10
مون چيو مانس ...........
“مصطفيٰ پاڪستان ڀلي اچ پر شايد مان توسان گڏ واپس هلي نه سگهان”
“ڇو” اچرج مان پُڇيائين.
“مان اِهو ضروري نه ٿي سمجهان ٻڌائڻ ته ڇو نه ٿي هلڻ چاهيان”
“عيني مان تنهنجو مڙس آهيان تنهنجو فرض آ منهنجو چيو مڃڻ ۽ مون سان گڏ رهڻ مان ڪا غلط ڳالهه ڪونه ٿو چوان Any ways مان ٽڪٽ بُڪ ڪرائي ڇڏي آهي ٻن ڏينهن بعد منهنجي فلائيٽ آهي باقي ڳالهيون پاڪستان اچي ڪنداسين، ۽ تون تيار رهجاءِ مان توکان سواءِ واپس ڪونه ايندس” فون بند ٿي ويو.
مون گهر وارن کي مصطفيٰ جي اچڻ جو اطلاع ڏنو. امي تمام گهڻو خوش هئي ته مصطفيٰ اچي رهيو آهي مون کي وٺي هلڻ لاءِ.
ٽئي ڏينهن مصطفيٰ پهچي ويو. هُو مون سان ملي ڏاڍو خوش ٿيو، هُو امي پپا، اقرا، صنم ۽ شهباز ۽ مون لاءِ تمام گهڻا تحفه به وٺي آيو هو. سڄي گهر وڏي خوش اخلاقي ۽ پنهنجائپ منجهان سندس استقبال ڪيو.
ٻن ڏينهن رهڻ بعد مصطفيٰ پپا کان مون کي وٺي هلڻ جي اجازت گُهري، ان وقت لائونج ۾ سڀ گهر وارا ويٺا هئاسين.
“ڀلا اسان کي ڪهڙو اعتراض ٿو ٿي سگهي ڊاڪٽر جڏهن توهان جو دل چئي عيني کي وٺي وڃو.”
“پر چاچا عيني واپس ڪينيڊا هلڻ نه ٿي چاهي”
“واپس هلڻ نه ٿي چاهي پر ڇو !!؟؟”
پپا انتهائي حيران ٿيندي پڇيو
(پپا کي منهنجي نه وڃڻ واري ارادي جي ڪابه خبر ڪونه هئي مون پاڻ ئي اميءَ کي منع ڪيو هو ته پپا کي ڪجهه نه ٻڌائن هُو پريشان ٿيندا ان ڪري مصطفيٰ جي سوال تي حيران ٿي ويا)
پپا مون ڏانهن ڏسي پڇيو
“ڇو بابا عيني واپس ڇو نه ٿي وڃڻ چاهين”
“بس بابا مان هتي پاڪستان ۾ مستقل رهڻ ٿي چاهيان”
“پر عيني پٽ ائين ڪيئن ممڪن آهي، مصطفيٰ اُتي سيٽ آهي هُن لاءِ وڏو مسئلو ٿيندو هتي شفٽ ٿيڻ بلڪه شايد هن لاءِ ناممڪن ٿئي”
“پپا ! مان مصطفيٰ کي شفٽ ٿيڻ لاءِ نه ٿي چوان”
“ڇا مطلب ........!”
“مطلب اِهو ته مصطفيٰ ڀلي ڪينيڊا رهي پر مان هتي پاڪستان ۾ رهنديس”
پپا عينڪ لاهي مون کي غور سان ڏسندي چيو
“اِهو ڪيئن ممڪن آهي ته ڊاڪٽر ڪينيڊا رهي ۽ تون هتي، بابا اِهو مناسب نه آهي، تون اگر اُتي مونجهي ٿي ٿئي ته جڏهن چاهين پاڪستان اچي چڪر هڻي ويندي ڪر، تنهنجو ڪينيڊا وڃڻ ئي بهتر آهي”
امي خاموشيءَ سان اسان جون ڳالهيون ٻڌي رهي هئي.
“تياري ڪر ۽ ڊاڪٽر جڏهن چوي ته ان سان گڏ هلي وڃ” پپا پنهنجو فيصلو ٻڌائي اٿي هليا ويا.
