حضرت نوح عليہ سنڌ ۾
سائنس بہ ان بابت ڪافي ڪم ڪيو آهي. طوفان نوح جو وقت، جاءِ ڪھڙي هئي، ٻوڏ کانپوءِ حضرت نوح جي ٻيڙي جي آخري منزل ڪھڙي هئي ۽ ٻيڙي جا نشان ڳولھڻ جي دعوائن بابت تحقيق وقت بوقت نوان انڪشاف بہ سائنس ڪري رهي آهي. ڪجهہ سائنسدان تہ حضرت نوح عليہ السلام جي وقت ۾ آيل وڏي ٻوڏ کان بہ انڪاري آهن. قرآن شريف موجب طوفان نوح کانپوءِ حضرت نوح جو ٻيڙو عراق جي علائقي 23ڪردستان ۾ موجود جودي جبل تي رڪيو هو، بائبل موجب حضرت نوح جو ٻيڙو ڪوھہ اِرارات تي بيٺو هو، پر مفسر اڄ تائين اهو نہ ٻڌائي سگهيا آهن تہ ٻيڙو رڪجڻ کانپوءِ حضرت نوح ڪھڙي علائقي ۾ تبليغ ڪئي ۽ دنيا جي ڪھڙن، ڪھڙن علائقن ۾ رهيو ۽ اها بہ خبر نہ پئجي سگهي آهي تہ طوفان نوح کان پھريان حضرت نوح عليہ السلام 600 سالن تائين ڪٿي رهيو. توريت بہ صرف ايترو ٿو ٻڌائي تہ 24 حضرت نوح عليہ السلام ۽ ان جا ساٿي طوفان (ٻوڏ) کانپوءِ بابل ۾ گڏ ٿيا ۽ اُتان سموري زمين تي پکڙجي ويا “ ان ڪري ان جو نالو بابُل آهي ڇو تہ خدا وند اُتي سڀني اِهِلِ زمين جي زبانن کي الڳ، الڳ (تبديل) ڪري ڇڏيو هو ۽ اُتان اُن (حضرت نوح ۽ ان جي ساٿين) کي خدا تمام (سڄي) روءِ زمين تي پکيڙيو. قرآن شريف ٻڌائي ٿو تہ تنور مان پاڻي اٻرڻ شروع ٿيو هو ۽ هتان طوفان جي شروعات ٿي هئي. سورة هود جي آيت 40 ۾ آهي تہ 25ترجمو ”ايستائين جو جڏهن اسان جو حڪم اچي پھچي ۽ تنور مان پاڻي اٻرڻ شروع ٿيو تہ اسان چيو تہ هن (ٻيڙي) ۾ هر قسم جي جوڙن مان ٻن کي چاڙهي (سوار ڪر).
لفظ “ تنور” عربي زبان جو لفظ نہ آهي، فارسي ۾ ان جي معنيٰ ماني وارو تنور آهي. گهڻن ئي مفسرن بہ ان لفظ جي اها معنيٰ استعمال ڪئي آهي ڪجهہ مفسر تنور جي معنيٰ سطح زمين يعني سطح زمين (مٿاڇرو) ڄاڻائن ٿا يعني زمين جي مٿاڇري (سطح) مان پاڻي اٻرڻ شروع ٿيو پر لفظ تنور کان پھريان قرآن شريف ۾ الف- لام استعمال ٿيو آهي جنھن جو مطلب آهي ڪو خاص “ تنور”. ان سلسلي ۾ عالمن جي تشريحن موجب “ «جيڪڏهن هي چيو وڃي تہ ”الف لام ”َاَلتَنُورُ“ ۾ آهي، ان جو جواب هي آهي تہ ان ۾ ڪو بہ شڪ ناهي تہ نوح کي اهو تنور معلوم هو 26حسن بصري جو بيان آهي تہ اهو تنور پٿر جو هئو ۽ حضرت حوا اُن ۾ مانيون پچائيندي هئي ۽ پوءِ اهو حضرت نوح وٽ آيو هو ۽ ان (نوح) کي چيو ويو هو تہ جڏهن تون ڏسين تہ تنور مان پاڻي اٻري رهيو آهي تہ پنھنجن ساٿين سميت ٻيڙي ۾ سوار ٿي وڃجانءِ “ هي تنور حضرت آدم عليہ السلام جو هو”. هيءَ ڳالھہ مولانا محمد نعيم مراد آبادي پنھنجي تفسير ۾ بہ لکي آهي. تفسير فتح القدير ۽ حضرت اِبن عباس جي قولن موجب بہ تہ حضرت آدم جو تنور هند (سنڌ) ۾ هئو، لفظ تنور تي تفسير فتح القدير ۾ علامہ شوڪافي لکيو آهي تہ 27 اٺون قول هي آهي تہ اهو هڪ هنڌ آهي جيڪو هندستان ۾ آهي. هندستان جي صوبي ڪيرالا جي ملاپورم Malap Poram ضلعي جي سمنڊ جي ڪناري سان تنور ڳوٺ ۽ تنور ريلوي اسٽيشن بہ آهن ۽ هي هندوستان جي اولاهين ڪناري تي آهي. جيڪو سنڌي سمنڊ (عربي سمنڊ) کان جدا ٿيندو آهي. رواتين جي روشنيءَ ۾ ڇا اهو چئي سگهجي ٿو تہ هي اُها جاءِ آهي جتان نوح جي ٻوڏ شروع ٿي....؟ قولن ۽ روايتن جي روشنيءَ ۾ هي اها جاءِ آهي جتان نوح جي ٻوڏ شروع ٿيڻ جو ذڪر قرآن شريف بہ ڪيو آهي....؟ يعنيٰ سمنڊ جي ڪناري سان موجود جنھن جاءِ تي تنور آهي اتان زمين جي مٿاڇري تان پاڻي اٻرڻ شروع ٿيو هو ۽ هي جاءِ حضرت آدم عليہ السلام جو تنور چورائي ٿي. حضرت آدم جو تنور هند (سنڌ) ۾ هو جنھن مان ثابت ٿئي ٿو تہ حضرت نوح طوفان نوح کان پھريان سنڌ ۾ هئو، طوفان کانپوءِ بابت بہ مختلف عالمن ۽ محققن لکيو آهي، نرسنگهہ اگروال پنھنجي ڪتاب The Hindu Muslim Questions جي پيج 12 تي لکي ٿو تہ 28 “آريا جن کي هندوستان ۾ فادر منو (نوح) وٺي آيو، بتن جي پوڄا نہ ڪندا هئا”. روزاني قومي جنگ ۽ روزاني منصف ۾ گجرات جي قانوندان ۽ محقق ايم زمان کوکرا سالن جي تحقيق کانپوءِ انڪشاف ڪندي لکي ٿو تہ “آدم ثاني (نوح) 29 گجرات جي خاڪ (مٽيءَ) ۾ آرامي آهي، ان دعوا جو بنياد موجودہ پنجاب جي گجرات کان 25 ڪلو ميٽر پري ڳوٺ بڙيلا شريف جي ڀرسان صدين کان موجود 240 فٽ ويڪري هڪ قديم مزار موجود ڄاڻائي ٿو. بڙيلا شريف ڳوٺ کان تقريبن ڪجهہ سؤ ميٽر پري ڏکڻ طرف گهاٽين جهنگلي ٻوٽين، ڇانورو ڪندڙ وڻن سان ڍڪيل هڪ ڊگهي قبر بابت عام تاثر آهي تہ هتي حضرت نوح جو پٽ يا پوٽو حضرت قبيطہ دفن آهي پر ايم زمان کوکرا علم ڪشف القبور جي ٻن عالمن جي روايتن جي روشنيءَ ۾ ثابت ڪيو آهي تہ هي قبيطہ نہ پر خود حضرت نوح آهي ٻين بہ ڪيترن ئي ڪشف القبور جي عالمن ۽ بزرگن جي تائيد وارا حوالا بہ موجود آهن. 30 بڙيلا شريف ”سرحدي ڳوٺ آهي گجرات کان 5 ميل اتر- اوڀر طرف ٽانڊا ڳوٺ جي ويجهو آهي هتان ڇمب وادي جو علائقو شروع ٿئي ٿو چناب ۽ تومي درياءَ هن جي ويجهو وهن ٿا، ورهاڱي کان اڳ هندو مزار کي “ منو مھرست” جي نالي سان سڏيندا هئا. “منو مھرست” سنسڪرت جو لفظ آهي ۽ ان جو مطلب “ ٻيڙي وارو” آهي، عبراني لفظ، نوح جي معنيٰ بہ اهائي ڪڍندا هئا. آرين جي قديم مذهبي ڪتابن ۾ طوفان نوح جو ذڪر آيو آهي، ان حوالي سان ثابت ٿئي ٿو تہ شروعات ۾ ئي نوح جو اولاد هند ۽ سنڌ تائين پکڙجي ويو هو. آئينہ گجرات ۾ لکيل آهي تہ گجرات جا رهواسي حضرت نوح جي پٽ حام جو اولاد آهن ۽ انھن ڪشمير جي آس پاس وڏيون، وڏيون عمارتون ۽ محل تعمير ڪرايا هئا. زماني جي گردش سبب حضرت حام جي قبر جا آثار بہ مٽجي چڪا هئا. پر شھرن ۽ مزارن جي صورتن ۾ انھن جي آمد (اچڻ) جا نشان هتان جي وسيع و عريض علائقن ۾ پکڙيل آهن، بڙيلا شريف جي آس پاس مٽيءَ جا وڏا، وڏا دڙا ۽ بند ان ڳالھہ جي شاھدي ڏين ٿا تہ هتي ڪڏهن آدم جي اولاد جون عاليشان عمارتون ۽ ڳوٺ هئا، “ حضرت حام بن نوح جي 26 گز ڊگهي قبر کيوڙا (سالٽ رينج) جي باغان والي ويجهو روال ڳوٺ ڀرسان اڄ بہ موجود آهي ۽ ابتدائي ارتقا بابت لاتعداد ٻيا عجائبات ۽ طوفان نوح بابت لاتعداد نشانيون ۽ شاھديون موجود آهن، دنيا جي مشھور سائنسدان اَبو ريحان البيروني دنيا جي گولائي ماپي باغان والي ۾ هڪ جبل جي چوٽيءَ تي وڏو گول دائري جو نشان ٺاهيو هو ۽ اُن کي دنيا جو وچ Centre قرار ڏنو هو اهو نشان اڄ بہ موجود آهي ۽ کيوڙا جي جبلن جي سلسلي باغان والي کان ميانوالي ۽ ڪرڪ، ڪوهاٽ تائين 300 ڪلو ميٽر جي ايريا ۾ لوڻ جي جبلن اندر، ڪوئلو، جپسم، چونو، سن اسٽون، گريول، لوڻ وغيرہ کانسواءِ 920 فٽ مٿاهين جبل تي پاڻيءَ جا لاتعداد چشما موجود آهن، باغان والي کان کاڻ جوتانا تائين 12 چشمہ وڏا ۽ ويڪرا آهن، اُهي سياري ۾ گرم ۽ اونھاري ۾ ٿڌا هوندا آهن ۽ هر چشمي جي ڀرسان “ شِوِ” (Shiva) جو مندر ۽ ڪنھن بزرگ جي مزار بہ موجود آهي، جڏهن تہ کيوڙا کان ڪرڪ ۽ ڪوهاٽ تائين چشما ۽ مندر موجود آهن پر ان جي ابتڙ جبل جي ويجهن ميداني علائقن ۾ موجود زير زمين ۽ چشمن جو پاڻي کارو ۽ لوڻياٽو آهي. جڏهن تہ جهلم دريا بہ هن سلسلي کان 40 کن ڪلو ميٽرن جي مفاصلي تي وهي رهيو آهي. 300 ڪلو ميٽر ڊگهي لوڻ جي جبل جي بلڪل پاڙ ۾ ۽ هڪ هزار ڪلوميٽر هم چورس ايريا ۾ پاڻي جي زير زمين سطح 3 کان 8 فٽ آهي ۽ زمين جي مٿان تقريبن سڄو سال پاڻي هوندو آهي ۽ اهو پاڻي مختلف جاين تي دٻن ۽ ڍنڍن جي شڪل ۾ بيٺل هوندو آهي ۽ ان ايريا ۾ زمين تقريبن غير آباد آهي. پر جبلن جي بلڪل پاڙ ۾ چيڪي ۽ وارياسي مٽي آهي جتي قديم ڊگها ۽ 6 کان 8 فٽ ويڪرا وڻ بہ آهن ٻٻر، ٻير، کبڙ، پپر، جڙي ٻوٽيون بہ آهن ۽ هتي آباد زمين ۾ جوئر، ڪڻڪ، ڪمند، ساريون، ڪپھہ، داليون ۽ سبزيون وغيرہ ٿين ٿيون، پکين ۾ ڪانوَ، تتر،، ڳيرا، جهرڪي، ڪٻر، ڪبوتر، وڏا چمڙا بُربلا، وغيرہ. جانورن ۾ ڍڳي، مينھن، ٻڪري، رڍ، گڏھہ، گهوڙو، اُٺ، گدڙ، بگهيڙ، چراغ، سيڙھہ، سيھڙ وغيرہ آهن. جڏهن تہ کيوڙا جي ميداني علائقي ۾ روال جي ويجهو حام بن نوح، ڪلر ڪھار، مياڻيءَ ۽ ملڪوال ۾ 6، 9 ۽ 12 گز جون 15 کن ڊگهيون قبرون ۽ 300 ڪلوميٽر جبل جي ايريا ۾ بہ مختلف جڳھين تي 9 گزيون قبرون موجود آهن ۽ اهڙيون ئي قبرون لڪي، آمري، جهمپير، بھاولپور (پنجاب) جهرڪ، بولان (بلوچستان) ڪڇ، ڀڄ ۽ ٻين علائقن ۾ بہ موجود آهن. لڪي، گاجي شاھہ ۽ بڊو جبل جي ايريا ۾ آڳاٽن جانورن، ڊائنوسارس ۽ ٻين جاندارن جا فوسلز، معدنيات، تيل گئس، نرم ۽ سخت پھاڙ موجود آهن ۽ اهي سڀ شيون، لڪي، آمري، جهمپير، رني ڪوٽ، کير ٿر، ننگرپارڪر ۽ ٻين سنڌ جي جابلو سلسلن ۾ بہ موجود آهن. انسان جي ابتدائي رهائش (غار) بہ موجود آهن. جڏهن تہ کيوڙا جا لوڻ وارا جبل 8 سؤ ملين سال پراڻا آهن “ اگر اَب بهـﯽ نہ جاگـﮯ مح کلڪي اوتار” ۾ قاضي اطھر مبارڪپوري جي ڪتاب “خلافت راشدہ اور هندوستان” جو هڪ حوالو نقل ڪيل آهي “ ياقوت حموي لکيو آهي تہ بوقير بن يقطن بن حام بن نوح جي اولاد ۾ سنڌ ۽ هند ٻہ ڀائر هئا جن جي نالي سان هي ٻئي ملڪ مشھور ٿيا. ڇا هي تمام روايتون ۽ تحقيقون اهو ثابت نہ ٿيون ڪن تہ طوفان نوح کان اڳ ۽ بعد ۾ بہ حضرت نوح جو تعلق قديم سنڌ سان رهيو آهي....؟ دنيا جي محققن ۽ عالمن حضرت آدم ۽ حضرت نوح کي قديم سنڌ ۾ ڄاڻايو آهي، ڪنھن بہ چين، روس، جاپان، آفريڪا، عرب، يورپ يا آمريڪا وغيرہ ۾ نہ ڄاڻايو آهي. ان دور جي انسانن جا قد 60، 60 گز ڊگها ۽ عمريون هڪ هزار سال کان بہ وڌيڪ هونديون هيون.
