9
جئين جيئن شهر ويجهو ٿي آيو تيئن ٿي رستي جي خوبصورتيءَ ۾ اضافو نظر آيو. اسان فرينچ موٽر وي ڇڏي هاڻ نيس سٽي گورنمينٽ جي حدن ۾ داخل ٿي رهيا هئاسين. نيس شهر به هڪ خوبصورت پهاڙي تي اڏيل آهي. جنهنجي ٻن طرفن کان سمنڊ آهي ۽ سمنڊ جي ڪنارن تي هر وقت سياحن جون رونقون لڳيون پيون آهن. هت ڏينهن کان وڌيڪ رات جو رنگينيون آهن. ڇو ته سڄي بيچ تي تمام پاورفل سرچ لائيٽون لڳل آهن. جنهن جي روشنين ۾ سياح ڏينهن رات پيا موجون ماڻين.
اسان به شهر مان گهمندا ڦرندا اچي پنهنجي هوٽل تي پهتاسين. هوٽل جو نالو آگاٽا (Agata) هو. مون اڳ ۾ به ذڪر ڪيو آهي ته ٽوئر وارا اهڙي نموني پروگرام رکندا آهن، جو اسانجي پهچڻ کان اڳ ۾ ئي اسان لاءِ هر شيءَ حقي حاضر رکي آهي. صرف اسانجي پهچڻ جي دير آهي.
اسانجي گائيڊ ٻڌايو ته توهانجو اڄ جو آپشنل پروگرام Monte Carlo by night with Dinner مونٽ ڪارلو رات جو سير، کاڌي سميت تقريبن چئن ڪلاڪن جو پروگرام آهي ۽ هينئر شام جا ساڍا ست ٿيڻ وارا آهن. جلد تيار ٿي هيٺ اچو، سو جي پاڻ ساڍي اٺين ٻاهر گهمڻ لاءِ نڪرون ۽ ٻيا چار ڪلاڪ ڳنڍيون ته وڃي ٿيا رات جا ساڍا ٻارهن، ۽ سڀاڻي به پاڻ کي صبح جو سوير يعني تقريبن ساڍي ستين بجي هوٽل ڇڏي ٻاهر ٽوئر لاءِ هلڻو آهي. سو توهان مهرباني ڪري جلد تيار ٿي اچو.
مون انهيءَ گائيڊ کي ڏسي دل ئي دل ۾ سوچيو ته يار تو شايد زندگيءَ ۾ ڪنهن سان پيار ڪونه ڪيو آهي. نه ته راتيون جاڳڻ جون ڪئين ڳالهيون ڪرين ها. پيار، محبت ۽ پيڙا ۾ ته مزو ئي ڏک ڏولاون ۾ آهي ۽ راتين جون ننڊون ڦٽائڻ به ان جو هڪ حصو آهي ۽ مونکي نيس ۾ به ميون شاهه عنايت جو هي شعر خودبخود چپن تي اچي ويو:
حسن حبيبن جو، پسين جي پيهي،
ته توکي سڀئي، ٻيون وڃن وسري.
راتيون جاڳڻ وارو وقت ئي ته اسان جي سڄي زندگيءَ جو سرمايو آهي. جنهن سهاري باقي زندگي انهن جي يادن ۾ خود به خود گذريو وڃي. انهن يادن جو اڻمٽ خزانو ئي آهي. جيڪو باقي جيون جي جوت جرڪائي ٿو. زندگيءَ جو اهو دور به عجيب آهي ڪابه خبر ڪانهي ته ڇا پيو ٿئي. صرف مرشد سائين جو هي شعر ياد ٿو اچي:
سر لوهيڙا ڳڀيا، ڪسر نسريا،
تو ڪيئن وسريا، ڍوليا ڏينهن اچڻ جا.
سو يورپ ۾ نه سر لوهيڙا ڳڀجن، نه ڪسر نسرن، سو هنن يارن کي ملڻ جا ڏينهن به وسريو وڃن، ۽ راتين جو ته يورپ جا ماڻهو گهڻو ڪري هوش ۾ ئي ڪونه هوندا آهن، سو تن کي پرين جي پچار جي ڪهڙي پروڙ.هت ته مومل نه سهي سومل ئي سهي واري لڪا، لڳي پئي آهي. فور محمدس Four Mohd’s جي سڏ تي ڌيان واپس نيس جي وادين ۾ پهچي ويو. يڪدم رسيپشن تي ويس ته رسيپشن واري ڇوڪري ڪمري جون چاٻيون ڏيڻ کان اڳ چاٻين جي باري ۾ طويل سمجهاڻي ڏني ته چاٻي ڪمري جي لاڪ ۾ وجهندا ته رموٽ ڪنٽرول وانگر هن جي پٺ ۾ هي ننڍي بتي خودبخود ٻرندي. پر جي بتي نه ٻري ته معنيٰ چاٻي لاڪ ۾ صحيح طريقي سان نه پئي آهي، ۽ چاٻي ڪڍي وري ٻيهر لاڪ ۾ وجهو پوءِ جڏهن چاٻي جو بلب ٻري ته چاٻيءَ ۾ لڳل بٽڻ کي هيٺ دٻائي ٿوري دير بيهبو ته لاڪ ۾ لڳل بتي ٻرندي پوءِ توهان در کوليو نه ته دروازو ڪونه کلندو. مون ته ڳالهه ئي ڪانه سمجهي. پر ڀر ۾ بيٺل نور چيو Ok ۽ اسان چاٻيون وٺي پنهنجي ڪمرن ڏانهن روانا ٿياسين. اسان ڪمري ۾ سامان رکي تيار ٿي هيٺ آياسين ته اسان جي گروپ وارا سڀ هوٽل لابيءَ ۾ ويٺل هئا.اسان هڪ ڪئنڊين جوڙي جي ڀرسان وڃي ويٺاسين. ٻئي زال مڙس وڪيل هئا ۽ سڄي ٽوئر ۾ ڪنهن سان به ڪونه ڳالهائيندا هئا. گهڻو ڪري ٻئي زال مڙس ڪتاب پڙهندا رهندا هئا.هينئر به هنن جي هٿن ۾ ڪتاب هئا. مون ساڻن ڪئناڊا جي باري ۾ ڳالهه ٻولهه ڪئي. اسان کي سٺي نموني ٻڌو ۽ ان بابت ڄاڻ ڏني. اسان اڃان پاڻ ۾ ڳالهه ٻولهه ڪري رهيا هئاسين ته اسان جو گائيڊ پهچي ويو ۽ اسان کي ساڻ ڪري اچي بس ۾ چاڙهيائين ۽ رات جي ٽوئر بابت ڪجهه بريف ڪيائين. جيئن ته اسان ڏينهن جو آيا هئاسين، انهيءَ ڪري رات پنهنجا پرڙا نيس ۾ وڇائي چڪي آهي ۽ نيس جون روشنيون جڳ مڳ جرڪي رهيون آهن. شهر کان وڌيڪ سمنڊ ۾ روشني نظر اچي رهي آهي، جنهن جي ڪپرن تي نڄاڻ ڪيتريون پاورفل سرچ لائيٽون لڳل آهن.
