باب 2
“ اسانکي شڪست بابت ڪجھ ٻڌايو.”
قبطيءَ وراڻيو:
ڇا سياري ۾ پوندڙ پارن ڪري وڻ مان ڇڄي ڪرندڙ پَنَ کي به شڪست جو احساس ٿيندو آهي؟
وڻُ ته تڏهن به پَنَ کي آٿت ڏيندي چوندو آهي ته:
“تنهنجي خيال ۾ تنهنجو هڪ نه هڪ ڏينهن انت ٿيڻ وارو آهي، پر اهو ئي زندگيءَ جو وهنوار آهي. تون ته منهنجي وجود جو حصو آهين. تنهنجي ڪري ئي آءٌ زندهه آهيان ۽ ساهه کڻي سگھان ٿو. تنهنجي ڪري ته، ئي ٿڪلَ مسافرَ منهنجي ڇانوَ کي پسند ڪن ٿا. تون منهنجي سگهه آهين ۽ آءٌ تنهنجي سگهه آهيان. اسين ٻئي هڪ آهيون.”
سالن جا سال دنيا جي اوچي ڏونگر جي چوٽيءَ تي چڙهڻ جون تياريون ڪرڻ کانپوءِ، جڏهن هڪ شخص، ان ڏونگر تي قدرت جو ويڙهيل طوفانن جو لَباتوڏسندي ئي ڇا هو شڪست تسليم ڪري وٺي ٿو؟ ان ويلي اهو شخص ڏونگر کي چئي ٿو ته: “هن مهل تون نه ٿو چاهين ته آءٌ تنهنجي چوٽيءَ کي ڇهان، پر هڪ ڏينهن مند مٽبي ۽ آءٌ پنهنجي مقصد ۾ ڪامياب ٿيندس. تيسيتائين تون اتي ئي منهنجو انتظار ڪر.”
ڇا هڪ نوجوان پنهنجي پهرئين محبت ۾ ناڪاميءَ کانپوءِ محبت تي ئي، اعتبار ڪرڻ ڇڏي ڏيندو آهي؟
اهو نوجوان پوءِ به، پاڻ کي پيو آٿت ڏيندو آهي ته: “آءٌ اڃا وڌيڪ بهتر محبوب ڳولي لهندس، جيڪو منهنجي احساسن کي سمجھي سگھي. ۽ پنهنجي باقي حياتي آءٌ ساڻس خوش گذاريندس.”
قدرت جي وهنوار ۾ سوڀ يا ناڪاميءَ جهڙي ڪا به شئي موجود ناهي، جيڪڏهن ڪا شئي آهي ته اها آهي هميشهه چُر پُر ۾ رهڻ.
سيارو به پنهنجو پاڻ مڃائڻ لاءِ، جتن ڪندو رهي ٿو، پر آخرڪار کيس بهار آڏو آڻ مڃڻي پوي ٿي، جيڪو پاڻ سان گڏ گُل ڦل ۽ سُرهايون آڻي ٿي.
آرهڙ پنهنجي گرميءَ کي هميشه لاء قائم رکڻ گھري ٿو، ڇاڪاڻ ته سندس اهو خيال آهي ته گرمي زمين لاءِ فائديمند آهي، پر آخرڪار، کيس به سرءُ آڏو آڻ مڃڻي پوي ٿي، جيڪو ڌرتي کي سک ۽ سامت ڏئي ٿو.
ننڍڙو ۽ سهڻو هرڻ ته گاهه کائي ٿو، پر هو وري شينهن جو کاڄ بڻجي ٿو. سوال اهو ناهي ته ڪير وڌيڪ سگھارو آهي، پر اهي سڀ شيون زندگي ۽ موت جي وهنوار کي اسان آڏو وائکو ڪرڻ لاءِ اپائڻهار جا وَڙَ آهن. ۽ زندگيءَ جي ان وهنوار ۾ نه ته ڪير سوڀارو آهي ۽ نه ئي وري ڪير هيڻو آهي، اهي صرف زندگيءَ جا ورَ وڪڙَ آهن جن مان لنگھي پار پوڻو آهي. جڏهن انساني دل ان ڳالهه کي سمجھڻ جي قابل ٿيو پوي تڏهن اها اوکاين کي مڃڻ لڳي ٿي ۽ سوڀ وارن پَلن ۾ ڀٽڪڻ کان بچيو پوي.
ڏک ۽ سک هڪٻئي جي پويان گذريو وڃن، ۽ زندگيءَ جو اهو وهنوار ايسيتائين جاري رهي ٿو، جيسيتائين اسين پنهنجي بت کان ڇڄي ڌارٿي هڪ روح ۾ مٽجي ٿا وڃون.
