چونڊ شعر
سنڌي:
لائي جو ويا، سو مَنجھيِنِ مَچُ ٿو ٻَري،
سو اُجھامي ڪئان، جنهن سوريِندَڙُ سُپريِن
اردو:
دل مين آگ جلائي تهي وه، اور بهڙڪتي جائڳ
اس ڪو ڪون بجھائڳ، جس ڪو بهڙڪائي وه ساجن
انگريزي:
The fire that the beloved kindled is blazing inside,
How can it be put out as its stoker is the beloved?
)Sur rip (ص 13
سنڌي:
جاءِ نه سَڄو ڏيِنهنِ، هِنئڙو اُوٺي وڳَ جِئن،
مون پريان سين نينهن، ڇِنڻ ڪارڻ نه ڪيو.
اردو:
ايڪ جگهه پر بيٽه نه پائڳ، جون اونٽون ڪا گله،
توڙنڳ ڪارن ڪب جوڙا ٿا، پي سڳ درد کا رشته.
انگريزي:
Heart is restless like a camel herd,
I did not tie the love knot with the beloved to serve it.
(Sur rip (ص 16
سنڌي:
چيتاري چوندياس، ڳالهيون سڀوئي سڄڻين،
جهه مقابل ٿياس، ته سڀِ وڃنم وسري.
اردو:
سوچا ٿا ڪه ڪرون گي باتين، ملڳ گا جب وه يار،
.ملا وه دلدار، تو بهول گيا دل ساري باتين
انگريزي:
I plan to relate all to him
But when I meet him, I forget all.
(Sur rip (ص 20
سنڌي:
مون سي ڏٺا ماءِ، جنين ڏٺو پِرينءَ کي،
ڪَري نه سگھان ڪاءِ، اُنين سندي ڳالَهڙي.
اردو:
مين نڳ ايسڳ سالڪ ديڪهڳ، جنهون نڳ ديکها ساجن،
ڪهه نه سڪڳ ڪچهه برهن،ڪيا اوصاف هين ان ڪڳ.
انگريزي:
O mother, I saw them, who have seen the beloved,
Telling anything of them is beyond me.
(Sur Khhahori (ص 38
سنڌي:
کَرڪَڻا لاهي سُک نه سُتا ڪَڏَهيِن
اوسِيڙو آهي، کاهوڙِيُن کي پنڌ جو.
اردو:
چين نهين هڳ پل بهر، ذرا نهين آرام
ڪرتڳ نهين آرام، دور ديس هڳ جانا.
انگريزي:
They never sleep with their rope-footwear off,
All the time they wait for the journey to get underway.
(Sur Khhahori (ص 48
سنڌي:
اَچيِن جي هيڪارَ، مُون ساريندي سُپِرين!
پيرين ڌَريان پنبڻيون هَنڌَ وِڇايان وار،
ساڄَنَ! سَڀُ ڄمار هُوندَ گولي ٿي گذاريان.
اردو:
پل پل تيري ياد هڳ، گر، آئڳ تو اڪبار،
پلڪين راه مين فرش ڪرون اور، سيج بچهاؤن بال،
بن ڪڳ خدمت گار، قدموڻ مين بچهه جائون.
انگريزي:
If you only come once while I remember you, my love,
I will put my eyelashes under your feet and spread my hair on bed,
I will then be your bondswoman for whole of my life.
(Sur Barvo (ص 71
سنڌي:
جَڏهانڪَرَ ٿِيامِ، ساڃاهِ سُپيرِيُن سين،
تَڏَهانڪَرَ تِر جيترو، ويرَ نه وِسِرِيامِ،
اَندَرِ رُوح رَهيامِ، سَڄَڻَ اوطاقُون ڪري.
اردو:
جب سڳ اس پريتم ڪي، هوگئي مين شيدائي،
اس دم ساجن ڪو، ايڪ پل بهول نه پائي،
جس ڪي هوڻ سودائي، رچا هڳ ميري روح ميڻ.
انگريزي:
Every since I came to know the beloved,
He has not been out of my mind even for a movement,
He is staying in my heart having made it his abode.
(Sur Barvo (ص 77
سنڌي:
ڪَڙو مَنجھِ ڪڙي، جيئن لُهار لَپيٽيو،
مُنهنجو جِيءُ جَڙي، سُپرِيان سوگھو ڪيو.
اردو:
ڪڙيوڻ ميڻ جو ڪڙيان مل ڪر، بن جائڳ زنجير،
من سڳ من ڪو جوڙ ڪڳ پي نڳ، هم ڪو ڪيا اسير.