مصطفيٰ پهريان مون کي ۽ پوءِ اميءَ ڏانهن ڏٺو اسين ٻئي خاموش هُيوسين.
ٻئي ڏينهن مصطفيٰ چيو
“مان ٽڪيٽس بُڪ ڪرائي آيو آهيان ٻن ڏينهن بعد اسان کي هلڻو آهي”
مان مصطفيٰ کي ٻڌو اڻ ٻڌو ڪري ڇڏيو.
“عيني مان توسان ڳالهائي رهيو آهيان”
مصطفيٰ منهنجي سامهون بيهي، اکين ۾ اکيون ملائي ٻئي هٿ منهنجي ڪلهن تي رکي تقريبن مون کي جهنجهوڙيندي چيو
“پر مان پهريان به چئي چڪي آهيان ته مان واپس نه هلنديس”
“ڇا اهو تنهنجو آخري فيصلو آهي؟
“ها”
ٺيڪ آهي مان توکي وڌيڪ نه چوندس، ڇو ته مان توکي ايلاز ڪري ڪري ٿڪجي پيو آهيان مان ڪا ايڏي وڏي غلطي ڪونه ڪئي آهي جنهن جي تون مون کي سزا ڏيڻ ٿي چاهين. اگر توکي پنهنجو گهر برباد ڪرڻ جو شوق آهي ته اِهو شوق به پورو ڪري ڏس ۽ مون کي يقين آهي ته هڪ ڏينهن تون پاڻ هلي اينديءَ”
“اُهو ڏينهن ڪڏهن به نه ايندو”
مون بااعتماد ٿي جواب ڏنو.
مصطفيٰ منهنجي بي باڪيءَ تي ڪاوڙ مان مون تي نهار وجهي ڪمري مان هليو ويو.
ٻن ڏينهن تائين پپا امي ۽ اقرا مون کي سمجهائيندا رهيا پر منهنجي “نه” کي “ها” ۾ بدلائي نه سگهيا.
مصطفيٰ هليو ويو
مصطفيٰ ويندي ويل مون کي فقط هڪڙو لفظ چئي ويو هو “الوداع” ۽ ڪجهه دير بيهي مون کي ڏٺو هئائين.
گهر وارا سمجهن پيا ته شايد مان مصطفيٰ جي بيوفائيءَ جي ڪري پنهنجي “ضد” تي اڙي پيئي آهيان. منهنجو Relax رهڻ به هنن لاءِ پريشانيءَ جو سبب هو سندن جو خيال هو ته مون پنهنجو گهر برباد ڪري پنهنجي پير تي پاڻ ڪهاڙو هنيو آهي. گهر وارا مون کي هرو ڀرو جي هٺيلي سمجهڻ لڳا هئا مون کي سندن سوچ تي افسوس به ٿيو ۽ حيراني به ..........
گهر وارن جو خيال هو ته مصطفيٰ جي بجاءِ ڪو ٻيو شخص هجي ها ته منهنجي هن “ضد” تي مون کي بيٺي بيٺي طلاق ڏيئي ڇڏي ها. کين اِهو به خدشو هو ته ڪجهه ڏينهن اندر ئي مصطفيٰ طرفان طلاق نامو مون تائين پهچي ويندو.
گهر جو ماحول عجيب اداسيءَ وارو ٿي چڪو هو امي ته هر وقت سوچ ۾ رهڻ لڳي هئي ڄڻ مصطفيٰ نه پر منهنجي ڪردار تي ڪو ليڪو اچي ويو هجي. ڄڻ مان ڪنهن گناهه جي ڀڪ ۾ بيٺل هجان.
ڪيترن ڏينهن بعد صنم آئي هئي مان ٻيپهريءَ جي نماز پڙهي اڃان مصلي تي ئي ويٺي هيس، هر نماز بعد ٻه ٽي تسبيون دُرود شريف جون پڙهڻ منهنجي عادت ۾ شامل ٿي ويو هو.