نيس، ڪينس ۽ پئرس دنيا جا اهي حسين، امير ۽ مشهور شهر آهن، جت آمريڪن سياح تمام وڏي تعداد ۾ ٻارهين مهيني اچن، نه ته آمريڪن فرينچن وانگر گهڻو ڪري ملڪ کان ٻاهر سياحت تي گهٽ وڃن. پر هو وينس ۽ فرانس ۾ تمام گهڻي تعداد ۾ گهمڻ ڦرڻ وڃن ٿا. مون گهڻو ڪري سڄي دنيا ڏٺي آهي. پر ملڪن ۾ ملڪ آمريڪا، شهرن ۾ شهر پئرس ۽ حيران ڪندڙ شهر وينس مونکي لڳو.
اسان جي بس شهر مان گهمندي ڦرندي اچي هڪ پرفضا جڳهه تي بيٺي، جتان شهر جو نظارو ڏاڍو سهڻو لڳي رهيو هو. ٻن طرفن کان سمنڊ جو نظارو جنهن ۾ شهر روشنين ۾ جرڪي رهيو هو. رات هوندي به سمنڊ ۾ کوڙ بوٽس سياحن سان ڀريل گهمي ڦري رهيون هيون. اسان هت ڪافي فوٽا ڪڍيا. ٻيا سياح به هيڏانهن گهمي رهيا هئا. جوڙا (Couples) ڪنڊن پاسن ۾ روح رهاڻيون ڪري ۽ هڪٻئي کي چمي چٽي رهيا هئا. يورپ ۽ آمريڪا ۾ kiss ڪرڻ ته ائين آهي، ڄڻ ته هٿ ملائڻ، نه وري انهيءَ کي ڪو اهميت ڏي.
هت هر ڪنهن انسان جي پنهنجي دنيا آهي. جنهن جي اندر ئي سڀ ڪو خوش، نه ٻين جو فڪر نه ٻين جي پچار.
نيس (Nice) شهر پيرس شهر کان 577 ميل ڏکڻ طرف رومي سمنڊ جي فرانس واري ڪناري تي آباد آهي. ڪينس شهر نيس شهر کان ڏکڻ اوڀر طرف 20 ميل پري آهي. ڪينس اهو شهر آهي، جت شهيد ڀٽي جو ننڍو پٽ مير شاهنواز ڀٽو شهيد ڪيو ويو. جيڪو پنهنجي فليٽ اندر شهيد ٿيو هو. ڀٽي خاندن جي قربانين جو تاريخ اندر ڪو مثال نه ٿوملي.
اوڻيهين صديءَ دوران امير ۽ برطانيه جو مٿيون طبقو هن شهر نيس کي گهڻو چاهيندو هو. نيس ڪينس شهر جي ڀيٽ ۾ سستو آھي. نيس سامونڊي خطي جو مرڪز آهي ۽ هن پوري علائقي ۾ هيءُ يونانين جو اڏيل قديم ترين شهر آهي. هن شهر کي يوناني نائيڪ Nike جي نالي سان سڏيندا هئا. جنهنجي معنيٰ فتح آهي. هتي سج جي روشني ۽ تپش آزاد فضا سبب هي شهر فنڪارن لاءِ وڌيڪ پرڪشش رهيو، جن ۾ ڊوماس Dumas نيٽزسڪي Nietzsche اپولينيئر Apollinaire فلابرٽ Flaubert هوگو Hogo اسٽينڊال Standhal چيٽيو برينڊ Chateau Briand ۽ مسٽرل Mistral شامل آهن.
هينري ميٽس Henrie Mastisse نيس شهر ۾ پنهنجو گهر جوڙيو. تنهنجو چوڻ هو ته ”جيتوڻيڪ شهر ۾ روشني يعني تپش گهڻي آهي، تنهن هوندي به اهو نفيس ۽ لطيف آهي.“ هتي سال ۾ سراسري طور تي 300 ڏينهن روشن هوندا آهن.
هتي هڪڙو ساليانو ميلو نيس ڪارنيوال Nice Carnaval ڪيٿولڪ عيسائي يورپ توڙي آمريڪا کان اچي ملهائيندا آهن. اهو ميلو فيبروري مهيني ۾ لڳندو آهي. هتي ٻيو ميلو Nice festival du Jazz نالي 11 جولاءِ کان 20 جولاءِ تائين لڳندو آهي.
سن 1822ع ۾ نارنگين جو فصل خراب ٿيو ۽ پورهيتن ڏکيو وقت ڪاٽيو. تنهن صورتحال موجب اتي رهندڙ انگريزن کين شاهراهن، عمارتن ۽ باغ پوکڻ جي ڪم تي لڳايو.انهيءَ منصوبي کي Promenade des Anglasis سڏيو ويو. تنهن موجب سامونڊي ڪناري سان شاهي سڙڪ تعمير ٿي، جيڪا وڻن ۽ ٻوٽن سان ڇانيل هئي ۽ اٽڪل چار ميل ڊگهي هئي. ڪناري جي سامهون هوٽلن ۽ ڪيفيز جون قطارون تعمير ٿيون ۽ انهن سان گڏ ولاز ۾ هڪ ميوزم Musee Massena نالي پڻ جوڙيو ويو. مٿين جاين مان ڪجهه اڃان چڱي حالت ۾ آهن. هن وڻن سان ڇانيل شاهراهه تي هلندي دنيا جا بيحد پرڪشش مجسما ڏسڻ ۾ ايندا جيڪي پتل جا ٺهيل آهن. انهن کي سمنڊ ۾ وهنجڻ لاءِ استعمال ٿيندڙ مختصر ڪڇا پيل آهن ۽ سمنڊ ڏانهن ويندي محسوس ٿين ٿا. انهيءَ هنڌ سامونڊي ڪنارو ڪاٺ جي تختن سان آراسته آهي. اتي ٺهيل حمامن ۾ سمهڻ ۽ ليٽڻ لاءِ بسترا به موجود آهن، پرومينيڊ شاهراهه تي قائم نيس شهر جون بهترين هوٽلون ۽ ريسٽورانٽ آهن. جن ۾ مڇيءَ ۽ ڀاڄين مان تيار ڪيل خاص سوپ Bouilla baisse ڏاڍا مشهور آهن. پر انهيءَ کان وڌيڪ مشهور فرانس جو چڪن اونين سوپ Chicken Onion Soup آهي.