انگريزي:
As an ironsmith entwines rings of a chain,
Likewise my beloved has entwined my heart.
(Sur Barvo (ص 83
سنڌي:
ڪي سُمههُ ڪي جاڳُ، ننڊ نه ڪجي ايتِري
اي مانجھاندي جو ماڳُ، جوتو ساڻيهه ڀانِئيو.
اردو:
آنک جهپڪ لڳ پل بهر، سو مت تُو اڳ ناداڻ
جس ڪو منزل سمجھا هڳ وه، دو دن هڳ يڳ ٽهڪانا.
انگريزي:
Sometimes sleep, sometimes awake, one should not sleep so much,
This is a noontime place, you take it for homeland.
(Sur Dahar ص 383)
سنڌي:
سَتُرَ ڪَرِ ستَاَر! آئون اُگھاڙي آهيان،
ڍَڪئين، ڍَڪَڻَهارَ، ڏيئي پاندُ پناهَ جو.
اردو:
ستر ڪر اي ستار! ميڻ هوڻ عريان ساري،
ڊهانپ لڳ ڪلتار، پلُو ڊال پناه ڪا.
انگريزي:
O cover, cover me, I am all naked,
Cover me coverer, with coverlet of protection.
(Sur Dahar 378ص )
سنڌي:
جيڏو تُنهنجو نانءُ، ٻاجَهه به اوڏيائي مَڱانءِ،
رِءَ ٿَنڀين، رِءَ ٿوڻيين، تُون ڇَپَرُ تون ڇانءِ،
ڪُڄاڙو ڪَهانءِ، توکي مَعلوُمُ سَڀڪا.
اردو:
جيسا اونچا ناؤڻ، ڪرم بهي ايسا مانگوڻ،
تو هي تو هڳ آس سهارا، تو ڇپر توڻ ڇاؤڻ،
منه سڳ مانگ نه پاؤڻ، دل ڪا حال تو جانڳ.
انگريزي:
As great is your name so great is the mercy I beg for,
You are shelter, shed sans pillar and beam,
What can I tell you, you know all?
(Sur Dahar 377ص )
سنڌي:
صاحبِ تُنهنجي صاحِبي، عَجَبَ ڏِٺِي سوُن،
پَنَ ٻوڙِين پاتال ۾، پَهَڻَ تارِين تون،
جيڪر اَچيِن مون، ته ميرِيائي مانُ لَهان.
اردو:
هم نڳ ديڪهڳ، صاحب، تيرڳ ڪيسڳ ڪيسڳ رنگ،
پات تو ڊوبيڻ تال مين سائيڻ، تير رهڳ هيڻ سنگ
آئڳ، رهڳ ڪر سنگ، تو اجلي ميڻ هوجائوڻ.
انگريزي:
O master, we found your mastery to be wonder,
You cause leaves to drown and stone to float,
If you come to me, I will be honored in my shabbiness.
(Sur Dahar 376ص )
سنڌي:
مَديني جا ميِرَ! سُڻُ مُنهنجا سَڏَڙا،
سَرَڻ مُنهنجيءَ سيِر، تُون پارِ لنگھائيين پيڙا.
اردو:
اڳ يثرب ڪڳ مير، سُن لڳ ميري آهيڻ،
جن ڪو تيري دهير، پار اُنهيڻ پهنچا دڳ.
انگريزي:
O lord of Madina, hear my humble calls,
Those who are in your protection in midstream, steer them across.
(Sur Dahar 369ص )
سنڌي:
مَتو آهيِن مَڇَ، ٿُلهو ٿو ٿوڻُا هَڻين،
جا تو ڏِٺي اَڇَ، تنهِن پاڻيءَ پُنا ڏينهنڙا.
اردو:
پل ڪر طاقتور هوئڳ هو، نهنگ، تو زور دکائڳ،
آج جو نديا زوروڻ پر هڳ، ڪل وه سوکه هي جائيڳ.
انگريزي:
You have fattened, o croc, and are butting with your blunted jaws,
The white surf you saw, that water no more will be there.
(Sur Dahar 366ص )
سنڌي:
توُن سَپَڙُ، آئُون سيڪڙوُ، تُون صاحِبُ آئُون سڳَ،
پُڇي تُنهنجو پڳُ، ڪُلهي پاتُم ڪيِنرو.
اردو:
توڻ داتا اور ميڻ منگتا هوڻ، صاحب تو، ميڻ غلام،
ساز رکا ڪاندهوڻ پر، سائيڻ، لڳ ڪر تيرا نام.
انگريزي:
You are sapper, I am supplicant, you are the lord, I am a dog,
Asking for the way to you, I strange the fiddle upon my shoulder.
