لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

سنڌُ ارتقاءَ جي جاءِ (حصو پھريون)

ڪتاب ”سنڌ ارتقا جي جاءِ“ ذريعي ليکڪ اهو ثابت ڪرڻ جي پنھنجي طور هڪ بھترين ڪوشش ڪئي آهي، تہ انساني سماج جي ترقيءَ ۾ سنڌ نہ فقط ڀرپور حصو ورتو آهي، پر ڪيترين ڳالھين ۾ قاعدانہ ڪردار ادا ڪيو آهي. ليکڪ جو هن موضوع تي لکڻ جو مقصد اھو آھي تہ ڪائنات جي هن گولي (ڌرتيءَ) تي ابتدائي ارتقاءَ جو عمل شروع ٿيڻ ۾ سنڌ جو ڪھڙو ڪردار رهيو آهي، ڌرتيءَ جي پيدائش کان کنڊن ۾ تقسيم ٿيڻ وقت سنڌ جي ڌرتيءَ جو ڪردار انتھائي اهم آهي، ۽ دنيا ۾ پکڙيل انسان ۽ ٻيا جاندار سنڌ ڌرتيءَ تي جنم وٺي دنيا ۾ پکڙجي ويا جنھنجا ثبوت پڻ پيش ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي آھي. نامعلوم دور کان موجودہ دور تائين سنڌ جي اهميت واضع ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي آھي. دليلن لاءِ ڏنل حوالا سائنس، مذهب ۽ تاريخ مان ورتل آهن.

Title Cover of book سنڌُ ارتقاءَ جي جاءِ (حصو پھريون)

حوالا

زندگي بابت مفڪرن جا ٻہ فڪر ملن ٿا. مفڪرن موجب ماڻھو جدا جدا حيثيت سان پيدا ٿيندا آهن، ڪو غريب آهي تہ ڪو امير، ڪو خوش تہ ڪو بيمار، ڪو محلن ۾ تہ ڪو جهوپڙي ۾، ڪو ظالم تہ ڪو مظلوم. انھن سوالن جا جواب مذهبي طبقي سان واڳيل مفڪرن موجب، هر فرد جي قسمت لکجي چڪي آهي. ۽ زندگي ۾ اها ئي ان شخص جي قسمت يا تقدير آهي. هاڻي جيڪو بہ خدا ئي علم اچي چڪو آهي، اهو غلط ٿي نٿو سگهي ان ڪري هر ماڻھوءَ کي اها ئي حياتي گذارڻ آهي، جيڪا هنن جي قسمت ۾ لکيل آهي.
افلاطون، فيثاگورس ۽ ٻيا هندو ۽ يوناني فلاسافر وغيرہ ٻي جوڻ (ٻِيھر جنم) جا قائل آهن. انھن موجب، انسان هر هر پيدا ٿيندو آهي، ڪڏهن انساني صورت ۾ ۽ ڪڏهن حيواني صورت ۾ ۽ ڪڏهن نباتاتي صورت ۾ ۽ ان کي جنم وٺڻ چوندا آهن. هر جنم پوئين جنم جي عملن تي ٻڌل هوندو آهي، اهي جيترا سٺا يا خراب هوندا، انھي لحاظ سان انھي کي موجودہ جنم ۾ خوشي سڪون، ۽ تڪليفون ملنديون. جيڪو انسان نيڪ ڪردار هوندو تہ ا جو روح جدا جدا دورن مان ٿيندو ان وڏي روح سان وڃي ملندو، جنھن کي خدا يا برهما ڪوٺن ٿا.
برا ڪم ڪندڙ انسان کي وڏا، وڏا جنم ملندا ويندا آهن. ايستائين جون تڪليفون سهندي سهندي سٺن عملن تي مجبور ٿي ويندا ۽ ائين برهما (ﷲ) تائين پھچي ويندا آهن.
مٿين ٻنھي نظرين کي مڃيندڙ روح کي جسم کان جدا شئي سمجهن ٿا ۽ انھي کي غير فاني سمجهن ٿا.