هتي موجود ٽڪريءَ تي Le Chatean نالي هڪ محل جا آثار ملندا. انهيءَ کي 1706ع ۾ ڊاهيو ويو هو. انهيءَ ٽڪري تي هڪڙو عاليشان پارڪ لڳايو ويو آهي.
لي چيٽيو جي اترئين حد وٽ شهر جو مشهور قبرستان آهي، جتي ڪمال نفاست سان گهڙيل ڪيترائي مجسما ٺهيل آهن. انهن کي ڏسڻ لاءِ دنيا جا ماڻهو هتي اچن ٿا. هتي هڪڙو بحري ميوزم Naval Museum به ڏسڻ وٽان آهي. راڪ پارڪ ۾ ويهندي سامونڊي ساحل، بي حد پراڻو شهر حيرتناڪ ويجهن بنگلن جا صحن ۽ اڱڻ به اکين اڳيان هوندا آهن. هتي واري ميوزم ۾ جان آف ارڪ جي يادگار ڪهاڻيءَ جا پراڻا پنا به پيا آهن. جن ۾ ڄاڻايل آهي ته سن 1 543ع ۾ محاصري دوران هوءَ سپاهين کي چوڙيون ڏيکاري سندن غيرت کي جاڳائيندي هئي ۽ اهي وڌيڪ جوش سان وڙهندا هئا.
هي ميوزم جون کان سيپٽمبر تائين اربع کان آچر تائين صبح 10 بجي کان 12 بجي منجهند ۽ 2 بجي کان شام ستين بجي تائين کليل رهندو آهي داخلا في بالغن لاءِ 3 ڊالر يعني 15 فرانڪ ۽ شاگرد لاءِ 1.80 ڊالر يعني 9 فرانڪ مقرر آهي.
نيس شهر جو بندر جتان ٻيڙيون ڪورسيڪا ٻيٽ ڏانهن ماڻهو کڻي وڃن ٿيون، اهو بندر 1750 ۽ 1830 جي وچ ۾ کوٽي تيار ڪيو ويو. هن بندر ۾ ٻيڙين جا ٻه گهاٽ يا پتڻ Jettie تعمير ڪيا ويا آهن.
شهر جي پراڻي ۾ گهٽيون سوڙهيون آهن، هتي جاين جي طرز تعمير اٽلي نما آهي. شهر ۾ گلن جي مارڪيٽ به ڏسڻ وٽان آهي. هتي اڱاري کان آچر تائين منجهند جو مال گڏ ٿئي ٿو ۽ شام تائين واپار ۾ تيزي ٿئي ٿي. هتي ڪيترن ئي قسمن جا گل اچن ٿا.
شهر جو واپاري مرڪز پليس ماسينا Place Massena سترهين صديءَ جي طرز تعمير جو حامل آهي ۽ انهيءَ مرڪز کي گلابي رنگ جو پينٽ ٿيل آهي. شهر ۾ ٻيا به ڪيترائي عجائب گهر آهن.
اسان هتان ٿي انهيءَ هوٽل تي آياسين جت اسانکي ٽوئر وارن رات جي ماني کارائي. هوٽل تمام مٿي هڪ ٽڪريءَ تي هئي. اسان هوٽل اندر نه پر ٻاهر ويٺاسين. جتان هيٺ سڄو شهر ۽ ان جو خوبصورت نظارو صاف نظر اچي رهيو هو. شهر ۾ هلندڙ ٽريفڪ پڻ نظر اچي رهي هئي. اسان کي ماني ۾ پهرئين چڪن اونين سوپ ڏنائون. انهيءَ کان پوءِ ڪيترن ئي طعامن تي مشتمل فرينچ اسٽائيل جي ڊنر کارايائون، جنهن ۾ مانيءَ سان گڏ ٻن قسمن جا سلاد پڻ ڏنائون. جيڪي ڏاڍا لذيذ هئا. آخر ۾ سوئيٽ ڊش ڏنائون،جنهن ۾ ڇانهين ۽ گدري جي ٽڪرن سان گڏ ڪافي تعداد ۾ انگور به پيل هئا. اسان ڪابه شيءَ ڪانه بچائي سڀ کائي وياسين. ماني کائڻ کانپوءِ اسانکي هاڻ موناڪو جي ڪيسينو ۾ وڃڻو هو. جنهن جون ڳالهيون ٻڌي سدائين شوق ۽ تجسس رهندو هو ته ڪڏهن اهو به ڏينهن ايندو جو موناڪو جي گادي مونٽوڪارلو جي نائيٽ ڪلبن ۽ ڪيسينوئن ۾ راتيون گذرنديون. پر رب جي رضا جو اڄ مونسان گڏ منهنجي گهر واري ۽ پٽ نور به آهن انهيءَ ڪري اميد ته وڌيڪ Enjoy ڪبو.
اسان کي ڪلاڪ کن ڊنر ۽ ڪلاڪ کن شهر ۾ گهمڻ ڦرڻ ۾ لڳو ۽ اسان وٽ هت گهمڻ لاءِ ٻه ڪلاڪ هئا. پر جڏهن ماحول ۽ هي سڀ ڪجهه ڏٺوسين ته دماغ ئي چڪرائجي ويو. اسان بس مان هيٺ لهي پهرئين ماحول جو جائزو ورتو ۽ هت اسان موناڪو جي باري ۾ ڪيسسييو ٻاهران لکيل تعارف به پڙهيو جيڪو ڪجهه هن ريت آهي ته، ڪيٿرين هيپبرن هڪ دفعي موناڪو بابت چيو هو ته ”اهو فرانس ملڪ جي ڏکڻ ۾ فرانس جي گاڏيءَ تي هڪ ٽڪو آهي.“ ائين چوڻ ۾ سندس مقصد شهر جي حسن جي ڪميءَ ڏانهن اشارو ڪونه هو پر سندس جاگيرداريءَ ذهن واري سوچ موجب اهو تمام ننڍو شهر يا رياست آهي. حقيقت ۾ اهو شهر ٽن طرفن کان فرينچ رياست جي سرحدن سان گهيريل آهي، باقي هڪ طرف کان رومي سمنڊ اٿس. انهيءَ هوندي به هڪ آزاد رياست جي حيثيت سان پنهنجو وجود برقرار رکيو پيو اچي. مزي جي ڳالهه اها آهي ته موناڪو جا شهري ڪوبه محصول ڪونه ڏيندا آهن، رياست جي سموري آمدني جو مکيه وسيلو سياحت ۽ جوئا آهي. موناڪو پنهنجي راڄڌاني مونٽي ڪارلو سميت گذريل پوريءَ صديءَ دوران دنيا لاءِ ڪشش جي علامت طور مشهور رهيو آهي. موناڪو جي شهرزاري رينيئر ٽين (جيڪو اڃا اڻپڙهيل هو) 1956 ع ۾ مشهور آمريڪي اداڪاره گريس ڪيلي (Grace Kelly) سان شادي ڪري ملڪ جو مان اڃا وڌايو. شاهي جوڙي کي 1957ع ۾ ڪيرولين Caroline نالي ڌيءَ ڄائي ۽ ان کانپوءِ البرٽ (Albert) نالي پٽ به پيدا ٿيو.
