ننڍڙا فرشتا، پياريون پريون : ڊاڪٽر ذوالفقار سيال
تون ئي آهين پالڻھار.
ٻنھي جھانن جي سردار حضرت محمد صلي ﷲ عليہ وسلم جن جو فرمان عاليشان آهي تہ: "ٻارن سان دوستي، مِھِرَ ۽ شفقت سان پيش اچو ۽ ساڻن ڪيل واعدي کي پورو ڪريو". ڊاڪٽر ذوالفقار سيال جو ٻاراڻي ادب ۾ نظم جي صورت ۾ هيءُ ڏهون ڪتاب "ننڍڙا فرشتا پياريون پريون" آهي. ڊاڪٽر ذوالفقار سيال طبيعتاً کل مک وارو ۽ ٻاراڻي نظم جو سينگار شاعر آهي. جنھن پنھنجي مسلسل ڪوشش سان ٻاراڻي نظم تي طبع آزمائي ڪئي آهي. ڪتاب جو مھاڳ ڊاڪٽر روشن گولاڻي لکيو آهي. پنھنجي راءِ ڏيندي لکي ٿو تہ : مونکي "ننڍڙا فرشتا پياريون پريون" خاص طور پسند پيو آهي، اهو ان ڪري جو هن ڪتاب ۾ ٻارن لاءِ شعر نوان مفھوم کڻي آيا آهن، ٻوليءَ سولي، سليس، سھنج سڀاءُ جي لڳي آهي، جا ٻال بلڪل سولائي پڙهي، دلي لطف پائي سگهن ٿا. خود توهان پڙهي امين ٿيو تہ بھتر، هن ڪتاب ۾ ڪل 35 شعر آهن، جن مان هي مثال آهي تہ:
علم تہ آهي هيرن کاڻ،
پڙهي پرائي پاڻ سڃاڻ.
ڊاڪٽر ذوالفقار سيال ننڍڙي ذهن سان سمجھاڻيءَ وارو ڪلام آساني سان ڪرڻ ڄاڻي ٿو. تلقين کي بہ آساني سان پيش ڪرڻ ۾ مھارت رکي ٿو.
جهرڪي نظم ۾ لکي ٿو تہ :
سھڻي سھڻي مار نہ جهرڪي،
پياري آهي اڏار نہ جهرڪي.
تنھنجي آھي گليل غضب جي،
ڳوڙهو ماري کار نہ جهرڪي.
سڀني کي هت مرڻو آهي،
پر تون منھنجي مار نہ جهرڪي.
سنڌ جي ناليواري لکيڪ تاج جويي، ڪتاب تي پنھنجي راءِ قائم ڪئي آهي تہ: ”ڊاڪٽر ذوالفقار سيال جديد شاعريءَ ۾ پنھنجو هڪ مقام رکي ٿو سندس شاعري، زندگيءَ جي شاعري آهي پر هُن جي هڪ اهم سڃاڻپ ٻارن جي شاعري آهي. شايد سنڌ ۽ هند ۾ هي پھريون شاعر آهي، جنھن جا ٻارن لاءِ شاعريءَ جا وڌ ۾ وڌ 10مجموعا ڇپيا آهن ۽ اُهي ڊاڪٽر ذوالفقار سيال جا صرف شاعريءَ جا مجموعا آهن“. ڪتاب جي ارپنا، ڪتاب نالي ٿيل آهي، محمد ارشد فھد، محمد احمد اعتزاز، دانيال، محمد اسوان فھد. سمبارا پبليڪيشن جي 189هين ڪتاب جو اداريو ساجد سنڌيءَ لکيو آهي. شاعراڻا خيال نہ فقط ٻارڙن جي دلچسپي جو سامان مھيا ڪن ٿا، پرڄاڻ سان ڀرپور رچاءَ سان بہ سرشار ڀاسن ٿا. ڪتاب جي خالق ڊاڪٽر ذوالفقار سيال بہ پنھنجي مَنَ جي اور ڪئي آهي. لکي ٿو تہ: ”ڪي گروهي بغض ۾ تہ وري ڪي ڪريڊٽ نہ ڏيڻ کي پنھنجي ايمان جو حصو سمجهن ٿا پر مان پنھنجي ٻارن ۽ ٻاراڻي ادب لاءِ جاکوڙيندو رهندس، مونکي ڪنھن انعام جي ضرورت ناهي. مان بہ ان سوچ جو ڪاهل آهيان ۽ ٿيئڻ بہ ائين گهرجي. محبت ۽ پيار ۾ انعام اڪرام جي ڪھڙي ضرورت، اهڙي ئي من مان صرف سچائي جنم وٺندي آهي“.
