محبت ماريا ماڻهو
مون کي فريڊي سان ٿيل پهرين ملاقات اڃان به ياد آهي. هو گود ۾ وٺندڙ ٻارن جي اداري ۾، جتي آئون نوڪري ڪندو آهيان، پالڻي ۾ بيٺو هو. هو مون کي ڏسي ڏند ڪڍي کليو. ڪيڏو نه خوبصورت ۽ پيارو ٻارڙو آهي. مون سوچيو.
هن جي بورڊنگ مڌر (ٻارن جي سنڀال لاءِ اداري طرفان مقرر ڪيل ملازمه) هن کي پنهنجين ٻانهن ۾ سنڀاليو ويٺي هئي.
”ڇا توهان فريڊي جي لاءِ والدين (فيملي) ڳولڻ ۾ ڪامياب ٿي ويندا“
پوءِ مون اهو اِهو سڀ ڪجهه ٿيندي ڏٺو. فريدي کي پيدائش کان ئي ٻانهون ڪو نه هيون.
”هي تمام گهڻو چست، کڙو تڙو ۽ ٺاهوڪو ٻارڙو آهي. هي هن وقت ڏهن مهينن جو آهي ۽ پنهنجو پاڻ هلي چلي ٿو ۽ ٻاتڙائي ڳالهائي ٿو.“ هن کيس چمي ڏني ۽ چيو ”هن کي مسز بليئر لاءِ بڪ ڪريو.“
فريڊي مون تي ڏند ڪڍي کليو ۽ پنهنجو من بورڊنگ مڌر جي ڪلهي ۾ لڪائي ڇڏيو. ”هاڻي فريڊي تنگ نٿو ڪري“ هن چيو، ”هو سچ پچ مان پيار ڪندڙ آهي.“ هن پنهنجي ڳالهه ۾ واڌارو ڪندي وري چيو ”ڪيڏو نه سٺو ٻارڙو آهي!“
فريڊي مون کي پنهنجي پٽ جي ياد ڏياري ڇڏي، جڏهن هو به هن جي عمر جو هو. ساڳيا گهنڊيدار وار ۽ ساڳيون ڀوريون اکيون.
”توهان هن کي وساري نٿا سگهو، ”مسز بليئر؟ توهان ڪوشش ڪري ڏسو!“
”آئون وساري نٿي سگهان.“
آئون مٿي ويس ۽ هن جو بورڊنگ رڪارد کڻي موٽيس.
فريڊي، عمر 10 مهينا، فرقو پروٽيسٽنٽ، خانداني پس منظر انگريز ۽ فرينچ نسل، اکيون ڀوريون، وار ڀورا ۽ گهنڊيدار، چمڙي ڳوري ۽ صاف. فريڊي بنا ٻانهن جي پيدا ٿيو باقي اُن کان علاوه، مڪمل صحتمند، هن جي بورڊنگ مڌر جي خيال ۾ هو اعليٰ ذهانت جو مالڪ آهي. هو خود ئي هلي ٿو ۽ ڪجهه لفظ ڳالهائي ٿو. فريڊي اُتساهيندڙ ۽ پيارو ٻار آهي، جنهن کي هن جي جنم ڏيندڙ (اصل) ماءُ ڇڏي وئي ۽ هاڻ گود وٺجڻ لاءِ موجود آهي.
هو گود وٺجڻ لاءِ تيار آهي. مون خيال ڪيو. پر هن کي گود وٺڻ لاءِ ڪير تيار ٿيندو؟
اها خوش گوار اونهاري جي صبح هئي ۽ گهڙيال ۾ ڏهه وڳا هئا، ۽ گود وٺندڙ ادارو جوڙن سان ڀريل هو. جوڙن جا انٽرويو ٿي رهيا هئا. جوڙا ٻارن سان ملي رهيا هئا. خاندان جن ۾ هو ڄاوا هئا، هنن جوڙن جا خواب به، هميشه انهن جهڙائي ساڳيا هوندا آهن. اُنهن کي اهڙي ٻار جي گود وٺڻ جي خواهش هوندي آهي، جيڪو تهذيبن اُنهن جيان هجي، ۽ ممڪن جي حد تائين صحتمند ۽ هٽو ڪٽو هجي ۽ اُن کان به اهم ڳالهه ته، اُن کي ڪا به تڪليف يا مسئلو نه هجي.