1. Last Glacial Period– 110,000 to 10,000
http://enwikipedia.org/wiki/last glacial period
2. حضرت سنڌ تاريخ ۽ شخصيت، ڄاموٽ حاجي خان چاچڙ ڇاپو چوٿون
* مختلف عالمن جا رايا ۽ قرآن پاڪ جي آيتن مان حضرت نوح عليہ السلام کي سنڌ ۾ نبي ڄاڻايو ويو آهي، هندن جي مختلف پراڻن ۽ ڪتابن ۾ بہ ساڳي ڳالھہ آهي.
3. سنڌ رنگ- سليم ساگر- جنگ ميگزين ڪراچي 2014ع
4. The Indus Civilization. 1934- Kahli Sita Ram
5. Rigvedic India calcutta 1927- DAS A.C.
*آريا ڪا ٻاهران آيل قوم وغيرہ نہ آهي. آريا سنڌي قوم جو لقب آهي. آريان (افغانستان) بہ سنڌجو پُٽُ ۽ حصو رهيو آهي
6. Lecture (V) India, what can it Teach us? - Max muller
عرب اور هند که تعلقات — سيد سليمان ندوي ص 12 - 13 - 45
7. معارف سرائڪي- سيد نور علي ضامن حسيني- سرائڪي ادبي بورڊ ملتان.
8. ڪتاب الفھرست – اِبن نديم – ص 345
9. سورت نوح
10. سورت النساءِ
11. هندو سنسڪرتي انڪ- ڪلياڻ گورکپوري- جنوري 1950ع ص 795 شري مد ڀاڳوت مھاپراڻ 9-24-56-
12. Hindu Manners ، Customs and Ceremonies J.A. Dubois, P-100, 416-417
13. متسيہ پراڻ- اڌيائي 1-1 اشلوڪ 29 کان 35
2-1 اشلوڪ 10 کان 11 2 کان 16
14. ويدون اور پراڻو کـﮯ اَدهار پر دهارمڪ ايکتا ڪي جيوتي
15. Islam, the first and Final religion پنڊت ويد پرڪاش اپاءَ ڌيائي ص 8 –9
16. هنن اشلوڪن ۾ آدم جي جاءِ تي اصل سنسڪرت ۾ لفظ آدم، حوا جي جاءِ تي حويہ وتي، جنت جي جاءِ تي پردان نگر يعنيٰ انعامن جي بستي ۽ شيطان جي جاءِ تي ڪلي استعمال ٿيا آهن.توريت موجب طوفان کان اڳ حضرت نوح ساڍا ڇھہ سؤ سالن جو هو.هنن اشلوڪن ۾ اصل سنسڪرت ۾ نوح جي جڳھہ تي نيوح، سام جي جاءِ تي سيم، حام جي لاءِ حام ۽ يافث لاءِ ياقوت جا لفظ استعمال ٿيا آهن.
17. مليچ لفظ غير آرين نسل جي ماڻھن منجهہ استعمال ٿيندو هو، جيئن عرب، غير عرب لاءِ عجم ۽ يھودي غير يھودين لاءِ Gentile لفظ استعمال ڪندا آهن.
18. حضرت سنڌ تاريخ ۽ شخصيت- ڄاموٽ حاجي خان چاچڙ سنڌي- حصو چوٿون.
19. اگر اَب بهـﯽ نہ جاگـﮯ مع کلکي اوتار- مولانا شمس نويد عثماني .
20. عرب وهند کـﮯ تعلقات- سيد سليمان ندوي ص-1-2
21. تفسير فتح القدير- علامہ شوڪافي جلد 2 صفحو 474
22. جودي جبل بہ ڪوھہ اِرارات جي سلسلي جي هڪ چوٽي آهي.
23. توريت ڪتاب پئدائش – 11-9
24. سورة هود آيت نمبر 40 – تعليم القرآن.
25. طبع مصر 1313ھہ – بحوالا الفات القرآن- مؤلف مولانا عبدالرشيد نعماني.