1918ع ۾ هڪ معاهدو ٿيو جنهن موجب فرانس جي زير حفاظت موناڪو آزاد رياست طور برقرار رهندو ۽ حڪمران گهراڻو به پسمنظر ۾ رهندو. جڏهن ته البرٽ اڃا تائين ڪنوارو آهي. جنهن ڳالهه جي ڳڻتي موناڪو جي سمورن شهرين کي آهي.
1982 ع ۾ هڪ ڪار ۾ سفر دوران گريس ڪيلي حادثي ۾ گذاري وئي.
موناڪو 1297ع ۾ گريمالڊي قبيلي جي جينوئيز خاندان جي ملڪيت ٿي پيو. انهيءَ وقت کان وٺي زماني جي گهٽ وڌائين ساڻ هوندي به پنهنجي آزاد حيثيت برقرار رکندو اچي.1793ع ۾ فرانس وارن هن کي پاڻ سان ملائي ڇڏيو پر موناڪو حڪمران خاندان 1814ع ۾ وري آزاد حيثيت حاصل ڪئي. جيتوڻيڪ وقت جو شهزادو پيرس جي مزن کان پاڻ کي جدا ڪري نه سگهيو.
يورپي ڪارن جي ڊوڙ جا مقابلا هر سال هتي ٿيندا آهن. فيبروريءَ مهيني ۾ لي ريلي (Le Rallye) نالي مقابلا ۽ مئي مهيني ۾ گرانڊ پرڪس (The Grand prex) نالي مقابلا ٿيندا آهن. اپريل مهيني جي وچ ڌاري ٽينس مقابلا (Tennis Tournaments) ٿيندا آهن.
موناڪو يورپ ۾ ٻيو نمبر ننڍي ۾ ننڍي رياست آهي جيڪا چئن ڀاڱن تي مشتمل آهي.
1. پراڻو ڀاڱو موناڪو ويل Monaco ville 200 فٽ اوچي ٽڪريءَ تي اڏيل آهي. هتي شاهي محل ۽ سرڪاري آفيسون تعمير ڪيل آهن ۽ هڪڙو ميوزم به قائم ڪيل آهي. جنهن ۾ سمنڊن بابت تجربن لاءِ هڪ ليبارٽري به قائم آهي.
2. موناڪو ويلي جي اتر اولهه طرف لاڪنڊامين (La Candamine) شهري آباديءَ وارو ڀاڱو سڏجي ٿو. هن علائقي سان بندر ۽ گهاٽ شامل آهن.
3. لاڪنڊا مين علائقي جي اتر واڀر ۾ مونٽي ڪارلو ڀاڱو آهي. هي علائقو ڪنهن وقت راندين جو ميدان هوندو هو. ۽ اڃا تائين صاحب ثروت حضرات لاءِ سياري جي مند ۾ تفريح جو ماڳ آهي. هتي ڪيسسيو ڊيلڪس هوٽلون ۽ بهترين باغيچا موجود آهن.
4. چوٿون حصو فونٽ ويلي (Font Vielli) سڏجي ٿو. هي علائقو صنعتي مرڪز آهي، جتي مختلف قسمن جا ڪارخانا آهن.
حقيقت ۾ مونٽي ڪارلو وارو ساحلي ماڳ فرينچ سرزمين آهي. هي بيچ فلمي اداڪارن ۽ ٻين شوقين ماڻهن جي وندر جو ماڳ آهي. هتي هٿرادو تازي پاڻيءَ وارو تلاءُ ۽ هٿرادو بيچ پڻ ٺهيل آهي. تنهن کانسواءِ اصل سمنڊ ۾ وهنجڻ لاءِ پڻ جوڳو بندوبست ٿيل آهي. اڳوڻي زماني ۾ اونهاري جي مند ۾ ماڻهو موناڪو گهمڻ ڪونه ايندا هئا پر هاڻي صورتحال بدلجي وئي آهي. جولاءِ آگسٽ جي مهيني ۾ به ماڻهن جي ايتري ته پيهه هوندي آهي جو هتي ڪمرو ملڻ به تمام مشڪل ٿيو پوي. هتي مهانگائي تمام گهڻي آهي.مٿيئن صورتحال ۾ موناڪو جا ماڻهو شاهوڪار ماڻهن کي پاڻ وٽ رهائيندا آهن.
هتي جوا به عالمي پئماني جي ٿئي ٿي. هتي جوارين جي ايتري ته رش هوندي آهي جو ٿوري بي خيالي سان ماڻهن جا ڪپڙا ڦاٽي ويندا آهن، هتي جواري پنهنجو الهو تلهو هارائي چرين جي صورت ۾ ڀٽڪندي نظر ايندا آهن. مونٽي ڪارلو واري ڪيسينو سان وابستا ڪيتريون ئي ڪهاڻيون آهن. هتي فلمن جي جوڙ توڙ به ٿيندي آهي. هتي بهترين قسم جا ڊراما به اسٽيج ٿيندا آهن.
شاهي محل ۾ هڪ ميوزم به قائم ڪيو ويو آهي، جتي نيپولين جون يادگار شيون ۽ موناڪو ميونسپالٽيءَ بابت ڪيترائي نوادرات رکيل آهن. شاهي رهائش گاهه وارو حصو عوام لاءِ بند هئڻ جي باوجود ان جو ميوزم وارو پاسو عوام لاءِ کليل هوندو آهي. جون کان سيپٽمبر تائين روزانه صبح ساڍي نوين وڳي کان شام ساڍي ڇھين بجي تائين ۽ آڪٽوبر ۽ 11 نومبر تائين روز صبح 10 بجي کان شام 5 بجي تائين ۽ 17 ڊسمبر کان مئي تائين اڱاري کان آچر تائين صبح ساڍي ڏھين بجي کان رات ساڍي ٻارھين تائين ميوزم گهمي سگهجي ٿو. داخلا في 20 فرانڪ يعني 4 ڊالر في بالغ ۽ 10فرانڪ يعني 2 ڊالر في ٻار مقرر آهي.