31 حضرت موسيٰ جي دور ۾ عوج بن عنق جو قد 3 هزار 3 سئو 30 گز ڊگهو هو، سمنڊ ۾ پاڻي ان جي پير جي مُرن تائين ايندو هو، هن جي عمر 3 هزار 5 سو سال هئي، نوح جي طوفان وقت ٻوڏ کان صرف هي ڊگهي قد سبب بچيو هو . هن کي حضرت موسى قتل ڪيو هو هن جو لاش 40 سال پھاڙ وانگر پيو هو ۽ گوشت ڳرڻ کان پوءِ يوشع بن نون سندس ڪرنگهي جي هڏيءَ کي مصر ملڪ جي نيل درياءَ مٿان رکي پل طور استعمال ڪيو ويو هو جيڪو ڪيئي ايامن تائين پل جو ڪم ڏيندو رهيو. هي حضرت آدم جي ڌيءَ صفوران جو پٽ هو
۽ پيءُ جو نالو عنق هئس. هي حضرت آدم عليہ السلام جي دور کان حضرت موسى جي زماني تائين زنده رهيو معارج النبوت ۾ والد جو نالو سحبان ۽ ماءُ جو عنق لکيل آهي.
32جڏهن تہ صفوران ۽ شعبان (شهبان) بہ ٺيٺ سنڌي نالا آهن ۽ سنڌي قوم ۾ ئي رائج آهن حضرت موسى عليہ السلام جو قد بہ 10 گز هئو.
مصر جو بادشاه ملڪ ريان نالي هو جنھن پنھنجي بادشاهي حضرت يوسف عليہ السلام حوالي ڪري ڇڏي هئي. مصر جو فرعون بن معصب ملڪ ريان جو پوٽو هو.
ڊگهي قد بابت صحيح بخاري ۾ ڪتاب الانبياء صلوات ﷲ عليہم ۾ ابو حريرہ جي ٻڌايل حديث موجب تہ “ حضرت آدم جو قد 60 ميٽر هو، ان وقت کان هاڻي تائين انسانن جو قد ننڍو ٿيندو رهيو آهي.
سورة النساءِ ۾ باري تعاليٰ فرمائي ٿو تہ 33مون هڪ جان (انسان) پيدا ڪيو، ان مان هن جي گهر واري زال پيدا ڪئي ۽ انھن مان اوهان کي ۽ ناري پيدا ڪيم، مطلب تہ اُن نر ۽ ناريءَ مان انسان ذات جو سلسلو شروع ٿيو جيڪو اڃان تائين جاري آهي، بلڪہ تاقيامت جاري وساري رهندو.
سورة الحجرات ۾ فرمايو اٿس تہ 34 مان اوهان کي هڪ مرد ۽ هڪ عورت مان جنم ڏنو ان بعد اوهان کي قومن ۽ قبيلن ۾ ورهايو اٿم تہ جيئن اوهان هڪ ٻئي کي ڏسي سگهو ۽ احساس ڪيو اوهان مان سٺو اهو آهي جيڪو نيڪ ڪم ڪري ٿو پرهيزگار آهي.”
هندو لوڪ بہ اها دعوا ٿا ڪن تہ پرماتما (ﷲ) پھريائين شيؤ شنڪر (آدم) کي گاري ۽ مٽيءَ مان پيدا ڪيو (ٺاهيو) ۽ ان ۾ شڪتي ست روپا بہ ٺاهي لڪائي ڇڏيائين، شيؤ جي اُداس ٿيڻ وقت هن جي جسم مان ست روپا ڪڍيائين جنھن کي شڪتي، پارورتي، اُمان سڏيون ٿا ۽ سنڌيءَ ۾ اَمان آهي بقول هندي لوڪن ۽ ويدن جي زباني تہ شيؤ شنڪر (آدم) کي پرماتما پاڻ پنھنجي هٿن سان “ ناد” جي علائقي ۾ ٺاهيو جنھن کي سنڌي لوڪ “ادن” ٿا چون، هي اهو ناد آهي ۽ ان جي معنيٰ بہ “ادن” (بھشت – باغ) آهي جنھن کي انگريز “ ناڊ” عرب “ عدن” ٿا چون بقول ايڊلنگ تہ پھريون انسان (آدم) اوڀر ۾ پيدا ٿيو جنھن کي وادي سنڌ ٿا چئون، اهڙو ذڪر ڪاڪي ڀيرومل مھرچند آڏواڻي قديم سنڌ جي صفحي 12-11 ۾ بہ ساڳيو ڪيو آهي تہ« شيؤ ۽ شڪتي وادي سنڌ ۾ پيدا ڪيا ويا، هي ادن (ناد- ناڊ) پراچين سنڌ ملڪ جو حصو هيو جنھن کي ڪشمير ٿا چون هي عدن سنڌو ملڪ جو اهو حصو آهي جتان 4 ورڻ (درياھہ) نڪرن ٿا جن مان سُپت سنڌو بہ هڪ آهي جنھن کي عرب سيحون ٿا چون (ان جا وڌيڪ تفصيل ايندڙ ڪتاب “ سنڌو تھذيب ۽ ان جا قبيلا ابڙو قبيلي جي تاريخ” ۾ جلد اچي رهيا آهن)
آدم جي تخليق-رسالت ۽ نبوت وقت دنيا جي زمين کي سرزمين سنڌ چوندا هُئا سموري دنيا ۾ انسانن سنڌ ملڪ مان هجرت ڪئي اهڙي طرح طوفانِ نوح بعد بہ نوح جي اولاد سنڌ مان ترڪي، عربستان، آفريڪا، يورپ ۽ هند وغيرہ ڏانھن هجرت ڪئي. مفسرين موجب تہ آدم کي اولاد مختلف وقتن ۽ مختلف هنڌن تي پيدا ٿيو. 10 جوڙا ۽ اڪيلو پُٽُ شيش (شيتہ) سنڌ ۾ ۽ 30 ٻيا جوڙا ٻين ملڪن ۾ زمين تي پيدا ٿيا هُئا. هندي، سنسڪرت، پراڪرت ادب ۾ لکيو ويو آهي تہ (شو شنڪر پھريون انسان آهي جنھن کي پرٿوي جي مٽي ۽ گاري مان پرماتما خود پنھنجن هٿن سان پرٿوي جي ان حصي ۾ ٺاهيو جهن کي ويدن ۾ ناد لکيو ويو آهي ۽ سنڌي لوڪ هن کي (عدن) ٿا چون جيڪو دلمون ديش، امرت ديش، سنڌو ديش ۾ آهي) جنھن کي ڪشمير ٿا چئون، واقعي هي باغ عدن آهي جنھن کي يورپ ۾ “ناڊ” ۽ عرب لوڪ هن کي ٿوري ڦير گهير سان “الف” بجاءِ “ع” ۾ تبديل ڪيو.
تخليق آدم وقت “عدن” ۽ “عرب” جو علائقو برف ۾ ڍڪيل هُئا، ان مان ثابت ٿيو تہ آدم جو مجسمو (بوتو) ۽ اول مٽي پراچين سنڌ جي سرزمين تان جبرائيل کنئي هُئي ۽ اتي هن ۾ پاڪ روح life Cell)) وڌو. هندو، بابلي، يوناني ڌرمي ڪتابن موجب شوءُ شنڪر (آدم) ۽ ست روپا (حوا) کي ڏھہ عدد جوڙا ۽ اڪيلو پُٽُ سورج (گڻيش، - شيش) سرزمين سنڌ تي پيدا ٿيا. شوءُ شنڪر (آم) پنھنجيون ست پشتون ڏٺيون ۽ ان تي ايڪويھہ صحائف لٿا ۽ ڪُلُ هڪ لک ويھہ هزار انسان هُئا.
سوريم ڀو (قابل – قائين – قابيل) ۽ پريا ورت (هابل – هابيل) جي قرباني بہ سنڌ جي کير ٿر جبل تي ٿي هُئي، پھريون قتل بہ هابيل (پرياورت) جو سنڌ ڌرتي ۽ کير ٿر تي ٿيو، خالص سنڌ جو پکي ڪانءُ آهي جنھن جو ذڪر آخري الھامي ڪتاب قرآن شريف ۾ بہ موجود آهي، هندو مفسرين چون ٿا تہ سوريم ڀو (قابيل) کير ٿر جي ٻيلن ۽ جبلن ۾ ڊوڙندو رهيو اتي ڪانءَ کي کڏ کوٽيندي ۽ ٻئي مئل ڪانءَ کي دفن ڪندي ڏسي کڏ کوٽي پريا ورت (هابيل) کي دفنائي ڇڏيائين ۽ فرار ٿي ويو اها جاءِ لڪيءَ جي جابلو سلسلي ۾ موجود ڪاسبو جبل سڏين ٿا ۽ قاسبو بہ چون ٿا، ڪاسبي جو علائقو جوهي تعلقي ضلعي دادو ۾ آهي. انسانن جي پھرين قبر ۽ زيارت گاھہ بہ سر زمينءِ سنڌ تي جڙي (هيئنر هابيل جي مقتل واري جاءِ کي عراق ۾ ٿا چون .
لڪيءَ جي جبلن جو سلسلو شو آستان - شيش آستان (آدم ۽ شيش جي رهائش جي جاءِ) هاڻوڪي سيوهڻ لڳ آهي، هندو مفسرين موجب سوريم ڀو (قابيل) ادن جي اوڀر طرف وڃي لڪيو جتي حنوڪ (نود) پيدا ٿيو جتان تامل ناڊ نالو پيو، رگ ويد ۾ منتر نود لاءِ لکيل آهي تہ هي ماڻھو طوفانِ عظيم مانو- منو (نوح) کان آڳاٽا هُئا.
سوريم ڀو دلمون جي جبلن ۾ وڃي لڪيو هو جيڪي سنڌ ملڪ جي اوڀر ۾ هُئا اتي هن جا ڇھہ نسل پيد ٿيا، پھريون پُٽُ حنوڪ (ادريس) پيدا ٿيو ان مان تامير (تلمبہ) ان مان مھا ايل، ان مان متوسا ايل ۽ ان مان ايشور (لمڪ = نوح جو پيءُ) پيدا ٿيو، ان کي ٻہ زالون ٿا ٻڌائين هڪ مان زلہ، ۽ ٻي مان اَدوُ ان مان يوبل جيڪي خانہ بدوش سڏجڻ لڳا ۽ زطہ مان بل قائن ۽ نغما جنھن جي اولاد بانسري، الغوزو، مُرلي ۽ بوڙينڊو ٺاهيا.
بل قائن جي اولاد ڪھاڙيون، تير ڪمان، تلوارون، نيزا ۽ گهوٻاٽا ٺاهيان. آخر ڪار طوفانِ منو (نوح) ۾ هي نسل تباھہ ٿي ويو. شو شنڪر (آدم) ڪيومرس آگاه (ڪڻڪ رنگو) هو. هندو گندم گون چوندا آهن.
شو شنڪر پھريون آريو هو جنھن پرماتما جا سڌا لفظ ۽ حڪم ٻڌا هُئا، آدم پھريون جاٽ (ڪڻڪ رنگو) هئو ۽ هارپو (زراعت ڪيائين، شيو 7 پشتون ڏٺيون ۽ 40000 سال عمر گذاري، اڪثر هندو مفسرين چون ٿا تہ شيوکي کيرٿر تي دفنايو ويو جنھن کي (ڏاڙهياڙو) ڏهاڙو جبل يا فيس سڏين ٿا، جتي هينئر ڪتي جي قبر ۽ اهو غار بہ آهي 35جتي ايمان وارا اچي لڪيا هئا ان ڪري هنن جبلن جي لڪ کي لِڪيءَ (موجودہ لَڪي) جا جبل چون ٿا، ٿي سگهي ٿو تہ هيءُ اُها اصحاب ڪھف جي جاءِ هجي. تحقيق طلب آهي . وﷲ عالم تخليق انسان (آدم) آخري مخلوقات ۾ شمار ٿئي ٿي، 36حديث ۽ بين ڪيترن مذهبن بہ آدم جي پيدائش جو ڏينھن جمع ٻڌايو آهي البتہ 6 ڏينھن ۾ آدم جي پيدائش جو ذڪر نہ آهي ان هڪڙي ڏينھن کي بقول هندو مت ۽ ڪتابن جي تہ ان کي “ڪلپ” چون ٿا، انھن ڇھن ڏينھن ۾ رات ڪونہ هئي جنھن کي قرآن شريف ۽ حديث نبوي وڏي ڏينھن جو نالو ڏين ٿا. هندو “ڪلپ” کي مذهبي رسمن جو ڏينھن چون ٿا قرآن شريف ۾ ڪيترين ئي جاين تي “ خلق السمٰوات والعرض، آهي پر خلق آدم جو ذڪر هڪ دفعو بہ نہ آهي گهڻن عالمن جو خيال آهي تہ آدم ۽ حوا عربي زبان جا لفظ آهن، قصص القرآن صفحي 22 تي حافط ابن حجر 37موجب آدم ۽ حوا سرياني (پراڻي سنڌي جنھن کي سرياني سڏين ٿا) جا لفظ آهن، نہ ڪي عربي لفظ آهن. سنڌي عالمن ۽ ماڻھن جي دعويٰ آهي تہ 38 آدم ۽ حوا سرائڪي ۽ سنڌي زبان جا لفط ۽ اُچار بہ آهن آدميت ۽ آديم سنڌي ٻوليءَ جا لفظ آهن آديم مٽي آدميت ٻن لفظن جو مرڪب آهي جيڪي سنڌي ٻوليءَ جا لفظ آهن، آد معنيٰ مٽي ۽ مت معنيٰ (بو) پاڻي، هن مان ثابت آهي تہ آدم مٽيءَ پاڻيءَ مان ٺھيل آهي. مطلب تہ آدم ۽ حوا ٻئي خالص سنڌي ٻوليءَ جا لفط آهن، عبراني م بہ آدم کي مٽي چئبو آهي عبراني جي خالق بہ سنڌي هئي. عرب آدم کي آديم العرض سڏين ٿا. جنھن جي معنيٰ آهي 39صفحہ زمين، مطلب تہ آدم صفحہ زمين مان پيدا ٿيل آهي، آدم جنھن سر زمين تي عارضي مھمان هئو اُها ادن (باغ عدن) بھشت سڏبي هئي عام طور ماڻھو ۽ مفڪر هن کي جنت الماوي سڏين ٿا اِها سر زمين ڪشمير جي سر زمين هئي جنھن کي سنڌيءَ ۾ ادن ٿا سڏين سميري لکتن موجب ۽ توريت جي زباني آهي تہ آدم جو بوتو سر زمين سنڌ ۾ ٺاهيو ويو ۽ پاڪ روح (جيو گهرڙو life cell بہ هن کي سر زمين سنڌ ۾ وڌو ويو، سر زمين سنڌ اوڀر ۾ آهي جتي برساتون جام پون ٿيو، آدم فرشتن سان سنڌي (سرياني_ پوربي) زبانن ۾ ڳالھايو. مسلمان، يھودي ۽ نصراني عالمن موجب تہ آدم کي غلطي ڪرڻ تي سريلنڪا (سنڌ) حوا کي ڪعبت ﷲ شيطان کي هندوستان، مور کي فارس ۽ سنڌ ۾ لاٿو ويو . 40آدم ۽ حوا 500 سالن کان پوءِ عرفات تي مليا. پر اسان اُن سان اتفاق نہ ٿا ڪريون ڇو تہ آدم جي ڪيترن ئي پٽن، پوٽن، ڏوهٽن وغيرہ جون قبرون حيدر آباد سنڌ، ڪراچي جي ٻيٽن، قديم سنڌ (هاڻوڪي پنجاب جي گجرات لڳ بڙيلا شريف، روال، کير ٿر جي جبلن، لڪي شاه صدر جي غارن، جهمپير، هندوستان جي شھرن آيوڌيہ/ فيض آباد جتي بابري مسجد آهي، گجرات صوبي جي شھر منڊا بھاولپور، دادو، لاڙڪاڻي، قمبر، شھداد ڪوٽ ضلعن ۽ قديم سنڌ جي ٻين ڪيترن ئي علائقن ۾ موجود آهن مٿيان سڀ علائقا قديم سنڌ جو حصو رهيا آهن. لڪي سيوهڻ، گورک، لاهوت طرف، کيوڙا، ڪوهاٽ، سوات، مٽہ، ٿرپارڪر ۽ ٻين علائقن ۾ شيو شنڪر جا مندر شيش جا مندر بہ موجود آهن مفسرين موجب طوفان نوح وقت نوح جي ٻيڙي دادو ضلعي جي پٻ جبل تي اچي لٿي هئي ۽ اُن لھڻ واري جاءِ هيٺان اهل ايمان وارن جو بہ مندر هو ٿي سگهي ٿو تہ اُتي شيو، شيطا ۽ حنوڪ جن جا مندر هجن بقول ضامن شاه حسيني جي تہ اصحاب الرس سنڌي هئا هن ثابت ڪيو آهي تہ ٿي سگهي ٿو تہ (ڏاڙهياري) ڏاهاڙي جبل تي جتي ڪُتي جي قبر آهي ۽ اُتي غار بہ آهي اهو اصحاب الڪھف جو غار هجي؟ تحقيق طلب مسئلو آهي آدم زراعت ٻني سنڌ ۾ ڪئي اڃان بہ سريلنڪا کان بدين ٺٽو، ڪڇ ڀڄ، شيس آستان (سيوهڻ)، ڪاڇي، ڪاسبي ۾ آدم جي ٻني ۽ ماڳ موجود آهن، 41آدم پنھنجي رهڻ لاءِ پھرئين جهوپڙي سنڌ ۾ ۽ پوءِ مَڪي ۾ ٺاهي. 42 آدم کي 500 سالن کانپوءِ شيش سنڌ ۾ تولد ٿيو جيڪو آدم جو هم شڪل ۽ اڪيلو هو ان ڪري هن کي عطيه خدا ٿا سڏين ۽ عربي هن کي سنڌ عبراني شيث نصراني شيطہ سنڌي شيس ڏنو ڏتو، پٺ پڌري ڪندڙ سڏين ٿا. آدم ۽ حوا کي اڄ جي دور وانگر 9-9 مھينن ۽ ساڳئي تڪليف سان ٻار ڄمندا هئا. سنڌين عربن يونانين فارسين، هندن يھودين ۽ نصرانين موجب تہ حضرت شيس (شيت. شيطا سوراج _ گنيش) جو اولاد هن ڌرتي (سنڌ) تي گهڻو وڌيو ۽ صاحب ايمان هئا 43جن جي نسل مان حنوڪ (ادريس) مانو (نوح) رام (سام) ازم (سنڌ)، هود_ صالح_ يوباب (ايوب) يرن_ مھيش جي نسل جا ماڻھو هاڻوڪي دنيا م هلي رهيا آهن، بقول معارف سرائيڪي جي تہ آدم جو پھريون وطن سنڌ ملڪ هو نائچ نامہ قلمي موجب آدم کان حضرت ابراهيم نبي تائين جو تعلق وادي سنڌو آستان سان هو.