(Sur Pirbhati 343ص )
سنڌي:
تُون سَپڙُ آئُون سيڪڙو، تُون ڏاتارُ، آئُون ڏَڏُ،
سُڻي تُنهنجو سَڏُ، ڪُلهي پاتُم ڪينرو.
اردو:
تو داتار اور مين منگتا هوڻ، ڪهاڻ هين مجھه ميڻ گُن،
ساز رکا ڪاندهوڻ پر ، سائيڻ، تيري صدا لي سن.
انگريزي:
You are sapper, I am supplicant, you are bestowed, I am ignorant,
On hearing your call, I strung the fiddle upon my shoulder.
(Sur Pirbhati 343ص )
سنڌي:
تُون سَپڙُ آئون سيڪڙو، تُون ڏاتار آئوُن ڏوهُ،
توُن پارسِ، آئُون لوهُ، جي سڃيِين ته سونُ ٿِيان.
اردو:
توڻ داتا اور ميڻ منگتا، مين جرم گناه سراپا،
چُهو ڪر ڪندن ڪر دهڳ، سائيڻ، تو پارس ميڻ لوها.
انگريزي:
You are sapper, I am supplicant, you are the bestowed, I am all faults
You are Paaruss, I am iron, a touch of you would make me gold.
(Sur Pirbhati 343ص )
سنڌي:
ڏات نه آهي ذات تي، جو وَهي سو لَهي،
آريُون اَٻوجھنِ جوُن، سَپڙُ ڄامُ سهي،
جو راءَ وَٽِ رات رهي، تنهن جُکي تان نه ٿئي.
اردو:
دات نهي۾ هڳ ذات پر، جو رياض ڪرڳ سو پائڳ،
بڳ گن يا گنوان سنهي ڪڳ، داتا ناز اُٽهائڳ
انگريزي:
Talent is not by caste, whoever works hard achieves,
Sapper jam bears all inane demands of the ignoramus,
He, who passes night with the king, is never in trouble.
(Sur Pirbhati 336ص )
سنڌي:
سَنها ڀانءِ مَ سَپَ وياءَ واسيِنگَن جا،
جنيِن جي جھڙپ، هاٿِي هنڌان ئي نه چُري.
اردو:
نربل جاڻ نه ان ڪو، يه هيڻ ڪالڳ ناگ،
پل ميڻ ڪريڻ هلاڪ، زهر سڳ بلوانوڻ ڪو.
انگريزي:
Do not regard young snakes as harmless because they are born
Of cobras
Struck by them even an elephant cannot move from where he
Stands.
(Sur karayal 320ص )
سنڌي:
ويا مورَ مَري، هنجُ نه رَهيو هيڪڙو
وَطَنُ ٿيو وَري، ڪُوڙن ڪانِيرَن جو.
اردو:
هنس رها نه اب تو، مور بهي مر گئڳ سارڳ،
پچهي طرح طرح ڪڳ اب هيڻ، گھيرڳ تال همارڳ.
انگريزي:
All peacocks are dead, not a single sawn is left,
The homeland is occupied by false water-fowls.
(Sur karayal 317ص )
سنڌي:
ڪَوَنَر پاڙُون پاتال ۾، ڀونَر ڀِري آڪاس،
ٻِنينِ سندي ڳالهڙي، رازِق آندي راسِ
تنهن عِشق کي شاباسِ، جنهن مُحبتِي ميڙيا.
اردو:
ڪنول کلا تالاب ميڻ، بهنورا اُڙڳ آڪاس
مولا ڪڳ يه مهر هڳ، سائيڻ دونوڻ آگئڳ پاس،
اُلفت آگئي راس، عشق ڪايه اعجاز هڳ.
انگريزي:
Lotus is rooted deep in the bottom, bumblebee flies sky high
God had both their amour consummated,
Glory is to love that has brought lovers together.
(Sur karayal 314ص )
سنڌي:
اَڇو پاڻي لُڙُ ٿيو، ڪالوُريو ڪَنگنِ
ايندي لَڄ مرنِ، تنهن سَرَ مَٿي هَنجڙا.
اردو:
ڪوڳ ميلا ڪر گئڳ، تال ڪا پاني آج،
هنس ڪو آئڳ لاج، آئڳ نه ميلڳ تال پر.
انگريزي:
The herons have made the crystal water turbid,
Swans are ashamed to come to that fount.
(Sur karayal 307ص )
سنڌي:
مَٿي راهه روان ٿيا، پُورب پوُرِيائوُن،
هي گَهر گھوريِائون، آڳانڍيائُون اڳيان.
