گلن جھڙي شاعري پوپٽ جھڙا ٻار: مختيار سمون
مرضيءَ جو مختيار آهيان مان
زندگيءَ جو هجڻ ڪھڙي بہ عمر ۾هجي، ان ۾ علمي حاصلات جا سبب تقريباً سگهيائي رهندا آهن جيئن ڏسڻ، ٻڌڻ ۽ تجربي سان حاصل ٿيل علم يا عمل، اهڙو ئي علم جو ذوق رکندڙ مختيار سمون بہ پنھنجي صلاحيتن ۾ بيمثال آهي. بيمثال بہ ان لاءِ تہ وقت کي جن فتح ڪيو آهي. جن فردن وقت کي فتح ڪيو آهي اهي دنيا جا ذهين ماڻھو ثابت ٿيا. ”دنيا آهي گول“ 1983ع تي شايع ٿيل ڪتاب ۽ ”ڌرتي روشن ٿيندي“ 1990ع تي شايع ٿيل ٻاراڻا ٻول ان وقت بہ سھڻي باغ جو ڏيک ڏنو. اهڙي صلاحيتن کي وري ٻيهر اجاگر ڪرڻ لاءِ ڏاهپ پبليڪيشن لاڙڪاڻو 2015ع تي ”گلن جھڙي شاعري پوپٽ جھڙا ٻارَ“ تخليقي سگهہ کي دانش جو رستو مھيا ڪرڻ جي برابر آهي. ذهني صلاحيت لاءِ ”گلن جھڙي شاعر ۽ پوپٽ جھڙا ٻارَ“ جا نظم ٻار جي اصل دولت آهن جنھن ۾، دُعا نظم، ”گهمو لاڙڪاڻو“ ڊُڪڙي گهوڙا“”لطيف جو ميلو“ ۽ وئڪشن نظم سان گڏ تصويرن جا بہ بھترين عڪس ٻاراڻي ذهن کي سوچڻ ۽ جستجو ڪرڻ تي نئون دڳ مھيا ڪن ٿا. پروفيسر مختيار سمون جي تخليقي سيڙپ ان جا نظم آهن.
”ڌرتي روشن ٿيندي“. نظم
سج ڪڍيو مُنھن ، آءُ بہ جاڳيس،
جذبو آهي مون سان ساڻ،
ڌرتي روشن ٿيندي“.
”هٿ هلاءِ“ نظم جو ڪجهہ حصو“
پيارا ائين نہ وقت وڃاءِ،
هلندو هل ۽ وک وڌاءِ“
شعر پڙهي مختيار جو جاني،
ان کي پنھن جي دل سان لاءِ.
سنڌ جي عوامي شاعر استاد بخاريءَ جا ”دنيا آهي گول“ جو ڪجهہ حصو پڙهندڙن لاءِ تہ، ”دنيا آهي گول“ مختيار جي ننڍڙي شاعراڻي ڪتابڙي جو نالو آهي، جو سنڌي ٻارڙن لاءِ سوکڙي آهي دنيا تہ گول آهي ئي پر منھن جي شاعراڻي نظر ۾ وقت بہ گول آهي،سج جا روزانا اوڀر اولھہ ڦيرا، چنڊ تارن جي گردش، ڇنڇر کان جمعي تائين هر هفتي جو چڪر ۽ جنوري کان ڊسمبر تائين هر سال جو گهيرو لڳي ٿو تہ وقت بہ گول آهي.“
پروفيسر مختيار سمون پنھن جي زندگيءَ ۾ ماضي ۽ مستقبل کي ڏسي حال کي ترجيع ڏني آهي توڙي جو حال جو مدو ٿورو ئي ٿئي ٿو. حال جڏهن ماضي بڻجي ٿو تہ شاعر جا لفظ رقص ڪن ٿا ترجمانيءَ جي صورت ۾ جيئن پروفيسر مختيار جا هيٺيان نظم جا حصا ڏسو.
نالو انھن جو سھڻو، تاريخ ۾ ٿو لکجي،
جيڪي بنا تعصب، آهن ڪندا سچائي.
اُٿ، نہ ويھي جَلُ او ڍولڻ،
هِير ٿڌيءَ جيان، گهل او ڍولڻ.
خوشبوءِ خوشبوءِ سنڌ سڄي آ
تون تہ گلابي گل او ڍولڻ.
”ڌرتي روشن ٿيندي“ ڪتاب جو مھاڳ تعميري سوچ کي شعور جي واٽ ڏسڻ جي سڌ ڏئي ٿو. سنڌ جو ناليوارو براڊ ڪاسٽر ۽ نثر نويس نصير مرزا لکي ٿو تہ: ”مختيار وري ٻارڙن جي نئين کيپ لاءِ بہ نت نئين اتساھہ سان نت نوان نظم لکڻ ۾ اڳرو پيو نظر اچي، ان لاءِ دل بي اختيار مختيار کي شابس ڏيڻ ٿي چاهي جنھن پنھن جي ڏات ۾ ٻارڙن لاءِ بہ حصو مخصوص ڪري کين نظرانداز نہ ڪيو آهي“. ڪامياب حوصليءَ سان پروفيسر مختيار سمون هن ريت ٻارن سان مخاطب ٿيندي صلاح پيو ڏئي. جيڪا جسماني ۽ علمي ميدان لاءِ انتھائي ڪارائتي آهي.
کيڏ ڀلي پر پڙھہ بہ ضروري،
لک لکان ڪري هٿ هلاءِ.
شاگردن لاءِ جُس جذبي جو مھذب انداز مختيار وٽ هن ريت بہ آهي.
لالڻ ڳايا شعر لطيف جا،
ساجڻ ويھي ساز وڄايا.
جهومي جهومي جوش مان جانڻ،
جيئي لطيف جا نعرا لڳايا
ديس لاءِ محنت کان ڪيٻائڻ،
سنئين سڌي آهي غداري
توبھہ زاري
ڪتاب جو بيڪ ٽائيٽل قلب حسين سمي لکيو آهي، لکي ٿو تہ: ”مختيار سمي جي هن شعري مجموعي، جيڪو ٻارن لاءِ شاعريءَ جي سندس ٻن ڪتابن ”دنيا آهي گول“ ۽ڌرتي روشن ٿيندي تي مشتمل آهي، ان کان علاوہ ڇپيل ڪتابن ۾ شاعري جومجموعو ”وفائون منتظر آهن“، انگريزي گرامر، جا ٽيڪ ڪتاب جھڙوڪ ”اين ايزي ائپروچ ٽو ورڊس انگشل گرام“، ”وربڪائينڊس ائنڊ فارسس“، ”فنڊامنٽلس آف سمپل“، ”ڪمپائونڊ ائنڊ ڪامپليڪس سينٽينسز“ ۽ سندس مرتب ڪيل ڪتاب ”عورت حق حيثيت ۽ تشدد“ پڻ قابلِ ذڪر آهن.“
آخر ۾ پروفيسر مختيار سمون لاءِ ديوان حافظ شيرازيءَ جي غزل جو بيت تہ؛
تاچہ بازي رُخ نمايد بيذقي خواهيم راند،
عرصہء شطرنج رندان رامجالءِ شاھہ نيست.
ترجمو: "اسين پيادا هلنداسون، ڏسون راند ڪھڙو رخ ٿي وٺي، ﷲ وارن جي شطرنج جي تختي کي بادشاھہ جي ضرورت نہ آهي. "