صنم آئي مون کي مصلي تي ڏسي اميءَ جي ڪمري ۾ هلي ويئي. ڪجهه دير بعد ٻيئي ڪمري مان نڪتيون، مان به فارغ ٿي لائونج ۾ اچي ويٺي هيس، مون کي حسب معمول اڇو سوٽ پاتل هو رئو اڃان نماز وانگر ئي ويڙهيل هو.
صنم کي تيز ڳاڙهي رنگ جو پهترين ڪڙهائي وارو سوٽ پاتل هو قميض سان سگريٽ پينٽ پاتل هيس. هن صوفي تي ويهندي مون کي چيو!
“ڪجهه برينڊز (Brands) تي سيل لڳي آهي تون هلنديءَ ڇا؟”
مون کي مسڪرائي چيو
“سيل” نه نه مون کي ڪجهه نه گهرجي مون وٽ سوٽ پيل آهي”
“جيڪي پاتل اٿئي نه اڇا يا لائيٽ ڪلرز جا؟ اهڙا”
“ها ها ها” هن طنز ڪري ٽهڪ ڏنو
مون کيس ڪجهه به جواب نه ڏنو، مون پنهنجن ڪپڙن تي هڪ نظر وجهي صرف مسڪرايو
هن وري زهر ۾ ٻڏل لفظ ميڙي مون کي چيو
“شابس آ توکي جو تون هيئڙا ماسين ڪُراڙين جهڙا ڪپڙا ٿي پائين، مون کي اهڙا ڪپڙا ڪو مفت ۾ ڏي ته به نه پايان ادا مصطفيٰ جي دل به تڏهن خراب ٿي پيئي هوندي نه تو مان نه ته جيڪر ڇو ٻين ماين جي پويان لڳي ها. مردن کي به اُهي مايون ٿين وڻن جيڪي پنهنجو پاڻ کي ٽپ ٽاپ رکن، بابا مجبوري آ مان تڏهن ئي پاڻ کي هروقت هاءِ فاءِ رکندي آهيان ته جيئن منظور صرف مون ڏانهن ئي ڌيان ڏي”
مون معنيٰ خيز نظرن سان ڏسي مُسڪرائي کيس چيو......
جيڪڏهن زال جو ٽپ ٽاپ رهڻ ئي مڙس کي قابو ۾ رکڻ جو هٿيار آهي ته ان غلط فهميءَ ۾ ڪڏهن نه رهجان صنم”
“مان پنهنجي مڙس جي طبيعت چڱي طرح سمجهان ٿي بلڪه مان ڇا هر زال ۽ مڙس هڪٻئي جي طبيعت مان چڱي ريت واقف هوندا آهن”
هن پنهنجي مڙس تي بانور ڪندي ۽ مون کي گهٽ ڏيکاريندي چيو
“زال جي حسن، سونهن ۽ فيشن جو مڙس مٿان گهڻو وقت اثر نه رهندو آهي، زندگيءَ جو همسفر ڪڏهن ٿو پنهنجو رُخ مٽائي اِها ڪنهن کي به ڄاڻ نه هوندي آهي”
It happens, Deliberately or sometime un intentinally خدا تنهنجي مڙس جو پيار هميشه توسان گڏ رکي مون کيس دُعا ڏيندي چيو.
“ظاهر آ نباهه ڪرڻو آ ته ڪجهه برداشت به ڪرڻو پوي ٿو شادي مذاق ٿورئي آ، جو روز روز مڙس مٽائجن، پوءِ ماڻهو ويٺو ماءُ پيءُ کي پريشان ڪري اسان کان ته اِهو ڪونه ٿو ٿئي”
هُوء سنئون سڌو مون کي طعنه هڻي رهي هئي ۽ مان خاموش کيس ٻڌندي رهيس
اميءَ کي محسوس ٿيو ته صنم جو طريقه ڪار مون سان غلط آهي سندس رويو منهنجي دل آزاري ڪري رهيو آهي.
