3
”ننڍڙي هندوستان ۾ ڀلي ڪري آيا.“ اندر داخل ٿيڻ سان ساڄي هٿ تي ڪاليءَ ماتا جو مندر هو، جڏهن ته کاٻي هٿ تي لڪشميءَ جو مندر، عاليا مونکي ٻڌايو هو ته هنن ٻنهي مندرن جون عمارتون هتان جون بهترين عمارتون آهن جن ۾ هندو ڌرم جا 50 کن ديوتا رکيل آهن، ٻنهي مندرن جي وچ ۾ تلاءُ ۽ وڻ پڻ هئا، جئين ته آئون ڪنهن به مذهبي عقيدي ۾ يقين نه رکندو آهيان، ان ڪري زندگي ۾ ڪڏهن مندر، مسجد، گردواري يا ڪليسا ۾ داخل نٿيو آهيان. منهنجو ڪنڌ هيٺ جهڪيل هو ۽ آئون نانگ بابت سوچيندو هلندو ٿي ويس، ٻه بلاڪ پار ڪيم ته هندي، پنجابي ۽ گجراتي ٻولين جا آواز ڪنن سان ٽڪرايا، مون نظرون مٿي ڪري ڏٺو، اهي آواز مارڪيٽ منجهان ٿي آيا، هندوستاني سندن مخصوص انداز ۾ شين جي اگهن تي وڙهي قيمتون گهٽ ڪرائڻ جي ڪوشش ۾ رُڌل هئا، مارڪيٽ ۾ ڪيتريون ئي ننڍڙيون هٽڙيون، دڪان، کاڌي پيتي جا اسٽال ۽ پان ٻيڙي جا دڪان هئا. آئون جڏهن هتي پهريون ڀيرو آيو هوس ته عاليا ٻڌايو هئم:
شين جي اگهن تي ان نموني وڙهي هي ماڻهو اهو احساس ڏيارڻ چاهن ٿا ته کين هندوستان جي ڪيتري ياد اچي ٿي ۽ هو ان سان ڪيترو پيار ڪن ٿا، ڌرتيءَ جي پيار جو ته نشو ئي الڳ آهي. مون عاليا جي گول مرڪندڙ چهري ۾ ڏسندي چيو هو:
”هي جهالت جي نشاني آهي.“ ته هن منهنجي ٻانهن کي زور ڏيندي چيو هو:
”ڪنهن به هندوستاني اڳيان هندوستاني قومپرستي خلاف نه ڳالهائجان، هو ان معاملي ۾ ڏاڍا حساس ٿيندا اٿئي.“
”هر انسان کي پنهنجي وطن ۽ قوم سان جنون جي حد تائين عشق هوندو آهي، ته پوءِ هندوستانين جي قومپرستي ۾ ڪهڙي خاص ڳالهه آهي؟“ هن ڪو به جواب نه ڏنو هو ۽ منهنجو هٿ پڪڙي اڳيان وڌيا هئاسين جو منهنجي نظر ڄاري لڳل ميدان ڏانهن وئي هئي جنهن ۾ انيڪ ڀڳل ٽي ويون پيل هيون، مون حيرت منجهان انهن کي ڏٺو هو ته عاليا ٻڌايو هو: ”هتان جا ماڻهو ڪرڪيٽ راند بابت جنوني آهن، جڏهن به هندوستاني ٽيم ڪا ميچ هارائيندي آهي ته هو پنهنجيون ٽي ويون ڀڃي ڇڏيندا آهن.“
آئون عاليا جي بلاڪ ۾ داخل ٿيس ۽ ٻين فلور تي آيس. اڃا آخري ڏاڪي تي ئي هوس جو ڪجهه ياد آيو ۽ هڪدم هيٺ ڀڳس، مون کان سگريٽ وغيره وٺڻ وسري ويا هئا سو هيٺ مارڪيٽ منجهان راٿمين سگريٽن جو پڪٽ ۽ ٿڌي بئير جون ٻه سايون بوتلون وٺي واپس وريس، پڪٽ کولي سگريٽ دکايم ته ائين محسوس ٿيو ڄڻ ڪنهن آڪسيجن ڏني هجي. عاليا جي ڪمري اڳيان بيهي در وڄائي انتظار ڪرڻ لڳس، ڪوبه جواب نه مليو ته در ٻيهر کڙڪايم ۽ بيچيني سان پڌر ۾ هلڻ لڳس، ڪچري جي دٻي جي ٻئي پاسي، ناسي ڪونڊي ۾ سائي ٻوٽي جي وڏن پتن کي هٿ هيم، جڏهن هن ڀيري به در نه کليو ته اهو سوچيندي ته عاليا باٿ روم ۾ هوندي، وڌيڪ تيزي سان در کڙڪايم،عاليا ته در نه کوليو پر ٻئي پاسي کان سندس مالڪن وارو در کليو ۽ هڪ سنهڙي سپڪڙي عورت ظاهر ٿي، سندس گنڊي وار پٺيان جهوڙي ۾ بند هئا، تن تي گلابي رنگ جي ريشمي نائٽي پهريل هيس جنهن منجهان سندس بي جان انب نما ڇاتيون لڙڪندي نظر آيون، منهنجي هٿ ۾ بيئر جون بوتلون ڏسي منهن ٺاهيندي چيائين:
”هوءَ بيسمنٽ ۾ ڪپڙا ڌوئڻ وئي آهي،“ مون بوتلون لڪائڻ جي ڪئي پر لڪائي نه سگهيس.
