الطاف شيخ ڪارنر

مون کي موهيو ملائيشيا

الطاف شيخ جو هي سفرنامون مون کي موهيو ملائيشيا سندس نوڪري ڪرڻ کان پوءِ ٻيهر وڃي يادو تازا ڪرڻ اُتي جي ڪنهن نه حوالي سان منفرد يا بهتر شين جي ذڪر جو مجموعو آهي.
  • 4.5/5.0
  • 3746
  • 726
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book مون کي موهيو ملائيشيا

آڱر سان ناريل ۾ سوراخ ڪرڻ

1970تائين به ملائيشيا جو حال اهو هو جو سڄي ملڪ ۾ آڱرين تي ڳڻڻ جيتريون يونيورسٽيون هيون. ملڪ جا نوجوان جيڪي پئسي ڏوڪڙ جي سگهه ساري سگهندا هئا اهي انٽر (STPM) ڪرڻ بعد انجنيئرنگ، ميڊيڪل يا ڪنهن ٻي فيلڊ لاءِ مختلف ملڪن جو رخ رکندا هئا. گهڻو ڪري اهي ڏکڻ انڊيا جي ڪاليجن ۾ پڙهڻ ويندا هئا جتي جي موسم ملائيشيا جهڙي آهي. ڪجهه آسٽريليا ۽ نيوزيلئنڊ به ويندا هئا جيڪي ملڪ هنن کي انگلنڊ کان ويجهو ۽ سستا پيا ٿي. ڪجهه شاگرد ته ڪراچيءَ به پڙهڻ لاءِ آيا ٿي خاص ڪري مرچنٽ نيوي لاءِ. ملائيشيا جي مرچنٽ نيوي جا شروعاتي آفيسر پاڪستان مئرين اڪيڊمي جا گرئجوئيٽ آهن. ڪجهه شاگردن ڊو ميڊيڪل ڪاليج ۽ NED يونيورسٽي مان به پڙهيو ٿي. اهڙي ئي هڪ ملئي شاگردياڻي ڊاڪٽر زرينا بنت شيخ محمد دائود جو احوال اڳتي هلي ڪبو، جنهن Dow مان MBBS ڪئي ۽ سکر جي هڪ سندس ڪلاس ميٽ ڊاڪٽر افتخار عباسيءَ سان شادي ڪئي.
اسي واري ڏهي ۾ به منهنجي ملئي ليڪچرار دوست ابراهيم معروف کي پنهنجين ڌين ايمي مرئين ۽ جنيتا کي مون سان گڏ پاڪستان موڪلڻ جو شوق هو جيئن هو هتان ڊو ميڊيڪل ڪاليج مان ڊاڪٽري پڙهي سگهن. پر پوءِ ٽن سالن جو مدو پورو ڪري پاڪستان موٽڻ بدران ملائيشيا ۽ پاڪستان حڪومت جي ڪيل سمجهوتي موجب مون کي ڏهه سال کن ملاڪا ۾ رهڻو پئجي ويو ۽ سندس ۽ منهنجي ٻارن کي ملاڪا ۾ ئي پڙهڻو پيو. حقيقت ته اها آهي ته 1991ع تائين ملاڪا ۾ رهي موٽڻ وقت به ملاڪا جي سڄي رياست ۾ ڪو انٽرنيشنل اسڪول نه هو. اتي جي چيف منسٽر اسان Expatriates (ڌارين ملڪن کان نوڪري لاءِآيل ماڻهن) لاءِ جهڙو تهڙو کڻي بندوبست ڪيو هو.
پر اڄ دنيا ئي بدليل نظر اچي ٿي. ملاڪا جي اعليٰ معيار جي انٽرنيشنل اسڪول ۾ نه فقط ملاڪا رياست ۾ رهندڙ فارينرن جا ٻار پڙهن ٿا پر دنيا جي مختلف ملڪن جا ماڻهو پنهنجا ٻار هن اسڪول لاءِ يا هن جهڙن ٻين اسڪولن ۾ موڪلين ٿا جيڪي ملائيشيا جي هر وڏي شهر ۾ کلي ويا آهن. مختلف فئڪلٽين جا ڪاليج ۽ يونيورسٽيون جتي ڪٿي نظر اچن ٿيون ۽ انهن جي تعليم جو معيار ۽ ڊسپلين ايڏو سخت ۽ مٿانهون آهي جو دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن جا شاگرد اعليٰ تعليم لاءِ هتي اچن ٿا. هتي جي حڪومت ڪوشش ڪري هر قسم جي تعليم عام ڪرڻ جي ڪوشش ڪري ٿي. ان سلسلي ۾ 2008ع ۾ ملاڪا ۾ Complementary Medicine جو ڪاليج کوليو ويو جنهن سان اسان جو ڊاڪٽر مير عطا محمد ٽالپر وابسته آهي.