26. تفسير فتح القدير – جلد 2، ص – 474
27. The Hindu Muslim Question نرسنگهہ اگروال – ص 12
28. ايم زمان کوکرا – روزانہ قومي جنگ رامپور 13 مارچ 1988 ۽ روزانہ منصف حيدر آباد
29. مان پاڻ بہ 10 سال مسلسل ان سلسلي تي تحقيق لاءِ انھن سڀني علائقن ۽ ملڪ جي مختلف حصن ۾ ويندو رهيو آهيان- گجرات، کيوڙا، لاهور، بھاولپور، جهمپير، لڪي، جهرڪ، گجو، ننگرپارڪر، ڪڇ، ڀڄ، لکپت، نکٽراڻي، رامپور وغيرہ ۾ 9- 10- 12- 13- 15- 20- 22- 26 گز تائين جون تقريبن 79 ڊگهيون قبرون بہ ڏسي چڪو آهيان.
30. معارج النبوت_ بحو الا قصص الانبياءِ _ ص 212
مولانا غلام نبي بن عنايت راجنپوري. ثناءَ پبليڪيشن ڪراچي
31. ملڪ ڄام، ڄاموٽ، جاٽ، جت، زطہ وغيرہ سنڌي قوم جا الھامي لقب آهن.
حضرت سنڌ شخصيت اورتاريخ_ ڄاموٽ حاجي خان چاچڙ سنڌي تخليقات پبليڪشن لاهور
32. سورة النساءِ
33. سورة الحجرات
34. سورت ڪھف
35. قصص القرآن_ مولانا شمس نويد عثماني، دارالقرآن دهلي 1962
36. قصص القرآن - حافظ ابن حجر_ ص 22
37. معارف سرائڪي. سيد ضامن شاه حسيني ص 46
38. فتح الباري جلد 4
39. تفسير القرآن. اسرار الحق
40. نائچ نامہ قلمي آريہ ڊاڪٽر لعل بخش نائچ
41. حضرت شيش (سنڌ) تحقيق مولوي عبدالطيف سڪندري.
42. ايم زمان کوکرا روزانہ قومي جنگ 13 مارچ 1988ع- روزانہ منصف حيدر آباد
43. خلافت راشدہ اور هندوستان- قاضي اطھر مبارڪپوري بروة المصنفين دهلي 1972ع ص – 25
44. هندستان مان مراد حضرت سنڌ بن سام ۽ حضرت هند بن سام بن نوح جي ڌرتي.
45. Hindu Manners, Customs & Ceremonies A.J.A Dubois-
P- 100
46. فلاسافي ويداس پرلس آف ويداس ۽ شاستر 98 محبوب علي جوکيو
47. تشريحي نوٽ رگ ويد- گرفت ڪايا – 1- 13- 4
48. عرب و هند که تعلقات - سيد سليمان ندوي- ص 115
49. رساله معارف نمبر 3- شاھہ معين الدين احمد ندوي- جلد 95 ص 171
50. مسلم انڊيا (اردو) اپريل 1988ع جلد پھريون.
51. Histories of civilization in ancient India ramesh chandar wot.
52. Mystic life of Jesus – Dr. Spamcer.
53. خلافت راشدہ اور هندوستان- قاضي اطھر مبارڪپوري 1972ع ص 29- 30
54. رساله معارف – عبدالرحمٰن . فيبروري 1975ع ص 87-88
55. تفسير در منشور- علامہ سيوطي- جلد پھريون ص 55. بحوالا سيد صباح الدين
’ترمذي شريف (اردو) مطبوعہ رباني بڪڊپو دهلي 1973ع جلد، ص- 135
56. بخاري ڪتاب الانبياءَ- باب واذڪر في الڪتاب الڪريم.