”جيڪڏهن اسان جي گود وٺڻ کان پوءِ هن کي ڪو مسئلو ٿئي؟“ اُهي اڪثر چوندا آهن، ”اهو جوکم ته ٻين والدين کي به پيش اچي سگهي ٿو. پر اُهو ٻار کڻڻ، جنهن کي اڳ ۾ ئي ڪو مسئلو هجي، اهو ته سنئون سڌو ۽ اکين ڏٺو جوکم جو ڪم آهي.“
۽ پوءِ ڪير اُنهن کي معيار ڏيئي سگهي ٿو؟
آئون اڪيلو ڪو نه هوس، جيڪو فريڊي لاءِ والدين جي ڳولا ڪري رهيو هو. هر ورڪر جيڪو ڪنهن جوڙي سان مليو ٿي، اُن مان اُميد رکي ٿي ته هو فريڊي کي گود وٺندا. پر اونهارو پنهنجو جوڀن لٽي گذري ويو ۽ فريڊي پنهنجي پهرين سالگره تائين به اسان جي اداري ۾ ئي رهجي ويو.
”فريڊي هاڻي وڏو ٿي ويو آهي.“ فريڊي ٻاتڙائيندي ۽ کلندي ورائي ورائي چيو، ”فريڊي هاڻ وڏو ٿي ويو آهي.“
۽ پوءِ مون اُنهن کي ڳولي ورتو.
اهو ڪم به ايئن شروع ٿيو، جيئن روز جي معمول جو ڪم شروع ٿيندو آهي. منهنجي رڪارد ۾ هڪ ڪيس جي داخلا هئي. هنن کي ٻار گهربل هو. هنن جي گهريلو زندگي بابت معلوم ڪيم. اُنهن مان عورت جو نالو فرانسس ۽ مرد جو نالو ايڊون پيئرسن هو. عورت 41 سالن ۽ مرد 45 سالن جو هو. عورت گهريلو ڪم ڪار سان لاڳاپيل هئي ۽ مرد ٽرڪ ڊرائيور.
آئون اُنهن سان ملڻ ويس. اُهي هڪڙي ننڍڙي گهر ۾ رهيا پي، جنهن کي هڪ وڏو ڪشادو اڱڻ هو. اُن ۾ ڪافي پراڻا وڻ لڳل هئا ۽ روشني جهجهي مقدار ۾، بنا حجاب جي داخل ٿي ٿي. هنن ٻنهي منهنجو گيٽ تي آڌر ڀاءُ ڪيو.
مسز پيئرسن منهنجي لاءِ اوون ۾ گرم ڪيل بسڪيٽ ۽ دونهان ڪڍندڙ گرم گرم ڪافي کڻي آئي. اُهي ٻيئي منهنجي سامهون، صوفه تي گڏجي هٿ ۾ هٿ ملائي ويٺا. ٿورڙو رکي مسز پيئرسن ڳالهائڻ شروع ڪيو.
”اڄ اسان جي شادي جي ارڙهين سالگرهه آهي.“
”اهي ارڙهن سال نهايت خوش گوار گذريا.“
مسٽر پيئرسن پنهنجي زال ڏانهن نهاريندي چيو ”سواءِ.....“
”ها“ مسز پيئرسن چيو ”سوا.....؟ هميشه سواءِ، سواءِ ئي رهي ٿو.“
هن روم جي چوطرف نهاريو ”هي ڪافي صاف سٿرو آهي.“ هن چيو، ”ڇا توکي خبر آهي؟“
آئون پنهنجي رهڻ واري ڪمري ۽ ٽن ٻارن متعلق سوچڻ لڳس جيڪي هاڻ جوان ٿي چڪا آهن. ”ها“ مون چيو ”مون کي خبر آهي.“
”شايد اسين هاڻ گهڻا پوڙها ٿي چڪا آهيون؟“
مون مرڪي ڏنو ”توهان کي ائين سوچڻ نه گهرجي“ مون چيو. ”اسان مان ڪو به ايئن ڪو نه ٿو سوچي.“
”توهين هميشه اهو سوچيو ٿا ته شايد هن مهيني ايئن ٿئي ۽ پوءِ وري ايندڙ مهيني ۾ يقين.“ مسٽر پيئرسن چيو ”امتحان، ٽيسٽون، سڀني قسمن جا ڪم پورا ٿيندا رهن ٿا پر پوءِ به هميشه جيان ڪجهه نه ٿو ٿئي. توهين اُميد مٿان اُميد رکو ٿا ۽ وقت کسڪندو وڃي ٿو.“
”اسان هن کان اڳ به گود وٺڻ جو سوچيو هو.“ مسٽر پيئرسن چيو، ”هڪ اداري چيو ته، اسان جو گهر ننڍو هو. تنهن ڪري اسان هي گهر ورتو. پوءِ هڪ ٻئي اداري چيو ته، آئون ايڏا پئسا ڪمائي نٿو سگهان جو ٻار کي گود وٺي سگهان. اسان به مڃي ورتو. پر اسان جي هڪ دوست توهان جي متعلق ٻڌايو ۽ اسان آخري ڪوشش وٺڻ جو فيصلو ڪيو.“
”مون کي اُن تي خوشي آهي.“ مون چيو.
