لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

پھاڪن جي پيڙهه

پهاڪن کي لوڪ ادب ۾ تمام سُٺي اهميت حاصل آهي ۽ سنڌي پهاڪا ٻهراڙين جي ڪچهرين ۾ ورجايا ويندا آهن. هي پهاڪن جو ڪتاب ”پهاڪن جي پيڙھ” مسٽر ڀيرومل مهرچند آڏواڻيءَ جو لکيل آهي.
Title Cover of book پھاڪن جي پيڙهه

136. واڙيءَ ٻارهن، هٽ اٺارهن، گهر ويٺي چوويھه.

136. واڙيءَ ٻارهن، هٽ اٺارهن، گهر ويٺي چوويھه.
اصل هندي: باري مين باره آمه، هٽي ۾ اٺاره آمه.
هنديءَ وارو انبن جي ڳالهه ٿو ڪري. پر سنڌيءَ ۾ واڱڻن تان اها ڳالهه آهي.
بنياد:
هڪڙو ماڻھو، واڙيءَ ۾ ويو. اتي واڱڻن جو اگهه پڇيائين. هنن چيس ته؛ ”پئسي جا ٻارهن واڱڻ.“
هن پوءِ بازار ۾ وڃي ڪنھن هٽ تان پڇا ڪئي. چيائونس ته؛ ”پئسي جا ارڙهن واڱڻ.“
هن کي اهي به مھانگا لڳا. سو ماٺ ڪري گهر ويو. ڪنھن مھل ڪو گهورڙيو واڱڻ وڪڻڻ لاءِ سندس پاڙي ۾ آيو. ان کان پئسي جا واڱڻ وٺي ڳڻي ڏٺائين ته چوويھه ٿيا. تڏهن کلي اهو پھاڪو ڏنائين.
هن پھاڪي مان اهو مطلب ٿو نڪري ته؛ گهر ويٺي ڪا شيءِ وڪامڻ ايندي ته سستي ملندي پر اها ساڳي جي پنھنجيءَ خوشيءَ، ڪٿان وڃي ڳنھبي ته مھانگي ملندي. (روچيرام گجو مل)
ڀيٽيو: کنئينءَ وٿ جو، ملھه ڪونھي.
ڏکيا لفظ:
کنئي وٿ معنيٰ زيور يا ڪا ٻي شيءِ جا گهر مان کڻي ٻاهر وڪڻڻ وڃجي.