اردو:
ويراڻ ڪر گئڳ آسن، چلڳ وه پورب پار،
چهوڙ ڪڳ يڳ سنسار، ڊهونڊ رهڳ جگ دوجا.
انگريزي:
They set out on the path and proceeded to Eastward,
They gave up their abodes here to build up there.
(Sur Poorab 295ص )
سنڌي:
ڪَڍي ڪانگا، تو ڏِيان هينئون ساڻُ هَٿَنِ،
وَڃي کاءُ وِلاتِ ۾، اَڳيان عَجيبن،
پريِن مان چونِ، هئن قُربان ڪير ٿِئي.
اردو:
ڪاگا، دوڻ ميڻ نڪال ڪڳ، تجهه ڪو اپنا من،
چُن چُن ، من ڪو کائيو، سجنا ڪي آنگن،
ڪهڳ وه ميرا ساجن، “وار دي جاڻ برهن نڳ.”
انگريزي:
I pluck out my heart with my own hands and give it to you, crow,
Go and eat it in beloved‘s presence,
The beloved may possibly say” who would make such a sacrifice? “
(Sur Poorab 82ص )
سنڌي:
پريِن جي پَرديس ۾، تِنِ جي ڪانگا، ڪَجِ خَبَرَ،
ته سڀِ مڙهانيان سون سين، پَکي، تنهنجا پَرَ،
گُهمي مٿان گھر، ڏِجِ پارانڀا پريِنءَ کي.
اردو:
پريتم هيڻ پرديس ميڻ، لڳ آ، ان ڪي جير خبر،
پنک تيرڳ سونا جڙاواؤڻ، جهلمل هر اڪ پر،
گهوم پيا ڪڳ گھر، آڪر دڳ سنديس پيا ڪا.
انگريزي:
Crow; give me some news of the beloved, who is abroad,
I will bedeck with gold, o bird, all your feathers,
Convey my message as you hover over his abode.
(Sur Poorab 280ص )
سنڌي:
چائُت پائي چِتِ ۾، سنهو ڪِتيو جن،
تِن جو صرافَنِ، دُڪو داخل نه ڪيو.
اردو:
من ميڻ رک ڪر ميل، ستهرا سوت بهي ڪاتيڻ،
سوت ڪو پرکنڳ والڳ، سوت ڪو ٽهڪرا ديڻ.
انگريزي:
Whoso spun fine fiber with conceit and vanity?
The connoisseurs did not accept even a thread of their fiber.
(Sur Kaapaitti 261ص )
سنڌي:
مُحبت پائي مَنَ ۾، رَنڍا روڙِيا جَنِ،
تِنِ جو صَرافَنِ، اَڻتورِيو ئي اَگھايو،
اردو:
من ميڻ رک ڪر پريت وه چاهڳ، جيسا سوت بهڳ ڪاتيڻ،
تول بنا دين مول ڪرين نه، ٽهڪرانڳ ڪي باتيڻ.
انگريزي:
Whoso spun even rough fiber with love?
The connoisseurs accepted without weighing it.
(Sur Kaapaitti 261ص )
سنڌي:
تو جو ڏِيو ڀانئيو، سا سوُرجَ سَهائي،
اَنڌَنِ اونداهي، جي رات وهامي ڏيِنهن ٿِيو.
اردو:
جس ڪو سمجھا ديپ هڳ، وه هڳ سورج جوتي،
ڪيسڳ آنکيڻ اندهي، ديکيڻ چڙهتا سورج.
انگريزي:
What you took for candle, is in fact sunshine,
For a blind it is still dark when night is over and sun arisen.
(Sur Ramkali 233ص )
سنڌي:
اَڄُ نه اوطاقن ۾، طالِبِ تَنواريِنِ،
آديسي اُٿي وِيا، مڙِهِيون مُن ماريِنِ،
سي جيءَ کي جِيارِين، سي لاهوُتي لَڏي وِيا.
اردو:
آج نهيڻ هيڻ اُن حُجروڻ ميڻ ، ان ڪڳ ميٽهڳ بول،
ديک ڪڳ ويراڻ ويراڻ آسن، من هڳ ڊانواڻ ڊول،
لاد گئڳ انمول، جن ڪو ديک ڪڳ جيتڳ تهي تو.
انگريزي:
Today intonations of seekers are not heard in their chambers,
Aadesis are gone; sight of their shrines is killing me,
The Lahootis, revivers of life, have departed.
(Sur Ramkali 216ص )
حوالو:
1. Saleem Aga, Melodies of shah Abdul lateef Bhitai, culture Tourism Department Government Of Sindh, ع2009