مسز پيئرسن پنهنجي مڙس ڏي فخر واري نظرن سان نهاريو. ”ڇا اسين پنهنجي مرضي سان ٻار پسند ڪري سگهون ٿا؟“. هن پڇيو، ”منهنجي مڙس کي هڪ ڇوڪرو گهرجي ٿو.“
”اسان توهان لاءِ ڇوڪري جي ڪوشش ڪنداسين.“
مون چيو ”ڪهڙي قسم جو ڇوڪرو؟“
مسز پيئرسن کلي پئي. ”انهن جا گهڻا قسم ٿيندا آهن؟ اسان کي بس ڇوڪرو گهرجي. منهنجو مڙس راند جو شوقين آهي. هاءِ اسڪول جي وقت ۾ فٽ بال کيڏندو هو ۽ باسڪيٽ بال راند پڻ ۽ گهٽين ۾ به کيڏندو هو. هن لاءِ ڇوڪرو ئي بهتر رهندو.“
مسٽر پيئرسن مون ڏي نهاريو. ”آئون سمجهان ٿو ته، هن وقت تون يقين سان ڪجهه ٻڌائي نٿو سگهين. هن چيو، ”پر تون اسان کي اندازو لڳائي ٻڌائي سگهين ٿو ته تون ڪيترو جلدي اهو ڪم ڪري سگهين ٿو؟ اسان تمام گهڻو انتظار ڪيو آهي.“
آئون گهٻرائجي ويس. اسان کي سدائين اهڙي قسم جي سوالن کي منهن ڏيڻو پئجي ويندو آهي.
”ايندڙ اونهاري تائين انتظام ٿي سگهي ٿو؟“ مسز پيئرسن چيو ”جيئن اسين هن کي سمنڊ جي ڪناري تي وٺي وڃي سگهون.“
”ايڏو دير سان ڇو؟“ مسٽر پيئرسن چيو. ”توهان وٽ هن وقت ڪو به ڇوڪرو ڪونهي؟ توهان وٽ لازمي ڪو ننڍڙو ٻارڙو هوندو.“ ٿورڙو رکي هن وري ڳالهايو ”بيشڪ اسين ٻين ماڻهن جيترا پئسا ڏيئي نٿا سگهون. اسان وٽ ايتري گهني بچت ٿيل ناهي.“
”پر اسان وٽ گهڻو پيار آهي.“ پيئرسن جي زال چيو ”اسان اُهو ڪافي بچا ئي رکيو آهي.“
”ٺيڪ آهي.“ مون احتياط کان ڪم وٺندي چيو ”هڪ ننڍڙو ڇوڪرو آهي جيڪو تقريبن 13 ورهين جو هوندو.“
اوه! مسز پيئرسن چيو ”ننڍڙي خوبصورت عمر!“
”مون وٽ هن جي هڪ تصوير آهي.“ مون پرس مان تصوير ڪڍي هنن کي ڏيکاري. ”هو ڪافي دلچسپ ۽ پيارو ٻارڙو آهي.“ مون چيو ”پر هن کي پيدائشي ٻانهون ڪونهي.“
هنن خاموشي سان تصوير جو ڳوڙهو معائنو ڪيو. ۽ پوءِ ٻنهي هڪ ٻئي ڏي نهاريو.
”فرئن تنهنجو ڇا خيال آهي؟“
”ڪڪ بال!“ مسز پيئرسن چيو، ”تون هن کي، بال کي ڪڪ هڻڻ سيکاري سگهين ٿو.“
”رانديون ايتريون اهم ناهن.“ مسٽر پيئرسن چيو ”هو سکڻ لاءِ پنهنجو دماغ استعمال ڪري سگهي ٿو. ٻانهن کان سواءِ هو هلي سگهي ٿو پر دماغ کان سواءِ نه. هو ڪاليج وڃي سگهي ٿو. اسين هن لاءِ پئسا بچائينداسين.“
”ڇوڪرو ته آخر ڇوڪرو ئي آهي“. مسز پيئرسن پنهنجي ڳالهه تي زور ڏيندي چيو. ”هن کي راند کيڏڻ جي ضرور خواهش ٿيندي. تون هن کي سيکاري سگهين ٿو.“
”آئون هن کي سيکاريندس، ٻانهون سڀ ڪجهه ته ناهن، ٿي سگهي ٿو ته اسين هن کي نيون ٻانهون لڳرائڻ جي پوزيشن ۾ ٿي وڃون“.
