پنھنجي پاران
تو پُڇيو آ تہ ڪيئن جيئون ٿا سکي!
بِلڪُل مٿين سِٽن وانگي زندگيءَ جي مشق جاري آهي، ٺھڻ، ڊهڻ، ڊهڻ، ٺھڻ. سو بہ وري زندگيءَ سفر ۾ روان دوان رهي. سفرنامو آهي ئي تجربي گاھہ، مشاهدا ماڻڻ، لقاءُ پَسڻ، ماڻھن کي، شين کي، تھذيب کي، رهڻي ڪھڻي کي ويجهي کان ويجهو ڏِسڻ ۽ پوءِ اُن کي قلم بند ڪرڻ.
سنڌ جي سفر ۾ ڪيئي لقاءُ بہ ڏِسڻ لاءِ مِلن ٿا، ڪِٿي زندگي بھار جي موسم جيئن ڀاسندي آهي ۽ ڪِٿي خزان ۾ سُڪل وڻن/پنن وانگي وڏين وارتائن مان گُذرندي ڏِسندا آهيون. اسان جو سنڌ وطن ۽ ملڪ پاڪستان قدرتي وسيلن سان مالا مال آهي، پر...
اردو جو هِڪڙو گانو آهي:
تجه کو دی صورت پری سی، دِل نہیں تجه کو دیا،
مِلتا خدا تو پوچھتا، یہ ظلم تو نے کیوں کیا۔
وانگي آئون پنھنجي پروردگار کان پُڇان ٿو: ”اي خدا!، سنڌ وطن ۽ پاڪستان کي پُرڪيف بڻائي، سڀئي سونھن جون صورتون عطا ڪري، سڀني قدرتي وسيلن سان مالا مال بڻائي، حڪمران هِڪ ٻِن کان سواءِ سڀ حرامي ڏِنئي،،،،،،،،،،،،، اِهو ڇا ڪيئي.!!!“
سنڌ جي پنڌ جو ڀاڱو ٻيو ’سھڻي منھنجي سنڌ‘ بہ پھرين ڀاڱي ’زندگيءَ جا پَل جي مون گهاريا پنڌ ۾‘ جيئن پڙهندڙن پاران ساراهيو ويو، پڙهندڙ دوستن جا وڏا وڙ... ساڳين ئي اُميد سان سنڌ جي پنڌ جو هي ٽيون ڀاڱو ’سنڌ منھنجي جند‘ بہ اوهان پڙهندڙ پيارن لاءِ لِکي/ڇپائي کڻي آيو آهيان.
ڪڏهن مَن ماڪوڙي، ڪڏهن ڪيھر شينھن. (شاھہ)
سو بَس ايئن پنھنجو پاڻ سان وڙهندي، جهيڙيندي، نيٺ سنڌ جي سفر جو هي ڀاڱو ٽيون ’سنڌ منھنجي جند‘ واعيدي مطابق اوهان تائين پھچايو اٿم، ڪجهہ مھينن جي دير ضرور ٿي آهي، پر سال نہ بدليو آهي. باقي دير ٿيڻ جو هِڪڙو واضع سبب اِهو آهي تہ:
جڏهن ڇپجڻ جو مرحلو آيو تہ مُلڪ ۾ منھگائي جي اُٿيل طوفان سبب پـيـپر کي اهڙا پَـرَ لڳا جو اسان جي اُڏام اُتي ئي رُڪجي وئي، گهڻن پڙهندڙ دوستن جي پُڇائن کانپوءِ ۽ سائين ڊاڪٽر عبدالجبار ’قاسم‘ نظاماڻي، شيخ عبدالله ڪوهستاني ۽ ادا منظور جي تعاون سان نيٺ هي سنڌ منھنجي جند جي سفر جو ڀاڱو ٽيون ڇپجي اوهان جي هٿن تائين پھتو آهي.
هر ڀاڱي ۾ اِهو عرض رکيو اٿم تہ منھنجو هي ڪتاب سفرنامو آهي، ڪا تاريخ ناهي، پر تاريخي حوالا ضرورت مطابق ضرور ڏِنا اٿم، اُن لاءِ کوڙ ڪتاب پڙهيم، گوگل، وِڪي پيڊيا، انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا ۽ روبرو رايتون بہ ٻُڌيون هونديون، سو اِن حوالي سان ڪِٿي ڪا ڪمي ڪوتاهي هُجي تہ ضرور رهنمائي ڪجو.
ٿورائتو، پياري سائين نصير مرزا جو جنھن ڪتاب کي پيار سان پڙهي مھاڳ لِکيو، آزاد قاضي جا بہ قرب ڪِٿي ٿا وِسرن، جنھن ٻہ ٽي لفظ لکيا ۽ بيڪ ٽائٽل لِکڻ لاءِ آپا نذير ناز جا بہ وڙ، محترم يوسف سنڌي جا قرب جنھن هِڪ نظر ڏِٺو ۽ دِلبر دوست ايڇ. بي بلوچ جو بہ تھہ دِل سان ٿورائتو، جنھن خوشيءَ مان آخري پروف ڏِسي ڏِنا.
پڙهندڙن کي هِڪڙي گُذارش عرض آهي تہ پڙهڻ کانپوءِ هيٺ ڏِنل نمبرن تي تنقيدي اصلاح ضرور ڪن، کوڙ خاميون هونديون، جِن کي صحيح ڪري ايندڙ ايڊيشن/ڀاڱي ۾ وڌيڪ بھتري آڻي سگهجي.
اوهانجو پنھنجو
مور ساگر