٿي هوءَ سوچڻ لڳي، ”مِس کي ڇا چوان؟“ فرحين جي وڃڻ کانپوءِ گهڻي ضبط ڪندي بہ سندس اکين مان لڙڪ لارون ڪري وهڻ لڳا، ڪلاسن مان نڪري اسٽاف روم ڏي ويئي، خبر پيس تہ سڀ ٽيچرز گهر هليون ويون آهن، برسات پڻ تيز ٿي وئي هڪ ٻہ ڇوڪريون ٻہ ٽي پٽيواليون ۽ چوڪيدار بچيا هئا. هوءَ گيٽ وٽ آئي پر برسات گهڻيءَ جي ڪري گهر پنڌ وڃڻ جي همٿ بہ ساري ڪونہ پئي سگهي ۽ ڏک وچان گهر وڃڻ تي بہ دل نہ پئي چيس پر آخر گهر تہ وڃڻو هو، ڪا بہ رڪشا يا سوزوڪي ڏسڻ ۾ ڪونہ پئي آئي اسڪول جي ٻاهر هڪ وڻ هيٺ بيھي رهي تہ وڌيڪ ڀڄڻ کان بچي وڃان ٿيلھي ۾ پيل وڏي چادر اوڍي ڇڏيائين کيس سيءَ لڳي رهيو هو، ڪجهہ دير کانپوءِ هڪ رڪشا اچي هن جي ڀر ۾ بيٺي، حيران ٿي وئي سندس ماءُ ان رڪشا ۾ ويٺل هئي جنھن اشارو ڪيس هوءَ ٽپ ڏيئي رڪشا ۾ ويٺي، ماڻس چوڻ لڳي، فرحين موڪل کي تہ ڪجهہ دير ٿي وئي آهي وري برسات بہ پئي پوي تون ڪونہ پھتين“ مون کي فڪر اچي ٿيو گهر بند ڪري تنھنجي لاءِ نڪري پيس“. فرحين کي بخار اچي چڪو هو، سندس اکيون ڳاڙهيون هيون ماڻس مٿي تي هٿ لڳائي چوڻ لڳي”تنھنجو تہ تپ ۾ نرڙ ٻري پيو ۽ اکيون ئي ڳاڙهيون ٿي ويون اٿئي، جلدي گهر پھچي دوا ڏيان ٿي ايتري دير ڇو ٿي؟ شيرين اڄ ڪونہ آئي هئي ڇا؟“ ڳالھائيندي ڳالھائيندي اچي گهر وٽ رڪشا بيٺي هن جي ماءُ رڪشاواري کي پئسا ڏيئي دروازو کولي کيس ڪمري ۾ پلنگ تي سمھاري گوريون ۽ پاڻي کڻڻ ويئي پر بخار ايترو وڌي ويو جو جلدي فائدو ئي نہ پيو ٿيئي شام جو هن جي ماءُ شيرين کي نياپو ڪيو، ان جڏهن سندس اهڙي حالت ڏٺي تڏهن سخت شرمندگي ٿيس، هن جي هڪ غلط حرڪت ذري گهٽ فرحين کي اسپتال ڀيڙو ڪري ڇڏڻ تي هئي. جيئن ئي فرحين جي ماءُ سندس لاءِ چانھن ٺاهڻ وئي شيرين پنھنجي جرابن مان پئسا ڪڍي ڪمري ۾ پيل فرحين جي اسڪول بيگ جي لنچ باڪس ۾ رکي ڇڏيا ۽ خود ڌڻيءَ دَر دُعا ڪرڻ لڳي تہ، اللھ ڪري منھنجي پياري ساهيڙيءَ کي هوش اچي ۽ هوءَ چڱي ڀلي ٿي صبح اسڪول اچي ۽ پنھنجي امتحان جي فيس جمع ڪرائي، ٿوريءَ دير ۾ چانھن اچي ويئي، فرحين جي اک کلڻ کان پوءِ شيرين موڪلايو هن جي وڃڻ کانپوءِ فرحين جي والده ان جو يونيفارم ۽ بوٽ هنڌ تي رکڻ لڳي ٿيلھو کولي لنچ باڪس ڪڍيائين تہ صبح لاءِ ڌوئي رکي اهو بہ ويچار ڪيائين تہ جيڪڏهن صبح هوءَ ٺيڪ ڪونہ هوندي تہ پوءِ کيس موڪل ڪرائينديس بورچيخاني ۾ جيئن لنچ باڪس جو ڍڪ کوليائين تہ ان ۾ مُڙيل ۽ وٽيل نوٽ پيا هئا جي ڏسي پاڻ حيران ٿي وئي سمجهيائين تہ ڌيڻس بخار جي ڪري في ادا ڪري ڪونہ سگهي آهي، واپس ڪمري ۾ آئي تہ فرحين کي ڪجهہ بھتر حالت ۾ ڏسي پڇيائين ” فرو لنچ باڪس ۾ ٻاويھہ سئو پيا آهن ڇو اڄ في جمع ڪونہ ٿي سگهي؟