13. تيرهون حصو
21 جنوري1924ع جي شام جو ساڍي ڇهين بجي دماغ جي نس ڦاٽي پوڻ سبب هو موت جي ننڊ سمهي پيو، پارٽيءَ جي مرڪزي ڪميٽيءَ ان دکدائڪ واقعي تي قوم جي نالي پنهنجي پيغام ۾ چيو: “اڄ اهو انسان مري ويو، جنهن جي مجاهدانه اڳواڻيءَ ۾ اسانجي پارٽيءَ جنگ جي تباهه ڪندڙ ڏينهن ۾ آڪٽومبر انقلاب جو ڳاڙهو جهنڊو لهرايو، دشمن جي سگهه جوخاتمو ڪيو ۽ زار شاهي روس ۾ مزدورن جي برتري جي پيڙهه جو پٿر رکيو، ڪميونسٽ انٽرنيشنل جو باني، عالمي ڪميونزم جو اڳواڻ، بين الاقوامي پرولتاريه جي فخر جهڙو سرمايو، مظلومن جو ڇوٽڪارو ڏياريندڙ ۽ روس ۾ مزدور طبقي جي آمريت جو سربراهه اڄ گذاري ويو.” 23 جنوريءَ تي لينن جو تابوت گورڪيءَ مان ماسڪو آندو ويو ۽ ٽريڊ يونين مرڪز جي هڪ هال ۾ رکيو ويو. سخت سرديءَ جي باوجود هزارين، لکين مزدورن، هارين، پارٽي ڪارڪنن، ڳاڙهي فوج جي سپاهين ۽ سڄي سويت يونين جي پورهيتن جي ٻارڙن جا وفد ۽ پوڙها پنهنجي عظيم ڇوٽڪارو ڏياريندڙ ۽ اڳواڻ کي آخري عقيدت جو نذرانو پيش ڪرڻ جي لاءِ انهيءَ هال جي ٻاهران اچي بيٺا، سڄي قوم اٿاهه غم ۾ ٻڏل هئي. 26 جنوري تي سوويتن جي ٻي ڪل يونين ڪانگريس لينن کي زنده جاويد بنائڻ جي قرارداد منظور ڪئي ۽ سڄي دنيا جي پورهيتن جي نالي پيغام جاري ڪيو، ڪانگريس لينن جي لکڻين کي وڏي پئماني تي پکيڙڻ ۽ سڄي دنيا ۾ ڪميونسٽ فڪر جي پکيڙ کي لينن جي ياد ملهائڻ جو بهترين ذريعو قرار ڏنو. پيٽروگراڊ جي پورهيتن جي گُهر تي ڪانگريس شهر جو نالو “لينن گراڊ” رکيو. 27 جنوري جي شام جو چئين وڳي، هن جي تابوت کي “ڳاڙهي چوڪ” تي آندو ويو، جتي سڄي دنيا جي پورهيتن پنج منٽن جي لاءِ ڪم بند ڪري پنهنجي اڳواڻ جو غم ملهايو. سڀ ڪارخانا بند ٿي ويا، آفيسن ۾ ماٺ ڇانئجي ويئي، رستن تي هلندڙ گاڏيون بيهي رهيون ۽ ائين سڄي دنيا گذريل صديءَ جي عظيم انسان کان موڪلايو.
*