57. عرب وهند تعلقات- مولانا سيد سليمان ندوي ص – 2-3
58. سجتہ المرجان في تاريخ هندوستان باب پھريون رسالا معارف 1975- ص 88
59. سورت البقرہ – 62
60. سيرت النبي- مولانا شبلي- حصو پھريون ص 115- 116
61. جاڻوں کي اسلامي تاريخ – مھربان علي بڙتوي ص – 89
62. سنڌي ادب ۽ ثقافت تي اسلامي اثرات- ڊاڪٽر ميمڻ عبدالمجيد سنڌي....... 50 کان 52 مھراڻ اڪيڊمي
63. سورت شورا- آيت نمبر 13
64. تفصير فتح القدير – جلد 5 – صفحو 41
65. رسالا معارف – اعظم ڳڙھہ نمبر جلد 5 ص – 89
66. رسالا الفرقان بريلي- شاھہ ولي ﷲ نمبر ص 304
67. رسالا الفرقان- بريلي- شاھہ ولي ﷲ نمبر ص 310 مضمون مولانا عبيدﷲ سنڌي
68. ’ شاھہ ولي ﷲ اور ان ڪا فلسفہ – هند ساگر اڪيڊمي لاهور – ص 158
69. ’ بائبل يسيعاه نبي کي ڪتاب 45- 14
70. ’ ڪفر توڙ- ڌرم پال – ٽماهي اوقاف ص 29
71. ’ (65) نارجيل سـﮯ نخيل تڪ – مؤلف قاضي اطھر مبارڪپوري رسالا معارف – جلد 5 ص 89
72. ’ ريڊرس ڊائجسٽ 1971ع ص- 27 کان 134مضمونEarth Continent Are Adrift رونلڊ شيلر.
73. ڪجهہ سال پھريان فرانسيسي سائنسدانن جي هڪ رپورٽ آئي هُئي جنھن ۾ هِنن سائنسي تحقيق جي بنياد تي چيو آهي تہ دنيا ۾ سڀ کان پھريان جاندار، جيت، ڪيڙا، مڇيون، چوپايا وغيرہ لڪيءَ جي جبلن جي سلسلي جي علائقي ۾ پيدا ٿيا ۽ بعد ۾ دنيا ۾ پکڙجي ويا.
74. پروفيسر ڊاڪٽر اشرف جيالوجسٽ مظفر آباد يونيورسٽي ماهر ارضيات آصف نذير راڻا
پروفيسر محمد نواز چوهدري سان ٿيل انٽرويو
* آريا ڪا ٻاهران آيل قوم وغيرہ ناهي، آريا سنڌي قوم جو لقب آهي، آريان (افغانستان) ۽ فارس (ايران) بہ حضرت سنڌ جو اولاد ۽ حصو رهيا آهن.
* حضرت حام بن نوح جي قبر ۽ ريحان البيروني جو دنيا جي گولائي ماپي وچ Centre قرار ڏنل ايريا باغان والي ۽ روال جي ايريا جو اسلام آباد کان 160 ڪلو ميٽر ۽ لاهور کان 250 ڪلوميٽر للـه انٽر چينج (موٽروي) کان تقريبن 73 ڪلوميٽر ۽ پنڊ دادن خان کان 45 ڪلوميٽر ن جو مفاصلو آهي.
* ڊگهين قبرن بابت مقامي رهواسي اصحاب سڳورن جون قبرون ڄاڻائن ٿا پر کين ڪنھن جو نالو نہ ٿو اچي. جڏهن تہ اصحابن جا قد ايترا ڊگها نہ هئا.
* بھاولپور ۾ موجود ٻن 15 گزن کان بہ وڏين قبرن کي “ آدم جو ٿلھو” سڏيو وڃي ٿو جڏهن تہ جهمپير جي جابلو سلسلي ۾ موجود ڊگهين قبرن تي هندو ۽ مسلمان، ايندا آهن.
* هندستان مان مراد حضرت سنڌ بن سام ۽ حضرت هند بن سام، بن نوح جو اولاد آهن.
َ* اي جَي اَي ڊيبوئس 40 سال سنڌو ۽ هندو تھذيب ۽ مذهب جو مطالعو ڪري ڪتاب لکيو هو. هن هند، سنڌ، تبت وغيرہ ۾ رهي ۽ گهمي، آڳاٽن مذهبي ڪتابن جا ترجمان ڪيا، سنسڪرت سکي.
* عام روايتن موجب حضرت ابراهيم عليہ السلام کي حضرت اسحاق ۽ حضرت اسماعيل عہ نالي ٻہ پٽ هئا (ﷲ بھتر ڄاڻي ٿو).