حضرت آدم جڏهن وفات ڪئي تہ سندس پٽ سورج (شيش) جي عمر 800 سال هئي تيرٿ ڪرڻ کانپوءِ جڏهن شيو واپس سرزمين سنڌ (دلمون ديش، امرت ديش، سنڌديش) آيو تہ پرماتما (ﷲ) جو سڏ ٿيس. ان جي ڪفن دفن جو انتطام ۽ پھرين جنازا نماز سورج (شيش) کي جبرائيل سيکاري جيڪا رسم هن ادا ڪئي .
اُها اڃان سوڌو برقرار آهي. مفسرن موجب آدم جي قبر سريلنڪا ۾ آهي ڪن جو خيال آهي تہ اِها قبر هاڻوڪي ڪراچي جي لڳ هڪ ٻيٽ تي آهي جيڪا 400 فُٽي سڏبي آهي. حضرت آدم جي پٽ شيش جو جنم ۽ وفات سنڌ ۾ ٿيا ۽ قبر بہ سنڌ ۾ آهي اَيوڌيہ جنھن کي هيئنر فيض آباد ٿا چون هندوستان ۾ آهي عالمن موجب شيش جي قبر سان هابيل ۽ يوسف جي پٽ جون قبرون آهن نہ ڪي ڪوھہ ابو قيص جبل تي. بقول مولوي نور زمان تہ ڪتابن موجب آدم شيش ۽ نوح جون قبرون هندوستان (سنڌ) ۾ آهن پراڻي دور ۾ پورو برصغير هند سڏبو هو. اَيوڌن هاڻوڪي پاڪ پتن سڏجي ٿي. 44ايوديا کي فيض آباد سڏين ٿا هندوستان ۾ آهي. آدم سنڌي ۽ سرائڪي ٻولين جو مرڪب آهي “آ” اچ دم روح آدم سنڌي زبان جي لفظ آدميت مان نڪتل آهي جنھن جي معنيٰ آهي“ مٽي” ۽ آديم مان نڪتل بہ آهي جيڪو عربي ٻوليءَ جو لفظ بہ آهي هن کي اَديم العرض بہ ڪوٺين ٿا جنھن جي معنيٰ آهي زمين مان پيدا ٿيل.
هڪ مشھور شخصيت جنھن سان هندن کي تمام گهڻو پيار هو ۽ عقيدت آهي. (هند ۽ سنڌ حضرت نوح جا ٻوٽا ۽ سام بن نوح جا پٽ) جنھن کي هو “مھانووو” Mahanu جي نالي سان سڃاڻن ٿا. ٻوڏ جي تباهيءَ کان هڪ ٻيڙي بچي هئي جنھن ۾ 7 رشي (نبي) بہ سوار هئا. “مھانووو” بنا ڪنھن شڪ شبھي جي حضرت نوح آهي. ” مھا“ جي معنيٰ آهي “عظيم (وڏو)“ ۽ “ نوو” معنيٰ نوح آهي. جيڪو ڊگهي قد وارو هو. 45عام طور مڃيو وڃي ٿو تہ هند ۽ سنڌ هن عظيم ٻوڏ کانپوءِ جلد آباد ٿيو هو، هن وڏي ٻوڏ (سموري دنيا کي ويران ڪري ڇڏيو هو. ٻوڏ کانپوءِ حضرت نوح جي ٻيڙي ۾ سوار ماڻھون ۽ سندس اولاد قديم سنڌ (موجودہ ڪشمير، پنجاب، بلوچستان، هندستان جا ڏکڻ ۽ اڀر وارا علائقا ۽ موجودہ سنڌ) جي حدن ۾ آباد ٿيا ۽ اِتان سڄي دنيا ۾ پکڙجي ويا، جن جا تاريخي ۽ جديد دور جا سائنسي ثبوت موجود آهن. 46حضرت نوح ۽ ٻوڏ واري واقعي جا تفصيل حضرت موسيٰ جي (توريت ۾) بيان ڪيل تفصيلن سان ڪنھن قوم جي تحريرن ۾ هڪجھڙائي نہ ٿيون رکن جيتريون هندو ڪتابن ۾ آهن ۽ هي سرهائي جھڙي ڳالھہ آهي تہ هي شاھديون اسان کي اُن قوم (سنڌي) ۾ مليون آهن جنھن جي قديم هئڻ تي سڀ متفق آهن. حضرت نوح ۽ طوفان نوح (ٻوڏ) جو ذڪر مڪمل تفصيل سان “ ڀوشيا پُراڻ” ۽ “ متسيا پُراڻ” ۾ بہ بيان ٿيل آهن. 47ويدن ۾ حضرت نوح جو ذڪر “مَنو” جي نالي سان 75 جاين تي آيو آهي، 48 ويدن جو انگريز مفسر اَي جَي اَي ڊيبوئس ويد جي هڪ منتر ۾ ايندڙ لفظ “ مَنو” جي تشريح ڪندي لکي ٿو تہ “ منو (نوح) لاجواب شخصيت ۽ انسانن جو نمائندو هو، سموري انساني نسل جو پيءُ (ٻوڏ کانپوءِ آدم ثاني جي حيثيت سان) ۽ پھرين شريعت جي شروعات ڪندڙ هو”
حضرت موسيٰ ۽ ٻيا نبي بہ سنڌ کان واقف هئا،49حضرت آدم ۽ حضرت نوح کانسواءِ ۽ ٻين نبين جي سنڌ ۽ هند اَچڻ يا موجودگيءَ بابت بہ کوڙ ساريون روايتون ۽ شاھديون ملن ٿيون. محققن موجب عرب “ ٻڌ” کي ئي بوذاسف چوندا هئا. نالي واري عالم مرحوم مولانا مناظراحسن گيلاني کي مھاتما ٻڌ ۾ نبوت نظر ايندي هئي ۽ اهو قرآن شريف جي “ ذوالڪفل” ۽ “ ڪپل وستوا” کي هڪ ئي شخصيت قرار ڏيندو هو. “ ڪننگهم” ايوڌيا ۾ موجود وڏن دڙن (مٽيءَ جي) جا تفصيل ٻڌائيندي لکي ٿو تہ مني ۽ ڪبير جبلن جي وچـ۾ مسلمانن جو هڪ مذهبي آستان آهي جيڪو اوڀر کان اولھہ تائين 46 فٽ ۽ 47 فٽ ويڪرا ٻہ مزار آهن جن کي حضرت شيث بن آدم ۽ حضرت ايوب سان منسوب (ڳنڍيو) وڃي ٿو. ايم زمان کوکرا روزاني قومي جنگ رامپور ۾ لکي ٿو تہ حضرت نوح ۽ سندس پٽن جي قبرن کانسواءِ ڳوٺ چوگاڻي ۾ حضرت يوسف جو پٽ طانوع ڪنعاني دفن آهن. گجرات جي آس پاس ڪيترين ئي مزارن جي نشاندهي ڪئي آهي اُن جي دعوى آهي تہ هي سڀ قبرون انھن سڀني نبين جون آهن جيڪي بني اسرائيل جو اولاد آهن ۽ موسيٰ وعمران مان هئا، روال شريف ويجهو 26 گز ڊگهي قبر (75 فٽ ڊگهي) بابت بہ چيو وڃي ٿو تہ حضرت آدم جي پٽ 50شيث جي اولاد مان هڪ بزرگ دفن آهي، پير نگر ۾ “همسالان” جي هڪ مزار آهي بخت نصر جي حملي وقت پنھنجي پٽ سميت قيد ٿي ويو هو ۽ بابل (عراق) ۾ قيد جا 70 سال گذارڻ بعد سنڌ هليو آيو هو ان جو جد امجد حضرت هارون آهي، ڳوٺ ٽانڊا ۾ هڪ اسرائيلي سردار نقيب خوشي جي قبر آهي؛ تومي دريا جي ڪناري سلطان فينوس ۽ فنانوس جون قبرون آهن هي ٻئي حضرت ابراهيم عليہ السلام جي پٽ افراسيم جي اولاد مان ڄاڻايا وڃن ٿا. سلطان سنيادوش بابت مشھور آهي تہ حضرت دائود عہ جو پٽ آهي. ڳوٺ رنگڙا ۾ بہ هڪ 9 گزي قبر موجود آهي. حضرت موسيٰ جي باري ۾ هندوستان جي جين قوم جي روايتن ۾ هي ملي ٿو تہ حضرت موسيٰ هند ۽ سنڌ ۾ آيو هو پر اُن بابت ڪا پڪي ثابتي يا روايت نہ ملي سگهي آهي.