پهرين ڏينهن ئي شام جو اسان هتي جون ڊچ دور جون ڳاڙهي رنگ جون عمارتون ۽ انگريز مهاراڻي وڪٽوريا سان منسوب ٿيل ڦوهارو ڏسي ”جالان تُن چانگ چينگ“ ڏئي ”جالان ڪوبو“ روڊ تي آياسين جنهن جي هڪ پاسي هي ”ملاڪا ڪاليج آف ڪامپليمينٽري ميڊيسن“ آهي ته روڊ جي ٻئي پاسي جتان ”جونڪر اسٽريٽ“ شروع ٿئي ٿي تامل ميٿا ڊسٽ چرچ آهي. هن گرجا گهر جي نه فقط عمارت خوبصورت آهي پر UNESCO طرفان هن عمارت کي World Heritage Site پڻ مقرر ڪيو ويو آهي. هي ڪليسا گهر (چرچ) 1908ع ۾ Kubu Methodist Church جي نالي سان ٺاهيو ويو جنهن ۾ چيني ۽ تامل عبادت لاءِ آيا ٿي. ان بعد جالان تينگڪرا تي 1954ع ۾ جيئن ئي چينين جو الڳ چرچ ٺهيو ته هن جو نالو تامل ميٿاڊسٽ چرچ رکيو ويو. هاڻ هتي انگريزي ۽ تامل زبانن ۾ سروس (واعظ) ٿئي ٿو.
ملاڪا جي هن ميڊيڪل ڪاليج MCCM لاءِ ڊاڪٽر عطا ٻڌايو ته سڄي ملائيشيا ۾ هي ڪاليج پنهنجي نوعيت جو آهي جتي ايلوپٿي سان گڏ قدرتي دوائن بابت پڻ پڙهايو وڃي ٿو. هي ڪاليج ملائيشيا جي وزارت اعليٰ تعليم ۽ MQA (Malaysian Qualification) ايجنسي طرفان منظور شده آهي. ڪاليج کي پنهنجو هڪ وڏو Organic فارم ۽ نئچرو پئٿي سينٽر پڻ آهي. هي ڪاليج اهو سوچي ٺاهيو ويو ته ملائيشيا جا 70 سيڪڙو ماڻهو اڄ به روايتي ۽ ديسي دوائن جو استعمال ڪن ٿا. ڊاڪٽر عطا اهو پڻ ٻڌايو ته هن ڪاليج ۾ اڃان سرٽيفڪيٽ ۽ ڊپلوما ڪورس شروع ڪيا ويا آهن جن جي سليبس ۽ ڪورس ٺاهڻ ۾ هن جو پڻ وڏو هٿ آهي. ڊپلوما ڪورس لاءِ هر شاگرد کي ڇهه سيمسٽر (ٽي سال) ۽ ڇهه مهينا ڪلينيڪل ٽريننگ جا ضروري آهن. مختلف سيمسٽرن جا مختلف سبجيڪٽ هن ريت آهن:
پهريون سيمسٽر:
ائناٽامي- بائيوڪيمسٽري، نيوٽريشن ۽ هربس، فزيالاجي ۽ ملئي زبان.
ٻيو سيمسٽر:
ائناٽومي، پئٿالاجي، مائڪرو بائيولاجي، وغيره.
ٽيون سيمسٽر:
نئچرو پئٿي، يوگا سائنس، ڪميونٽي ميڊيسن وغيره.
چوٿون سيمسٽر:
ميڊيڪل اِٿڪس، فورنسڪ ميڊيسن، اسلام، قدرتي علاج جو فلسفو.
پنجون سيمسٽر:
هائڊرو ٿيراپي، روزي رکڻ مان فائدا، گائناڪالاجي، بزنيس ۽ قانون وغيره.
