8
ڪنهن زماني ۾ توهان کي يورپ ۽ آمريڪا ۾ عرب ٽوئرسٽ تمام گهڻا ملندا هئا. پر هينئر جپنيز ۽ ڪورين ٽوئرسٽ توهان کي عربن کان به وڌيڪ ملندا. هينئر پئٽرو ڊالر نه پر هٿيارن ۽ ڪمپيوٽر ۽ انٽرنيٽ جي Age آهي. جنهن ڪري هاڻ انهن قومن جي اهميت دولت جي ڪري عربن کان زياده ٿي وئي آهي. ڪنهن زماني ۾ يورپين عورت عربن وٽ رهي پوءِ باقي زندگي عيش سان گذارينديون هيون. پر هاڻ ته يورپ ۽ آمريڪا جي نائيٽ ڪلبن ۾ عربن کي هنئين چوندي ٻڌم ته ”واحد گلاس وسڪي“ يعني صرف هڪ پئگ، نه ته اڳ ۾ سندن ٻولي ٻي هئي. هن نائيٽ ڪلب ۾ توهان پنهنجي پسند جي ڊانسر کي وٺي ڀر ۾ ننڍن ڪمرن ۾ جدا نيڪڊ ڊانس به ڏسي سگهو ٿا. جنهن لاءِ توهان کي في ڏيڻي پوندي. ڪيترا شوقين پسند جي ڊانسرن کي ڀاڪرن ۾ گهلي اندر جدا ڪمرن ۾ وٺي، جدا نيڪڊ ڊانس ڏسي رهيا هئا. اهي ننڍا ڪمرا يا شيڊ اهڙي نموني ٺهيل هئا جو ٻاهر وڏي ڊانس هال ۾ ويٺل ڪجهه قدر انهي ڊانس مان به مستفيض ٿي رهيا هئا. اسان جهڙن جون اکيون هال ۾ گهٽ پر انهيءَ طرف زياده ڏسي رهيون هيون. يعني ”بندو به خوش ته شيطان به راضي“ مطلب ته اسان انهي گناهه جي ڪم ۾ شامل نه آهيون. پر الله ته ڏسي پيو ته لڪي لڪي اهو گناهه جو ڪم ڪري رهيا آهيون. سو به مفت ۾. ڪيترو وقت ڪلب ۾ گذاري نيٺ جڏهن بک لڳي تڏهن ٻاهر نڪتاسين. اتي ئي ڪنهن انڊين ريسٽورانٽ ۾ وڃي ويٺاسين. اسان مان ڪنهن اڃا سگريٽ مس دکايو ته هوٽل وارا پهچي ويا. سائين هي ته نو سموڪي حصو آهي. توهان مهرباني ڪري هتان اٿو ٻئي هنڌ هلي ويهو.آمريڪا ۾ توهان کي اهو مسئلو هر هنڌ نظر ايندو. ماني کائي گهر ڏانهن وڃي رهيا هئاسين ته نظام ٻڌايو ته هن گاڏي کي مون کي وٺندي اڍائي سال ٿيا آهن. پر اڃان تائين پنچر ڪونه ٿي آهي. هڪ پئٽرول پمپ تي نظام پئٽرول ڀرايو. پاڻ لهي ٻاهر ڪئبن واري کي پئسا ڏيئي اچي خود پئٽرول ڪار ۾ ڀريائين. پاڻ ٻڌايائين ته هت ائين ٿيندو آهي. ڀلي کڻي ڪيڏو به وڏو ماڻهو هجي پر خود پئٽرول گاڏي ۾ وجهڻو پوندس. جيترا پئسا اندر ڏيئي آيو هوندو صرف اوترو ئي پئٽرول گاڏي ۾ پوندو. پوءِ خودبخود مشين بند ٿي ويندي. هتي پئٽرول پمپن سان گڏ آٽو ميٽڪ ڪپڙن ڌوئڻ جون مشينون ۽ وڏيون سپر مارڪيٽون به هونديون آهن. جتي توهان کي هر شئي ملندي، فري ويز تي اهڙن پئٽرول پمپن تي رهائش ۽ کاڌي جون وڏيون وڏيون هوٽلون به