لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

ڪارونجھر تي باهڙي (شيخ اياز شناسي)

ھي ڪتاب شيخ اياز جي ٿر بابت شاعريءُ تي لکيل مضمونن ۽ نون لفظن جي معنى بابت آھي جيڪو نامياري ليکڪ نور احمد جنجهي جو لکيل آھي.
نور احمد لفظ لفظ کي احساس جو جذبو ڏئي حساسيت جي حسين پوشاڪ ۾ اياز جي شاهڪار بيتن کي سلوڻي سادي سمجهاڻي جي رنگين چادر اوڍائي ڇڏي ٿو ته اهي املهه ٻول روح جي گهراين کي ڇُهن ٿا. سندس ڪتاب ”ڪارونجهر تي باهڙي“ جي لکڻين ۽ شيخ اياز جي بيتن کي پڙهندي لڳو ٿي ڄڻ اياز جو جنم به ٿر جي انهن مهاياتِرا ڀٽن ۾ ئي ٿيو هجي، هن جڏهن ٿر جي وارياسي ريگستانن تي قدم رکيا سا صحرا به اڃان اُڃايل پکي وانگي سرگردان هوندي تنهن جي اُڃ اجهائڻ لاءِ به هي ليک ڪارائتا ثابت ٿيندا .
Title Cover of book ڪارونجھر تي باهڙي (شيخ اياز شناسي)

شيخ اياز - حياتي خاڪو

جنم:2 مارچ 1923ع مطابق 12رجب المرجب 1341هه
جمعي جو ڏينهن
ماڳ: شڪارپور
ڇٺيءَ جو نالو: مبارڪ علي
والد جو نالو: شيخ غلام حسين
تعليم: پرائمري - هندو سنڌي ميونسپل اسڪول نمبر 3۽ ورنيڪيلراسڪول 2 شڪارپور
سيڪنڊري - نيوايراهاءِ اسڪول ۽ گورنمينٽ هاءِ اسڪول شڪارپور
هائر سيڪنڊري - چيلاسنگهه ۽ سيتلداس ڪاليج شڪارپور
بي اي - ڏيارام ڄيٺمل ڪاليج ڪراچي
ايل ايل بي - سنڌ مسلم لا ڪاليج ڪراچي
ملازمت: ڪراچي سيڪريٽريٽ ۾
وڪالت: 1950ع کان عبدالحئي قريشي، خالد اسحاق ۽ عبدالقادر شيخ سان گڏ ڪراچيءَ ۾ ۽ پوءِ سکر ۾ اڪيلي سر وڪالت جي شروعات
وائيس چانسلر سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو 13جنوري 1976ع کان22جنوري 1980ع تائين
پهرين ادارت: ماهواراڳتي قدم سال 1947ع
ايڊيٽر روزاني برسات ڪراچي 24فيبروري 1994 کان زندگيءَ جي آخري پل تائين
گهروزندگي: ٻه شاديون
1. پهري گهرواري زرينه مان اولاد ٻه پٽ (انيس ۽ سليم) ٽي نياڻيون (ياسمين،روحي ۽ نگهت)
2. ٻي گهرواري اقبال بيگم مان ٻه پٽ (مونس ۽ سرمد) ۽ هڪ نياڻي وينگس
سياست ۾ بهرو: بزم صوفياء سنڌ، متحده محاذ ۽ عوامي ليگ
جيل ياترا: 1965ع ۾ 3 مهينا، ٻيو ڀيرو 1968ع کان ساهيوال جيل ياترا ايوبي آمريت جي آخر تائين ٽيون ڀيرو 5 مئي 1971ع کان ڊسمبر 1971ع تائين
لکڻ جي شروعات: سلسيوارسُدرشن جنوري فيبروري 1938ع ۾ پهرين شايع ٿيل نثري تحرير“سهڻي سير ۾” ڪهاڻي، ماهوار سنڌو ميان جو ڳوٺ شڪارپور سيپٽمبر 1942ع
شاعري: سنڌي ۽ اردوءَ ۾
ٻين ٻولين ۾ ترجما: انگريزي، هندي،اردو، ڪڇي، پنجاپي ۽ سرائڪيءَ ۾
بندش پيل ڪتاب: ڪاڪ ڪڪوريا ڪاپڙي، ڀونرڀري آڪاس ۽ ڪلهي پاتم ڪينرو
ادبي اعزاز: 1. ماهوارسنڌو پاران اپريل مئي 1947ع جي شهيد نمبر شماري ۾ لکيل “شهادت جو گيت” تي پهريون ادبي انعام
2. آل پاڪستان رائٽرس گلڊ پاران اردو شاعريءَ تي
“هم قلم ايوارڊ”
3. سال 1963ع ۾ ڀونر ڀري آڪاس تي پاڪستان رائٽرس گلڊ پاران روڪ انعام
4. پاڪستان حڪومت پاران اعلى سول اعزاز
“ هلالِ امتياز”
وفات: 28 ڊسمبر 1997ع
آخري آرامگاه: ڀٽ شاه، ڪراڙ ڊنڍ جي ڪپ تي
***