ليکڪَ پاران
هي هڪ ريڊيائي ادب آهي. ريڊيائي ادب جو دائرو ڏاڍو وسيع ۽ ڦهليل آهي. اسان وٽ ريڊيائي ادب کي ڇپرائي پڌرو ڪرڻ جو رجحان ايترو گهڻو ڪونهي جيترو هئڻ گهرجي ۽ جنهن تعداد ۽ انداز ۾ اسان وٽ ريڊيائي ادب جو ذخيرو موجود آهي پر مسئلو ڇپرائڻ جو به آهي. ڪتاب چپرائڻ تي چڱو ڀلو خرچ اچي ٿو وڃي. خوش نصيب آهن اهي دوست جن وٽ ايترا وسيلا موجود آهن يا ادارن سان تعلقات اٿن جيڪي ڪتاب ڇپرائڻ واري مشڪل ڪم کي آسانيءَ سان مڪمل ڪري بازار ۾ آڻڻ ۾ ڪامياب ٿي وڃن ٿا. لکندي لکندي بلڪل به نه ٿڪجندڙ اسان جي مهربان دوست نصير مرزا ۽ پياري ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي جو گذريل ڪيترن سالن ۾ ڪيل اهڙو ڪم به نهايت ساراهڻ جوڳو آهي.
مون پنهنجي گذريل ڪتاب جي مهاڳ ۾ به ان ڳالهه جو ذڪر ڪيو هو ته ڪو به براڊڪاسٽر جڏهن پروگرام جي تياري ڪري ٿو ته اسڪرپٽ لکڻ وقت پنهنجي پروگرام کي وڌ ۾ وڌ “Rich” بنائڻ لاءِ پنهنجي لکيل ۽ ٻئي هنڌان پڙهيل مواد کي به شامل ڪري ٿو ۽ ائين ڪرڻو پوي ٿو. هن ڪتاب ۾ شامل مواد. عبارتون معلومات، ٽڪرا ۽ Episodes منهنجا پنهنجا لکيل ۽ ترتيب ڏنل آهن پر ڪجهه ٽڪرا ڪٿان کنيل ۽ نوٽ ڪيل به آهن. ڪتاب جو مقصد پڙهندڙن کي هڪ ئي ڪتاب ۾ مختلف موضوعن بابت مواد فراهم ڪرڻ سان گڏوگڏ ريڊيو ۾ ڪم ڪندڙ ۽ نون آيل پروڊيوسرن ۽ ڪمپيئرن لاءِ هڪ رهنمائي ڪرڻ به آهي. اڳ اسان جڏهن ريڊيو ۾ داخل ٿياسي ۽ اپريل 1984ع ۾ ڪراچي ريڊيو تي پوسٽنگ ٿي ته اتي ان وقت لڳ ڀڳ 30 پروڊيوسر هوندا هئا جن ۾ واضع اڪثريت پڙهيل لکيل ۽ دانشور قسم جي ماڻهن جي هوندي هئي، پر اڄ ڪلهه ريڊيو پاڪستان جي هر اسٽيشن تي پڙهيل منهنجو مقصد آهي ته اديبن، شاعرن، دانشورن ۽ تخليق جي فن سان سرشار نوجوانن جي ڪمي نظر اچي ٿي جنهن بهرحال ريڊيو جي پروگرامن جي معيار کي متاثر ضرور ڪيو آهي. منهنجي ان ذاتي راءِ سان ڪنهن جي متفق هئڻ کي مان ضروري ڪونه ٿو سمجھان.
مان ته ان ڳالهه جو به قائل ۽ خواهشمند آهيان ته جيڪي اديب، شاعر، پڙهيل لکيل تجربيڪار دوست ريڊيو ۾ ڪم ڪن ٿا چاهي اهي پراڊڪشن جي ڪم کان مٿي چڙهي ويا آهن ۽ انتظامي عهدن تي فائز آهن ۽ هو سٺا براڊڪاسٽر رهيا آهن ته هو پنهنجا تجربا ۽ براڊڪاسٽنگ جي سفر بابت ڪتاب ضرور لکن ته ان مان پڙهندڙ به معلومات حاصل ڪري سگهن ته ريڊيو ۾ ڪم ڪندڙ دوست به فائدو حاصل ڪري سگهن.
ڪتاب ”لفظ آوارا بادل“ ۾ اهڙا مسودا شامل ڪيا ويا آهن جن ۾ تفريح به آهي ته معلومات به ـــ تعليم به آهي ته ترغيب به ـــ اميد ته هي ڪتاب به گذريل ڪتاب وانگر پڙهندڙن ۾ مقبوليت ماڻيندو ـــ دوست قربان منگيءَ جو ٿورائتو آهيان جنهن ڪتاب ڇپرائڻ جي معاملي ۾ مونکي ڪڏهن به مايوس ناهي ڪيو. پيارن دوستن مشتاق بخاري ۽ امر اقبال جي سدائين اخلاقي سپورٽ ملندي رهي آهي. دوست سعيد منگيءَ جو ڪتاب جي ٽائيٽل جي معاملي ۾ مون سان سدائين ساراهڻ جوڳو سهڪار رهيو آهي. آصف نظاماڻي به ڪَمَ جي ڀيڙ جي باوجود به دلچسپيءَ سان هن ڪتاب کي جلد آئوٽ ڪرڻ ۽ پروفن واري مرحلي ۾ ڪم ڪيو. سڀني جو ٿورائتو.
[b] ڪوثر ٻرڙو
[/b] 17 آڪٽوبر 2015ع
0343-3783110