ٿين. تمام گهڻي دير ٿي ويئي هئي. پر ٽرئفڪ ۽ روشنين جي ڪري رات ۽ ڏينهن جو ڪوبه احساس ڪونه هو. پاڪستان ۾ پاڻ لائيٽ جي بل کان ۽ ملڪ ۾ گهٽ لائيٽ پيدا ٿيڻ ڪري حڪومت اخبارن ۽ ٽي وي تي اشتهار ڏيندي آهي ته لائيٽ گهٽ خرچ ڪريو. سادگي اختيار ڪريو، پر هت ته هر هنڌ لائيٽ جا جهرمٽ لڳا پيا آهن. مون آمريڪا ۾ ٻه ڳالهيون هر هنڌ جت جت ويس ات تمام گهڻيون نوٽ ڪيون. يعني هڪ ته آمريڪن هر ڳالهه تي پيا کلن. ٻيو پيا کائين ۽ پيئن. يورپ ۾ ماڻهو روڊن تي هلندي گهٽ کائين. پر هت ته ماڻهو کائين ئي روڊن تي، هر هڪ کي ڪا نه ڪا شيءَ هٿ ۾ پيو چرندو. ڪار هلائيندي به توهان ڏسندا ته ڪوڪو يا جوس پيو پيئندو يا وات پيو چوريندو. يورپين جي مقابلي ۾ ڳالهائيندو به اهڙي انداز ۾ جو ڄڻ ڪا وات ۾ شيءَ پئي اٿس. آمريڪي اسٽائل ٿورو کهرو ۽ رف آهي. آمريڪن روڊن تي هلندا به اهڙا تڪڙا جو جهڙو ڊوڙن پيا. هلڻ جو به پنهنجو اسٽائل اٿن.
رات جو تمام دير سان گهر پهتاسين ننڊ به دير ڪونه ڪئي. آئون سمجهان ٿو ته ڏينهن جو هڪ بجي اک کوليم ته حمزو خان ۽ نظام ستا پيا هئا. نظا م جو سالو قاسم ڪنهن ايئر ڪمپنيءَ ۾ نوڪري ڪندو هو. سو ستل ڪونه ڏٺم، شايد ڊيوٽيءَ تي ويل هو.
نظام آمريڪا ۾ ڪجهه وقت نوڪري ڪئي. پر هاڻ پنهنجو بزنس اٿس. مون چانهه ٺاهي پيتي ۽ هيٺ ٿورو پرڀرو اخبار وٺڻ ويس. هت اخبارون وڪڻڻ تي ڪوبه ماڻهو ڪونه ٿئي. شيشي جي ڪٻٽن ۾ سڄي آمريڪا جون ڪئين اخبارون رکيون آهن. پنهنجي پسند جي اخبار کڻي پئسا اتي رکي ڇڏيو. ٻيو مڙئي خير. هر ماڻهو اخبار گهر گهرائي تنهن ڪري اتي رکي رکيل اخبارن تي رش صفا ڪانه ٿئي. گهر اچي اخبار پڙهيم. هتي جون اخبارون ڇا! جهڙا رسالا، خاص ڪري (Sunday) يا ڪنهن خاص ڏينهن تي اخبارون سون صفحن تي شايع ٿين. آمريڪا ۾ ايڏا مصروف ماڻهوڪيئن اهڙيون اخبارون پڙهندا هوندا. هر اخبار ۾ توهان کي هر چوائس ملندي. آمريڪا جون اخبارون ۽ رسالا توهان کي دنيا جي هر ملڪ ۽ هر شهر ۾ ملنديون. مثال ٽائيم، نيوز ويڪ، ريڊرس ڊائجسٽ، توهان کي پاڪستان جي هر وڏي شهر ۾ ملندا. باقي دنيا ته ٿي پري. اهي ٽيئي رسالا آمريڪا يورپ ۽ ايشيا ۾ جدا جدا شايع ٿين. انهن رسالن جو آمريڪن ايڊيشن توهان کي ڪراچيءَ ۾ صرف (Agha’s Super Market) آغاز سپر مارڪيٽ يا ميريٽ هوٽل تي ملندا. اسلام آباد ۾ هر هنڌ اهي ايڊيشن ملندا.