هتي جارڊن ايڪسوٽڪ (Jordin Fxotique) نالي هڪ باغ ٽڪريءَ جي هڪ طرف آهي. جيڪو ڪيڪٽس ٻوٽن جي خصوصيت ڪري مشهور آهي. هي باغ البرٽ اول پوکايو هو، جيڪو پاڻ نيچرلسٽ سائنسدان هو.
هتي هڪڙو ميوزم ( Musee d’ anthropotic Prechistorique) نالي سان به قائم ڪيل آهي. جون کان سيپٽمبر تائين روزانه 9 وڳي صبح کان شام 7 وڳي تائين، آڪٽوبر کان مئي تائين 9 وڳي صبح کان شام 6 وڳي تائين، هڪ بالغ لاءِ 40 فرانڪ يعني 8 ڊالر ۽ 6 سالن کان 18 سالن جي هڪ ٻار لاءِ 18 فرانڪ يعني 3.6 ڊالر داخلا في آهي.
موزي ڊي اوشنو گرافي (Musee d’ Oceanographic) نالي هتي هڪ زبردست سائنسي عجائب گهر آهي. جيڪو موجوده شهزادي البرٽ جي پڙڏاڏي البرٽ اول 1910ع ۾ قائم ڪيو هو. مين گيٽ وٽ انهيءَ جو مجسمو نصب ٿيل آهي. جنهن ۾ کيس بحري ڪپتان وارو يونيفارم پاتل آهي. البرٽ اول کي پنهنجي 30 سالن وارين مهمن دوران جيڪي ناياب شيون مليون، سي سموريون هن ميوزم ۾ رکيل آهن. تنهن کانسواءِ هن عجيب غريب مڇين جا تلاءُ (Aquariums) به ٺهرايا هئا، جن جو تعداد 90 کان به وڌيڪ آهي.
هي ميوزم جولاءِ ۽ آگسٽ ۾ روزانه صبح 9 بجي کان شام 7 بجي تائين ۽ نومبر کان فيبروري تائين صبح 10 وڳي کان شام 6 بجي تائين کليل رهندو آهي. داخلا في 60 فرانڪ يعني 12 ڊالر في بالغ ۽ 30 فرانڪ يعني 6 ڊالر في ٻار مقرر آهي.
هت پرنس رينيئر (Rainier-III) پنهنجي موٽرڪارن جي پڻ نمائش لڳائي آهي. انهيءَ ۾ اها (Rolls Royee Silver Cloud) ڪار به شامل آهي. جنهن ۾ 1956 ع شهزادو ۽ سندس ڪنوار شاديءَ جي ڏينهن سوار ٿي محل ۾ آيا هئا.
ميوزي نيشنل دي موناڪو Musee National de Monaco نالي ميوزم پرنس رينيئر جي زال گريس ڪيليءَ جوڙايو هو.انهيءَ جو نقشو پيرس وارو ”اوپيرا گارنيئر“ اڏيندڙ انجنيئر گارنيئر (Garnier) تيار ڪيو هو. هي ميوزم ايسٽر کان سيپٽمبر تائين روزانه صبح 10 بجي کان شام 6:30 بجي ۽ آڪٽوبر کان ايسٽر تائين روزانه 10 کان 12:15 منجهند ۽ 2:30 کان 6:30 شام تائين کليل رهندو آهي. داخلا في هڪ بالغ لاءِ 26 فرانڪ يعني 520 ڊالر ۽ هڪ ٻار لاءِ 15 فرانڪ يعني 3 ڊالر 5 کان گهٽ سالن جي عمر جا ٻار مفت ڏسي سگهن ٿا.
اسانجي بس شهر مان گهمندي ڦرندي اچي مونٽي ڪارلو جي ڪيسينو جي اڳيان بيٺي آهي. ڪيسينو جي ڀرسان نائيٺ ڪلب ۽ ڪيتريون ئي اعليٰ معيار جون هوٽلون به آهن. انهن سڀني جي وچ ۾ چوطرف ڪيترائي پارڪ آهن. جنهن ۾ رنگبرنگي گل ۽ ٻوٽا نظر اچي رهيا آهن.
اسان ڪيسينو اندر داخل ٿيا سين ته دروازي تي سيڪيورٽيءَ وارن ونود کي ڪيسينو اندر داخل ٿيڻ نه ڏنو. چيائون تنهنجي عمر ننڍي آهي ۽ ملڪي قانون مطابق اسان توکي اندر نٿا ڇڏي سگهون. پنهنجو ملڪ هجي ها ته ڪنهن ڪاموري يا سياسي ليڊر کان فون ڪرائي جائز ناجائز ڪم ڪڍيو وڃجي ها پر هتي يورپ ۾ قانون کان مٿي ڪير به ڪونهي. پر قانون سڀني کان مٿان آهي. سو هاڻ ڪجي ڇا؟ تيسين ونود جيڪو آمريڪا ۽ يورپ ۾ اڳ ۾ ئي پڙهي ۽ رهي چڪو آهي، سو هر ڳالهه کي سمجهي ٿو، تنهن يڪدم مونکي چيو انڪل نو پرابلم توهان ڀلي گهمي ڦري اچو. آئون ٻاهر ٿو هوٽلن جا چڪر هڻان ۽ پارڪ ٿو گهمان ڦران، ونود صرف پنهنجي قد جي ڪري رهجي ويو، نه ته ونود نور کان وڏو آهي. نور کي ڪونه روڪيائون. ڏاڍو افسوس ٿيو ته هت پهچڻ کانپوءِ به ونود هي سڀ ڪجهه Miss ڪري رهيو آهي پر ڪجهه به نٿو ڪري سگهجي. ونود سان اهڙو پرابلم يورپ ايندي زيورچ Zurich ايئرپورٽ تي ٿيو هو. پر پاڻ انهيءَ کي ڏاڍي سهڻي نموني سان Face ڪيائين.