ڇهون سيمسٽر:
Manipulative ٿيوري، انڊسٽريل ٽريننگ وغيره.
ڊاڪٽر عطا کي چيم ته تنهنجو ڪاليج (MCCM) جنهن ۾ تون نوڪري ڪرين ٿو واهه جي هنڌ تي آهي. چوڌاري تامل چرچ جهڙيون تاريخي جايون، سامهون ملاڪا جي مشهور گهٽي ”جونڪر اسٽريٽ“، اڳيان وري ڊچن ۽ پورچوگالين جون عمارتون... هي اهو علائقو آهي جنهن کي ڏسڻ لاءِ سڄي دنيا جا سياح حسرت ڪن ٿا. ملاڪا ۾ رهڻ دوران آئون هر وقت هي روڊ ”جالان ڪُوبو“ وٺي جالان تنگڪرا تي ايندو هوس جنهن تي ٺهيل آڳاٽي مسجد ”تنگڪرا“ وٽان لنگهي پنهنجي رهائش واري علائقي مسجد تاناح ڏي ويندو هوس. وندر جون گهڙيون گذارڻ لاءِ منهنجو گهڻو وقت هن جونڪر اسٽريٽ ۾ گذرندو هو جنهن جا رنگ ۽ رونقون اڄ به برقرار آهن.
هن گهٽيءَ ۾ چينين جا گهڻا دڪان هجڻ ڪري هيءَ گهٽي به چائنا ٽائون جو حصو لڳي ٿي. هن گهٽيءَ ۾ گهڻو ڪري آڳاٽي زماني جون ناياب شيون وڪامن ٿيون. ڏور اوڀر جي ملڪن جي ماڻهن کان وٺي يورپ جي ٽوئرسٽن جي هن جونڪر اسٽريٽ ۾ پيهه پيهان رهي ٿي. چينين جي عقيدي موجب چيني ماڻهو پنهنجي مائٽ مٽ کي دفن ڪرڻ وقت پني جا جهاز، ڪارون، گهر ويندي نوڪر چاڪر ساڙين ٿا جو هنن جو چوڻ آهي ته ائين ڪرڻ سان هنن کي اهي شيون مرڻ بعد ٻئي جهان ۾ ملن ٿيون. هنن گهٽين ۾ ان قسم جا ڪيترائي دڪان نظر ايندا جتي چيني ڪاريگر آرڊر مطابق رنگين پنن مان مختلف شيون ٺاهين ٿا. هڪ دفعي ته ڪنهن چيني سيٺ جي آرڊر تي مون ويهه فٽ کن ڊگهو هوائي جهاز ٺهندي ڏٺو جنهن ۾ هن سيٺ لاءِ نه فقط ويهڻ لاءِ پر سمهڻ لاءِ هنڌ بسترا ۽ ڪاغذ جا ٺهيل نوڪر چاڪر، ايئر هوسٽسون ۽ پائلٽ ٺهي رهيا هئا. ان تان مون کي ياد ٿو اچي ته منهنجي انگريز ڪليگ ڪئپٽن ڪئرو ٻڌايو ته هانگ ڪانگ ۾ ته چيني ڪفن جون پيتيون به مختلف شڪلين جون ٺاهين ٿا. هانگ ڪانگ جي اسپتال جو دل جي بيمارين جو ماهر ڊاڪٽر گذاري ويو ته هن کي خراج تحسين پيش ڪرڻ لاءِ هن لاءِ دل جي شڪل جي پيتي ٺاهي ان ۾ سندس لاش کي دفن ڪيو ويو.
”اهو ڏسي منهنجي ملڪ جو سرجن دوست جيڪو اهو سوچي هانگ ڪانگ آيو هو ته هن کي مرڻو جيئڻو اتي آهي نوڪري ڇڏي هليو ويو.“ ڪئپٽن ڪئرو ٻڌايو.
”ڇو ڀلا؟“ مون حيرت مان پڇيو.