اڌ ڪلاڪ کن اخبار پڙهيم وري چانهه ٺاهيم ته نظام اٿيو ۽ پنهنجي مخصوص انداز ۾ سلام ڪري چيائين ته سائين توهان ڇڏيو آئون ٿو چانهه ٺاهيان. مون چيس ته گرما گرم چانهه تيار آهي. تون پيسٽ ڪري اچ ته گڏجي چانهه پيون. چانهه پيئندي پيئندي ڪيتريون پراڻيون ساروڻيون ياد اچي ويون ۽ اهو وسري ويو ته ڪو اسان آمريڪا ۾ ويٺا آهيون. ڄڻ ته پنهنجي ڳوٺ ٻني واري پيڃاريءَ جي ڇٻر تي ٻارن کي ڪرڪيٽ ۽ والي بال راند ڪڏندي ڏسي رهيا آهيون ۽ شام جو شهر جو مال، ڌنار ٻيلي مان ڪاهي واپس وڃي رهيا آهن. شهر جا جوان ٽولن ۾ پنهنجي پنهنجي چوياري لڳايو ويٺا آهن. ٿڌي هير ۾ ڇٻر تي ليٽندي ٽارن جي واڱڻائي ۽ ديويءَ جي پيلن گلن جي سرهاڻ ڄڻ ته اسان جو هتي به پيڇو ڪري آئي هجي. اسان تيار ٿي ٻاهر. گهمڻ Town of the Queen of the angels فرشن جي راڻي جي Angels-los-or loss= Praise or Reputation هن شهر ۾ گهڙي پياسين. جيڪو آمريڪا جي پنجاهه رياستن، هر هڪ.
1- واشنگٽن Washigton
2- اوريگان Oregon
3- نويڊا Nevada
4- مونٽانا Montana
5- اڊاهو Idaho
6- اتاهه Utah
7- اريزونا Arizona
8- يومنگ Wyoming
9- ڪولو راڊو Colorado
10-نيو ميڪسيو New Mocico
11-نارٿ ڊاڪوٽا North Dakota
12-سائوٿ ڊاڪوٽا South Dakota
13-نيبراسڪا Nebraska
14-ڪانساس Kansas
15-اوڪلاهوما Oklahoma
16-ٽيڪساس Texas
17-اووا Lowa
18-مائينيسوٽا Minoesota
19-مسوري Missouri
20-آرڪينساس Arkansas
21-لوسيانا Louisiana
22-وسڪانين Wisconsin
23-الينوائس Illinois
24-مشيگان Michigan
25-ڪينٽڪي Kentucky
26-اوهيو Ohio
27-ٽينيسي Tennessee
28-الاباما Alabama
29- فلوريڊا Florida
30- سائوٿ ڪيرولينا South Carolina
31- ورجينيا Virginia
32- نارٿ ڪيرولنيا North COrolina
33- ويسٽ ورجينيا West Virginia
34- پينسلوانيا Pennsylvania
35- نيويارڪ New Yark
36- مئيني Maine
37- نيو هيمپشائر New Hampshire
38- ورمانٽ Wermont
39- مساچوسيٽس Massachusetts
40- روڊي آئلينڊ Rhode Island
41- ڪونيڪٽيڪٽ Connecticut
42- نيو جرسي New Jersey
43- ڊلاويئر Delaware
44- ميري لينڊ Mary land
45- الاسڪا Alaska
46- مسيفسيپي Mississippi
47- هوائي Hawaii
48- جارجيا Georgia
49- انڊيانا Indiana
50- ڪيليفورنيا California