آئون هن کان اڳ به مليشيا ۾ جينيٽنگ هاءِ لينڊ ( Geneting High Land) مڪائو ٻيٽ ۽ آمريڪا جي شهر لاس ويگاس ڪيسينوز ۾ وڃي چڪو آهيان، هتي ڊونڪ بلڪل مفت ڏين. ڊزنن جي تعدادا ۾ حور پريون ڪئين ڀريل جام کڻيو هر هر اڳيان حاضر بيٺيون آهن، ڊرنڪ پيئڻ جي ڪابه حد ڪانهي. ڀلي سڄي رات ويٺا مفت جو ڊرنڪ پيو. جيسين وڃي صبح ٿئي پر هت ته عام رواجي اگهن کان به چار دفعا وڌيڪ پيسا ٿي ورتئون ۽ پئگ گهرائڻ شرط ڪانه ڪا ڪلب ڊانسر ڪرسي ويڙهيو اچي ڀر ۾ وجهي چئي، آئون به توسان گڏ پيئندس. منهنجي لاءِ به هڪ پئگ گهرائي. مون دل ۾ چيو هو ته هت ڪجهه وقت مزا ماڻيندس، پر هي مفت خور ڇوريون اچي وريون، سو ڀلو انهيءَ ۾ ڀانئيم ته ٻيلي عبدالحئي ماٺ ڪري هتان کسڪ نه ته کيسا خالي ٿيڻ ۾ دير ئي ڪانه ٿيندي. سو اٿي بل وڃي ڪائونٽر تي ڏنم ۽ هيٺئين فلور تي اچي منا ۽ نور سان گيمس ۾ شريڪ ٿيس.
هت اچڻ وارا ڪي ته صرف گهمي ڦري شوق پورو ڪري هليا وڃن ۽ ڪي پنهنجي محبوبائن کي خوش ڪرڻ لاءِ هت اچي چند گهڙيون گهارين، گهمن ڦرن مزا ڪن ۽ نيٺ رات جي پوئين پهر وڃي پنهنجي گهر يا هوٽلن پيڙا ٿين، پر ڪي يار ته اوستائين موجود هوندا آهن جيستائين وڃي صبح ٿئي يا جيسين پئسا کٽن، سو هت به ڪنهن جي هٿن ۾ ته ڪنهنجي کيسن ۾ ڪيسينو جي ڪرنسي، ڪيسينوز ۾ عام ڪرنسي نه پر انهن جي پنهنجي ڪرنسي يا ڪوئين ڪرنسي طور استعمال ٿين. جنهن سان ئي دنيا جي هنن وڏن ڪيسينوز ۾ رانديون کيڏيون وينديون آهن.
دنيا ۾ جتي جتي ڊزني لينڊ وارن جون تفريح گاهون آهن، اتي ته انهن تفريحي گاهن ۾ جيڪا ڪرنسي هلي تنهن کي ڊزني ڊالر Disney Dollar چون.
سو عرض پئي ڪيم ته هت ڪجهه وري اهڙا شوقين به آهن جن جي اڳيان ٽوڪرا ڪرنسي جا ڀريا رکيا آهن ۽ پاڻ اڪيلائي گيمز ۾ لڳا پيا آهن. نه پنهنجي خبر نه دنيا جهان جو هوش. هتي مونٽي ڪارلو ۾ ڪيترن ئي رولو ماڻهن جي باري ۾ ٻڌايائون ته هي حال هنن جا هت جوا کيڏڻ جي ڪري ٿيا آهن.
اسان به فقط هت گهمڻ ڦرڻ جي ارادي سان وندر ڪري رهيا هئاسين. مونکي اسانجي ٽوئر گروپ وارن ۾ هت ڪو ايڪڙ ٻيڪڙ نظر آيو. ڪيسينوز يا نائيٽ ڪلبن ۾ گهڻو ڪري ڪافي رش رات دير کان پوءِ وڌندي آهي. سو هت به جيئن پوءِ تيئن رش ۽ رنگينيون ويون وڌنديون پوءِ ڏسندي ڏسندي بي انتها رش ٿي وئي. سو اسان به هاڻ ٻاهر نڪرڻ واري ڪئي.
ڪيسي هين مغرور حسينائون ڪي برفاب سي جسم،
ڪه گرم هاٿون ڪي حرارت سي پگهل جاتي هين.
ڪافي تعداد ۾ ٽُوئرسٽ بئنچن تي ويٺا هئا ته ڪي ڇٻر تي ليٽي هڪٻئي سان ڳر لڳي ڳالهيون ڪري رهيا هئا. نور ۽ ونود پارڪ ۾ ٽلندي ٽلندي ڪافي اڳتي نڪري ويا. آئون ۽ منا لان تي ليٽي پياسين ۽ ڪافي دير تائين اتي پيا هئاسين. اسانجي مٿان هڪ ڊگهو وڻ بيٺو هو جنهن مان شوخ ڳاڙها گل ۽ انهن جون پنکڙيون ٿڌي هوا تي ڇڻي اسان جي مٿان ڪري رهيون هيون.
موناڪو ۾ بهار جي مند اسان مٿان گلن جي ورکا ڪري رهي هئي سامهون ڏٺم ته بورڊ تي لکيو پيو هو ته گل پٽڻ منع آهي ۽ مونکي ننڍي هوندي ڏٺل فلم (Wind can not read) ياد اچي وئي. پري بئنچ تي نور ۽ ونود کي ويٺل ڏٺم. اسان لان تان اٿي انهن ڏانهن وياسين انهن ٻڌايو ته ڪافي وقت کان بس ۽ بس وارا توهان جو انتظار ڪري رهيا آهن. اسان تڪڙا تڪڙا وڃي بس ۾ ويٺاسين. بس ۾ سياح ويٺل نظر آيا صرف اسان جي اچڻ جي دير هئي. اسانجي سيٽ تي ويهڻ شرط بس هلڻ لڳي.ڪافي دير ٿي چڪي هئي پر موناڪو جي شاهراهن تي رش جيئن پوءِ تئين وئي وڌندي.
اسان پنهنجي زندگيءَ ۾ هڪ حسين رات جو اضافو ڪندا. چوطرف طلسماتي نظارن کي ڏسندا پنهنجي هوٽل ڏانهن وڃي رهيا آهيون. منا اڄ رات جو زريءِ سان ڀريل گندي پاتي هئي. اها گندي يا رئو گهٽ پر چادر وڌيڪ نظر اچي رهي هئي. جنهن تي بهترين ذريءَ سان گل ۽ ڀرت ڀريل هو. جيڪا کيس ڏاڍي خوبصورت ٿي لڳي. سمورن سياحن ۽ موناڪو جي ڪيسينو ۾ موجود ماڻهن جي نظر مٿس هئي. ڪيترين عورتن ان بابت سوال جواب به ڪيا. ذريءَ سان ڀريل اهو ڀرت کوڙ سارن رنگن جي روشنيءَ ۾ وڌيڪ جرڪي رهيو هو. جيئن چنڊ جي روشنيءَ ۾ چنديءَ جي پنن تي ٻين گلن کان وڌيڪ چمڪ ۽ سونهن هوندي آهي. تيئن منا جي مٿي تي اوڍيل ذريءَ جي هن گنديءَ تي پڻ رنگين روشنين جي جهرمر سڀني کي پاڻ ڏانهن متوجهه ڪري رهي هئي ۽ مٿس ڄڻ ته چانڊاڻ جي روشنيءَ جي ورکا ٿي رهي هئي. پاڻ ڏاڍي سهڻي نموني سان گنديءَ کي پنهنجي بدن تي اوڍي رکيو هئائين.
