• مهاڳ
جتي استاد، اسڪالر ۽ شاگرد مطالعي، مشاهدي، تحقيق ۽ تجسس جي مختلف مرحلن مان گذري، نه فقط پنهنجي مستند ڄاڻ ۾ اضافو ڪن ٿا پر سماج جي دانش ۾ به واڌارو آڻي پنهنجي علم پروريءَ جو ثبوت پيش ڪن ٿا.
ڪنهن به تخليقڪار جي تخليق جي مقبوليت جو هڪ خاص سبب اندازِ بيان يا اسلوب بيان Element Of Style ڀي آهي، تخليق ۾ حسناڪي پيدا ڪرڻ لاءِ خاص اسلوب جي اهميت تي زور ڏنو ويو آهي. تخليقڪار وٽ جيڪڏهن جذبات، احساسات، خيالات ۽ لغات جو ذخيرو هجي ۽ وٽس ادائگيءَ جو سليقو نه هجي ته هن جو سمورو پورهيو ئي خاڪ ٿي ويندو. خوبصورت اسلوب ۽ عبارت آرائي سان تخليق جو دوام حاصل ٿئي ٿو، سو ان کي ڪلاسيڪيت واري پد تي پهچائي ڇڏي ٿو.
علم ادب ۾ تخليق ۽ تحقيق جا ڪيترائي اڻ مِٽُ ڪارناما اهڙا آهن، جي استادن، اسڪالرن ۽ شاگردن سان گڏ اداري جو نالو به روشن ڪندا رهن ٿا. اهڙن ڪارنامن مان هن صديءَ جو تخليقي ڪارنامو “پنهنجي ڌرتي” به آهي.
“پنهنجي ڌرتي” اسان جي ايم اي فائنل جي شاگرد عباس ڪوريجي جي ڪهاڻين جو مجموعو آهي، جو ڪنول پبليڪيشن قنبر پاران شايع ٿي رهيو آهي. ان جي اشاعت تي مون کي جا دلي خوشي ٿي رهي آهي، تنهن جو اندازو ڪو شايد ڪري سگهي!
ڇاڪاڻ ته هي اهو جذبو آهي، جيئن ڪا ماءُ پنهنجي ڪوجهڙي ٻچڙي کي ڪنهن ٻئي پاران ڪوجهڙو ڪوٺڻ تي به ڏمرجي پوي، تيئن هي مجموعو منهنجي خوشيءَ جو ائين باعث آهي، جو ان ۾ ڪا به ڪمي پيشي الائي ڇو هڪ حقيقت پسند دل رکڻ جي باوجود به ازخود نظر انداز ٿي وڃي ٿي. باقي خوبيون ته ڳڻي ڳڻيان ڪيتريون!
عباس جتي روايتي مختصر ڪهاڻي لکي آهي اتي ڪهاڻيءَ جي جديد فارميٽ تي پڻ پاڻ آزمايو آهي، جيڪا ڪهاڻيءَ جي فن ۾ نواڻ آهي. سنڌ جي تعليم جهڙي وقتائتي موضوع تي لکيل سندس ڪهاڻين جي موضوعاتي ورڇ پڻ مان لهڻي ٿي.
هر هڪ تحرير ۽ تخليق ۾ ليکڪ جي شخصيت لڪل هوندي آهي، ڇاڪاڻ ته لکندڙ جڏهن لکندو آهي، تڏهن پنهنجي مطالعي، مشاهدي، آزمودي ۽ تجربي ذريعي احساس توڙي امنگن جو اظهار ڪندو آهي. هو گهڻو ئي پاڻ کي پري رکڻ چاهيندو ، پر ڪنڊ پاسي ۾ پرتوو پسي وٺبو.
بيشڪ هي تخليق پارو پنهنجي فني خوبين ۾ پاڻ ڀرو آهي، هر ڪهاڻيءَ جي ٻولي ۽ پريزنٽيشن ۾ عباس سنڌ جي وڏن ڪهاڻيڪارن سان ڪلهو هڻِي بيـٺو آهي ته ڪردار نگاريءَ ۾ به پنهنجو پاڻ مڃائڻ ۾ پوئتي ڪونهي.
واقعي نگاري، پلاٽ، ڪهاڻي ۽ ڪلائيميڪس ۾ به يگانو محسوس ٿئي ٿو. هو هڪ تخليقڪار جي حيثيت ۾ مستقبل ۾ پنهنجي جوڳي جڳهه جوڙڻ لاءِ هاڻِي جيڪا پلاننگ ڪندي محسوس ٿئي ٿو، تنهن جي نتيجي ۾ اهو چئي سگهجي ٿو ته هو پنهنجي محبت ڀري محنت ۾ ضرور ڪامياب ٿيندو. منهنجو هي اڻپورو تاثر عباس جي مڃتا لاءِ ڪافي ته نه آهي، پر پٺيءَ ٺپ ضرور آهي جا مون تي فرض آهي.
انور فگار هڪڙو
چيئرمين
سنڌي شعبو، يونيورسٽي آف سنڌ