جي گاديءَ جو هنڌ لاس اينجلس کي گهمڻ ڦرڻ لاءِ نڪري پياسين. گهمڻ لاءِ ڪئين مکيه مرڪز آهن. جن ۾ مارڪيٽ، چائنا ٽائون، لٽل ٽوڪيو، هاليوڊ، بيورلي هلز، يونيورسل اسٽوڊيو. گرفٽ پارڪ، ڊائون ٽائون ۽ سمنڊ جو ڪنارو اچي وڃن ٿا. اتي سدائين ماڻهن جي پيهه لڳي پئي آهي. اسان ڊائون ٽائون جي علائقي ۾ گاڏي بيهاري سپر مارڪيٽن ۾ گهڙي پياسين. هڪ سپر مارڪيٽ مان ٻئي سپر مارڪيٽ ۾ پهچندا وياسين. اتان مون ڪافي واچون، جوراب ۽ ميڪ اپ جو سامان ورتو. اڄ اسان سان نظام جو دوست ظفر به گڏ هو. ڏاڍو مزيدار ماڻهو هو. هڪ سپرمارڪيٽ ۾ وياسين جنهن جو مالڪ سنڌي هندو هيرالال مهتاڻي هو. اسان اتان به ڪجهه خريداري ڪئي. اسان کلي ظفر ۽ نظام ٻڌايو ته لاس اينجلس جي (Diamonds) هيرن جواهرن جا وڏا واپاري ڪافي انداز ۾ سنڌي هندو آهن. جن جا ڪروڙن جا واپار آهن. ڪافي وقت ڊائون ٽائون جي علائقي ۾ چڪر لڳائي گهر پهتاسين.جتي فون ڪري ماني گهرائي سين. ماني ۾ هڪ اضافي ڊش مفت ۾ ڏنائون. توهان پنهنجي پسن جي ماني ڪيڏي مهل به فون ڪري گهرايو.ٽائيم ٻڌائيندا ته هيتري وقت ۾ ماني پهچي ويندي ۽ اوتري وقت ۾ ئي ايندي. ڪابه اضافي چارج ڪانه وٺندا ۽ هڪ ٻه ڊش مفت ۾ ڏيندا ۽ اگهه به مناسب، گهڻو ڪري ته ريسٽورانٽ کان به سستي هوندي آهي. هونئن به آمريڪا يورپ کان ٺهيو پر ٻين ڪافي ملڪن کان به سستو آهي. کاڌو، رهائش، فون، شاپنگ، ٽئڪسي، عياشي، بدمعاشي هر ڳالهه سستي، توهان کي ٻئي ملڪ جي شيءَ انهيءَ ملڪ کان به آمريڪا ۾ سستي ملندي. هونئن به حد جي صوبيدار کي ٻين ماڻهن جي ڀيٽ ۾ هر شئي سٺي ۽ سستي ملندي آهي.
شهيد ڀٽي جو نعرو هو ته ”طاقت جو سرچشمو عوام آهي،“ پر مون ڏٺو آهي ته طاقت جو سرچشمو عوام نه پر ٿاڻوآهي. جنهن وڏيري جو ٿاڻي تي ڪنٽرول، اهوئي طاقتور حاڪم آهي. آمريڪا بادشاهه ته سڄي دنيا جو ايس ايڇ او آهي. سو انهيءَ ملڪ ۾ هر شيءَ سٺي، سَسِتي، ملاوٽ کان پاڪ.
اسان شام جو هڪ تمام وڏي مارڪيٽ ۾ وياسين. جتي گهڻو ڪري سڀ دڪان هندستاني ۽ پاڪستانين جا هئا. هر پاڪستاني ۽ هندستاني شيءَ به ملي. نظام سندس پائليٽ دوست، جيڪو جنرل ضاءَ جو پائليٽ به رهي چڪو هو ۽ هينئر هوائي جهازن جي سکيا جو هتي آمريڪا ۾ سندس ذاتي ادارو آهي. جنهن ۾ پائليٽ شاگردن کي سکيا ڏيندو آهي. سندس پنهنجا ذاتي ڏهاڪو کن هوائي جهاز آهن، جيڪي مسواڙ تي ورتل اٿس. تنهن کي فون ڪري گهرايو ۽ کيس چيائين