قومي ٻولي، سنڌي ٻولي
سنڌ جي قديم هجڻ جي گواهي تـه موئن جي ڌڙي جي مٽيء بـه ڏئي ٿي پر جي تاريخ جي دريء مان جهاتي پائجي تـه معلوم ٿئي ٿو تـه تحفـه الڪرام جي مولف جو بيان آهي تـه سنڌ تي اهو نالو حام بن نوح عليـه السلام جي پٽ ”هنڌ“ جي ڀاء ”سنڌ“ جي نالي پٺيان پيل آهي ۽ هندن جون لکتون ”سنڌ“ جي نالي بابت ڪجهه مختلف سمجهاڻي ڏين ٿيون انهن مان جيڪي ٿوري گهڻي ڄاڻ ملي آهي تـه پراڻي زماني ۾ هن کي سنڌو ديش يعني سمونڊ وارو ملڪ ڪري سڏيندا هئا.
بنا ڪنهن شڪ ۽ شهبي جي سندن اشارو ”سنڌو درياه“ ڏانهن هو سنڌ جو اهو نالو هندن جي مقدس ڪتابن ۾ بـه موجود آهي ۽ اهڙين دليلن سان واضع ثابت ٿئي ٿو تـه سنڌي ٻولي هڪ قديم ٻولي آهي پر افسوس جو اڄ جي هن جمهوريت ۾ سنڌي ٻوليء کي قومي ٻوليء جو درجو نـه ملي سگهيو آهي ان جي لاء ٻـه ڌريون ذميوار چئجي سگهجن ٿيون هڪ اهي جيڪي اسان جي اڱوٺي سان چونڊيل ڪامورا آهن جيڪي اقتدارن ۾ ويٺل آهن ۽ ٻيا اسين سنڌي ماڻهون جيڪي فيشن جي اوٽ ۾ ٻين ٻولين کي ترجيح ڏيون ٿا تڌهن تـه سنڌ جي نامياري شاعر منڊي ابراهيم چيو آهي
نٿو جو سنڌ لاء ڪري، نٿو جو جيجل لاء ڪري، سو سنڌ کي ڇڏي وڃي، سو سنڌ مان لڏي وڃي.
ڪراچي جيڪو سنڌ جي راجڌاني آهي ۽ روشنين جو شهر پڻ آهي اتي اسان جي سنڌي ڳالهائيندڙ آبادي گهڻي آهي پر افسوس جو سنڌي ٻولي ڳالهائي نٿي وڃي ۽ تقريبن ڪراچي ۾ 90 سيڪڙو بورڊ ۽ اسٽال وغيره انگريزي ۽ اوردو ٻولين ۾ لکيل ملن ٿي ايتري قدر جو هاڻي سنڌي ڳالهائڻ تي آڱريون کڄن ٿيون ۽ سنڌي ڳالهائڻ تي اعتراض واريا ٿا وڃن جيڪو اسان سنڌين لاء للڪار آهي جيڪڏهن اڄ سوشل ميڊيا جو دور نـه هجي ها تـه شايد اهو مسئلو اتي ئي ڌٻجي وڃي ها. جيڪو قديم ٻولي کي هنيل هڪ چرچو آهي.
اسان سنڌين هميشه ڏک ڪاٽيا، سنگهرون پاتيون، ڪال ڪوٽڙيون ڏٺيون. پر همٿ نـاهي هاري ۽ انهي ئي سنڌ مان هوشو، هيمو، سورهيـه بادشاه ۽ دودو دومرو جهڙا جوان ٿي اڀريا ۽ جنگهون وڙهيون ۽ دشمنن کي شڪست ڏني ۽ مرسون مرسون، سنڌ نـه ڏيسون، جا نعارا نروار ڪيا.
هي اڃا اها ئي سنڌ آهي سچل ۽ سامي جي سنڌ، لعل قلندر ۽ ڀٽائي جي سنڌ ۽ اڄ جي هن دجالي دور ۾ جنهن کي جمهوريت چيو وڃي ٿو ان ۾ بـه دودي جهڙا جوان پيدا ٿيڻا آهن اسان ۽ توهان جي روپ ۾ جيڪي پنهجي پياري اباڻي مٺڙي ٻوليء تي ڪو اهنج بـه نـه اچڻ ڏيندا.