ڪئپٽن ڪئرو کلندي چيو، ”ان ڪري جو هو گائناڪالاجسٽ هو.“
شام جو وقت هو. ڊاڪٽر عطا جو ڪاليج بند هو پر ڪجهه شاگرد لئبرري ۾ پڙهي رهيا هئا. ڊاڪٽر عطا پنهنجي آفيس کولائي چانهه جو آرڊر ڏنو ۽ اسان هٿ منهن ڌوئي چانهه پي فريش ٿياسين ۽ سامهون جونڪر اسٽريٽ ۽ ڪوبو روڊ جي سير تي نڪتاسين. گهٽي جي وچ تي هڪ اسٽيج ٺهيل هئي جيڪا رنگين بلبن ۽ گلڪارين سان سجيل هئي. ڊاڪٽر عطا ٻڌايو ته سج لٿي کانپوءِ هتي ڳائڻ وڄائڻ جو پروگرام ٿئي ٿو ۽ ڪيترائي نوان ڳائڻا ۽ مزاحيه فنڪار پنهنجي فن جو مظاهرو ڪن ٿا. ڪڏهن ڪڏهن اعليٰ فنڪار ۽ ڪرتب ڏيکارڻ وارا به هتي اچن ٿا. ڇنڇر ۽ اڄوڪي ڏينهن تي ”جوهور بارو“ کان ماسٽر هو (Master Ho) به ايندو آهي جيڪو اڌ منٽ ۾ چئن ناريلن ۾ آڱر سان سوراخ ڪري ٿو.
”واقعي!“ مون حيرت مان پڇيو، ”مون پاڻ اخبار ۾ پڙهيو هو ته ”هو سُوِي پوه“ جيڪو پاڻ کي ”ماسٽر هَو“ سڏائي ٿو سندس ان ڪرتب ڪري هنجو گنيز بڪ ۾ نالو آيو آهي.“
”انڪل هن سان اسان جي اڪثر ملاقات ٿيندي رهي ٿي.“ ڊاڪٽر عطا جي پٽ مير غلام محمد چيو.
ڪلاڪ کن کانپوءِ جونڪر اسٽريٽ مان ٻاهر نڪتاسين ته غلام محمد خوشي مان دانهن ڪري ٻڌايو ته ”ماسٽر هَو“ (Ho sweep oh) اچي ويو آهي. هو تامل چرچ جي ڀر واري دڪان جي دڪيءَ تي ويٺو هو. ڊاڪٽر عطا کي ڏسي کيس کيڪاريائين جنهن مون کي به ساڻس ملرايو ۽ تعارف ڪرايو.
”اچو ته پهرين ڪجهه فوٽو ڪڍرايون جيئن يادگار رهي.“ مون چيو. ”ماسٽر هَو“ جيڪو Ho Eng Hui به سڏائي ٿو 55 سالن جو آهي. ناريل ڪو گدري يا ويندي ڇانهينءَ جهڙو نٿو ٿئي جنهن ۾ ڪو آڱر سان سوراخ ڪري سگهي. ماسٽر هَو کان پڇيم ته اهو ڪم هو ڪنهن جادو جي زور تي ڪري ٿو يا نظربندي (illusion) آهي؟
”اهي ٻئي شيون نه آهن.“ ماسٽر هَو ٻڌايو، ”هي مون چيني مارشل آرٽ ذريعي پنهنجي آڱر ۾ ايڏي طاقت پيدا ڪئي آهي جو اها ناريل جهڙي سخت شيءِ ۾ به اندر داخل ڪري سگهان ٿو.“
ماسٽر هَو نه فقط آڱر سان ناريل ۾ سوراخ ڪري سگهي ٿو پر ٻيا به ڪجهه ڪرتب ڪري ٿو جهڙوڪ باهه کائڻ يا ڪنهن ماڻهوءَ کي ڪاٺ جي تختي اڳيان بيهاري پري کان هن تي ڪپ اڇلڻ جيڪي هن کي لڳڻ بدران هن جي چوڌاري لڳن ٿا. ”ماسٽر هَو“ سندس اڄ رات جا ڪرتب ڏسڻ لاءِ اسان کي چيو پر جيئن ته ان ۾ اڃان ڪلاڪ کن هو ان ڪري اسان وڌيڪ ترسڻ بدران کانئس موڪلائي بندر هيلير جي علائقي ۾ جالان PM3 تي ماهڪوٽا پلازه ۾ آياسين جتي ڊاڪٽر عطا ٽالپر جي ذاتي بزنيس ”سنڌ هيلٿ ڪيئر“ جي آفيس آهي