ته منهنجا هي دوست پاڪستان مان آيا آهن. انهن کي اڄ تنهنجي هوائي جهاز ۾ لاس اينجلس مٿان رات جو چڪر لڳرائينداسين. هن چيو ته اهو ڪو مسئلو ڪونهي. هن صاحب پهريائين ايويئشن (Aviation وارن سان ڳالهايو، جتان کيس جواب مليو ته اڄ نه پرسڀاڻي فلاءِ (Fly) ڪجو. ڇو ته موسم صحيح ناهي تنهن ڪري سڀاڻي رات جو پروگرام رکو. ٻيو ته جهازن جي گهڻي رش آهي. هن کين چيو ته آئون سڀاڻي ٻاهر ويندس. ان تي ايويئشن وارن کيس چيو ته توهان انتظار ڪريو. اسان توهان کي ٻڌايون ٿا. تمام گهڻي دير کان پوءِ جواب ڏنائون ته اڄ ممڪن ناهي. ائين نظام طرفان اسان لاءِ رکيل بهترين پروگرام ٿي نه سگهيو. انتظار ۾ ڪيڏانهن ٻاهر به نڪري نه سگهياسين. ڇو ته ڪافي دير ٿي ويئي هئي. اڄ اسان جو پروگرام هو ته صبح جو اول جڳ مشهور يونيورسل اسٽوڊيو (Universal Studio) ڏسبو. شام جو آمريڪا، ڪيناڊا ۽ ميڪسيڪو ۾ رهندڙ سنڌين جي تنظيم سانا (SANA) جي سالياني اجلاس ۾ شريڪ ٿبو. انهيءَ جو خاص مهمان رسول بخش پليجو هو. جيڪو آمريڪا ۾ خاص انهيءَ ڪانفرس ۾ شرڪت ڪرڻ لاءِ پاڪستان مان آيل هو. اسان تيار ٿي يونيورسل اسٽوڊيو روانا ٿياسين. جتي پهچي نظام ڪار پارڪ ڪري ٽڪيٽون ورتيون.
آمريڪا سان پاڪستان جي ماڻهن جي محبت ۽ نفرت جو اظهار به ڏاڍو عجيب ۽ دلچسپ آهي. آمريڪا عراق تي حملو ڪيو ته ان وقت سڀني ماڻهن پنهنجي پٽن تي عراق جي صدر جو نالو صدام حسين رکيو. هر ٽرڪ تي صدام حسين جو ڦوٽو هو ۽ صدام حسين جو نالو هر گهر ۾ پهچي چڪو هو. وري جڏهن آمريڪا عرب واپاري اساما بن لادن جي هيڊ ڪوارٽر افغانستان ۾ حملو ڪيو ته سڄي پاڪستان ۾ اساما بن لادن جا پوسٽر لکن جي تعداد ۾ وڪرو ٿيا. وري جڏهن آمريڪا لاٽري ذريعي شهريت ڏيڻ جو اعلان ڪندو آهي ته ڪراچي، حيدرآباد ته ٺهيو پر ٻني جا به ڪيترا ماڻهو ان لاءِ فارم ڀريندا آهن. پاڪستان جي هر رسالي ۽ اخبار ۾ توهان کي ان لاءِ مڪمل ڄاڻ ملندي، ڪراچي، حيدرآباد، لاهور، اسلام آباد ۽ هر وڏي ننڍي شهر ۾ لاٽري فارم ملندا. اخبارن جا هاڪر ته رسالن سان اهي فارم تيستائين وڪڻندا رهندا جيستائين وڃي ويزا لاٽري جي تاريخ ختم ٿيندي. اهو نفرت ۽ محبت جو انداز به عجيب آهي. يونيورسل اسٽوڊيو دنيا ۾ ٽي وي ۽ فلم جو وڏي ۾ وڏو اسٽوڊيو آهي. جيڪو 425 ايڪڙن تي ٺهيل آهي. هيءَ هڪ ننڍي دنيا آهي. جتي هڪ ٻئي طرف