تنهن ڪري صنم جي ڳالهين ۾ مداخلت ڪندي چيائين
“توکي شاپنگ لاءِ وڃڻو آهي نه .......... وڃ دير ٿي ويندئي”
صنم امي کي جواب ئي نه ڏنو ٻڌو اڻ ٻڌو ڪري وري به مون ڏي طعنه بازي ڪندي چيائين
“ادا مصطفيٰ ته ڪو رابطو نه ڪيو هوندئي؟”
“نه”
“ظاهر آ رابطو ڪندو به ڪيئن تون جو هُن سان حالتون ڪنديءَ ته هُو ڪنڌ ڪڍائي ته ڀڄندو نه”
مان خاموش ئي رهيس
“هروڀرو پنهنجو سکيو ستابو گهر ڦٽائي ويٺي آهين، مائٽن جي درتي ويهڻ ڪو سولو آ ڇا”
“ڇا ٿي چوين اِهو صنم هي به عيني جو پنهنجو گهر آ، اسان تي بار ناهي جو زوريءَ وڃڻ لاءِ مجبور ڪيونس تون ائين ڇو چيو”
اميءَ صنم کي بس ڪرائڻ جي ڪوشش ڪندي مون کي گهر ۾ پنهنجائپ جو احساس ڏياريندي چيو.
“پر امي مڙس جو گهر بادشاهي آ، ۽ اُهو ئي ڇوڪريءَ جو اصل گهر آهي”
صنم اڃان منهنجي جان ڇڏڻ جي موڊ ۾ نه هئي.
“مون هٿ ۾ ٽي وي جو ريموٽ کڻي ٽي وي آن ڪندي سندس ڌيان هٽائيندي چيو
“منهنجي معاملي ۾ ڪو نه ڳالهائي ته بهتر آهي مون کان وڌيڪ منهنجي بهتري ڪونه ٿو سمجهي سگهي، تون پنهنجا معاملا ئي هينڊل ڪر ته سٺو اٿئي”
“منهنجا معاملا هينڊل آهن، تون وانگر مان گهر ۽ مڙس ڇڏڻ جي غلطي ڪونه ڪئي آهي، اسان ته سچ چونداسين، وڌيڪ تنهنجي مرضي”
صنم بيزاريءَ مان مون کي جواب ڏنو ۽ اميءَ کي چيائين
“چڱو امي مان وڃان ٿي توهان کي مارڪيٽ مان ڪجهه کپي ته نه؟”
“نه ..... مون کي ڪجهه نه کپي”
“اوڪي مان شاپنگ ڪري هتي ئي موٽي ٿي اچان رات جي ماني توهان سان کائيندس”
صنم هلي وئي، صنم جڏهن به گهر ايندي هئي مون کي طعنه هڻي تمام گهڻو تنگ ڪندي هئي پر مان هميشه خاموش ئي رهيس. مون کي خبر هئي صنم کي هروڀرو طنز ڪرڻ جي عادت آهي، مون کي لڳندو آهي جن ماڻهن کي پاڻ نمايان ڪرڻ جي عادت هوندي آهي اُهي ئي هميشه طنزيه گفتگو ڪندا يا وري اجايو ضد ۽ بحث ڪندا آهن، پاڻ کي اهڙا ماڻهو “عقل ڪُل” سمجهندا آهن.
سڀني گهر وارن جو رويو مون سان نيم ناراضگيءَ وارو هيو. سواءِ شهباز منهنجي مٺڙي ڀاءُ جي، ٻين سڀني ۾ بدلاءُ هو مان ان قسم جي صورتحال لاءِ تيار هيس، مون کي خبر هئي ته نه رڳو گهر وارا پر پوري زماني جون مون ڏانهن آنڱريون کڄنديون. منهنجي زندگي آسان به ٿي وئي هئي ۽ مشڪل به” مون کي منهنجي ضمير ڪڏهن به پنهنجي ڪيي تي نادم ٿيڻ نه ڏنو، انسانن جو ساٿ ۽ سهڪار عارضي آهي.
تقريبن رات جا 9 وڳا ته صنم شاپنگ ڪري موٽي آئي، سامان جا ڪيترا شاپرز هٿ ۾ هيس، وڏي فخر سان هر مهانگو سوٽ کولي قيمت ٻڌائي اميءَ کي ڏيکاري رهي هئي مون کي سندس مادي شين سان چاهه ۽ دولت سان پيار تي کل اچي رهي هئي، ڇو ته انهن شين جي محبت مان مون گهڻو ڪجهه سکيو هو. گهر جو ماحول عجيب اوپرو ٿي ويو هو.