* اهل فارس ايراني آرين نسل جا هئا ۽ اتر هندوستان (سنڌ) ۾ آباد ٿيا. ٻڌمت کي مڃيندڙ سنڌي ميد، سبابجه، سيابجه ۽ احامره قبيلا يمن ۾ آباد هئا، اڄ بہ سنڌو تھذيب جو اثر ۽ اولڙو (عڪس) موجود آهي. سند، هندا شيام يا شام، ريام نالي عظيم الشان قلعہ يمن ۾ موجود آهن. اهڙي ڳالھہ جاٽون کي اسلامي تاريخ جي صفحي 89 تي مھربان علي بڙتوي بہ ڪئي آهي.
* آريا سنڌي قوم جو لقب آهي، آريو سنڌ ۾ ٻاهران آيل نہ آهي، ڄاموٽ حاجي خان چاچڙ سنڌي ڪتاب حضرت سنڌ تاريخ ۽ شخصيت جي حصي چوٿين ۾ لکي ٿو تہ ” آريا، ڄام، ڄاموٽ، ملڪ، خان، جاٽ جٽ وغيرہ حضرت سنڌ بن سام بن نوح جي اولاد جا لقب آهن.
* آريا ڊاڪٽر لعل بخش نائچ “ نائچ نامہ قلمي” ۾ لکي ٿو تہ آريا سنڌي قوم جو لقب آهي ۽ آريو ٻاهريان آيل نہ آهي فارس (ايران) بہ حضرت سنڌ بن سام جو اولاد آهي. ايران جي بادشاھہ جمشيد جي قبر جي قطبي تي سندس نالي اڳيان ” ڄام” لکيل آهي.
* اڄ بہ سنڌي قوم جي مختلف قبيلن جا ڪروڙين ماڻھون، عراق، ترڪي، يمن، سعودي، شام، مصر وغيرہ ۾ موجود آهن، يمن جا “حوثي” ۽ ترڪي، شام، عراق وغيرہ ۾ موجود ”ڪرد“ سنڌي نسل آهن.
* ايمان مجمل_ ايمان مفصل
* انجيل مقدس.
* نور نامون ابو الحسن سنڌي
* سنڌ حضرت نوح جي نظر ۾ فقير غلام نبي سهتو ص 69-54-55
* فتح الباري جلد 3
* خطبہ صدارت مولانا سيد سليمان ندوي، ساليانو اجلاس جمعت علما ءَ هند بمبئي فيبروري
* تحقيقدانن موجب ۽ تاريخ مان ثابت آهي تہ “ ميد” سنڌي آهن. سيابجہ، سبابجہ، احامرہ وغيرہ بہ سنڌي قوم جا قديم لقب، نالا ۽ قبيلا آهن.
* تفسير الھيہ حڪومت الھيہ اور علماءِ مفڪرين- مرتب ابو محمد امام الدين رام نگري مڪتبہ نشاطہ ثانيہ حيدرآباد 1946ع - ص 216
* سورت مريم – آيت – 58 – علم القرآن
Islam the first and final Religion P– 25 *
پنڊت ويد پرڪاش اپاڌيائي صفحو 9-8 * قديم سنڌ - ڀيرو مل مھر چند آڏواڻي - ص 11 —12 ص 22 - *نائچ نامہ قلمي - آريا ڊاڪٽر لعل بخش نائچ
* هماليا، ڪي ٽو، مائونٽ ايورسٽ جبل ٺهڻ کان پوءِ هن خطي ۾ چار موسمون بہ ٺھيون، ان کانپوءِ پھريان ڌرتيءَ جو هي ٽڪرو (سنڌ) گرم علائقو هو ۽ ان وقت دنيا برف سان ڍڪيل هئي. جاندارن جي رهائش، واڌ ويجهہ بہ هتي ٿي هئي. ڇو تہ دنيا جا ٻيا سڀئي ٽڪرا برف سبب زندگي کان محروم هئا.
* شنڪر آچاريا رجنيش ڪيرالا ۾ 1788ع ۾ پيدا ٿيو. هي ويدن جو تمام وڏو ڄاڻو هو. هن اپنشد، ڀڳون گيتا ۽ دوانت سوتر جا تفسير لکيا. هن هندستان ۾ ٻڌ مذهب جي عالمن سان مناظرا ڪيا ۽ هزارين ٻڌن کي هندو بڻايو. جڳت گرو جي لقب سان سڏيو ويندو هو.