جي ڪابه خبر نه آهي. ڪيڏي مهل ريل ۾ ته ڪيڏي مهل جهنگ ۾. هن کي گهمڻ لاءِ هڪ نه پر ڪئين ڏينهن گهرجن. هت توهان فلم نه پر جيئريون جاڳنديون فلمون ڏسندا ته فلمون ڪيئن ٿيون ٺهن. ڪن ڪن جڳهين تي توهان کي کل ٿيندي. مثال توهان هڪ سين ڏٺو ته ڪار هلندي هلندي وڃي پاڻي ۾ ڪري ۽ ان ۾ سوار سڀ ٻڏي مري ويا. وري ٿوري دير ۾ ڪار پاڻي کان ٻاهر ۽ مسافرن کي ڪجهه به نه ٿيو. يا همراهه کوهه يا کڏ ۾ ڪريا. مٿان انهيءَ کوهه ۽ کڏ ۾ بم اڇلايائون ته کوهه تباهه. همراهن جي جسم جا ٽڪرا ٽڪرا ٿي ٻاهر نڪري هيڏانهن هوڏانهن پکڙجي ويا. ٿوريءَ دير ۾ ڏسندا ته اهي کوهه ۾ پيل همراهه بلڪل صحيح سلامت گڏ يا کوهه مان پيا ٻاهر نڪري. يا هوائي جهاز ۽ هيليڪاپٽرن جا سامونڊي جهازن تي حملا ۽ هڪٻئي تي حملا، جهاز تباهه ۽ غرق ٿي ويا. ٿوري دير ۾ ڏسندا ته هوائي جهاز هيليڪاپٽر بلڪل صحيح سلامت ٺيڪ ٿي پنهنجي جڳهه تي اچي ويا. يا توهان ٽرين ۾ پيا وڃون. ٽرين وڃي وڏي اوڙاهه ۾ ڪري يا ڪنهن پاڻيءَ جي ڍنڍ ۾ ڪري ۽ چئوطرفن پاڻي. رڙيون ۽ روڄ لڳا پيا آهن. شينهن، ڊائنوسار ۽ بلائون توهان کي بس هاڻ ٿيون وات ۾ وجهي ڳڙڪائين. وري ٿوري دير ۾ ڏسو ته توهان ۽ توهان جي ٽرين يا ٽرام بلڪل ٺيڪ ٿي ويا ۽ توهان اڳتي سفر تي پيا وڃو. سڀ پروگرام ايڏا سهڻا جو مصنوعيت جو تصور به نه ٿئي.هن اسٽوڊيو ۾ هڪ نه پر ڪئين ڊپارٽمينٽ آهن. جن جي مڪمل معلومات جو ڪتابچو توهان کي رسيپشن تي ئي ملي ويندو يا اڳيان انفرميشن بوٿ (Information Both) تي توهان کي هر ڳالهه سمجهائيندا. توهان جي تفريحي ۽ ٻي رهنمائي لاءِ هي سيڪشن ٺاهيا ويا آهن.
1- Guest Relation
2- First Aid
3- Security
4- T.V Ticktes
5- Read Mision
6- Daiper Changing facility
7- Lost Children and lost found
8- Production schedules
9- Photo with stars
10- Film and Camera on Rent
11- Travelers Cheek Credit cartd
12- Ready Tealer Cash Machine
اهي اسٽوڊيو کي هلائڻ ۽ سمجهڻ جا ڊيپارٽمينٽس آهن ۽ اسٽوڊيو جنهن کي تفريح جي مقصد لاءِ ٺاهيو ويو آهي. انهيءَ جون تقريبن پنجاهه برانچون آهن.جن ۾ هڪ هڪ ڪلاڪ جا پروگرام ٿين. جنهن جا مکيه ۽ مشهور پروگرام هي آهن.
1-Animal Actors stage
2-Carnival International
3-Fievels play land
هي پروگرام ننڍن ٻارن جي لاءِ ڏاڍي دلچسپي جو آهي.
