مڪالمه : 5
[/b]
طالب: قبلا! لاحد جي اصولن جي وضاحت ۽ حدود ۽ حل بابت وضاحت فرمايو.
مرشد: فقيرن ۽ ولين جي عملي ڪارڪردگيءَ جي تمثيل هن ريت آهي ته:
هڪ ويٺل ماڻهوءَ کي ڪو راهگير ماڻهو ڪنهن ڏنڊي ياتڪليف ڏيندڙ اوزار سان تڪليف پهچائي ٿو ته:
1- شريعت موجب تڪليف ڏيندڙ کي القصاص بالقصاس موجب سزا ملندي، ڇو ته شريعت ظاهر اسباب موجب فيصلو ڏيندي.
2- طريقت موجب تڪليف ڏيندڙ کي ڪجهه به نه چئبو، ڏک ۽ تڪليف سهڻو پوندو قسمت تي قانع ٿي خاموش رهڻو پوندو.
3- حقيقت موجب تڪليف ڏيندڙ کي ڪجهه به چوڻو نه پوندو. پنهنجي حالت ۽ ڪيفيت جو جائزو وٺي، پاڻ کي قصوروار سمجهڻو پوندو، ٿي سگهي ٿو ته قدرت ڪنهن ڏوه جي قصاص ۾ تڪليف پهچرائي هجي.
4- معرفت موجب تڪليف ڏيندڙ جي دلجوئي ڪجي ڇو ته ان ڪننهن مجبوري ۽ اڻ ڄاڻائي سبب تڪليف ڏني هجي، ان جي تڪليف ڏنڊي کان به وڌيڪ سخت هجي يا ڏنڊي هڻڻ سببب ڪو جاني نقصان ٿيو هجي. تڪليف ڏيندڙ جي دل جوئي ۽ تاليف قلوب لاءِ عملي قدم کڻڻ گهرجي.
1. شريعت: القصاص بالقصاص
2. طريقت: تقدير تي راضي
3. حقيقت: تجزيه خود ۽ گناهه خود تي نگاهه
4. معرفت: مڪلف جي دل جوئي ۽ تاليف قلوب