حضرت عيسيٰ جي 51 سنڌ ۽ هند ۾ اچڻ بابت ڪشمير ۽ لداخ تبت ۾ ڪيتريون ئي روايتون موجود ۽ مشھور آهن. روسي ۽ انگريزي محققن بہ ان جو ذڪر ڄاڻايو آهي، هندي زبان جي مشھور رسالي ڪادمبني مارچ 1973ع ۾ ڇپيل اَچاريہ رجنيش« جي هڪ مضمون “ عيسيٰ جي نامعلوم زندگي“ جي ترجمو ڪيل ڪجهہ ٽڪرن موجب تہ “هندوستان وٽ يقين ڪرڻ لاءِ ڪيترائي ثبوت آهن تہ عيسيٰ ڪشمير ۾ هڪ ٻڌ مٺ ۾ رهيل هو، ڪشمير ۾ ڪھاڻيون مشھور آهن تہ عيسيٰ اُتي موجود هو مراقبي ۾ غرق هو پوءِ هو يروشلم ۾ ظاهر ٿيو اُن وقت هو ٽيھہ سالن جو هو”. هڪ فرانسيسي مصنف پنھنجي ڪتاب The Serpent of Paradise “جنت جو نانگ” ۾ چوي ٿو تہ “ ڪير بہ نٿو ڄاڻي تہ 30 سال ٿيڻ تائين هن (عيسيٰ) ڇا ڪيو ۽ ڪٿي رهيو....؟ هڪ روايت موجب هو ڪاشير ۾ رهيو هو”. روسي سياح نڪولاس فيروچ جيڪو تقريبن 1887ع ۾ هندوستان آيو هو ۽ لداخ ويو اُتي بيمار ٿي پيو ۽ مشھور غار هميس ۾ رهيو، غار ۾ رهڻ دوران هو ڪيتريون ئي “ ٻُڌ گرنٿون” پڙهي ويو هن انھن ٻڌ گرنٿن ۾ حضرت عيسيٰ جي تعليم ۽ ان جي لداخ جي سفر وغيرہ بابت ڪافي بيان موجود هئا، بعد ۾ هن ڪتاب لکي حضرت عيسيٰ جي لداخ ۽ اوڀر جي ٻين ملڪن جي سفر متعلق بيانن جو ذڪر ڪيو آهي. لکي ٿو تہ لداخ ۾ عيسيٰ وڏن پھاڙن جي درن مان گذري برفاني رستن ۽ ڳوٺن کي پار ڪندي ڪشمير جي پھلگام پھچي ويو، هو پھلگام ۾ پنھنجون رڍون ۽ ٻڪريون سنڀاليندو رهيو، هتي عيسيٰ کي اسرائيل جي غائب ٿيل ڪجهہ قومن جا نشان مليا، بيان موجب عيسيٰ جي رهائش کانپوءِ هن ڳوٺ تي پھلگام نالو پيو، “ پھل” جو ڪشمير زبان ۾ مطلب آهي چاراهو (مال چاريندڙ ڌنار) “ گام” جو مطلب آهي ڳوٺ،. بعد ۾ سرينگر ويندي عيسيٰ آرام جي لاءِ “ اِسمڪم” ماڳ تي پنھنجا واعظہ ڪيا هن ڳوٺ “ اسمڪم” جي معنيٰ آهي “ عيسيٰ جي آرام ڪرڻ واري جڳھہ”. ساڳي هندي رسالي ڪاد مبني جي ڊسمبر 1978ع جي شماري ۾ شانتي ڪج هريدوار جو هڪ مضمون ”تبتي لاما جي قربت ۾ عيسيٰ“ جي عنوان سان ڇپيل آهي. ان جا ڪجهہ ترجمو ٿيل ٽڪرا نقل ڪجن ٿا.” هي 30 سال عيسيٰ ڪٿي ۽ ڪيئن گذاريا اهو ڄاڻڻ لاءِ عالمن گهڻي تحقيق ڪئي آهي، انھن محققن ۾ سڀ کان اڳيان روسي عالم نورو وچ آهي جنھن لاڳيتو چاليھہ سالن تائين مختلف ملڪن جو سفر ڪري ريسرچ تحقيق ڪئي. 1898ع ۾ تحقيق جي نتيجن کي سامھون رکي ڪتاب Unknown Life of Jesus عيسيٰ جي نامعلوم زندگي شايع ڪرايو، نڪولس نورو وچ پنھنجي تحقيقاتي سفر دوران تبت بہ ويو ۽ اُتي نورو وچ ٻڌوهار ۾ گذاريل عرصي جو بيان هن طرح لکي ٿو تہ “ مان جڏهن هڪ گُفا ۾ ويس تڏهن اُتي هڪ لاما مون کي هڪ اهڙي پيغمبر جي باري ۾ ٻڌايو جنھن کي هو ٻُڌ جو ئي هڪ روپ مڃيندو هو، لاما ان پيغمبر جو نالو عيسيٰ ٻڌايو ۽ چيو تہ اسان عيسيٰ جو نالو وڏي عزت سان وٺندا آهيون ان بابت اسان وٽ گهڻي ڄاڻ نہ آهي پر وڏي لاما وٽ هڪ قديمي گرنٿ آهي ڪھڙي طرح نورو وچ اِها پراڻي گرنٿ ڏسڻ ۽ ان جون تصويرون ڪڍڻ ۾ ڪاميابي حاصل ڪئي، اُن گرنٿ ۾ 14 باب 244 اشلوڪ آهن گرنٿ ۾ عيسيٰ بابت ملي ٿو تہ عيسيٰ گيان حاصل ڪرڻ لاءِ هندوستان آيو هو انھن ڏينھن ۾ يروشلم جي سوداگرن (واپارين) جا قافلا واپار لاءِ هتي ايندا هئا، 52 عيسيٰ بہ واپارين جي هڪ قافلي سان گڏ سنڌ کان ٿيندو هندوستان آيو هو، عيسيٰ سڀني انسانن سان محبت ڪندو هو ۽ ان سان بہ ويش، شودر سڀئي پيار ڪندا هئا، انھن ڏينھن ۾ عيسيٰ جڳن ناٿ پوري مندر ۾ رهيل هو، جڏهن مندر جي پوڄارين کي خبر پئي تہ عيسيٰ شودرن (گهٽ ذات وارن) سان بہ ملي ٿو تہ هو هن کان ڪاوڙيل رهڻ لڳا، عيسيٰ کي جڏهن پڄارين جي ڪاوڙ جو پتو پيو تڏهن جڳن ناٿ مندر ڇڏي راج ڳڙھہ هليوويو، 6 سال اُتي رهي بعد ۾ نيپال کان ٿيندو تبت پھتو جتي هو سؤ سال تائين سفر ڪندو ايران جي رستي پنھنجي وطن موٽي ويو، تبت جي سفر دوران ڪجهہ سال هموس ٻُڌ وهار ۾ لاما سان گڏ بہ گذاريا هئا. نڪولس نورو وچ تبت جي سفر دوران تبت جي هموس ٻڌ وهار ۾ وڻن جي وڏن پنن تي لکيل هڪ قديم گرنٿ ڏٺو.
انجيل مقدس ۾ بہ اهڙو بيان ملي ٿو تہ بيت الحم ۾ جڏهن عيسيٰ جو جنم (ڄم) ٿيو تڏهن اوڀر جي ڪاگيان پرش (روحاني) شخصيت ان جو درشن (ديدار) ڪرڻ لاءِ بيت لحم ۾ آئي، آرٿرمل ان روحاني شخصيت کي ٻُڌ سنياسي ڄاڻايو آهي. ڪرائسٽ اِن ڪشمير ۾ عزيز قريشيءَ لکيو آهي تہ انھن ڏينھن ۾ يھودين جو هڪ وڏو تعداد هندوستان اچي آباد ٿيو هو جن جا نشان اڄ بہ موجود آهن ڪشمير جا گوجر ماڻھون پاڻ کي استرائن قبيلي جو ٻڌائيندا آهن، اڄ بہ انھن جا نالا يھودين وانگر آهن ۽ هو عبراني سان ملندڙ جلندڙ ٻولي ڳالھائن ٿا. واضع رهي تہ عبراني زبان يھودي بہ ڳالھائيندا آهن. انھن جي گهرن جا نالا بہ يھودين جيان آهن 53 عيسيٰ خود بہ يھودي خاندان ۾ پئدا ٿيو هو ۽ انھن ڏينھن ۾ هندوستان ايندڙ يھودي تاجرن سان گڏ هتي اچي ويو. Long Missing Links and Discoveries about Arains ۾ “ درائي سوامي آئنگر لکي ٿو تہ عيسى مسيح ۽ خدا کانسواءِ ڳالھہ اڌوري رهجي ويندي” آئنگر پنھنجي هن ڪتاب ۾ جيمس جي لکيل ڪتاب مان ثبوت طور ڪيتريون ئي تصويرون ڏنيون آهن ڪيتريون تصويرون اهڙيون آهن جن ۾ هندوستاني ۽ سنڌو تھذيب جي ڇاپ آهي.
ڀوشيا پُراڻ جي پرسنگ 3 اڌياءِ 22 جي 21 کان 26 اشلوڪ تائين هماليہ تي عيسيٰ جي شڪاديش سان ملاقات جو بيان هن طرح ملي ٿو تہ “ هڪ ڀيري شڪاديش هماليہ کان اڳيان هوڙديش ويو جتي ان هڪ سفيد پوش اَڇي ۽ ڀوري رنگ جي سنت کي جبلن ۾ گهمندي ڏٺو شڪاديش ان سان تعارف ڪيو تہ سنت چيو تہ عيسيٰ منھنجو نالو آهي مون ڪنواري ماءُ جي پيٽان جنم ورتو ۽ مان غير ملڪ کان آيو آهيان. مون کي مسيح سڏيو وڃي ٿو، ان کانسواءِ رميش چندروت جي ڪتاب “ تھذيبن جي تاريخ” جي حوالن سان بہ حضرت عيسيٰ جو هند ۽ سنڌ ۾ اچڻ ثابت ڪن ٿا. حضرت محمد صہ جن جو سنڌ سان گهرو لاڳاپو رهيو آهي، 54هڪ صحابي حضرت تميم داري جيڪو 9 هجري ۾ مسلمان ٿيو هو ڏاکڻي هند (سنڌ) ۾ تبليغ لاءِ آيو ۽هتي وفات ڪري ويو؛ 55 طبقات ابن سعد، سيرت ابن هشام ۽ تاريخ طبري وغيرہ ۾ آهي تہ 10 هجري ۾ خالد بن وليد نجران کان بنو حارث جو هڪ وفد وٺي رسول ﷲ صلي ﷲ عليہ والـﮣ وسلم جن جي خدمت ۾ حاضر ٿيو تہ وفد جي ماڻھن کي ڏسي پاڻ سڳورن صہ فرمايو تہ “هي ڪير آهن جيڪي هندوستان (سنڌ) جا ماڻھو آهن” . پاڻ سڳورا سنڌين کي چڱيءَ طرح سڃاڻيندا هئا ڇو تہ غير معروف (اڻسڃاتل) ماڻھن جو حليو ڏسي پاڻ سڳورن سنڌين جو مثال ڏنو. ڪجهہ وڌيڪ روايتن موجب56 هونءَ تہ رسالت واري وقت ۾ سنڌ جا مختلف قبيلا عربستان ۾ موجود هئا انھن ۾ زطه (جت- جاٽ، جٽ) ۽ سيابجہ وڏي تعداد ۾ عرب جي اوڀرندي ڪناري سان آبادين ۾ رهندا هئا ۽ سڄي عرب جا ماڻھون انھن کان چڱي طرح واقف هئا. پاڻ سڳورا صہ ۽ اصحابي بہ انھن کان چڱي طرح واقف هئا ۽ ساڻن ڄاڻ سڃاڻ هئن ترمذي شريف وارو حضرت عبدﷲ ابن مسعود جا لفظ ڄاڻائيندي لکي ٿو تہ 57 ڪجهہ ماڻھو منھنجي ويجهو آيا، هو پنھنجي جسم ۽ وارن مان جاٽن (جتن) سان مشابھت هئن. صحيح بخاري ۾ معراج واري باب ۾ هيءَ روايت آهي تہ 58 رسول ﷲ صہ جن حضرت موسيٰ جي رنگ ۽ جسماني بناوٽ کي جاٽن (جتن) سان تشبيھہ ڏني آهي، حضرت ابن عمر رضہ کان روايت آهي تہ پاڻ سڳورن فرمايو 59 مون حضرت عيسيٰ، حضرت موسيٰ ۽ حضرت ابراهيم کي ڏٺو، عيسيٰ تہ ڳاڙهي رنگ گُهنڊڙي وارن ۽ ويڪري سيني وارو هو، موسيٰ ڪڻڪ رنگو ۽ سڌن وارن وارو هو ڄڻ هو جتن (جاٽن، زطن) جھڙو هو.
عربن جو بہ چوڻ آهي تہ حضرت آدم کي دنيا ۾ “دجنا” (ڏکڻ) نالي جاءِ تي لاٿو ويو جيڪو هندوستان ۾ آهي،60 نور محمدي حضرت صلي ﷲ عليہ وسلم حضرت آدم عليہ اسلام جي پيشانيءَ ۾ امانت هو، ان مان ثابت ٿئي ٿو تہ حضرت محمد صلي ﷲ عليہ وسلم جن جو پھريون ظھور سر زمين سنڌ ۾ ٿيو ۽ پيدائش عرب ۾ ٿي. جنت مان 4 درياھہ لاٿا ويا، نيل مصر ۾، فرات عراق ۾، جيحون ترڪستان ۾ ۽ سنڌو درياھہ سنڌ ۾ لاٿا ويا. عربن ۾ روايت مشھور آهي تہ پاڻ سڳورن صلعم ارشاد فرمايو تہ مون کي سنڌ جي طرفان روحاني ۽ رباني خوشبو ايندي آهي ۽ حضرت علي ڪرم ﷲ وجھہ بہ فرمايو تہ سڀ کان پاڪيزہ ۽ خوشبودار جڳھہ سنڌ آهي. جنت مان لاٿل سيحون (سنڌو) درياھہ ۾ ستن درياهن جو پاڻي ٽن طرفن کان پوندو هو، گنگا، يمونا (جمنا)، سرسوتي، ستادرو (ستلج) پروشني (راوي) اسڪني (چناب)، وتستا (جھلم) اوار گيڪيا (بياس)، سوشوما (سنڌو) شامل آهن، سنڌوندي آڳاٽي وقت ۾ تريشتاما، سوسرتو، رساسان، سويتي، ڪڀا (ڪابل)، گومي (گومل)، ڪرو (ڪرم) ندين سان گڏ وهندي هئي. سنڌي دنيا جي قديم قوم آهي ۽ سنڌ ڌرتي انسانن ۽ ٻين جاندارن جي پيدائش ۽ پرورش جو هنڌ ۽ دنيا جي پھرين عظيم تھذيب آهي بابت قرآن پاڪ ۽ ٻين مذهبي ڪتابن ۾ ذڪر موجود آهي. قرآن شريف موجب دنيا جي سڀني قومن کي ٻن قسمن جي نسلن ۾ ورهايو ويو آهي.
سامي نسل Semtic Races ۽ غير سامي قومون Non Semtic Races. غير سامي قومن ۾ آريا نسل اچي ٿو ۽ سيمٽڪ قومن ۾ يھودي، عيسائي ۽ عرب جو بني اسماعيل دنيا کي ٻن حصن ۾ ورهائڻ ۽ ان مان هڪ نسل جو تعلق حضرت نوح سان هئڻ جي قرآن شريف بہ تصديق ڪري ٿو “ هي اُهي ماڻھو آهن جن تي ﷲ انعام فرمايو آهي، ٻين نبين جو نسل آدم عہ مان هو ۽ ڪجهہ اُن جي نسل مان هئا جن کي اسان ٻيڙي ۾ نوح سان گڏ سوار ڪيو هو ۽ ڪجهہ ابراهيم و يعقوب عليہ السلام جي نسل مان آهن ۽ هي سڀ انھن ماڻھن مان هئا جن کي اسان هدايت ڏني ۽ اسان ان کي مقبول بڻايو.
شري گنگا پرشاد اپاڌيائي “ مصابيع الاسلام” ۾ لکي ٿو تہ “ قرآن پاڪ ۾ اهڙين گهڻين قومن جو ذڪر ملي ٿو جن کي مفسر اڄ تائين طئي نہ ڪري سگهيا آهن تہ جيئن ” اصحاب الرس“ ۽ ” قوم تبع“، خاص ڪري “صابئين” جو ذڪر مختلف جاين تي ڪلام پاڪ ۾ مومنن يھودين ۽ نصاريٰ سان گڏ ان حيثيت سان ڪيو ويو آهي ڄڻ تہ هي تمام وڏي قوم يا دنيا جي منفرد گروهن مان هڪ هجي”. سورة البقرہ آيت نمبر 62 موجب ترجمو 61 “ بيشڪ جيڪي ماڻھو مومن آهن ۽ جيڪي يھودي آهن ۽ نصاريٰ آهن ۽ صائبين آهن انھن مان جيڪي ﷲ تي ۽ يوم آخر تي ايمان آڻين ۽ نيڪ عمل ڪن انھن جي لاءِ انھن جي رب وٽ اَجر آهي نہ انھن تي ڪو خوف ايندو ۽ نہ اُهي غمگين ٿيندا”. البقرہ هن آيت ۾ صائبين جو ذڪر مومنين، يھودين ءِ عيسائين سان ڪيو ويو آهي اهو ئي نہ پر قرآن پاڪ ۾ جنھن، جنھن جاءِ تي صائبين جو ذڪر آهي اهو وڏين، وڏين قومن سان آهي، 62 ايڏي وڏي اهميت رکندڙ قوم جنھن جو خاص ذڪر قرآن شريف دنيا جي وڏين قومن سان گڏ ڪيو آهي پر اسان اڄ تائين ان قوم کي ڳولھي نہ سگهيا آهيون مسلمانن، عيسائين ۽ يھودين کانسواءِ دنيا ۾ ڪيتريون ئي وڏيون مذهبي قومون آباد آهن انھن ۾ صائبين (سنڌين) کي هئڻ گهرجي.
