نياڻين جي تعليم تي سماجي اثر
هي هميشه اسان لاء فڪرمند رهندا آھن جنهن مان هي سماج پورو لاڀ وٺي ٿي اسان جي والدين کي اها سڌ ناهي ته هو ان سماج جي چوڻ تي سندي نياڻن جون زندگيون برباد ڪن ٿا جيڪي ٽڪي ملھ لھڻا مس آھن, هن جاهل سماج جي قيمت ٽڪي برابر آھي هي اها سماج آھي جيڪا نياڻي جي پڙھائي کي بيغرتي سمجھي ٿي ۽ سندي زائفائن لاء وري ليڊي ڊاڪٽر ڳولهي ٿي. جي نياڻون پڙھنديون نه ته ھن سماج ۾ عورتن لاء ليڊي ڊاڪٽرياڻيون ڪٿان پيدا ٿينديون جيڪي هن جاهل سماج جو عزت بچائي سگهن عورت جي ڪارڪردگي کي گهٽ سمجهندڙ ھن سماج کي شايد عورتن جي محنت ڪشي جو پتو ئي ڪونهي, اڄ جي دنيا ته کڻي ٽيڪنالاجي سان جڪڙيل آھي پر جي تاريخ جي دري مان جاتي پائجي ته تارا ٻائي, مها راني ودلا, جانسي جي راڻي, ٻاگھل جهڙيون ڪئي ڪردارون ملن ٿيون جن پنهجي قربانين سان پنهجي سڀيتا جو ڳاٽ اوچو ڪيو ۽ تاريخ کي سنهرن اکرن سان لکيو.
پر هن دور ۾ ته عورتون اڃا اڳڀريون آھن خاص طور تي يورپي ملڪن ۾ عورتن کي خصوصي آزادي حاصل آھي جنهن سبب هو ترقي جي راھ ۾ تيزي سان وڌي رهيون آھي اهڙي ريت انهن مان ڪيئي عورتون ته مختلف ملڪن جون واڳون بـه سنڀالي چڪيون آھن ۽ ڪيئي عورتون وزيراعظم ۽ صدر جي عهدن تي فائض پڻ آھن اڄ جي دنيا ۾ جتي به عورت کي آزادي حاصل آھي اتي عورت ڪو نه ڪو ڪارنامو سرانجام ضرور ڏنو آھي ۽ هي بلڪل حقيقت آھي ته عورت مائونٽ ايوريسٽ جي چوٽي تي وڃي پهتي آھي, ايتري قدر جو چنڊ تائين به وڃي پهتي آھي۽ ان سڄي ترقي جو مها ڪارڻ تعليم آھي, چوندا آھن ته تعليم هڪ زيور آھي پوء اهو ڪيترو نه عجيب رهندو ته اهو زيور صرف مرد ئي پائي ۽ عورت کي پائڻ نه ڏنو وڃي هالانڪـ مرد لاء زيور حرام آھي.
تاريخ ۾ عورتن سلطنتن جون واڳون سنڀاليون آھن جنهن مان صاف ظاھر آھي ته ان وقت عورتن کي برابري جو درجو مليل هئو پر افسوس جو سنڌ جي ٻھراڙي وارين علائقن ۾ نياڻن جي تعليم زبون حالت ۾ آھي, اڪثر ٻھراڙي اندر نياڻين جي تعليم تي پابندي لڳل آھي جيڪڏھن ڪٿي تعليي رجهان آھي ته به اهو صرف ميٽرڪ تائين يا وڌ ۾ وڌ ڪاليج سائيڊ بي اي ,تائين ان کانپوء ڇوڪرين جي شادي والدين لاء ڪلھن جو بار بڻجي ويندو آھي پوء ھو اوڙي پاڙي ۾رشتا ڳولھڻ شروع ٿي ويندا آھن آخر ۾ وڃي ائين ئي ٿيندو آھي جئين والدين چاهيندا آھن, شادي کانپوء ھڪ عورت جي زندگي رد پچاء جي ڪمن تائين محدود ٿي ويندي آھي.
