مُهاڳ : ٽافين جو مينهنُ
سنڌي ٻوليءَ ۾ ٻاراڻي ادب جِي تخليق جو اهو هڪ شاندار دؤر هو، جنهن کي صرف هاڻي ياد ئي ڪري سگھجي ٿو. اهي اتساهه جا وسيلا هاڻي نه رهيا آهن، نه ئي اسان جِي اها پهچ رهي آهي جو ٻارن لاءِ اڳ جهڙا گيت ۽ نظم تخليق ڪري سگھُون. اڄ ٻارن لاءِ ادب تخليق ڪرڻ ۽ ان جِي اشاعت لاءِ انفرادي سطح تي ڪوششُون ٿي رهيون آهن ۽ جيڪي به فرد انهن ۾ حصو وٺي رهيا آهن، انهن کي جس هجي.
اسان جي نوجوان شاعر دوست ياسر قاضيءَ جو ٻارن لاءِ تخليق ڪيل شاعريءَ جو مجموعو ”ٻيڙيءَ ۾ چنڊ“ اوهان جي هٿن ۾ آهي. ياسر قاضي اڄ سڄيءَ سنڌ ۾ ڄاتو سُڃاتو وڃي ٿو. خاص طور تي ميڊيا جِي نسبت سان هن کي گھڻي شهرت ملِي آهي. هن جي اها به خوشنصيبي آهي، جو هن جو جنم هڪ علمي، ادبي گھراڻي ۾ ٿيو. سندس ڏاڏو، قاضي عبدالحئي ”قائل“ صاحب ۽ والد، مقصود گل صاحب سنڌي ادب ۾ پنهنجِي ڌار سڃاڻپ رکن ٿا. ياسر قاضيءَ کي مان سندس ٻالڪپڻ کان سُڃاڻان. هن جِي ذهانت ۽ ڦڙتائيءَ، شروع کان ئي اهو محسُوس پئي ڪرايو ته هُو ڏات جَي ڏيهه ۾ پنهنجِي مڃتا ضرور ڪرائيندو. هن ٻاراڻي وهيءَ ۾ ئي ادب ڏانهن دل لڳائِي ۽ اڄ هُو هڪ سُڄاڻ تخليقڪار ۽ آرٽسٽ جي رُوپ ۾ اُڀري آيو آهي.
ياسرقاضيءَ جِي ٻارن لاءِ ڪيل هن شاعريءَ ۾ مُون کي هن جو ٻالڪپڻ لياڪا پائيندي نظر اچي ٿو ۽ هن پنهنجِي ڏات وسيلي انهن ڪيفيتن کي لفظن ۾ پينٽ ڪيو آهي.
ٻارن جي ذهني سطح مطابق هيٺ لهِي انهن لاءِ نظم ۽ گيت تخليق ڪرڻ ڪو معمولي ڪم ناهي.
ياد نه ٿو ٿئي ٽِن جو کوڙو
جھُومي جُهُولي گھُگھُو گھوڙو
٭
کڙڪائڻ سان ڀانڊارو
آهه خوشيءَ ۾ واڌارو
٭
ارچڪ مرچڪ، گھُومڻ گھمچڪ
ڦول پتاشا، راڻِي باشا
٭
مولى مُنهنجو عرض اگھاءِ!
ٽافين جو اڄ مِينهُن وساءِ!
٭
ياسر قاضيءَ جي هن ٻارن جِي شاعرِيءَ واري ڳٽڪي ۾ انهن مٿين ٻولن جهڙا ٻيا به ڪيترا ئي شعر آهن، جيڪي پڙهڻ کانپوءِ ذهنن تي ياد رهجِي وڃڻ جهڙا آهن. سندس نظم ”هيليڪاپٽر“، ”چنڊ ماما“، ”نوريئڙو ۽ نسوار“، ”ڀانڊارو“، ”نئين ارچڪ مرچڪ“، ”دٻلي ۾ دٻلو“، ”مور جِي شادي“ ۽ ”ٽافين جو مِينهُن“ پنهنجَي مواد ۾ ٻارڙن جِي نفسيات جي بلڪل ويجھو آهن. نظمن جا عنوان اهڙي انداز جا آهن، جو ٻارڙن جو ڌيان پنهنجو پاڻ انهن ڏانهن ڇڪجِي وڃي. ٻارن جَي ادب جو بنيادي مقصد به اهو ئي آهي ته ٻار ڪتاب جَي ويجھو اچي ۽ هن ۾ مطالعي جو رجحان پيدا ٿئي. ان ڪري ضروري آهي ته ٻارن لاءِ تخليق ڪيل نظمن ۽ گيتن ۾ مواد گھڻو ڳوُڙهو، ناصحاڻو ۽ پيچيده ٻوليءَ وارو نه هئڻ گھرجي.
ياسر قاضي به انهن ڳالهين کي سامهُون رکندي، ٻارن لاءِ نظمن ۾ سادو مواد ۽ آسان ٻولي استعمال ڪئي آهي. هن پنهنجي طرفان ڀرپُور ڪوشش ڪئي آهي ته نظم ۽ گيت ٻارڙن جي ذهني سطح تي پُورا لهن ۽ انهن کي پسند اچن. پنهنجي ايندڙ نسل جي معصُومن کي ڪتاب ارپڻ هڪ شاعر طرفان تمام اهم تحفو آهي. هُونئن ته سنڌيءَ ۾ شاعرِيءَ جا مجموعا وڏي تعداد م ڇپجن ٿا، پر ٻارن لاءِ ڪتاب بوڪ اسٽالن تي اوهان کي نظر نه ايندا. اهڙيءَ صُورتحال ۾ ياسر قاضيءَ جو هي ڪتاب، گھڻي اهميت رکي ٿو ۽ اهڙي ڪاوش تي هُو ساراهه ۽ جَسُ جو مستحق آهي.
ادل سُومرو
واريءَ ــ تڙ، سکر