قرآن شريف ۾ شريعت آڻيندڙ پيغمبرن ۾ خاص اهميت رکندڙ جن پيغمبرن جو ذڪر خاص اهميت سان هر، هر (بار، بار) آيو آهي تہ 63 “اُهي حضرت نوح، حضرت ابراهيم، حضرت موسيٰ، حضرت عيسيٰ ۽ حضرت محمد مصطفي صہ آهن. قرآن شريف جي سورة احزاب جي آيت موجب تہ 64 “جڏهن اسان نبين کان عھد ورتو ۽ حضرت محمد مصطفيٰ صہ کان ۽ نوح ۽ ابراهيم ۽ موسيٰ ۽ عيسيٰ بن مريم کان ۽ اسان انھن کان پختو عھد ورتو. سورت “شوريٰ” جي آيت 13 ۾ ﷲ سائين فرمائي ٿو تہ ترجمو 65 “ﷲ اوهان ماڻھن لاءِ اهو ئي دين مقرر ڪيو جنھن جو ان نوح عليہ السلام کي حڪم ڏنو هو ۽ جنھن کي اسان پاڻ سڳورن صہ وٽ وحي ذريعي ڪيو آهي ۽ جنھن جو اسان ابراهيم، موسيٰ ۽ عيسيٰ کي بہ حڪم ڏنو هو. قرآن شريف ۾66 وڏين، وڏين قومن جو ذڪر گڏ آيو آهي اُهي مسلمان، عيسائي، يھودي ۽ صائبين آهن ۽ شريعت آڻيندڙ جن بہ رسولن جو ذڪر مختلف هنڌن تي گڏ آيو آهي اُهي حضرت محمد مصطفيٰ صه. حضرت موسيٰ، حضرت عيسيٰ ۽ حضرت نوح آهن، انھن مان مسلمان حضرت محمد صہ کي پنھنجو آخري پيغمبر تسليم ڪن ٿا، عيسائي حضرت عيسيٰ سان ۽ يھودي حضرت موسيٰ سان لاڳاپيل قوم آهن پر صائبين؟ صائبين بابت اسان نہ ٿا ڄاڻون.....!
حضرت محمد مصطفيٰ صہ جا امتي مومنين آهن حضرت عيسيءِ جا مڃيندڙ عيسائي، حضرت موسيٰ جي قوم يھودي ۽ حضرت نوح جي قوم.....؟ ڪنھن کي بہ خبر نہ آهي ڇا ڪٿي حضرت نوح جي قوم کي تہ صائبين نہ چيو ويو آهي. صائبين بابت مختلف عالمن جا قول ۽ تشريحون موجود آهن، عبدالرحمٰن بن زيد تفسير اِبن ڪثير ۾ لکي ٿو 67 “صائبين پاڻ کي حضرت نوح عليہ السلام جي دين تي ٻڌائيندا هئا”. صائبين بابت حضرت عمر رضي امام ابو حنيفي، امام اسحاق، ابوالزناد، قرطبي، علامہ اِبن تيميه، امام غزالي، امام راغب محالم ابن حرير، ابن ڪثير، امام سھيلي، علامہ شوڪافي قاضي بيضاوي، عبدالماجد دريا بادي ۽ سيد سليمان ندوي جا مختلف قول ۽ روايتون موجود آهن، جن مان ڪجهہ هيٺ نقل ڪجن ٿيون.
صائيبن عراق جي اُن علائقي جا رهندڙ هئا جتي حضرت ابراهيم عہ پيدا ٿيو (حضرت ابراهيم جي پيدائش جي جاءِ “ اُر” ۽ (سنڌو تھذيب جي هڙاپا ۽ موهن جو دڙو جا کنڊر کوٽڻ سان اِها ڳالھہ ثابت ٿي چڪي آهي تہ ٻنھي تھذيبن جي وچـ۾ گهاٽا ۽ ويجھڙا رابطا ۽ تعلق هئا). 68 صائبين اهل ڪتاب هئا (قران شريف ۾ صائبين جو ذڪر آسماني ڪتاب رکندڙ قومن سان آيو آهي صائبين وٽ حضرت نوح عہ ڪھڙا صحيفا آندا/ ۽ ڪٿي آهن؟، لااِلـٖـﮣ الا ﷲ چوندا هئا پر مشرڪ هئا، يمن طرف مُنھن ڪري نماز پڙهندا هئا. هي ڳالھہ ثابت ٿي چڪي آهي تہ سنڌو مذهب جا ماڻھو گهڻي تعداد ۾ يمن ۾ آباد آهن، اُتي شيام ۽ هند قلعہ بہ موجود آهن. صائبين عجمي (غير عرب) نالو آهي عربي نہ آهي. صائبين فرشتن جا پوڄاري هئا، علم نجوم ۽ ستارن جا معتقد هئا، تارن ۽ باھہ جي پوڄا ڪندڙ هئا (باھہ جي پوڄا“ هَوَنَ”، شادي، اَرٿي وغيرہ هندو ۽ سنڌو قوم ۾ رائج آهي). مذهبي طور تي ڪيترائي ڀيرا غسل ڪندڙ، هڪ دين کان نڪري ٻئي دين ۾ داخل ٿيندڙ (اهائي قوم دين اسلام قبول ڪندي) ۽ اِها ڳالھہ ثابت ٿي چڪي آهي تہ سنڌي قوم دين اسلام قبول ڪيو ۽ ڪري رهيا آهن.
مفسرن ۽ عالمن جا صائبين جي باري ۾ ڏنل سڀ رايا ۽ روايتون سنڌي ۽ هندو قوم تي ٺھڪن ٿا. رسالا الفرقان ۾ هڪ مضمون ۾ مولانا عبيدﷲ سنڌي فرمائي ٿو تہ 69 ايران ان زماني ۾ آرين يعنيٰ “صابي” قومن جو مرڪز بڻجي چڪو هو ان کان پھريان هندوستان کي هي مرڪزيت حاصل هئي. رسالا الفرقان شاھہ ولي ﷲ نمبر ۾ شاھہ ولي ﷲ لکي ٿو تہ 70 مسيح اهڙو بزرگ هو جنھن ان تعليم کي غير اسرائيلي ماڻھن ٻين لفظن ۾ صائبين ۽ آريا قومن ۾ بہ پھچائڻ جي ڪوشش ڪئي. مولانا سيد سليمان ندوي جي شاھدي بہ ملي ٿي تہ 71 ”مغضوب“ ۽ ”ضال“ جنھن طرح اهل ڪتاب ۾ آهن پنھنجي پنھنجي ذات جي ڪيفيت جي ڪري صورتون (شڪليون) هڪجھڙائي اهل ڪتاب ۾ بہ آهن جن جون ٻہ جماعتون اسان کي قرآن شريف ٻڌايون آهن ۽ اُهي مجوس ۽ صائبين آهن جن ۾ *قديم ايران ۽ قديم هند (سنڌ) جا ماڻھو بہ شامل آهن، هنن جو ٿورو تعداد عراق ۽ شام ۾ بہ موجود آهي جيڪي پنھنجو پاڻ کي “صبي” چون ٿا ۽ هي حضرت يحيٰ کانپوءِ ڪنھن بہ نبي کي نہ مڃيندا آهن.
بائبل ۾ آهي تہ 72 اعليٰ مرتبي وارا صائبين تو وٽ ايندا ۽ اُهي تنھنجا ٿي ويندا، اُهي توکان پوءِ ايندا زنجيرن ۾ ٻڌل ۽ تنھنجي سامھون جهڪي پوندا، اُهي نھايت ئي عاجزيءَ سان چوندا بيشڪ خدا کانسواءِ ٻيو ڪو بہ خدا ڪونھي. مصنف ڌرم پال بي اي ٽماهي رسالي اوقاف ۾ لکي ٿو تہ 73 هندوستان (سنڌ) جي هڪ جماعت قديم زماني کان عرب ۾ ملي ٿي جنھن کي عرب ” ميد” چوندا هئا. قاضي اطھر مبارڪپوري پنھنجي ڪتاب ‘نار جیل سے نخیل تک’ ۾ اصطخريءَ جي حوالي کي نقل ڪندي لکي ٿو تہ 74 سنڌ جي سڀني شھرن ۾ ڪافرن جو مذهب آهي ۽ ان سان گڏ هڪ قوم آهي جنھن کي“ميد” چيو وڃي ٿو، جاٽن (جتن) ۽ ميدن کان پوءِ هندستان (سنڌ) جي هڪ ٻي قوم (قبيلا) عرب ۾ قديم زماني کان موجود ملن ٿا اُهي (سيابجہ يا سبابجہ) آهن.
بلاذري فتوح البلدان ۾ ۽ ابن خلدون بہ پنھنجي تاريخن ۾ هر هر (باربار) “سيابجہ” استعمال ڪيو آهي، عربستان ۾ سنڌ جي هڪ ٻئي جماعت بہ قديم دور ۾ آباد هئي جنھن کي عرب حمرا، حمر، احامرہ، احامر وغيرہ جي لقبن سان ياد ڪندا آهن.
مٿيان تاريخي ۽ مذهبي حوالا ڏيڻ جو مقصد اهو آهي تہ “ زندگيءَ” جي ارتقا جو عمل سنڌ کان شروع ٿي دنيا تائين پکڙجي ويو، انسان ۽ جانور (سڀئي ساهوارا جن ۾ ڪيڙا، ماڪوڙا، چوپايا، جيت، جراثيم، وڻ، پٿر ۽ معدنيات، لوھہ، پتل، ٽرامو، جست وغيرہ) سڀئي هڪ ٻئي سان لاڳاپيل آهن ۽ هڪٻئي جي ضرورت ۽ جياپي جو وسيلو آهن، انھن مان ڪنھن بہ هڪ شيءِ کي ڪڍڻ سان زندگي اڌوري ۽ اڻ مڪمل رهجي وڃي ٿي. انسان ڪڏهن جنم ورتو ان بابت ڪا بہ حتمي راءِ قائم نہ ٿي سگهي آهي، قران شريف، انجيل ڀٽارو، توريت، ويد، شاستر، صحائف اولا بہ صرف آدم جي پيدائش جو ذڪر ڪن ٿا پر اهو نہ ٿا ٻڌائن تہ ڪڏهن پيدا ٿيو، انسان جي پيدائش کي گهڻو وقت گذريو آهي، مذهبي ڪتابن ۾ انسان جي پيدائش بابت ۽ سائنس جي ڏنل ٿيورين ۾ تمام گهڻو فرق آهي، مذهبي لحاظ کان انسان کي تقريبن 15 هزار سال کان بہ گهٽ عرصي جو ڄاڻايو ويو آهي، جڏهن تہ سائنس لکين، ڪروڙين سالن جو عرصو ڄاڻايو آهي، دنيا جي مختلف خطن مان هٿ آيل انساني ڍانچن ۽ کوپڙين جي تجزئي ۽ مشاھدي بعد سائنس ان جي عمر لکين سال ڄاڻائي ٿي....! اهو تضاد اڄ بہ جاري آهي، سائنس مذهب کان انڪار آهي ۽ مذهب سائنس جي انساني ارتقا جي نظرئي کي مڃڻ کان انڪاري آهي. صدين کان اهو جهيڙو جاري آهي، پر هڪ ڳالھہ مڃبي تہ قرآن پاڪ ۽ ٻين الھامي ڪتابن ۾ مڪمل سائنس آهي ان کي سائنسدان بہ مڃن ٿا ۽ سائنسدانن قرآن پاڪ ۾ موجود ارتقاءَ ۽ زندگيءَ سان لاڳاپيل شين تي کوجنا ڪري جديد زندگيءَ جون شيون ايجاد ڪيون آهن، معدنيات کان فلڪيات ۽ ڪائنات، بري کان بحري رازن تائين پھتا آهن. ڪائنات جي تخليق جي عمل تائين جا مشاھدا ۽ تجربا ڪيا آهن. دنيا ۾ سائنسدانن جا ٻہ گروھہ آهن ۽ ٻنھي جا نظريا الڳ، الڳ ۽ هڪٻئي سان متضاد آهن. اهڙي طرح انسان جي پيدائش بابت سائنس جي دعوائن ۾ بہ وڏو تضاد آهي، سائنسدان مختلف، ڍانچن ۽ کوپڙين ۽ فوسلز پنڊپھڻ بابت دعوائون ڪن ٿا تہ هي انسان 25 هزار يا لکين سال پراڻو آهي وغيرہ ڇا سائنسدان ان ۾ ڪا هيرا ڦيري نہ ڪري رهيا آهن، ضروري ناهي تہ انساني جسم سان مشاهبت رکندڙ هڏائن پڃرن ۽ کوپڙين کي انسان سڏيو وڃي اُهي ڍانچا ۽ هڏا انسان سان ملندڙ جلندڙ ڪنھن جانور، يعني بن مانس، باندر يا وري ڪنھن اهڙي جانور جا آهن جيڪي انسان سان مشاهبت رکندڙ هجن.؟ مثال باندر يا بن مانس بلڪل انسانن جھڙا آهن ۽ رڇ بہ انسان سان مشاهبت رکي ٿو، جڏهن تہ ٻن ڄنگهن تي هلندڙ ڪيترائي جانور هن وقت بہ ڌرتيءَ تي موجود آهن. انھن جانورن جي مرڻ کانپوءِ سندن هڏائون پڃرو ۽ کوپڙي وغيرہ انساني ڍانچي سان هڪجھڙائي رکڻ سبب سائنسدان اُن کي انسان چوندا هجن. منھنجي تجربي ۽ مشاھدي موجب تہ سڀني جاندارن جي تخليق جو مرڪز صرف هڪ حياتيءَ جو ڪيڙو (جراثيم) Life Cell ئي آهي يعني صرف هڪ طاقت Force آهي ۽ باقي اُن جا ننڍڙا، ننڍڙا حصا آهن.
بلڪل ايٽم وانگر – Atom بہ لکين ذرڙن جو مجموعو آهي اهي ننڍڙا ذرڙا ايٽم کان الڳ ٿيڻ کانپوءِ مختلف شڪلين ۽ قوتن ۾ ورهائجي وڃن ٿا، ڪائنات ۾ هن ڌرتي ۽ جاندارن جو هڪ ٻئي سان ڳانڍاپو ضرور آهي. اهڙي طرح هڪ لائيف سيل اندر هڪٻئي سان لکين جاندار سمويل هوندا آهن جيڪي مرڪزي جراثيم حيات کان جدا ٿيندا پنھنجو ارتقائي سفر جاري رکندا آهن ۽ انھن الڳ ٿيندڙ Cells جي بناوٽ، شڪل، قد، بت، وغيرہ ۾ فرق هوندو آهي پر مرڪزي جيو گهرڙو يا Cell ساڳئي شڪل ۾ برقرار هوندو آهي. مرڪزي جراثيم کان الڳ ٿيل ڪيترائي جيوگهرڙا هڪ ٻئي سان ميلاپ کانپوءِ زندگي حاصل ڪندا آهن. مثال طور، انسان، جانور، پکي، جيت، ڪيڙا، وغيرہ نر ۽ مادي جي ميلاپ سان جنم وٺن ٿا پر ڪجهہ جيت، ڪيڙا، وڻ وغيرہ هڪ ٻئي جي جسمن سان گڏجي جنم وٺن ٿا. تجربي طور اوهان ڏسو ڪنھن جاندار جي گوشت، ڇيڻي وغيرہ کي کليل يا بند جڳھہ تي رکو، ڪجهہ ٽائيم کانپوءِ اُن ۾ اوهان کي مختلف نمونن جا جراثيم، بيڪٽريا ۽ ڪيڙا وغيرہ نظر ايندا ڇو تہ ان جاندار جي جسم ۾ پھرين کان موجود مرڪزي جراثيم حيات جا ڪمزور سيل اڳواٽ ئي موجود هئا هوا، پاڻي ۽ زمين تي موجود ڪنھن ٻئي Life Cell جا ڪمزور سيل (جيوڙہ) ميلاپ ڪن ٿا جنھن جي نتيجي ۾ هڪ ٺوس وجود ڪنھن نہ ڪنھن شڪل ۾ جنم وٺي ٿو يا اوهان ڪنھن مَٽَ، دِلي يا ٺڪر جي ٿانو ۾ ڳئون يا مينھن جو ڇيڻو وجهو اُن ۾ گڏھہ جو پيشاب وجهو هفتو کن ان کي بند ڪري رکي ڇڏيو ۽ هفتي کانپوءِ اوهان اُن کي کوليو اوهان ڏسندؤ تہ اُن مَٽَ ۾ سوين وڇون پيدا ٿي ويندا، ڇيڻي ۾ موجود گاھہ، اَنُ وغيرہ مان وڇن جا جسم جنم وٺن ٿا.