نياڻن جي تعليم جي تباهي جو مها ڪارڻ ھي جاهل سماج آھي جنهن جي لاء چيو ويندو ته هي ڇا سوچيندو؟ پر سچ ۾ ڇا سوچيندو، جيڪو سوچڻ جي قابل ئي ناهي هي سماج ڇا ٿو سوچي سگهي جيڪو پاڻ ئي اڻ سڌريل آھي, وڪاميل آھي پيسن جو پوڄاري آھي, هي اهو جاهل سماج آھي جيڪو سچ چوڻ واري کي چوي ٿو ته اهو وات ڳاڙھو ڇورو آھي جنهن آزاد سوچ ۽ شعور جو نالو وڃي وات ڳاڙھو رکيو اهو سماج ڇا سوچيندو جنهن مظلومن جي لاشن کي ڏسي پنهجا ڪوڙا ڳوڙھا اگھي ٽھڪ ڏيڻ شروع ڪيا هي اها جاهل سماج آھي.
جنهن کي ڪنهن معصوم جي زنا تي حيرت نه ٿي هي اها سماج آھي جتي اڄ به ڏاج ڏاوڻ جي اوٽ تي نياڻيون وڪامجن ٿيون هي اها سماج آھي جتي عيوضن جي اوٽ تي ٻڪرين جي واپار جيان نياڻن جي سوديبازي ڪئي پئي وڃي اڄ به ھن سماج ۾ ڪئي نياڻيون پاڻي جي واري عيوض ڪاري ٿي ڪسجن ٿيون پوء اسين ڇو فڪر ڪيون ته هي سماج ڇا سوچيندو جڏھن ته هي جاهل سماج سوچڻ جي لائق ئي نه آھي, ته پوء ھن سماج جي چوڻ تي هڪ نياڻي جي ڪاليج وڃڻ تي قلم ڇو ٿا لاڳو ٿين ڇو ٿيون پابنديون لڳن ڇووالدين سندي جگر جي ٽڪرڻ تي شڪ جا زنجير ٿا وجھن ۽ انھن نياڻين کي قيدياڻي ٿا بڻائي ڇڏين آخر ڇو ڇا ڪنهن نياڻي کي پڙھائڻ سان غيرت جو خاتمو ٿئي ٿو.
غيرت صرف اها ناهي ته تنهجيون نياڻيون تنهجي گهر جي چوديواري ۾ محفوظ رهن بلڪي اصلي غيرت ته تڏھن آھي جڏھن تنهجي اکين کان ٻين جو نياڻيون محفوظ رهن ۽ جڏھن به هن سماج ۾ اصلي غيرت جو سج اُڀريو تڏھن کان عورتون برقو پائڻ ڇڏي ڏينديون تڏھن هن سماج جي فردن جا وحشي چهرا پٽ تي ڪري پورجي ويندا ۽ اهڙي انقلاب جو برپا ٿيڻ تڏھن ئي ممڪن ٿيندو جڏھن نياڻن کي تعليم جي زيور سان نوازيو ويندو ڇو ته سواء آدم کان دنيا جو هر مرد عورت جي ڪوڪ مان جنميو آھي ۽ ٻار جي فطرت تقريبن ماء سان وابسطه ٿئي ٿي ۽ ان لاء ضروري آھي ته ماء پڙھيل لکيل هجي جئين سندي ٻار جي تربيت هن جاهل سماج کان ڪجھ مختلف انداز ۾ ڪري جئين اهو ٻار وڏو ٿي سندي نياڻي جي تعليم تي پابندي نه هڻي.
اهي والدين جيڪي اڄ به ان سوچ ۾ سڙھي رھيا آھن ته نياڻي پڙھايون يا نه مان بحيثيت هڪ عام معمولي فرد جي هن ديس لاء فڪر رکندي سنڌ جي انهن والدين کان گذارش مند آھيان ته سنڌ جي سمبڀارائن کي تعليم جي زيور کان محروم نه رکو هي اها قوم آھي جنهن جون نياڻيون ٻين قومن جي متبادل مضبوط ۽ بهادر آھن هر مشڪل سان ٽڪرائڻ ڄاڻين ٿيون ۽ ھن جاھل سماج جي چوڻ تي سندي نياڻين کي شڪ جي جي زنجيرن سان نه جڪڙيو توهان جي نياڻي توهان جي تربيت جو ڏيکھ آھي توهان جو سندي نياڻي مٿان شڪ ڪرڻ تربيت تي شڪ ڪرڻ برابر آھي, برياني جي پليٽ تي پاڻ وڪامجڻ وارو هي سماج ڪير ٿو ٿئي جو اوهان جي نياڻي مٿان الزامن جا امبار اڇلائي ان لاء ھن قوم جي نياڻين کي سندي حق مطابق اعلي تعليم ڏياريو جئين اهي نوا سوچ ۽ شعور پيدا ڪري سگهين.