ڇنڇر جو ڏينهن هو شهباز جو اسڪول ڇنڇر تي آف رهندو هو. پر ان ڏينهن شهباز دير تائين ننڊ ڪرڻ بجاءِ سوير اٺين بجي اُٿي اچي منهنجي ڪمري تي پهتو چيائين؛
“آپي! اُٿو تيار ٿيو ته ڀٽ شاهه ٿا هلون، ادا احسن به هلن ٿا، اسان رات ئي پروگرام ٺاهي ڇڏيو هو.”
“اڄ هلون” مون اوچتي پروگرام تي حيرانيءَ مان چيو”
“ها ! ڇو ....؟ توهان کي ڪٿي ٻئي هنڌ وڃڻو آهي ڇا؟”
“نه .... نه ..... منهنجي ته خبر اٿئي ڪيڏانهن ڪونه وڃان”
“ته پوءِ اُٿو تيار ٿيو ...... ادا احسن به اچڻ وارو هوندو”
“توهان مون کي رات ڇو ڪين ٻڌايو”
“آپي پروگرام رات دير سان موبائل تي ئي سيٽ ٿي ويو هو مان توهان کي ٻڌائڻ آيس پر توهان نماز بعد ذڪر ۾ مصروف هيا مون کي ڊسٽرب ڪرڻ مناسب نه لڳو، هينئر به دير ڪونه ٿي آهي، جلدي تيار ٿيو ته هليا هلون، سڀاڻي Sunday آهي، گهر اچي Rest به ڪري سگهنداسين هلو نه ....... آپي ........!”
شهباز مون کي ٻانهن مان ڇڪي اٿڻ لاءِ چيو
“Ok بابا ..... هلون ٿا”
مون کلندي سندس پيشانيءَ کي چُمي کيس محبت وچان ڏٺو.
ٿوري دير ۾ احسن اچي پهتو. شهباز گاڏي ڪڍي ۽ اسين ٽئي ڀٽ شاهه لاءِ نڪري پياسين.
مان ڪيترن ئي ڏينهن بعد اڄ ٻاهر نڪتي هيس، سٺو لڳي رهيو هو. روڊ جي ٻنهي طرفان جا گهاٽا ساوا پن تيز تيز گاڏيءَ جي اسپيڊ سان پٺتي ڊُڪندا پئي ويا. تازي هوا اندر ۾ اوتجي رهي هئي ڏاڍو سڪون پئي مليو ... عابدو پروين جا وجداني غزل ماحول کي وڌيڪ سونهن بخشي رهيا هئا. رستي ۾ هڪ هنڌ ننڍڙي هوٽل تي ڪکن جي مَنهن ۾ ويهي دودهه پتي چانهه پي ٿڪاوٽ لاهي وري پنڌ پياسين.
سفر پورو ٿيو، اسان جي منزل، ڀٽ ڌڻي اسان جي سامهون هوجتيون لاهي، صحن ۾ پهتاسين، اڱڻ ۾ اُس هئي. هلندي هلندي اوچتو شهباز چيو
“آپي اڱڻ جي هن اڇي ٽائيل وچ واريءَ تي هلي ڏسو ڪيڏي Cool Cool آ، باقي پورو فرش گرم آ”
منهنجي پير به اُس جي تپش وچان گرم ٿي ويا هئا مان ۽ احسن هڪدم اڱڻ جي وچ ۾ لڳل ان اڇي ٽائيل جي پٽيءَ تي اچي هلڻ لڳاسين وقعي به اُها پٽ پاڍي ٿڌڪار پئي ڏي شايد اُها لڳل ٽائيل جي پٽي ڪنهن خاص پٿر جي هئي. جنهن تي، اُس جي تپش اثر نه پئي ڪيو. اِها پٽي ٻاهر اڱڻ کان وٺي اندر مقبري جي حُجري تائين هئي.
شاهه سائين جي درگاهه تي اندر داخل ٿي، مون کي اندر ۾ وڏو سڪون محسوس ٿي رهيو هو.