4-An American Tail Show
5-Conan
6-Rochy and Bull winkle show
7-Star Treck
8-The wild-wild-west
9-Maimi vice
10-Back Draft
11-Cinamic
12-E-T
13-Back lost Tour
14-king kong
15-Bact to the future squire
16-Taws
17-Flash Food
18-psychi House
19-Collaping Bridge
20-Eath Quack
21-Avalanche
22-Tram Ride
اهڙا ٻيا کوڙ پروگرام، اسٽوڊيو جي اندر دڪان، بارون ۽ هوٽلون، سي به درجن جي حساب سان، جتي توهان کي آمريڪا کانسواءِ ميڪسيڪن، جپنين، يورپين، چائينيز، انڊين ۽ ٻين ڪيترن ملڪن جا قسمين قسمين کاڌا ۽ مشروبات ملن. ماڻهن جي هر پروگرام سينٽر تي ايڏي رش جو ٽائيم گذرندي خبر ئي نه پئي. سڀ پروگرام هڪ ڏينهن ۾ ڏسڻ ته ناممڪن هو پر جيئن ته نظام هت ڪيترا دفعا آيو هو. تنهن ڪري هن اسان کي دلچسپ ۽ مکيه مکيه پروگرام ڏيکاريا ۽ گهمايا. اسان ٻنپهرن جي ماني ۽ شام جي چانهه اتي ئي ورتي. هن اسٽوڊيو ۾ سڄي دنيا جا سياح هزارن جي تعداد ۾ اچن. هن اسٽوڊيو کي آمريڪن فلم پروڊيوسر ڪارل ليمي ٺاهيو. پر هي هاڻ آمريڪن نه پرڪنهن جپنيز خريد ڪيو آهي ۽ ان جي ملڪيت آهي. اسان سج لٿي مهل هن عظيم يونيورسل اسٽوڊيو ۾ هڪ نه وسرندڙ ڏينهن گذاري کيس خدا خافظ چئي گهر ڀيڙا ٿياسين. جتي ڪجهه دير آرام ڪري چانهه پئي هوٽل ”ميرٽ“ ڏانهن روانا ٿياسين. جيڪا نظام جي گهر جي بلڪل ويجهو ئي هئي. اتي (Sana) جو ساليانو اجلاس ٿي رهيو هو. آئون اڳ به عرض ڪري آيو آهيان ته Sana مخفف آهي. (Sindhi Association Of North American) سنڌي ايسوسيئيشن آف نارٿ آمريڪا جو يعني ته U.S.A ميڪسيڪو ۽ ڪيناڊا ۾ رهندڙ سنڌين هڪ تنظيم ٺاهي ته اتي رهندڙ سنڌي هڪ ٻئي سان واقف رهن ۽ هڪ ٻئي سان ملند جلندا ۽ باخبر رهن ۽ کين ڄاڻ هجي ته ڪٿي ۽ ڪيترا سنڌي رهن ٿا. اها تنظيم پنهنجي سالياني گڏجاڻي ڪري ۽ هڪ رپورٽ پڙهي ۽ شايع ڪري. پر اها تنظيم آهستي آهستي هاڻ نه صرف هڪ سماجي تنظيم پر سنڌين لاءِ هڪ سياسي تنظيم به ٿي ڪم ڪري رهي آهي. جهن کي پنهنجو هڪ رسالو پڻ آهي. جنهن کي 1-خالد هاشماڻي2-ارشاد قاضي 3-منظور شاهه 4-محمد مٺل وقاصي ۽ محمود قلباڻي پنهنجي محنت سان شايع ڪندا آهن ۽ هاڻ پنهنجي سالياني اجلاس ۾ سنڌ مان مهمان خصوصي ۽ راڳ رنگ جي محفل لاءِ فنڪار به گهرائين. جنهن ۾ 1- رسول بخش پليجو 2- عبدالحفيظ پيرزادو 3-غلام مصطفيٰ شاهه 4- عبدالله شاهه ۽ راڳ رنگ جي محفل لاءِ عابده پروين ۽ زرينه بلوچ شامل آهن ۽ سنڌ جي مسئلن ۽ سنڌ سان هر ٿيندڙ ناانصافي کي هيءَ تنظيم انساني حقن واري انٽرنيشنل تنظيم ۽ انٽرنيشنل پريس ۽ آمريڪا جي ٻين انٽرنيشنل فورمن تي آڻي ٿي ۽ سنڌ مان ڪوشش ڪري سنڌ ۽ سنڌين سان ٿندڙ بي انصافيءَ جا انگ اکر گڏ ڪري. سانا وارا انهيءَ مقصد کي اڳيان رکي سنڌ مان