”ڇا تون ڪبير آهين؟“ هن پڇيو، سندس واتان پنهنجو نالو ٻڌي حيرت ٿيم ۽ ڏڪندي چيم: ”ها.“
”جيڪڏهن چاهين ته اندر اچي هن جو انتظار ڪري سگهين ٿو،“ هن بي دلي سان چيو.
”معاف ڪجو!“ کيس ڏسندي چيم.
”عاليا توکي اندر ويهارڻ جو چئي وئي آهي،“ مون بئير جون بوتلون اهو سوچي ته عاليا جي واپسي تي کڻندس؛ ڪنڊي جي پاسي ۾ رکي اندر ويس، جئين در کان اندر پير پاتم سڄو گهر بي ترتيب نظر آيو، هڪ سهنو ڊگهو سانورو همراهه جنهن کي رڳو ڪڇو ۽ گنجي پهريل هئي ويڪيوم ڪلينر سان ڪارپيٽ صاف ڪري رهيو هو، هن جئين ئي ٻانهون ڊگهيون ڪيون ته ڪڇن هيٺان اڻ ڪوڙيل ڪارا وار ظاهر ٿيس، 15 سالن جي گنڊي وارن جي ڇوڪري سين فرانسسڪو ڪارنيڪلز جي پراڻي شماري سان ڪچن جا ڪٻٽ صاف ٿي ڪيا. مون کين رسمي سلام ڪيو ته ٻنهي مرڪي مونکي ڏٺو ۽ وري ڪم کي لڳي ويا.
”ويهي رهو،“ سنهڙي سپڪڙي عورت جنهنجو نالو سيتا هو صوفا ڏانهن اشارو ڪندي چيو، ان کان پوءِ هن ميرا ڪپڙا کڻي پلاسٽڪ جي ڳاڙهي ٽوڪري ۾ اڇلايا ته سندس بي سائز جو گلابي برزئر هيٺ ڪري پيو، مون ان کي ڏٺو، هن بنا تاثر جي برزئر کڻي ميرن ڪپڙن مٿان اڇلايو، آئون صوفا تي ويٺس ته منهنجيون نظرون ڪاٺ جي ٽيبل تي پيل ڪاري ٽي وي ڏانهن ويون جنهن تي ڳاڙهي رنگ جو پٿر سان ٺهيل نقشو رکيو ان جي وچ ۾ ڪاري رنگ جي ڪوهاڙي ٺهيل.
”هي هندوستان جو نقشو ته ناهي،“ حيرت منجهان وڏي واکي چيم.
”جي؛“ گهر جي مالڪ جنهن جو نالو ٽوڦڻ داس هو، پردا پٺيان ڪارپيٽ جي صفائي ڪندي جواب ڏنو: ”اهو سنڌ، اسان جي مادرِ وطن جو نقشو آهي،“ جئين ئي هن سنڌ جو نالو کنيو ته سندس ڇاتي فخر سان ٻه انچ چوڙي ٿي وئي.
”۽ اها سنڌ دنيا جي ڪهڙي خطي ۾ آهي؟“ بي پرواهي سان ڳاڙهي نقشي کي ڏسندي چيم.
”ننڍي کنڊ ۾،“ ٽوڦڻ اکين تي رکيل نظر واري عينڪ کي مٿي ڪندي چيو.