اسانجي بس هوٽل جي اڳيان اچي بيٺي. اسان سڀ سياح هيٺ لٿاسين.هيٺ ٻيون به چار پنج سياحن جون بسون بيٺيون هيون ۽ ڪيتريون بسون پڻ هڪ ٻئي پٺيان اچي رهيون هيون. سڀئي نيس گهمي ڦري پنهنجي هوٽل تي اچي رهيا هئا. اسان هوٽل لابيءَ ۾ داخل ٿي رسيپشن تي ويٺل ڇوڪريءَ کان چاٻي ورتي. جنهن مٺڙي مرڪ سان اسان کي ڪمرن جي ڄاٻي ڏني ته منهنجو هٿ سندس ريشمي هٿڙي کي ڇهي ويو. سندس نرم هٿڙو گرم هو. پاڻ تيز تيز لکي رهي هئي. انهيءَ سان به هٿ گرم ٿيو وڃي، يا سندس شرير جي گرمائش اڃا ٿڌي ڪانه ٿي هئي. پر يورپ جي آزاد معاشري ۾ بدن جون برفون ڳرندي دير ئي ڪانه ٿي ٿئي.
اسان چاٻي وٺي ڪمري جو دروازو کولي جلد ئي سمهي پياسين، ڇو ته اڄ سڄو ڏينهن ڏاڍو مصروف گذريو هو ۽ صبح سوير به اڳتي جي منزل ليون شهر ڏانهن اسهڻو هو.
اسان صبح جو سوير اٿي تيار ٿي پنهنجو سامان ڪمري ٻاهران رکي هيٺ ڊائيننگ هال ۾ آياسين، جت نور ۽ ونود اڳواٽ بريڪ فاسٽ ڪري رهيا هئا ۽ اسن پنهنجو بريڪ فاسٽ پليٽن ۾ وجهي اچي هنن وٽ ويٺاسين. اهي به گذريل رات جي پروگرام تي ٽيڪا ٽپڻي ڪري رهيا هئا ته رات ڏاڍو مزو آيو. هت گهٽ ۾ گهٽ هڪ هفتو رهڻ گهرجي ها. مون کين چيو ته، توهان اڄ صرف فرانس جو هڪ شهر نيس ڏٺو آهي. پر فرانس جو هر ڳوٺ، ماڳ ۽ شهر ايڏو ئي خوبصورت ۽ نفيس آهي. جهڙو نيس ۽ موناڪو، ائين سمجهو ته فرانس سڄي دنيا جي فيشن، عيش عشرت، سونهن سوڀيا، نفاست، ۽ نزاڪت ۾ پهريون نمبر آهي. نه صرف انهن ڳالهين ۾ پر صنعت ۽ واپار ۾ به دنيا ۾ مکيه حيثيت جو مالڪ آهي.
يورپ ۾ جرمنيءَ کان پوءِ ٻيو نمبر مکيه صنعتي ملڪ آهي ۽ سڄي يورپ ۾ گهڻي کان گهڻا سياح هن ملڪ ۾ اچن ٿا جيڪي تعداد ۾ ساڍن ڇهن ڪروڙن کان به مٿي آهن. يعني فرانس جي آدمشماريءَ کان به زياده ماڻهو هت اچن. پئرس شهر سڄي يورپ ۾ آدمشماريءَ جي لحاظ کان وڏي ۾ وڏو شهر آهي ۽ سڄي دنيا ۾ وڌ کان وڌ سياح جنهن شهر ۾ اچن سو شهر به پئرس ئي آهي. سڄي دنيا ۾ وڌ کان وڌ وائين هت ٺهي. اڄڪلهه جي دنيا جو پهريون نمبر پئسينجر هوائي جهاز ڪنڪارڊ ۽ ايئر بس به فرانس جي پيداوار آهن. هاڻ آمريڪا سان گڏ سپر تيل جي کوٽائي، ايئرپورٽ، زير زمين رستا ۽ ريل جون پٽڙيون، سافٽ ويئر، سيٽلائيٽ، مواصلات، اليڪٽرانڪ سول انجنيئرنگ جي ٽيڪنالاجي پڻ هتي ترقي يافتا آهي ۽ صنعت جي لحاظ کان دنيا ۾ مکيه ملڪ آهي. روس آمريڪا کانپوءِ دنيا ۾ وڏي ۾ وڏو ائٽمي مرڪز پڻ هتي آهي. هتان جي وڏي تعداد ۾ توانائي ائٽمي بجلي گهرن تي هلي.
پاڪستان کي ائٽمي پلانٽ به فرانس ڏنو هو جيڪو شهيد ذوالفقار علي ڀٽي جي وقت ۾ حاصل ڪيو ويو هو ۽ پڻ معاهدي مطابق فرانس کي ٻيو ائٽمي پلانٽ پاڪستان کي ڏيڻو هو پر شهيد ڀٽي جي شهادت کانپوءِ فرانس جي حڪومت ان وقت جي مليٽري ڊڪٽيٽر ضيا ءَ الحق کي ٻيو ائٽمي پلانٽ نه ڏنو ۽ فرانس پاڪستان سان اها ائٽامڪ ڊيل ئي ختم ڪري ڇڏي. سڄي يورپ ۾ گهڻي ۾ گهڻا مسلمان به فرانس ۾ رهن، جيڪي تقريبن سٺ لک آهن. مون ته صرف اخباري ڄاڻ مطابق فرانس بابت معلومات لکي آهي پر فرانس، يورپ ۽ دنيا جي هڪ مکيه صنعتي ۽ تجارتي ملڪ آهي. جيڪو وڃي ٿو ڏينهون ڏينهن طاقتور ٿيندو.