ڏاها ۽ سياسي ليڊر گهرائي پنهنجي خيالن کي ٻڌن ٿا ته جيئن سنڌ ۽ سنڌين سان سڌي طرح رابطي ۾ رهن ۽ تازي معلومات حاصل ڪري سگهن. هيءَ تنظيم سنڌ جي ڪن تنظيمن کي ايمبولينس ۽ مالي امداد پڻ ڪندي آهي. مطلب ته آمريڪا ۽ انٽرنيشنل پليٽ فارم تي هيءَ تنظيم سنڌين جي حقن لاءِ پاڻ پتوڙي رهي آهي. اسان (Sana) سانا جي آخري اجلاس ۾ جڏهن پهتاسين ته ڪافي پراڻن دوستن سان ملاقات ٿي. جنهن ۾ قاضي خالد، اقبال ترين، قلباڻي، هاليپوٽو ۽ ٻيا پڻ ڪافي دوست گڏيا جن مان ڪي ته اسان جي پڙهائي واري دور ۾ اسان سان گڏ پڙهندا هئا يا وري ڪنهن شاگرد تنظيم ۾ سنڌ ۾ گڏجي ڪم ڪندا هئا. سڀ دوست ڏاڍي حب ۽ خلوص سان گڏيا ۽ ڪيئي پراڻيون يادون ياد اچي ويون. اسان جو تعارف پڻ ڪرايو ويو. جيڪو قاضي خالد اڪبر مرحوم ڪرايو. (تازو پاڻ وفات ڪري ويو آهي.) سنڌ ۾ ساڻس ڪيئي ڪچهريون سندس سول لائين واري گهر ۾ ۽ ڪراچيءَ ۾ ٿيون. (Sana) جي عهديدارن سان پڻ ملاقات ٿي. جنهن ۾ (Sana) جو صدر اي ڊبليو ڀٽي ۽ هوسٽ ڪاميٽي جو صدر نثار صديقي خاص طرح شامل آهن. آخر ۾ هن سيشن ۽ اجلاس جي خاص مهمان رسول بخش پليجي تقرير ڪئي. جنهنکان پوءِ موسيقي جي محفل ٿي. جنهن ۾ عابده پروين کي دعوت ڏنل هئي پر اها نه پهچي سگهي. هن محفل ۾ هڪ سنڌي هندو ڇوڪريءَ ڪلاسيڪي ڊانس ڪئي جيڪا لاجواب محفل جي پڄاڻي ٿي. مون کي نالو ياد ڪونهي پر نظام جي ڪنهن دوست وٽ هن ئي هوٽل ۾ ڪافي دير تائين ڪچهري ڪري پوءِ گهر ڏانهن روانا ٿياسين. موڪلائڻ مهل اقبال ترين پنهنجي ائڊريس ڏني ۽ دعوت به ڏني. رات جي مانيءَ جو بندوبست به هن هوٽل جي ڪمري ۾ ڪنهن دوست وٽ هو. ڪافي دير اتي ڪچهري هلي پوءِ سڀني يارن کان موڪلائي واپس گهر آياسين. صبح جو سوير تيار ٿي (Disney Land) لاءِ روانا ٿياسين. دنيا جي جڳ مشهور ٽي وي ۽ فلم ڊائريڪٽر ۽ پروڊيوسر جنهن ڪارٽون جي دنيا ۾ Molise mickey ۽ Donald Duck جي نالي سان وڏي شهرت ماڻي سو هو Water Euas Disney جيڪو اصل شڪاگو جو رهاڪو هو. پر پنهنجي سڄي زندگي ڪئليفورنيا ۾ گذاري. ان 1955ع ۾ ڊزني لينڊ ٺاهيو ۽ پوءِ 1971ع ۾ Florida رياست ۾ Orlando جي ويجهو (Disney World) ۽ (Disney Wild park) قائم ڪيو. 1972ع پئرس ٻاهران هن ئي فرم ئي يورو ڊزني پڻ قائم ڪيو آهي. ڊزني لينڊ ۾ داخل ٿيڻ لاءِ ٽڪيٽ جو نالو آهي (Passport) جنهن جا ست قسم ٿين.
1-Three Magic Days
2-Two Magic Days
3-One Magic Day
4-Disney Land Annual Passport
5-Disney Land Seasonal Passport
6-Senior Fun Passport
7-Guided Tours
جهڙي طرح ٽڪيٽ کي چون (Passport) تهڙي طرح توهان ڊالر جي بدلي جيڪي ڪوپن وٺي اندر استعمال ڪندا ان کي چون Disney Dollor اهوڪوپن توهان ڊزني لينڊ کان ٻاهر به مٽائي واپس ڊالر وٺي سگهو ٿا.