“ هوءَ تہ حيران تي اٿي ويھي رهي وَرَ ڏيئي پڇيائين، ”امان! پئسا پورا آهن؟“ ” ها ها پورا آهن ڇو ايئن پڇين پئي ڪا ڳالھہ آهي ڇا؟“ ”نہ امان منھنجي طبيعت ٺيڪ ڪونہ هئي ان ڪري فڪرمند ٿي ويس تہ ڪنھن ڪڍيا نہ هجن“ ماڻس کيس حيران ۽ خوش ڇڏي واپس بورچيخاني ۾ وئي هلي. فرحين تہ بلڪل جاڳي اٿي ويھي رهي عجب ۾ پئجي وئي تہ مون تہ سڄو ٿيلھو سولي نموني ڏٺو هو ۽ لنچ باڪس بہ ان مھل کائي پورو ڪيو هو پوءِ اهي پئسا ان ۾ ڪٿان اچي ويا؟ ڪنھن اهڙي شيطاني شرارت ڪئي آهي؟ پرجي ڪو چوريءَ جي نيت سان ايئن ڪري ها تہ واپس پَڪَ ڪو نہ رکي ها، ٻئي ڏينھن صبح جو هوءَ چڱي ڀلي هئي ۽ سندس ماءُ جي طبيعت بہ اڄ بھتر هئي ان کيس چيو تہ ” اڄ آئون اسڪول گڏ هلان ٿي تہ في پياري ڇڏيان ۽ تون ڀلي ڪلاس ۾ بي فڪري هلي وڃج“ فرحين ڪلاس ۾ هلي وئي، پڙهائيءَ دوران پڻ کيس اها اڻ تڻ ذهن تي سوار ضرور هئي تہ اهي پئسا جادوئي نموني سان سندس کاڌي جي دٻي ۾ ڪيئن پھتا هئا. رسيس ۾ وري شيرين سان سڄي ڳالھہ ڪري کانئس پڇيائين ته” اها شرارت هُن تہ ڪانہ ڪئي هئي؟ جنھن جي ڪري هوءَ بي حساب رني ۽ کيس بخار بہ آيو! شيرين شرمندگيءَ ۾ ڪنڌ ڌوڻي ها ڪئي ۽ اهو چيو تہ، ”هن جو مقصد فقط کيس وقتي طور تنگ ڪرڻ هو نہ چوريءَ جو ارادو هو ۽ نہ ئي اهو هو تہ هوءَ امتحان جي في نہ پياري“.
پوري ڳالھہ ٻڌي فرحين کي پھرين تہ سخت ڪاوڙ لڳي اتان اُٿي وڃڻ لڳي پر پوءِ شيرين کيس هٿ ٻڌي منٿون ڪري پاڻ سان ويھاريو ۽ وَرَ وَرَ ڏيئي چوي، ” مونسان دوستي ختم نہ ڪر مون کي معاف ڪر“ فرحين چيس ”رڳو هڪڙي شرط تي آئون توسان دوستي قائم رکي سگهان ٿي، اهو آهي تہ نہ تون آئيندہ لاءِ ڪوڙ ڳالھئيندينءِ ۽ نہ ئي ڪنھن تان چٿر ڪندين ۽ نہ ڪنھن جي اهل ڪندينءِ ۽ نہ اهڙي قسم جون شيطاني شرارتون ڪندينءِ، توکي خبر آهي تون تمام سٺي ڇوڪري آهين ذهين، هوشيار پر انھن عادتن جي ڪري توکان ڇوڪريون پاسو پيون ڪن، آئون تنھنجي ننڍپڻ جي ساهيڙيءِ پاڙيسرياڻي تہ بہ تو مذاق ۾ مون کي تڪليف ڏني، ان ريت ڪونہ ڪبو آهي نہ تہ سڀ ساهيڙيون ٽٽي وينديون. اهو بہ ٻڌ تہ، شرارت ۽ شيطانيءَ ۾ فرق هجي ٿو شرارت ۾ معصوميت، سادگي ۽ سچائي هوندي آهي تہ شيطاني دِل آزاري ۽ ڪوڙ سان گڏ ٻئي لاءِ تڪليف هجي ٿي واعدو ڪر آئيندہ لاءِ ايئن ڪونہ ڪندينءِ“. شيرين شرمندگيءَ مان مٿي ڪنڌ ئي کڻي نہ سگهي منھن جو پنو ئي لھي ويس نھڪر ۾ ڪنڌ لوڏي زباني طور چيائين، ”ڀيڻ مون کي معاف ڪر اڳتي ڪڏهن بہ اهڙي مشڪري ڪونہ ڪنديس“. ان واقعي کانپوءِ تحقيق ڪلاس ۾ ڪنھن کي بہ شيرين مان ڪا بہ شڪايت ڏسڻ ۾ ڪونہ آئي.