مونکي فرانس جي گهڻو ڪر سڀني مک شھرن ڏسڻ جو موقعو مليو آهي ۽ آئون حيران آهيان ته دنيا جي هيڏي وڏي عيش پرست قوم جت سڄي دنيا جا ماڻهو صرف عيش عشرت لاءِ اچن ٿا. هن ملڪ ۾ ٻارهن ئي مهينا ميلا متا پيا آهن. ٻارهن مهينا رنگ لڳا پيا آهن، جنهن جي شهرن ۽ ڳوٺن ۾ شراب جا ميلا لڳن ۽ سڄي دنيا اتي ڪهي اچي. ڇو ته ات شراب به مفت جا ۽ پيئڻ جي به ڪا روڪ ٽوڪ ڪونهي، پيا پيو. اسان جي قوم وانگر يعني گوڏا کوڙي پيو. پوءِ به هيڏي وڏي ترقي يعني سٺي ۾ سٺي زندگي گهاريندڙ دنيا ۾ پهريون نمبر قوم ۾ هي آهن. ورلڊ بئنڪ جي رپورٽ مطابق دنيا ۾ چوٿون نمبر GDP وارو ملڪ، سڄي دنيا جي صدرن ۾ فرانس جي صدر جو وڌيڪ مدو يعني ست سال ۽ اهڙي نموني سينيٽ جي ميمبرن جو به دنيا جي سينيٽن ۾ گهڻي ۾ گهڻو مدو يعني نو سال باقي قومي اسيمبليءَ جو نالو ۽ مدو پاڪستان وانگر يعني نيشنل اسيمبلي جو مدو به پنج سال آهي.
فرانس جي قومي تراني کي (Marseillaise) چون جيڪو 1792ع ۾ ٺهيو پر ملڪ ۾ نافذ 1795 ع ۾ ٿيو.
ڳالهين ئي ڳالهين ۾ ڳالهه ئي وسري وئي ته بس صرف اسانجي انتظار ۾ بيٺي آهي. اسان چانهه جو خالي ڪوپ ساسر ۾ رکندا ٽيبل تان نيپڪن کڻندا انهن سان هٿ صاف ڪندا، وڃي بس ڀيڙا ٿياسن، ٻاهر سج جي روشني هر شيءَ کي روشن ڪري رهي هئي. اسان وٽ وقت ڪونه هو جو انهيءَ سج جي روشنيءَ مان لطف اندوز ٿيون. سو سڌا وڃي سڀني سياحن کي سلام ڪري پنهنجي سيٽ تي ويٺاسين، ته بس به هلڻ لڳي ۽ اسين نيس ۽ موناڪو جي شيشن جهڙن رستن تان هلندا وڃي فرانس جي موٽر وي تي چڙهياسين. فرانس جي موٽر وي جهڙا سهڻا رستا آمريڪا ۾ ڪونه ٿين. جيتوڻيڪ آمريڪا جون شاهراهون جن کي آمريڪا ۾ چون فري ويز، سي فرانس جي موٽر وي کان وڏا، ويڪرا، ڪشادا، ۽ مٿڀرا ٺهيل آهن. پر جيڪا سونهن ۽ نفاست توهان کي فرينچ ويز ۾ ڏسڻ ۾ ايندي سا آئون سمجهان ٿو ته دنيا ۾ ڪنهن به موٽر ويز ۾ ڪانه هوندي. موٽر وي جي آس پاس وڻ وڻڪار ۽ پاسن کان نهايت ئي خوبصورت ساوڪ سان ڀريل گل ۽ گلزار ٿوري ٿوري مفاصلي تي پاسن کان ٽيليفون بوٿ جن جي ڀرسان بئنچون ۽ پڻ خوبصورتيءَ لاءِ ٻيون به ڪيتريون شيون رکيل. جهڙوڪ شيشا، مختلف قسمن جا ماڊل جت جت چوڪ اچن، ات رستن کي ڪيترن ئي رنگن جا ٽرئفڪ جا پٽا ۽ ليڪون جيڪي انهيءَ جي خوبصورتي کي اڃان به وڌيڪ نمايان ڪن. فرانس جو ملڪ يورپ ۾ ايراضيءَ ۾ وڏي ۾ وڏو ملڪ آهي. جنهن ڪري هڪ شهر کان ٻي شهر تائين پهچڻ ۾ ڪافي وقت لڳي ٿو. پر اهو گهڻو وقت صرف واچ محسوس ڪري، پر ماڻهو ته ڄڻ کن پل ۾ هڪ شهر کان ئي شهر پهچيو وڃي. خوبصورت رستا، آرامده بسون، آس پاس به خوبصورت ماحول، وڏا ڊگها، گهاٽا وڻ جي جي لامن مان هيٺ گل پيا لڏن جن جي ٽارين تي خوبصورت پکي پيا لڏن ۽ لاتيون لنون. اهڙين وڻندڙ شاهراهن تي هلندي هلندي اچي هڪ هوٽل تي بيٺاسين. جيڪا ٻه طرفي موٽر وي جي مٿان ٽه ماڙ ٺهيل هئي. جنهنجو ڊائيننگ هال سفيد شيشن سان اهڙي ته خوبصورت گولائي سان ٺهيل هو جو جنهن ۾ ويٺي توهان ايندي ويندي ٽرئفڪ پري پري تائين ڏسو. ڄڻ ته توهان ڪنهن وڏي وڻ جي آکيري ۾ ويٺا دنيا جهان جا رنگ ڏسو. مون آمريڪا ۾ به اهڙي قسم جون هوٽلون لاس اينجلس ۽ لاس ويگاس فري ويز تي ڪافي تعداد ۾ ڏٺيون. جيڪي هن هوٽل کان تمام وڏيون هيون ۽ انهن ۾ شيون به تمام سستيون هيون. هونئن به آمريڪا يورپ ته پري ٿيو پر ڪن شين ۾ فرانس پاڪستان کان به سستو آهي. هت لنچ ڪرڻ لاءِ اسان وٽ فقط چاليهه منٽ آهن. اسان سڀني پليٽون کڻي پنهنجي پنهنجي پسند مطابق پليٽ ۾ کاڌو وڌو. بل ڏئي اچي هڪ ڪنڊ جي ڀرسان ويٺاسين. جت موٽر وي تي هلندڙ هر گاڏي نظر اچي رهي آهي. ۽ پڻ چوطرف ساوڪ ۽ وڻڪار به چٽيءَ طرح سان ڏسي رهيا آهيون. يورپ ۾ توهان کي گهڻو ڪر سڀ گاڏيون نيون نظر اينديون. ڪا ايڪڙ ٻيڪڙ پراڻي گاڏي ڏسڻ ۾ ايندي سا به ڄڻ ته نئين پئي لڳندي.