علم ڪڏهن نہ دوکو ڏئي ٿو،
سچ جو آهي هي اهڃاڻ.
***
علم ڪري ٿو روشن جڳ کي،
ڪينو ڪدورت ڌورائي ٿو.
علم اسان جو آئيندو آ،
ساري جڳ سان جوڙائي ٿو.
نفرت ۾ رکيو ڇا آهي! دنيا ۾ نفرت جا مينھن وسايا آهن، پر جيت محبت ۽ پيار جي ٿي آهي. هر ساڃاھ وند پيار ۽ پريت کي پنھنجو سمجهي ٿو، ڊاڪٽر ذوالفقار سيال ٻارن جي پيار کي ماءُ جي روپ ۾ نظم ۾ بيان ڪري ٿو.
ھر ھڪ ٻار کي ٿي چاهيان،
سڀني جي مان ماءُ آهيان.
ساري جڳ لاءِ گهران دعائون،
ساري جڳ ۾ گل ورهايان.
ھر ٻار جي ماءُ جي دل ۾ هن جي ممتا سڀني لاءِ خوبصورت هوندي آهي. جيڪا پنھنجي دل جي شوڪيس ۾ ٻالڪن جا انگل سنڀالي رکندي آهي.
پالي تاتي مدد ڪري ٿي،
ماءُ بنا دنيا بيڪار.
ماءُ جو ڪوئي مٽ نہ آهي،
پيرن هيٺان جنت پار.
ذوالفقار سيال، جڳ جڳ جيئي واري نظم ۾ ٻارن جي مسڪراهٽ ۽ دعائون هن ريت قلمبند ڪيون آهن.
ٻار جڏهن بہ کلندو آهي،
سارا غم ٿي ان ۾ لاھيان.
جڳ جڳ جيئي شال سدائين،
رک سلامت مولا سائين.
ننڍڙا فرشتا پياريون پريون ڪتاب جي 40 صحفي تي ڊاڪٽر ذوالفقار سيال جي ٻاراڻي ادب تي شايع ٿيل ڪتابن جا اسڪيچ، سن ۽ پبليڪيشن ڏنل آهن، جنھن مان نئين پڙهندڙ ۽ تحقيق ڪندڙ کي رهنمائي ملي سگهي ٿي.
نذير ناز جي راءِ آهي تہ: ”ڇا ڪاڻ تہ جيڪو ٻار پڙهڻ سان چاھہ رکندو اهو منزل ماڻيندو، اهو سبق ننڍڙن لفظن ۾ بيان ڪرڻ جو ڏانءُ تہ ڪو ذوالفقار سيال کان سکي“.
ڪتاب جو بيڪ ٽائيٽل، ڊاڪٽر ڄيٺو لالواڻي لکيو آهي، "ننڍڙا فرشتا، پياريون پريون" ٻارن جي ڏانو جا نت نوان مفھوم کڻي مٺڙن ٻولن، موسيقيءَ سان ڀرپور گيت گلابي رچيا آهن. جيڪي پڙهڻ سان لبن تي رقص ڪندا نظر اچن ٿا.
آخر ۾ ڊاڪٽر ذوالفقار سيال لاءِ سنڌ جي مھان ڪوي شيخ اياز جون سٽون تہ :
ڪو سپنو سرجي اُڀري ٿو،
هن تنبورن جي تارن مان،
تون چندرما جي ناوء جهلي،
ٿي نڪرين دور ستارن کان.