مون کي حسب معمول اڇا ڪپڙا ۽ اڇو وڏو رئو مٿي تي ويڙهيل هو، مان دعا لاءِ هٿ مٿي ڪيا، ڪيتريون ئي دُعائون گهريم، ڪيتريون ئي ڀٽائي سرڪار سان اکيون بند ڪري ڳالهيون ڪيم.
روحاني سڪون کي وڌائڻ ۾ اولياء الله جو هڪ الڳ ۽ اهم ڪردار آهي اِهو مونکي هتي شاهه سائين جي حاضريءَ تي اچڻ بعد محسوس ٿيو هن دنيا جو انڌيرو روشني ڏانهن آڻڻ ۾ اعليٰ بزرگن جي رهنمائي خود ان روشني جو تسلسل آهي، هن سنسار کي روشن ۽ منور ڪرڻ لاءِ خدا جل شانه جا موڪليل ڪيترائي رهبر، رهنما شاهه سائين جي صورت ۾ ڪٿي نه ڪٿي موجود آهن.
مان اڃان بيٺي ئي هس ته پويان ڪنهن منهنجي ڪلهي تي هٿ رکيو، ڪنڌ ورائي نهاريم ته منهنجي پراڻي ڪلاس فيلو ڪائنات ڪجهه خوشي ۽ ڪجهه حيرانگيءَ منجهان مون کي ڏسي چيائين!
“توهان .......... عيني ............ آهيو؟؟
“ها ! ڪائنات مان عيني ئي آهيان، ڇو مون کي ڪونه ٿي سُڃاڻين؟”
مون کيس مسڪرائي ڏوراپو ڏيندي وراڻيو
“الا .......... عيني تون ته صفا change ٿي ويئي آهين، مان ته بس ٿورڙي شڪ جي بنياد تي توکان پڇيو، تون ڪڏهن آئي آهين ڪينيڊا مان، ٻڌايو به ڪونه اٿئي ڪيترن ڏينهن لاءِ آئي آهين، هتي ڪنهن سان آئي آهين، ادا گڏ اٿئي ..... ؟؟
مان مسڪرائي ويٺس هن سوالن جي هڪ يلغار ڪري ڇڏي هئي.
کلي چيومانس .....
“سڀئي سوال هڪ ئي ساهيءَ ۾ پڇندييءَ يا ساهه به پٽيندينءَ”
“ساهه وري ڪٿان پٽيان، توکي ڏسي ته مان خوشيءَ ۾ ڪين ٿي ماپان، هي اڇا ڪپڙا، ڪيڏي ته پاڪيزه پاڪيزه ٿي لڳين تون ڏاڍي پياري ٿي لڳين”
“مونکي به ڏاڍي خوشي ٿي آهي ڪائنات توکي ڏسي”
مون کيس احسن ۽ شهباز سان ملايو. ڪائنات ٻڌايو ته “مان هڪ يتيم ٻارڙن جو ادارو هلائيندي آهيان، اسٽاف سان گڏ شاهه سائينءَ جي حاضري ڀرڻ آيا آهيون” ڪائنات جو stayڀٽ شاهه ۾ ئي هڪڙي سرڪٽ هائوس ۾ هو، اسان کي به پاڻ سان اتي وٺي آئي. جتي چانهه ۽ ريفريشمينٽ جو انتظام هو، سٺي ڪچهري ٿي، ڪائنات کي مون سڀ ڳالهيون ٻڌايون، مصطفيٰ جي باري ۾ به کيس ٻڌايو هُن تمام گهڻو زور ڀريو ته مان سندس ادارو جوائن ڪيان. ڪجهه وقت اتي ويهڻ بعد ڪائنات وارا ته اتي ئي هيا پر اسين واپس گهر ڏانهن هليا آياسين.
گهر پهتاسين ته رات ٿيڻ واري هئي نماز پڙهڻ بعد ڪجهه تسبيح ڪئي پوءِ پاڻ کي بستري جي حوالي ڪري ڇڏيو. منهنجي وڏي خواهش هئي ته شاهه سائينءَ جي درگاهه جي حاضري ڀريان ۽ اڄ اُها منهنجي خواهش پوري ٿي هئي.