”هان سٺن ماڻهن بنا وڏي زمين ....“ مون طنزيه طور چيو ته ٽنهي خوني نظرن سان مونکي ڏٺو، مون پنهنجي طنز تي شرمساري محسوس ڪئي، ڪا سخت شيءِ ويهڻ واري جاءِ تي لڳم، مون ڀانيو ته اهو جنسي تسڪين حاصل ڪرڻ لاءِ رٻڙ جو عضو هوندو. مونکي ٽوڦڻ داس جي حال تي رحم آيو، ويچاري ۾ ايتري به سگهه ڪونهي جو هن سنهڙي سپڪڙي عورت جي باهه ٺاري سگهي...!! هيٺ هٿ ڪري ان سخت شيءِ کي کڻندي سوچيم، جئين ئي اها شيءِ اکين آڏو آئي ته پنهنجي سوچ تي شرم به آيم ته ڪاوڙ، منهنجي هٿ ۾ ڪارو ٽي وي رموٽ هو، شرمساري لڪائيندي رموٽ جو سائو بٽڻ دٻايم ته هڪ پاڪستاني خبرن جو چينل لڳل هو جنهن تي ڪا ڊاڪيومنٽري ٿي هلي، مون ان کي ڏسڻ شروع ڪيو، جنهن ۾ ڪلين شيوءَ صحافي ٻڌائي رهيو هو ته هڪ نوجوان ڇوڪري سندس گهر ۾ هڪ وڏو نانگ ڏٺو؛ اهو ٻڌي مون حيرت منجهان هوا ۾ ڀل ڏنو، منهنجو تجسس وڌي ويو سو غور سان ڊاڪيومنٽري ڏسڻ لڳس، اهو صحافي ان ڇوڪريءَ جي فليٽ تي آيو جتي کيس خبر پئي ته هي نانگ وقت بوقت رنگ مٽائي ٿو، ان کانپوءِ ٻه همراهه جن کي نارنگي ڪپڙا ۽ مٿن تي پٽڪا پهريل، ڪنن ۾ وڏيون واليون ڪلهي تي ڪپڙي جي ڳوٿري ۽ هٿن ۾ مُرليون هون، اندر آيا، هنن مُرليون وڄائڻ شروع ڪيون ۽ بنا ڏنگجڻ جي نانگ جهلي ورتو. ان کان پوءِ اهو صحافي حيدرآباد نالي هڪ شهر ڏانهن روانو ٿي ٿو جتي هو جوڳين جي سردار سان ملاقات ٿو ڪري، تان جو مونکي پوري طرح ٻولي سمجهه ۾ نٿي آئي تنهن هوندي به اهي منظر ڏاڍا خوفناڪ لڳم.... ڀانيا ٿو هي منهنجي لاءِ فيصلي جو وقت آهي....!! اسڪرين ڏانهن ڏسندي سوچيم ۽ ارادو ڪيم ته سنڌ وڃي انهن جوڳين سان ملي اهو ڄاڻجي ته هو مون جي ڪا مدد ڪري سگهن ٿا يا اها سموري ڊاڪيومنٽري ڪوڙ تي مبني هئي.
”هوءَ اچي وئي آهي،“ پٺيان کان عورتاڻو آواز آيو.
”ڪير...!!“ حيراني منجهان پڇيم.
”عاليا ٻيو ڪير...“ سيتا مونکي تڪيندي جواب ڏنو.
”اڇا....مهرباني،“ هيڊي مرڪ مرڪندي جواب ڏنم ۽ اٿي ٻاهر آيس، بئير جون بوتلون اُتي رکيون هيون، انهن کي کڻي عاليا جي ڪمري تي آيس. بئير پئندي مون هن کي صبح وارو سڄو واقعو ٻڌايو، هن سڀ ڪجهه غور سان ٻڌو، مون ڳالهائڻ بس ڪيو ته ڀاڪر پاتائين ڄڻ موت جي منهن منجهان نڪري نئين زندگي حاصل ڪئي هجي....!! مون کيس ڳيچي وٽ چمي ڏني، سندس گول خوبصورت نرم ڇاتيون سيني سان لڳم ان وقت کيس ٽرٽل نيڪ شرٽ پهريل هئي پر تنهن هوندي به مون سندس جسم جي نرمي کي محسوس ڪيو.