انساني جسم ۾ ڪروڙين اربين زنده جاندار موجود آهن، اسان جي جسم ۾ جيڪو رتُ گردش ڪري رهيو آهي اهو بہ لاتعداد ڳاڙهن ۽ اڇن جزن Red and with blood corpuscles تي مشتمل آهي جيڪا غذا اسان سبزين يا گوشت جي شڪل ۾ کائيندا آهيون ان ۾ لکين جاندار جراثيم Bacteria موجود هوندا آهن. انھن جراثيمن جو وڏو تعداد سبزي يا گوشت پچائڻ کانپوءِ بہ زنده رهندو آهي جيڪو کير، آني، ماکي يا ٻيون غذائون اسان کائيندا آهيون، انھن جي بہ شڪل اها آهي حد تہ اها آهي جو سادو پاڻي پيئڻ جي شڪل ۾ بہ اسان روزانو لکين ڪروڙين جاندارن کي پنھنجي جسم ۾ داخل ڪندا آهيون هي سڀ غذائون انساني جسم جي ڪارخاني ۾ داخل ٿي مختلف تبديلين جي عمل Prosesse مان گذري رت ٺھي ٿو يا ڳوڙهن، پيشاب، ۽ ڪاڪوس ۽ ٻين فضلن جي شڪل ۾ خارج ٿي وڃن ٿيون.
پيءُ جي پٺي ۾ جيڪي زندگيءَ جا ڪيڙا (جراثيم حيات) Life Cell گڏ ٿيندا آهن انھن مان ڪو هڪ اهڙو بہ هوندو آهي جيڪو ماءُ جي پيٽ ۾ داخل ٿي پرورش وٺي هڪ نئين انساني جان جي شڪل اختيار ڪندو آهي، جيڪي جراثيم حيات (جاندار ڪيڙا) اسان جي ڳوڙهن، پيشاب، ڪاڪوس، ۽ ٻين فضلن جي ذريعي جسم مان خارج ٿيندا آهن، اُهي ڪٿي ڀاڻ ۾ شامل ٿي مختلف وڻن، ٻوٽن جي جسم ۾ پھچي ويندا آهن جتان کان اُهي چوپاين (ٻڪرين- رڍن وغيرہ) جي غذا جي شڪل ۾ اُنھن جي پيٽ ۾ پھچن ٿا، انھن ۾ اهڙا حياتيءَ وارا جراثيم (زندگيءَ وارا ڪيڙا Life Cells بہ هوندا آهن جيڪي جانورن جي ٻچن جي شڪل ۾ ظاهر ٿيندا آهن پوءِ انھن جانورن جي فضلات (پيشاب- فينگڙين- ڇيڻي- گِگَ وغيرہ) جي شڪل ۾ بہ هي جراثيم خارج ٿيندا آهن، ڪٿي ڪيولين، مکين، جيتن، ماڪوڙن وغيرہ جي غذا جي شڪل ۾ انھن جي جسم ۾ داخل ٿيندا آهن، ڪيترائي جانور ڪيترن ئي ٻين جانورن کي کائيندا آهن، مثال درنده (شينھن، بگهڙ، گدڙ، ڪتا، وغيرہ) جڏهن چوپاين کي کائيندا آهن تہ هي جراثيم Life Cell انھن جي جسم ۾ منتقل ٿيندا آهن، ڪجهہ انھن جي ٻچن جي شڪل ۾ خارج ٿيندا آهن ۽ ڪجهہ انھن جي رتوبت (فضلن) سان گڏ خارج ٿي زمين ۾ ملي ٻيھر وڻن ۽ ٻوٽن وغيرہ ۾ پھچن ٿا ۽ انھن جي غذا بڻجن ٿا، ان ذريعي وري ڪنھن ٻئي جڳھہ، ڪنھن ٻئي انسان جي غذا جي شڪل ۾ ان جي جسم ۾ منتقل ٿيندا آهن، اهڙي طرح هي هڪ اَڻ کٽُ (لامتناهي) نہ ختم ٿيندڙ حياتيءَ جو سلسلو آهي جيڪو قيامت تائين جاري رهندو، زندگيءَ جا ڪيڙا (جراثيم حيات) Life Cell مختلف شڪلين، جسمن مان گذرندا ۽ سفر ڪندا رهندا آهن ۽ سفر جي هر اسٽيج تي لکين جراثيم حيات Life Cell (زندگيءَ جي ڪيڙن) مان صرف هڪ ڪنھن انسان، جانور يا وڻ ٻوٽي جي شڪل ۾ پنھنجي منزل تي پھچي ويندو آهي جتي هن جو سفر ختم ٿي ويندو آهي. باقي جراثيم (جيوڙا، ڪيڙا) ان انسان، جانور، وڻ، ٻوٽي جي جسم مان گذرندي ڪنھن ٻئي جسم ڏانھن منتقل ٿيڻ جو پنھنجو عمل جاري رکندا آهن جيستائين انھن جي منزل نہ اچي وڃي ائين سمجهو تہ هڪ انسان جي پٺيءَ مان صرف هڪ جراثيم حيات Life Cell رحم مادر ۾ داخل ٿي ٻار جي شڪل ۾ ٿيو هي جراثيم پنھنجي منزل تي پھچي چڪو پر ان انسان جي جسم مان خارج ٿيندڙ لکين ڪروڙين جراثيمن کي مختلف جڳھين تي مختلف شڪلين ۾ نمودار (ظاهر) ٿيڻو آهي، ان جي فضلاتن (رتوبت) جي ذريعي زمين ۾ ملي هڪ ٻوٽي ۾ ڪيترائي جاندار جراثيم پھچن ٿا هاڻي انھن مان بہ صرف هڪ جي منزل آئي جيڪو ان ٻوٽي جي شڪل ۾ ظاهر ٿيو باقي سڀ جراثيم جيڪي ان ٻوٽي جي رڳن ۽ پنن ۾ مختلف شڪلين ۾ موجود آهن انھن جي منزل اڃان ناهي آئي اُهي ڪنھن ٻڪر جي غذا ٿيندا آهن هاڻي ٻڪر جي جسم ۾ داخل ٿيندڙ زندھہ جاندارن Life Cell مان بہ صرف هڪ جي منزل آئي جيڪو ڪنھن ٻڪريءَ جي جسم ۾ داخل ٿي ان جي ٻچڙي جي شڪل ۾ ظاهر ٿيو، باقي جاندار ٻڪر کي کائي ويندڙ ڪنھن ٻئي جاندار جي جسم ۾ داخل ٿيا هتي بہ صرف هڪ جي منزل آئي باقي ڪنھن ٻئي هنڌ منتقل ٿيا، ٻڪريءَ جو کير پيئندڙ انسان جي جسم ۾ داخل ٿيندڙ جراثيمن مان چند جي منزل آئي ۽ ٻيا ڪنھن ٻئي جاءِ تي انسانن جي فضلن جي شڪل ۾ منتقل ٿي ويا. اهڙي طرح اهو سلسلو هلندو رهندو آهي جيئن اسان ڪنھن سفر ڪرڻ لاءِ مختلف سواريون بدلائيندا آهيون رڪشا، ريل، بس، ٽيڪسي وغيرہ ۾ ويھي گذرندي پنھنجي منزل تي پھچندا آهيون ۽ انھن سوارين مان ڪا بہ اسان جي منزل نہ هوندي آهي اهڙي طرح مختلف جاندار مختلف سوارين (جسمن) مان گذرندي پنھنجي آخري منزل تي پھچندا آهن. پوئيان جسم سڀ ان جون سواريون Carriers)) هئا، انھن جراثيمن جاندارن جو مختلف ٻوٽن، جانورن شينھن، بگهڙ، ڪتي، سوئر، ڳئون، ٻڪري وغيرہ ۽ انسانن جي شڪل ۾ نمودار (ظاهر) ٿيڻ يا انھن جي جسمن مان گذرڻ جو عمل تسلسل سان جاري آهي ڪو جراثيم لکين جسمن مان گذري پنھنجي منزل ماڻي ڪنھن نہ ڪنھن شڪل ۾ ظاهر ٿيندو آهي ۽ نہ ڄاڻ تہ ڪيترائي اڄ تائين پنھنجي منزل تي بہ پھچي نہ سگهيا آهن ۽ اهو تسلسل جاري آهي هڪ دفعو جنم وٺندڙ کي ڪنھن ٻئي جاندار جي شڪل ۾ هن دنيا ۾ جنم ناهي وٺڻو ها پر ان انسان جي جسم مان جيڪي جاندار گذريا آهن ۽ انھن جو سفر اڃان ختم نہ ٿيو آهي ۽ هو پنھنجي منزل طرف روان دوان آهن.
انسان ۽ جاندار جي ٺوس جسمن ۾ داخل ٿيندڙ جراثيم حيات Life Cell مان هڪ کان وڌيڪ ٻہ، پنج، ست يا ان کان بہ وڌيڪ جراثيم الڳ الڳ يا هڪ جھڙين شڪلين ۾ بہ جنم وٺندا آهن پر انھن جو تعداد تمام گهٽ هوندو آهي، ان عمل مان ظاهر ٿئي ٿو تہ جراثيم حيات بہ ٻن حصن تي مشمل آهي پھريون جيو گهڙو Cell سفر ڪندو ٻئي جسم ۾ موجود بيٺل Still جراثيم حيات سان گڏجي طاقت حاصل ڪندو آهي. جيئن بجليءَ جي ارٿ ۽ ڪرنٽ گڏجندا آهن تہ طاقت وڌندي آهي بلڪل ائين، مٽي، پٿر، وڻ، جانور، انسان جي جسم ۾ پھرين کان موجود بيجان جراثيم ٻئي بي جان جراثيم Cell سان ملي ايڪٽو ٿي ويندو آهي ۽ ان جي واڌ ويجهہ جو عمل خودڪار طريقي سان شروع ٿي ويندو آهي ۽ اهو بہ پنھنجي چوڌاري لکين، ڪروڙين جراثيم حيات، زندگيءَ جي جيوڙن کي جنم ڏيندو آهي پر اُهي بيجان هوندا آهن ۽ بعد ۾ اهي ان جسم مان نڪري پنھنجو سفر شروع ڪندا آهن، جيڪي ڪڏهن هڪ ئي جسم ۾ ٻن، ٽن يا وڌيڪ تعداد ۾ جوڙا بڻجي ظاهري شڪل اختيار ڪندا آهن.
لفظ جراثيم حيات (زندگيءَ جو ڪيڙو/ جيوڙو Life Cell اسان جو مقرر ڪيل اصطلاح آهي ان جي ڪابہ سائنسي حقيقت نہ آهي هي صرف ذاتي مشاھدي، تجربي، ۽ غور ويچار کانپوءِ اوهان اڳيان پيش ڪيو آهي، واضع رهي تہ سائنس جو ارتقاءَ جو نظريو Theory of Evolution ۽ جينيائي نظريو. Genetic Theory ٻئي اڃان نامڪمل آهن ۽ خود سائنس انھن کي نظريو يا ٿيوري هئڻ تسليم ڪري ٿي. ﷲ جو قائم ڪيل نظام حيات اهڙو آهي جنھنجي گھراين ۽ پيچيدگين تي جيترو غور ڪريو ٿا عقل جي حيراني وڌندي وڃي ٿي ۽ قرآن شريف جي تنبيھن جو آواز ڪنن ۾ گونجي ٿو ڇا پوءِ تون غور نہ ٿو ڪرين، ڇا تون تفڪر نہ ٿو ڪرين ڇا پوءِ تون شعور نہ ٿو رکين؟ ڇا تون بصيرت نہ ٿو رکين؟. حضرت انسان ڪيترو پراڻو آهي، حضرت آدم کي دنيا ۾ آئي ڪيترو وقت ٿيو آهي اسان ان بحث ۾ نہ ٿا وڃون ڇو تہ مذهبن ماڻھو منجهايا آهن، ڪي دانشور تہ اهو بہ چون ٿا تہ هن آدم کان اڳ بہ آدم هو ۽ هي خدا جي جوڙيل آدم جو تسلسل آهي. اسان جو موضوع آهي تہ سنڌ ڌرتي انسان ۽ جاندارن جي ماءُ آهي هتان انسان ۽ جاندارن جنم ورتو ۽ هتي ئي پرورش وٺي پوءِ ڌرتيءَ تي پکڙيا اهو اڄ جي سائنس بہ مڃي ٿي.
ڪروڙين سال پھرين زمين هڪ هئي ۽ پاڻي ان جي چوڌاي هو بعد ۾ زمين ٽڪرن جي صورت ۾ ٽٽڻ وقت جڏهن 7 وڏا کنڊ ٺھيا هئا ان وقت بہ سنڌ جي ڌرتيءَ وارو ٽڪرو پنھنجي موجودہ جاءِ تي هو عرب، آسٽريليا، آفريڪا، آمريڪا ۽ هندوستان جي ٽڪرن پاڻيءَ تي ترندي ۽ سفر ڪندي پنھنجو ارتقائي سفر ڪيو، هندوستان جي ڌرتي جو ٽڪرو ايشيا جي اوڀر ۾ سنڌ سان ڳنڍجي ويو هو، ۽ هاڻي سنڌ ۽ ايشيا کان پري ٿي رهيو آهي. ڪجهہ صدين کان زلزلن ۽ ٻوڏن جي تباهيءَ جو اصل ڪارڻ بہ اهو آهي اڃان شديد زلزلا ايندا ۽ وڏا برفاني گليشيئر بہ ٽٽي رجڻ شروع ڪندا ڇو تہ هندوستان آفريڪا کان ٽٽي جڏهن ايشيا (سنڌ) سان ڳنڍيو هو تہ ان ٽڪر جي شديد طاقت جي نتيجي ۾ هماليہ ڪي ٽو، مائونٽ ايورسٽ ۽ ٻيا وڏا پھاڙ سنڌ جي وڇايل مٽيءَ جي فرش جي دڙن جي شڪل آهن، ۽ هاڻي جڏهن هندستان ايشيا ۾ گهڙڻ کان ٿڪجي اوڀر طرف ترڻ لڳو آهي ان جي نتيجي ۾ ٻيھر ڪروڙين سالن کان جبلن جي شڪل وٺندڙ مٽي وڇائجي رهي آهي، ۽ سڄي دنيا جي ڌرتيءَ جو توازن بگڙجي رهيو آهي سنڌي سمنڊ کان پيسفڪ، بحراوڪيانوس ۽ ٻين سمنڊن جي ويڪر وڌي رهي آهي ۽ ان جي رفتار ۾ ڏينھون ڏينھن اضافو ٿي رهيو آهي. جنھنجي نتيجي ۾ سنڌ، آمريڪا، آفريڪا ۽ ٻين کنڊن جي ملڪن جي ڌرتي سمنڊ اندر داخل ٿي رهي آهي ۽ اهو سلسلو تيز رفتار ٿي رهيو آهي جنھن جو ثبوت سنڌ جو ٺٽو، بدين ضلعا آهن جن جي ڪيئي ڪلوميٽر ڌرتي سمنڊ ۾ غرق ٿي چڪي آهي. سنڌي عربي سمنڊ جي ويڪر وڌي رهي آهي، آمريڪا ۽ آفريڪا جا بہ ڪيترائي علائقا سمنڊ ۾ داخل ٿي رهيا آهن آمريڪا جي 400 کان بہ وڌيڪ علائقن ۽ سنڌ جي ڪراچي، حيدر آباد، ميرپورخاص ضلعن کي بہ سمنڊ ڳڙڪائڻ لاءِ وڌي رهيو آهي. پاڪستان، افغانستان، ايران، انڊيا، نيپال، جاپان، چين ۽ ٻين ملڪن ۾ ايندڙ هن صديءَ جا زلزلا ڏينھون ڏينھن شديد ٿي رهيا آهن 26 آڪٽوبر 2015ع جي 8.1 جي طاقت ۽ 2005ع ۾ 7.6 جي طاقت جا زلزلا هڪ ئي ڏهاڪي ۾ آيا آهن پر اڃان وڏي طاقت وارا زلزلا ايندا 2050ع تائين برف جا جبل ٽٽڻ شروع ٿيندا ۽ آمريڪا جي ڏاکڻي ڄميل سمنڊ جي برف ڳرڻ شروع ٿيندي جنھن سبب آمريڪي شھر نيوآرلينس، ميامي، ڪيليفورنيا، نيويارڪ، فلوريڊا رياستن جا تقريبن 414 شھر ٻڏي ويندا.
