پشيماني
اهڙيءَ ريت هُو اڳتي وڌندو رهيو. انسان ۾ جڏهن خودغرضي هجي ٿي تڏهن کيس نقصان ضرور ٿيئي ٿو. سو سيٺ ۾ پڻ اها ڳالھ اچي رهي هئي. سيٺ رمضان جي اڄ هڪ ڪاروباري ميٽنگ هئي جا ڪنهن وڏي رَش واري هنڌ جي وڏيءَ هوٽل جي هال ۾ ٿيڻي هئي. کيس آفيس مان نڪرندي اڳ ۾ ئي دير ٿي چڪي هئي آفيس جي ڊرائيور، جان محمد کي چيائين، ”اڄ گاڏي آئون هلائيندس ڇو جو تون آهستي هلندين، آئون اڳ ۾ ئي ليٽ ٿي چڪو آهيان“. ڊرائيور کيس چاٻي ڏني هُو پاڻ گاڏيءَ کي هلائڻ لڳو. رَش ايتري هئي جو کيس ڪافي مشڪل پيش اچي رهي هئي شام جو وقت آفيسن مان ماڻهن جي واپسيءَ جو ٿو هجي. گاڏيون هڪٻئي سان لڳو لڳ هلي رهيون هيون. اوچتو هڪ ايمبولينس سندس اڇيءَ ڪار جي پٺيان هارن پويان هارن ڏيڻ لڳي پر جيئن ته هُن تي جلد پهچڻ جي ڌُن سوار هئي ان ڪري ايمبولينس کي رستو نه ڏنائين سندس ميٽنگ کي دير ٿي رهي هئي. ڪجھ اڳيان هلي سندس ڪار جڏهن ٻئي رستي تي مُڙي تڏهن ايمبولينس به چوواٽي تي پهچياسپتال جي رستي ڏي رواني ٿي ۽ رمضو سيٺ ان کي ٻئي رستي تي مڙندي به ڏٺو هاڻي ايمبولينس جي هارن جو تيز آواز بند ٿي ويو هو، هُن سڪون جو ڊگهو ساھ کنيو ۽ ان هوٽل جي ويجھو پهتو جتي ميٽنگ ٿيڻي هئي، سندس اها ميٽنگس گھڻي ڪامياب ٿي ۽ کيس وڏي نفعي جي خوشخبري ملي. هو اطمينان سان هاڻي پنهنجي گھر جي رستي ڏي روانو ٿيو. جيئن ئي گھر ۾ خوش خوش داخل ٿيو، هڪ بڇڙي خبر کيس ٻڌڻ لاءِ ملي ته سندس پيارو پٽ رياض سيڙهين تان ڪري سخت زخمي ٿي پيو ۽ لاڳيتو سندس مٿي مان رت وهي رهيو هو جنهن کي اسپتال وٺي ويا آهن. سيٺ جا ماءُ پيءُ پوٽي لاءِ سخت پريشان مصلي تي ويٺا الله جي در ٻاڏائي رهيا هئا. رياض تمام پيارو، خوش مزاج ۽ سڀني جي اکين جو تارو ٻار، هر هڪ سندس لاءِ دعائون گھرڻ ۾ مشغول هو. سيٺ رمضان جي گھرواري رياض سان گڏ اسپتال ۾ هئي هُو پاڻ پڻ هڪدم ٻڌايل اسپتال ۾ پهچي ويو رت گھڻو ضايع ٿيڻ سبب رياض جي حالت خراب هئي. جڏهن ته کيس ڌَڪ به ايترو اونهو نه هو. پر ڊاڪٽر موجب ته مريض کي اچڻ ۾ دير ٿي آهي. سيٺ رمضان ڊرائيور کان پڇيو ته، ”اسپتال اچڻ ۾ دير ڇو ٿي“؟ هن وراڻيو ته،”سيٺ صاحب جيئن مون کي اطلاع ٿي آئون ويجھي اسپتال پهتس هنن ايمبولينس ڏئي وڏيءَ اسپتال موڪليو پر رستي ۾ تمام گھڻي رش هئي هڪ ڪار ڳچ وقت ايمبولينس کي رستو نه ڏنو ڪافي وقت ضايع ٿي ويو ان ڪري ڊاڪٽر تائين پهچڻ ۾ دير ٿي پر فڪر نه ڪريو هاڻي وڏي سول سرجن مٿي ۾ ٽانڪا لڳائي بينڊيج ڪري ڇڏي آهي ۽ رت بند ٿي ويو آهي“.
سيٺ رمضان انهيءَ تي گھڻو حيران ۽ پريشان ٿيو ته رت جي گھڻي ضايع ٿي وڃڻ سبب سندس پٽ جي حالت خراب کان خراب ٿي ويئي ۽ سمجھي ويو ته اها غلطي کانئس ئي ٿي آهي ۽ پنهنجي اڪيلي ۽ پياري پٽ جي هن حالت جو ذمه دار هو پاڻ آهي؟ اهو سوچي کيس وڌيڪ پشيماني ٿي. پنهنجي خودغرضي ۽ غلط عمل تي وڃي روئي مصلو وڇايائين ڌڻيءَ در سجدي ۾ وڃي معافيون گھري ٻچڙي جي حياتيءَ جون دعائون گھرڻ لڳو ۽ توبه ڪرڻ لڳو. سوچيائين هيءُ ته منهنجو پنهنجو پٽ آهي جنهن جي ڏک جو احساس منهنجو اندر چيري رهيو آهي صحيح چوندا آهن، ”جتي باھِ ٻري اُتي جاءِ جلي“، اڄ جڏهن پاڻ تي پئي اٿم تڏهن خبر پئي آهي ته تڪليف ڇا آهي انهيءَ ايمبولينس ۾ جي ٻئي ڪنهن جي جگر جو ٽڪر هجي ها ته مون کي ته ڪا ڪَلَ ئي نه پوي ها. پنهنجي خودغرضيءَ تي هن جي پريشاني جائز هئي. رياض جي ماءُ جا پاڻ به هڪ ڪرسيءَ تي تسبيح پڙهي روئي رهي هئي کيس دِلاسو ڏيڻ لڳي ته، ”الله وڏو آهي فڪر نه ڪريو انشاءالله رياض بلڪل ٺيڪ ٿي ويندو“. کيس اصل صورتحال جي ته خبر ئي نه هئي ته سيٺ رمضان کان ڪهڙي خطا ٿي آهي ۽ هُو ڇو ايترو دل سان روئي الله تعالیٰکان معافيون گھري رهيو آهي هن اهو سڀ اولاد جي محبت سمجھيو ۽ کيس تسليون ڏيڻ لڳي سيٺ رمضان اڄ دل ئي دل ۾ عهد ڪري ڇڏيو ته هُو ڪڏهن به پنهنجي ڪنهن به ڪم ۾ تڪڙ نه ڪندو جو، ”تڪڙ ڪم شيطان جو آهي“ ۽ نه ئي ڪنهن ايمبولينس جي رستي جي رڪاوٽ بڻبو پر ٻين کي پڻ اها ئي هدايت ڪندو. ٿوري وقت کان پوءِ نرس اچي اطلاع ڏني ته،
رت جو بندوبست ٿي ويو ۽ رياض کي هڪ بوتل لڳي آهي هاڻي هو ٺيڪ ٿي رهيو آهي ۽ خطري کان ٻاهر آهي. سيٺ رمضان خدا جو شڪر ادا ڪيو ۽ سندس منهن تي سک ۽ سڪون اچي ويو کيس يقين ٿي ويو ته ڌڻيءَ سڳوري سندس سچي توبه قبول ڪئي آهي.