ٿوري دير لاءِ اُنهن منهنجي موجودگي کي وساري ڇڏيو. ”ٿي سگهي ٿو ته، مسٽر پيئرسن صحيح هجي.“ مون سوچيو ”ٿي سگهي ٿو ته ڪنهن وقت فريڊي کي هٿرادو ٻانهون لڳايون وڃن. هن کي ڪلها آهن جن ۾ آساني سان ٻانهون فٽ ٿي سگهن ٿيون.“
”ته پوءِ توهان هن کي ڏسڻ چاهيندئو؟“
هنن مون ڏي نهاريندي چيو، ”اسين ڪڏهن هن سان ملي سگهون ٿا؟“
توهان جي خيال ۾ هو شايد توهان کي گهرجي؟“
”شايد؟“ هن چيو، ”ڇا مطلب آهي شايد جو؟“
مسز پيئرسن مون ڏانهن نهاريو،
”هو بلڪل اسان کي گهرجي.“ هن جي مڙس چيو.
مسز پيئرسن تصوير کي ڏسڻ لڳي ۽ اُن سان ڳالهائيندي چيو، ”تون اسان جو انتظار ڪري رهيو آهين!“ هن وري چيو ”ائين نه؟“
”هن جو نالو فريڊي آهي“. مون چيو. ”پر توهان اُن جو نالو مٽائي ٻيو نالو رکي سگهو ٿا.“
”نه.“ مسٽر پيئرسن چيو. ”فريڊرڪ پيئرسن، ايئن ڳنڍڻ سان سٺو لڳندو؟“
۽ پوءِ ايئن ئي ٿيو.
بيشڪ ڪجهه رسمي ڪاررايون هيون ۽ اسان اُنهن کي وقت سر مڪمل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. ڪرسمس جون لائٽون شهر جي گهٽين ۾ ٻري رهيون هيون ۽ گلن جون لڙيون، جتي ڪٿي هر جڳهه تي سجايل نظر آيون ٿي.
آئون مسٽر پيئرسن ۽ هن جي زال سان انتظار ڪرڻ واري ڪمري ۾ مليس، ٻنهي جي مٿان هلڪي هلڪي برف چهٽيل هئي.
”توهان جو پٽ اڳ ۾ ئي تيار ويٺو آهي.“ مون اُنهن کي ٻڌايو، توهان مٿي ڏاڪڻ تي هلو، آئون هن کي کڻي اچان ٿو.“
”مون هن لاءِ پاڻ سان پوپٽ آندا آهن.“ مسز پيئرسن چيو ”جيڪڏهن هو اسان کي پسند نه ڪري، ته اسين هن کي پوپٽن سان ريجهائي وٺي هلنداسين.“
فريڊي جي بورڊنگ مڌر هن کي نئون اڇو سوٽ پاتو ۽ ڪالر تي ڳاڙهن بيري جي جهڳٽن سان جڙيل مقدس سائي ٽاري لڳائي. هن جا گهرا گهنڊيدار وار چمڪي رهيا هئا.
”گهر پيو وڃان.“ جيئن ئي بورڊنگ مڌر فريڊي کي منهنجي ٻانهن ۾ ڏنو، هن ٻاتڙي ٻولي ۾ مسڪرائيندي چيو.
مون هن کي اڳي ئي ٻڌائي ڇڏيو آهي. بورڊنگ مڌر چيو ”مون هن کي اهو ٻڌايو آهي ته هو پنهنجي نئين گهر وڃي رهيو آهي.“
بورڊنگ مڌر هن کي چمي ڏني ۽ سندس اکين ۾ لڙڪ ڀرجي آيا. ”پيارا! گڊبائي، هميشه سٺو ٻارڙو ٿي رهجان.“
”سٺو ٻارو!“ فريڊي خوشي مان ٻهڪندي وري چيو، ”گهر پيو وڃان.“
آئون هن کي هنج ۾ کڻي ننڍي ڪمري ۾ آيس، جتي پيئرسن ۽ هن جي گهر واري سندس انتظار ڪري رهيا هئا. جڏهن آئون اُتي پهتس ته، مون هن کي هنج مان لاهي فرش تي بيهاري، ڪمري جو در کليل ئي ڇڏي ڏنو.
”ڪرسمس جون مبارڪون.“ مون چيو.
فريڊي اچانڪ اُٿيو، ۽ پنهنجي اڳيان ويٺل ٻنهي ماڻهن کي غور سان ڏسڻ لڳو. اُنهن هن کي سڏيو.
مسٽر پيئرسن هڪ گوڏي تي زور ڏيندي اُٿيو، ”فريڊي هيڏانهن اچ، فريڊي پنهنجي بابا وٽ هلي آ.“
فريڊي هڪ پل پويان مڙي مون ڏانهن نهاريو ۽ پوءِ واپس مڙي آهستي هلندي هنن ڏانهن ويو. ۽ هنن پنهنجون ٻانهون ڦهلائي هن کي ڀاڪرن ۾ ڀري ورتو.
***