دنيا جي گرمي پد ۾ اضافو ٿيندو، برف ڳرڻ سبب ٻوڏون اينديون، زراعت تباھہ ٿي ويندي، سمنڊن جي ويڪر وڌي ويندي. علم طبقات العرض جي ماهرن جي جديد تحقيق موجب دنيا جا سڀئي کنڊ (خط) بيٺل نہ آهن پر مسلسل حرڪت ڪري رهيا آهن. 20 ڪروڙ سال پھرين زمين جا سڀئي خشڪ خطہ (کنڊ) هڪٻئي سان ڳنڍيل هئا. ان خشڪ زمين جي چوڌاري سمنڊ هو مختلف کنڊ (خطہ) ان عظيم زمين جا مختلف ٽڪرا ڇڄي (الڳ ٿي) ترندا اڄ جي موجودہ شڪل ۾ پھتا آهن ۽ اڃان بہ حرڪت ۾ آهن. ان موضوع تي رونلڊ شيلر ڪتاب Earth Continent Are Adrift لکيو هو ۽ اهو مضمون جولاءِ 1971ع جي ريڊرس ڊائجسٽ جي انگريزي شماري ۾ بہ ڇپيو آهي، لکي ٿو تہ 74 دنيا جي چار ارب 60 ڪروڙ ساله علم طبقات الارض جي تاريخ ۾ سمنڊ هڪ اڪارڊين باجي جيان وڌندا ۽ سسندا رهيا آهن ۽ کنڊ (براعظم) طوفاني سمنڊ ۾ هڪ پراڻي جھاز وانگر لڏندا رهيا آهن يقينن ان معمي (راز) جا ڪجهہ حصہ اڃان غائب آهن ۽ سائنسدان سڀني تفصيلن تي متفق (هڪ را) نہ ٿي سگهيا آهن. پر هڪ عمومي خاڪي تي سائنسدانن جي اڪثريت ان حيثيت سان اتفاق ڪري چڪي آهي تہ هي هاڻي صرف نظريو نہ رهيو آهي پر ان کي سائنٽيفڪ سچائي مڃيو ويو آهي سامونڊي علمن جي ماهر سائنسدان مورس ايونگ جي لفظن ۾ هي تحقيق سائنس ۽ انساني نسل جي لاءِ ايتري اهم آهي جيتري سائنسدان آئن اسٽائن جي حرڪت ۽ قوت جا اصول. زمين جا سڀئي کنڊ پاڻ ۾ مليل هئا، 20 ڪروڙ سال پھريان هي زبردست کنڊ ٽٽڻ شروع ٿيو ايستائين جو اڄ جي موجودہ شڪل يعني 7 کنڊ (خطہ يا براعظم) مختلف جزيرہ (ٻيٽ) وجود ۾ اچي ويا ۽ هي سڀئي کنڊ هڪ زبردست طاقت جي ذريعي جنھن جو مرڪز نامعلوم آهي مختلف طرفن ۾ وهي رهيا آهن ۽ انھن جي رفتار هڪ سينٽي ميٽر کان پندرنھن سينٽي ميٽر ساليانو آهي جيڪا علم طبقات العرض موجب اها هڪ زبردست رفتار آهي ان جا ڪافي مثال آهن مثلن سائنسدانن کي اها خبر پئي تہ بحراوقيانوس جي ويڪر وڌي رهي آهي يورپ ۽ اتر آمريڪا هڪ ٻئي کان اڍائي سينٽي ميٽر ساليانون جي رفتار سان پري ٿي رهيا آهن.
سمنڊ جي تري (تھہ، فرش) جي حرڪت جي رفتار جو حساب لڳائڻ کانپوءِ سائنسدان هي ڄاڻي سگهيا آهن تہ خشڪيءَ جا سڀئي کنڊ (براعظم) پھرين ڪھڙي شڪل ۾ هڪ ٻئي سان ڳنڍيل هئا. سڀ کان پھريان اوڀر اولھہ ۾ هڪ وڏو ڏار پيو جنھن ڪري آفريڪا ۽ ڏکڻ آمريڪا جدا ٿيا. انٽارڪيٽيڪا ۽ آسٽريليا الڳ ٿيا. هندوستان آزاد ٿي اتر طرف وهڻ (ترڻ) شروع ڪيو. 20 ڪروڙ سالن ۾ زمين هاڻوڪي شڪل ۾ آئي سڀ کان حيران ڪندڙ ڪيس هندوستان جو آهي جنھن آفريڪا ۽ انٽارڪيٽيڪا کان ڇڄڻ کانپوءِ اتر طرف 8 هزار ۽ 8 سؤ ڪلوميٽر جو فاصلو 18 ڪروڙ سالن ۾ طئي ڪيو ۽ ايشيا جي پيٽ ۾ (سنڌ جي اڀرندي پاسي) ايتري قوت طاقت سان داخل ٿيو جو ان جي اڳيان واري زمين هماليہ جبل جي شڪل ۾ مٿي (اوچي) اُٿي آئي موجودہ طرفن ۾ زمين جي ٽڪرن جو وهڻ جاري رهيو تہ هماليہ اڃان بہ اوچو (مٿي) ٿيندو ۽ پوءِ هندوستان ايشيا ۾ گهڙڻ کان ٿڪجي اوڀر طرف وهڻ شروع ڪندو.
زمين جا سڀئي کنڊ پاڻ ۾ مليل هئا، 20 ڪروڙ سال پھريان هي زبردست کنڊ ٽٽڻ شروع ٿيو ايستائين جو اڄ جي موجودہ شڪل يعني 7 کنڊ (خطہ يا براعظم) ۽ مختلف جزيرہ (ٻيٽ) وجود ۾ اچي ويا ۽ هي سڀئي کنڊ هڪ زبردست طاقت جي ذريعي جنھن جو مرڪز نامعلوم آهي مختلف طرفن ۾ وهي رهيا آهن ۽ انھن جي رفتار هڪ سينٽي ميٽر کان پندرنھن سينٽي ميٽر ساليانو آهي جيڪا علم طبقات العرض موجب اها هڪ زبردست رفتار آهي ان جا ڪافي مثال آهن مثلن سائنسدانن کي اها خبر پئي تہ بحراوقيانوس جي ويڪر وڌي رهي آهي يورپ ۽ اتر آمريڪا هڪ ٻئي کان اڍائي سينٽي ميٽر ساليانون جي رفتار سان پري ٿي رهيا آهن. سمنڊ جي تري (تھہ، فرش) جي حرڪت جي رفتار جو حساب لڳائڻ کانپوءِ سائنسدان هي ڄاڻي سگهيا آهن تہ خشڪيءَ جا سڀئي کنڊ (براعظم) پھرين ڪھڙي شڪل ۾ هڪ ٻئي سان ڳنڍيل هئا. سڀ کان پھريان اوڀر اولھہ ۾ هڪ وڏو ڏار پيو جنھن ڪري آفريڪا ۽ ڏکڻ آمريڪا جدا ٿيا. انٽارڪيٽيڪا ۽ آسٽريليا الڳ ٿيا. هندوستان آزاد ٿي اتر طرف وهڻ (ترڻ) شروع ڪيو. 20 ڪروڙ سالن ۾ زمين هاڻوڪي شڪل ۾ آئي سڀ کان حيران ڪندڙ ڪيس هندوستان جو آهي جنھن آفريڪا ۽ انٽارڪيٽيڪا کان ڇڄڻ کانپوءِ اتر طرف 8 هزار ۽ 8 سؤ ڪلوميٽر جو فاصلو 18 ڪروڙ سالن ۾ طئي ڪيو ۽ ايشيا جي پيٽ ۾ (سنڌ جي اڀرندي پاسي) ايتري قوت طاقت سان داخل ٿيو جو ان جي اڳيان واري زمين هماليہ جبل جي شڪل ۾ مٿي (اوچي) اُٿي آئي موجودہ طرفن ۾ زمين جي ٽڪرن جو وهڻ جاري رهيو تہ هماليہ اڃان بہ اوچو (مٿي) ٿيندو ۽ پوءِ هندوستان ايشيا ۾ گهڙڻ کان ٿڪجي اوڀر طرف وهڻ شروع ڪندو.
رونلڊ شيلر جي ڪتاب ۾ ڏنل تصويرون بہ ريڊس ڊائجسٽ ۾ نقل ڪيون آهن انھن تصويرن ۾ 4 نقشا بہ ڄاڻايل آهن جن ۾ واضع ڪيو ويو آهي تہ هندوستان پھريان آفريڪا کنڊ سان ڳنڍيل هو، هندوستان جي الڳ ٿيڻ کانپوءِ ڪروڙين سالن جي تبديلين کانپوءِ ان جاءِ موجودہ عرب جي شڪل اختيار ڪئي.
زمين، جاندارن ۽ انسان جي ابتدائي ارتقا بابت اڃان ڪابہ اهڙي تحقيق نہ ٿي سگهي آهي جيڪا ان جي تھہ تائين پھچي، عالم، دانشور ۽ سائنسدان بہ اندازن تي ڪم ڪري رهيا آهن جيڪي حقيقت جي ڪجهہ ويجهو پھتا آهن پر اڃان بہ ان تي تحقيق جي ضرورت آهي. مٿين، تاريخي، سائنسي ۽ مذهبي حوالن سان سنڌ جي ارتقائي ۽ ارضياتي اهميت ظاهر ٿئي ٿي، هتي اربين سال اڳ لڪي، کيرٿر، ننگرپارڪر ۽ ٻيا جابلو سلسلا ٺھيا، ۽ بعد ۾ هتي (سنڌ) ۾ جاندارن جو جنم ٿيو،هتي ئي پرورش ٿي جنھن جا ڪيترائي سائنسي ثبوت بہ مليا آهن، 75 فرانسيسي، آمريڪن ۽ ٻين ملڪن جي سائنسدانن کي کيرٿر جي جابلو سلسلي، قلات، لڪي، آمري، جهرڪ، جهمپير، ننگرپارڪر جي علائقن مان قديم جانورن (ڊائنوسارس وغيرہ) جا فوسلز مليا آهن. اَڄ بہ گاجي شاھہ، بڊوجبل، ۽ ڪاڇي جي علائقي ۾ اِهي فوسلز وڏي تعداد ۾ موجود آهن، جڏهن تہ ٺٽي ضلعي جي جهمپير، جهرڪ، جاتي تعلقن ۽ ان جي آس پاس بہ اِهي عجائبات زمين اندر دٻيل آهن، ڪجهہ ڏهاڪن کان ماهر انھن علائقن مان فوسلز ڪڍي رهيا آهن. جڏهن تہ ابوريحان البيروني جي ٺاهيل کيوڙا جي ڏکئي جبل جي چوٽيءَ تي دنيا جي وچ قرار ڏنل دائري تي بہ ريسرچ جي ضرورت آهي مذهبي تنگ نظريءَ کان هٽي ان تي جديد سائنسي اوزارن ذريعي ڪم ڪرڻ سان نوان انڪشاف ٿيڻ جي توقع آهي.
ابوريحان البيروني جي تحقيق مان بہ ثابت ٿئي ٿو تہ سنڌ دنيا جو وچ آهي ۽ ارتقا جو مرڪز بہ ڇو تہ نيچرل سائنس، زولاجي، باٽني، بايولاجي، ڪيمسٽري، آرڪيالوجي، جيالوجي وغيرہ جي حساب سان بہ اسان وٽ (سنڌ) ۾ دنيا جي هر شيءِ موجود آهي دنيا جي سڀني قسمن جا جاندار، وڻ، ٻوٽا، فصل، ٻج، هر قسم جي ٺوس ۽ پاڻياٺ تي مشتمل معدنيات ۽ زمين جو هر قسم (نمونو) بہ هتي موجود آهي. زمين جي مٿاڇري ۽ زمين جي اندر هر قسم جي پاڻيءَ جون ڍنڍون، درياھہ ۽ سمنڊ بہ هتي موجود آهن.
دنيا جي هر قسم جا قد رکندڙ انسان بہ هتي موجود آهن. هتي هر قسم جي موسم بہ موجود آهي. تہ ڇا پوءِ اهو چوڻ وڌاءُ هوندو تہ سنڌ ئي دنيا جي ابتدائي ارتقاءَ جو مرڪز آهي؟. ڊارون جي ٿيوري اڃان ٿيوري ئي آهي سائنس بہ ڊارون جي انسان جي پيدائش واري نظرئي کي اڃان تسليم نہ ڪيو آهي، يا جيڪي سائنسدان انسان جي عمر ڪروڙين سال ٿا ٻڌائن تہ ڇا اُهي اهو ٻڌائي سگهيا آهن تہ ان انسان جو جنم جو هنڌ ۽ رهائش ڪٿي هئي ۽ ڪي مذهب ۽ سائنس جا گڏيل پوئلڳ جيڪي چون ٿا تہ حضرت آدم عليہ السلام گهڻو پوءِ آهي ان کان اڳ بہ آدم گذري چڪا آهن،! جيڪڏهن هن آدم کان اڳ آدم هئا تہ پوءِ انھن جو اولاد ڪٿي آهي؟ اُهي هن ڌرتيءَ تان ڪيڏانھن هليا ويا؟ برحال اهڙا بہ ڪيترائي مثال آهن، پر اسان جي تحقيق جو محور سنڌ آهي جيڪا ڪائنات جي تخليق ۾ ماءُ جو ڪردرا ادا ڪري رهي آهي. ان تي وڌيڪ تحقيق جي سخت ضرورت آهي. مان ڪو سائنسدان يا دانشور نہ آهيان پر هڪ عام انسان جيان مختلف مشاھداتي دورن مان گذري دنيا جي مختلف ملڪن جي مختلف علائقن ۽ جزيرن تي وڃي اُتان جي انسانن، جانورن، پکين، جبلن، ميداني ۽ برفاني علائقن، وڻن، ٻوٽن جي ذاتي مشاھدي تحت ۽ سائنسي، مذهبي ڪتابن جي مطالعي کان پوءِ پنھنجن خيالن کي قلمبند ڪيو اٿم. هي صرف منھنجا خيال نہ آهن پر انھن ۾ مختلف راز پوشيدا آهن جيڪي مٿين سبجيڪٽن سان لاڳاپيل ماهرن جي تحقيق جا منتظر آهن، بنا ڪنھن سائنسي اوزارن، ماپن ۽ سھولتن جي ۽ بنا ڪنھن جي مالي يا اخلاقي مدد جي اڪيلي سر پنھنجي گهر جا ٿانوَ ٽپڙ کپائي، زندگيءَ جي سڄي ڪمائي لڳائي 15 سال کن جي عرصي ۾ لڳاتار سفر ڪري پنھنجي وس آهر ننڍا سائنسي تجربا ڪري، مختلف زرعي ٻجن ۽ وڻن، ٻوٽن جون نرسريون هڻي ٻج کان سلي فٽڻ ۽ ٻوٽي کان وڻ جي ٿڙ ٿيڻ، ٻُور جهلڻ ۽ ٻيھر ٻج جي شڪل وٺڻ تائين جا ذاتي مشاھدا مختلف جانورن ڳئن، مينھن، ٻڪرين، ٻلين، ڪتن وغيرہ جي لڳ کان ڄم تائين جا مشاھدا، نانگن، مختلف مڇين ۽ پکين وغيرہ جي آنن مان ٻچن جي نڪرڻ جا مشاھدا، انھن سڀني جا قد، رنگ، وزن وغيرہ بناوٽ جا مشاھدا ذاتي طور ڪيا آهن. ڊارون تہ ڊرائيوو پيٿي ڪس ۽ آسٽرالوپيٿي ڪس بن مانس کي انسان جو جدا امجد چئي ٿو، جيڪي نسل گهڻو اڳ دنيا تان ميسارجي چڪا آهن. پر منھنجو مشاھدو تہ اهو بہ آهي تہ ڊولفن مڇي جيڪا انسان دوست بہ آهي ۽ هر ڳالھہ کي سمجهي بہ ٿي پر ڳالھائي نہ ٿي سگهي ۽ ان ۾ بہ ساڳيون انسانن واريون خصلتون آهن هوءَ روئي بہ ٿي، اُداس بہ ٿئي ٿي. خوش ٿي کلي بہ ٿي، کيڏي بہ ٿي يعني جذبا ۽ احساس بہ رکي ٿي ۽ کير بہ پياري ٿي.!
اوهان هڪڙو ننڍڙو جانور نوريئڙو بہ ڏٺو هوندو اهو وڻن وغيرہ تي بہ چڙهي وڃي ٿو. پوئين پيرن تي بہ بيھي ٿو، اڳئين ٻنھي ٻانھن کي بہ استعمال ڪري ٿو پنھنجن ننڍن چنبن ۾ شيون پڪڙي کائي بہ ٿو اهڙا ٻيا بہ لاتعداد ننڍا وڏا جانور جن ۾ رڇ بہ بلڪل انسان سان مشاهبت رکي ٿو، ٻن پيرن تي هلي بہ ٿو، انسان جا لفظ سمجهي انھن تي عمل بہ ڪري ٿو ۽ اهو نسل اڄ بہ جيئن جو تيئن موجود بہ آهي تہ پوءِ انسان سان ان جو تعلق ڇو نہ آهي؟ منھنجي خيال ۾ تہ انھن جو تعلق انسان جي (جراثيم حيات) Life Cell سان ضرور آهي، اوائلي ڊگهي قد جي انسانن (جن جا قد ميٽرن ۾ هوندا هئا) جي ڪمزور حياتيءَ جي ڪيڙي Life Cell سان ملڻ جي نتيجي ۾ انھن شڪلين ۾ وجود ۾ آيا آهن نہ ڪي انسان انھن مان پيدا ٿيو آهي. انسان جي زندگيءَ واري جراثيم سان گڏ ان جا فالتو ۽ ڪمزور سيل ڪنھن فالٽ سبب اصل شڪل ۾ جنم وٺڻ بدران ٻين جاندارن جي شڪل ۾ پيدا ٿي اُن ئي جاندار جي جسم ۾ واڌ ويجهہ حاصل ڪري هڪ نئين نسل ۽ نئين شڪل ۾ ظاهر ٿيا هجن. اوائلي ارتقاءَ ۽ انساني تھذيب جا سڀ آثار سنڌ ۾ موجود آهن پر ارتقاءَ بابت نظرياTheories ڏيندڙ سڀني سائنسدانن ۽ محققن جي تحقيق صرف آمريڪا، آفريڪا ۽ يورپ جا جزيرہ (ٻيٽ) ۽ سامونڊي ڪنارا مرڪز رهيا آهن ۽ سائنسدانن جي سوچ ۽ تحقيق جو بنيادي مرڪز سمنڊ رهيا آهن ۽ سائنسدان سڄي دنيا جي ڌرتيءَ کي سمنڊ مان نڪتل ڄاڻائن ٿا جڏهن تہ اصل حقيقت ائين نہ آهي سمنڊن مان ڪجهہ ٻيٽ ۽ جزيرہ نڪتا آهن پر سڄي ڌرتي نہ نڪتي آهي ها البتہ اهو ضرور ٿيو هوندو تہ ڌرتيءَ جي مٿاڇري تي ٻوڏن ۽ سونامين جي نتيجي ۾ سمنڊ جو پاڻي چاڙھہ ڪري ضرور آيو هوندو ۽ سڄي ڌرتيءَ مٿان ڪجهہ عرصو رهيو هوندو جنھن جي نتيجي ۾ ڪروڙين، لکين سالن کان ڌرتيءَ جي خشڪ حصن تي پنھنجا نشان ڇڏي ويو آهي وڏا، وڏا رڻ پٽ، وارياسا پٽ، ڪوهستان ۽ ٿر ۽ عام ميداني علائقا جيڪي سامونڊي ٻوڏن کانپوءِ خشڪ ٿيا تہ انھن مٿان ڪوڏ سپيون، سائي ڪائي ۽ ٻيا نشان اتي ئي رهجي ويا، سامونڊي چاڙهن (ٻوڏن) جو پاڻي واپس سمونڊ اندر وڃڻ بدران ڌرتيءَ اندر موجود وڏن ڍنڍن ۽ کڏن تلائن چشمن ۾ ذخيرو ٿي ويو ۽ ڪجهہ پاڻي بخارن جي صورت ۾ فضا ۾ اُڏامي ويو ۽ ڪجهہ ڌرتيءَ جي مٿاهن هنڌن (اوچن جبلن تي پھچي برف ۽گليشئرن جي شڪل ۾ ڄمي ويو هوندو. ان ڪري اڄ سائنسدان اهو سمجهي رهياآهن ۽ چئي رهيا آهن تہ ڌرتي سمنڊ مان ظاهر ٿي آهي. موجودہ صديءَ جا سائنسدان پاڻ بہ مڃن ۽ چون ٿا تہ ڌرتي خشڪ هئي ۽ ان جي چوڌاري پاڻي هو ۽ بعد ۾ ڌرتيءَ ۾ ڏار پيا ۽ ست وڏا ٽڪرا ٺھيا ۽ ڪجهہ ننڍا ٽڪرا بہ ٺھيا جيڪي سمنڊ اندر ٻڏي ويا ۽ بعد ۾ ڌرتي جي چوڌاري پکڙيل پاڻي بہ ورهائجي وڏن سمنڊن جي شڪل ۾ ظاهر ٿيو ۽ بعد ۾ اهي سمنڊ چاڙھہ ۽ لاٿ ڪندا رهيا، بعد ۾ سمنڊن جو پاڻي ڌرتيءَ مٿان بہ ويندو رهيو، انھن سڀني سمنڊن جو مرڪز نامعلوم آهي، بعد ۾ ڪوھہ ڪاف جو ميگنيٽڪ (چڪمڪ) وارو سلسلو ٺھيو ۽ سڀني جو مرڪز اتر يعني 360 ڊگري آهي. اڄ کان 20 ڪروڙ سال پھرين سنڌ ڌرتي 360 ڊگريءَ جي بلڪل پھريان (اڳيان) هئي، 360 ۽ 45 ڊگريءَ جي وچ ۾ سنڌ آهي.
ميگنيٽڪ سسٽم جي وجود کانپوءِ سمنڊ جي چاڙھہ ۾ ٺاپر آئي منھنجي خيال ۾ پھرين جڏهن ڌرتي هڪ هئي تڏهن چوڌاري موجود پاڻي سمنڊن جي شڪل اختيار ڪئي تہ ڌرتيءَ جي چوڌاري پاڻي هئڻ کانپوءِ وڏا ۽ اڻ ماپجندڙ گهرا کڏا يا بليڪ هولز ٺھيا جن ۾ پڻ ميگنيٽڪ قوت موجود آهي جنھن جو رابطو 360 ڊگريءَ تي موجود ميگنيٽڪ سسٽم سان ڳنڍيل آهي. قرآن پاڪ ۾ ڌرتيءَ جي ڏڪڻي (ٿرلنگ) کي روڪڻ لاءِ جن ڪِلن (ڪوڪن) جو ذڪر آهي اُهي شايد اِهي بليڪ هولز آهن جيڪي ڌرتيءَ جي چوڌاري آهن ۽ ڌرتيءَ تي موجود اڻ ڏٺل هڪ وڏي ميگنيٽڪ قوت Force ان ڳنڍيل آهن ۽ ڌرتيءَ کي هِڪَ ڪرو ۽ ساڪن رکڻ ۾ مصروف عمل آهن، جڏهن ان چڪمڪ جي توانائي Energy وڌندي آهي تڏهن اها ٻاهر نڪرڻ لاءِ طاقت سان سفر ڪندي آهي 76 ۽ ڌرتي اندر پنھنجي مقرر مرڪز کان الڳ ٿي ڪنھن هڪ طرف يا مرڪز جي چوڌاري ڌرتيءَ اندر سفر ڪري زمين ۾ ڏار وجهي ٻاهر نڪرندي آهي ۽ زمين اندران ٻاهر نڪرڻ جو رستو نہ ملڻ جي صورت ۾ واپس پنھنجي اڳوڻي ماڳ ڏانھن موٽيندي آهي. توانائي جي طاقت سان نڪرڻ جي پھرين شڪل ڌرتيءَ تي زلزلي جي شڪل ۾ ظاهر ٿيندي آهي ۽ خارج ٿيڻ کان بچي واپس موٽندڙ توانائي آفٽر شاڪس جي شڪل وٺندي آهي سنڌ اندر ڪراچي ويجهو ڪارلس برگ سامونڊي جبل هيٺان ۽ ڪشمير جي مظفر آباد واري ايريا ۾ سوين ايٽم بمن جيتري طاقت رکندڙ توانائي موجود آهي ۽ اُن توانائي کي ٻاهر اچڻو آهي، ان کان لکين سال پھرين لڪيءَ جي جبلن جي سلسلي ۾ سيوهڻ ۽ لڪي ويجهو ڀڳو ٺوڙهو جبل جي هيٺان بہ طاقتور توانائي موجود هئي جيڪا ان جبل مان پنھنجي مرڪز کان تمام سست رفتاري سان خارج ٿيندي رهي آهي ۽ هاڻي ان جي قوت Force)) ختم ٿي ويو آهي ۽ هاڻي صرف بنا طاقت واري گئس موجود آهي جبلن جو هي سلسلو دنيا ۾ سڀ کان پھريان ٺھيو هو ۽ هاڻي اهو جبل ڪمزور ٿي پنھنجي طاقت وڃائي رهيو آهي، هي اهو جابلو سلسلو آهي جتي دنيا جي پھرئين جاندارن جنم ورتو ۽ پرورش حاصل ڪئي هئي. اڳ جي ڀيٽ ۾ هن وقت سائنس پنھنجي ترقيءَ جي عروج تي پھتل آهي. جديد سائنسي اوزار ۽ ماپا موجود آهن جينيٽڪ سائنس ترقي ڪئي آهي. هاڻي سائنس کي اصل حقيقتن کي سچائيءَ سان ظاهر ڪرڻو پوندو ڌرتي ۽ جاندارن جي ارتقاءَ بابت ريسرچ سنڌ کان شروع ڪرڻي پوندي. ارتقاءَ بابت سنڌ کي تحقيق جو مرڪز بڻائڻ سان ڪيترائي نوان انڪشاف ٿيندا ۽ راز کُلندا ۽ دنيا جي ست وڏن کنڊن جي سموري ارتقائي تاريخ ظاهر ٿيندي، زلزلن کان موسمي تبديلين ۽ تباهين بابت بہ گذريل ۽ ايندڙ وقتن جي ڄاڻ ملندي.
جڏهن کان هي ڪائنات وجود ۾ آئي آهي تڏهن کان مختلف زمانن (دورن) ۾ زلزلن جو سلسلو مختلف علائقن ۾ هلندو رهيو آهي، انھن زلزلن جي نتيجي سمنڊ ٺھندا ۽ ختم ٿيندا رهيا آهن زمين اندر موجود پاڻيءَ جا چشما بہ ٺھندا ۽ ختم ٿيندا رهيا آهن يا پنھنجي جڳھہ تبديل ڪندا رهيا آهن ۽ موجودہ وڏا جبل بہ ٺھندا رهيا آهن. هندوستان ۽ سنڌ جي زميني ٽڪرن جي پاڻ ۾ ملڻ ۽ ٽڪرائڻ جي نتيجي ۾ هماليہ جبلن جو سلسلو وجود ۾ آيو، هن وقت جڏهن ٻيھر هندوستان اوڀر طرف وهڻ لاءِ سُرڪي رهيو آهي تڏهن مختلف خِطن ۾ موجود هڪٻئي سان جڙيل پليٽون حرڪت (چرپر) ڪري رهيون آهن، جنھن جي نتيجي ۾ ڏار پيدا ٿي رهيا آهن ۽ زمين جي اندر ڏڪڻي پيدا ٿي رهي آهي، هند ۽ سنڌ جي زميني پليٽن جي حرڪت (سرڪڻ) جو عمل ستٽيھہ ملي ميٽر کان چاليھہ ملي ميٽر ساليانون آهي، سنڌ ۽ عربستان (گڏيل عرب امارات، سعودي عرب ۽ ٻيا عرب ملڪ) يو اَي اِي ۽ ڪراچي جي وچ ۾ سمنڊ اندر ڪارلس برگ نالي جبل وٽ ڳنڍيل آهن ۽ رڻ ڪڇ وارو علائقو بہ انھن سان ڳنڍيل آهي ۽ هنن سان يوريشن پليٽ بہ ڳنڍيل آهي. هاڻي جڏهن هندوستان چرپر ڪري رهيو آهي تہ هنن پليٽن تي دٻاءُ وڌي رهيو آهي ۽ هڪ تمام وڏي طاقت جي زلزلي اچڻ جو امڪان آهي جنھن جي طاقت 50 کان 80 ڪلوٽن ايٽم بم جي طاقت جي برابر ٿي سگهي ٿي. جنھن سبب سنڌ (پاڪستان جا علائقا) چين، افغانستان، نيپال، اُمان، عرب امارات وغيرہ شديد متاثر ٿيندا، ڪراچيءَ کان قديم سنڌ جا علائقا جيڪي هن وقت هندوستان جو حصو سڏجن ٿا رڻ ڪڇ، گجرات، کان سريلنڪا تائين ان جي نتيجي ۾ شديد متاثر ٿيندا. ۽ هنن علائقن جون موسمون بہ تبديل ٿي وينديون.
ماهرن موجب دنيا ۾ زميني پليٽن جو تعداد 8 آهي پر تازي تحقيق ۽ مشاھدي موجب انھن جو تعداد 8 پليٽن کان وڌيڪ آهي. جيڪڏهن هندوستان جي اوڀر طرف سرڪڻ جو عمل شروع ٿيڻ ۾ تيزي آئي تہ هماليہ وارا جبل بہ تيزيءَ سان سرڪڻ شروع ڪندا ۽ زمين جي ڏڪڻي وارو عمل شديد لوڏن جي شڪل وٺي بہ سگهي ٿو.