تنهنڪري، هڪ ويڙهاڪ جڏهن جنگ جي ميدان ۾ لهي ٿو، پوءِ ڀلي اهو سندس ڀاڳ هجي يا اَڀاڳ ٻنهي صورتن ۾ جنگ وڙهڻ ئي سندس وَڙُ هجڻ گھرجي. ۽ جيڪڏهن هو پنهنجي ان وَڙَ تي قائم رهي ٿو ته پوءِ جنگ هارڻ جي صورت ۾ به کيس هارائڻ نا ممڪن ٿيو پوي، ڇاڪاڻ جو سندس روح سالم ٿيو پوي. هو ساڻس ٿيندڙ ويڌن جو ڏوهه به ڪنهن جي مٿان نه مڙهيندو. پنهنجي پهرين محبت ۾ ناڪاميءَ کانپوءَ هو اهو ڄاڻي وٺي ٿو ته اها ناڪامي سندس محبت ڪرڻ واري صلاحيت کي ختم نه ٿي ڪري سگھي. ڇاڪاڻ جو محبت ۽ جنگ ۾ سڀ ڪجهه جائز آهي.
هڪَ جنگ هارائڻ کانپوءِ يا اها هر شئي جيڪا اسان وٽ موجود هئي سا وڃائڻ کانپوءِ واري صورتحال اسان لاءِ پيڙائن ۽ ڀوڳنائن جون گھڙيون آڻيو ڇڏي، پر اهي گھڙيون گذرڻ کانپوءِ به، اسان پاڻ ۾ موجود هڪ لڪل سگهه ڳولي لهون ٿا، اها سگهه اسان لاءِ خوشين جو ڪارڻ بڻجي ٿي ۽ اسانجي مان مريادا کي جيئندان ڏئي ٿي. تنهن کانپوءِ اسين پاڻ کي سَرهائيءَ منجھان مخاطب ٿيندي اهو چئون ٿا ته: “آءٌ تَڳي ويس.” پر جيڪي ان ڳجھي سگهه کي محسوس نه ٿا ڪري سگھن اهي اَرها ٿيو چوندا وتن ٿا ته: “مون آڻ مڃي.”
پر جيڪي هارَ جي پيڙا مان گذري رهيا هوندا آهن ۽ سوڀارن جي ارڏاين تي ڪنڌ جهڪائي ڇڏيندا آهن. اهي ٻه به، نير ته ضرور وهائيندا آهن، پر ڪڏهن به خودترسيءَ وگھي زير نه ٿيندا آهن. کين خبر هوندي آهي ته اِهو جنگ ۾صرف ٿوري گھڙيءَ جي ساهي آهي. هو پنهنجي دل جو دهڪو به ٻڌي سگھن ٿا. کين اها به ڪل هونديآهي ته هو اٿانيڪا ۽ ڊنل آهن. پر جڏهن هو پنهنجي جيون تي ويچارن ٿا ته ڊپ بدران سندن روح ۾ کين هڪ آس ۽ ويساهه نظر ايندو آهي، ۽ جيڪو کين اڳتي وڌڻ جو حوصلو ڏيندو آهي.
انهن هارَ وارين گھڙين ۾ کين آرام ڪرڻ، ڦٽن ڀرجڻ، پنهنجي صحيح يا غلط فيصلن تي ويچارڻ ۽ وڌيڪ بهتر رٿابندي ڪرڻ جو موقعو ملي وڃي ٿو.
ائين هڪ ڏينهن وري هڪ نئون سج اُڀري ٿو ۽ نئين جنگ مٿن اچي ڪڙڪي ٿي. هو اڃا به ڊنل رهن ٿا پر کين يا ته منهن ڏيڻو آهي يا وري هميشه لاءِ هارَ مڃڻي آهي. هو پنهنجي انهن پيڙائن ۽ ڀوڳنائن کي جيڪي هو ڏسي چڪا هئا ٻيهر ورجاءَ کان روڪڻ لاءِ دشمنن مان مهاڏو اٽڪائيندا رهن ٿا.
سندن پهرين شڪست جو مطلب اهو آهي ته، هن ڀيري کين ضرور ڪامياب ٿيڻو آهي، ڇاڪاڻ جو هو ٻيهر ان پيڙا ۾ پيڙجڻ نه ٿا چاهن.
پر جيڪڏهن فتح هن ڀيري به سندن قسمت ۾ ناهي ته، اها ٻئي ڀيري ضرور کين نصيب ٿيندي، ٻئي ڀيري نه ته ٽئين ڀيري. اصل ڳالهه پيرن تي بيهڻ آهي.
هارَ ته، رڳو انهن کي پڙ پئي ٿي جيڪي آڻ مڃن ٿا، باقي سڀ ته سوڀارا آهن.
اهو ڏينهن ضرور ايندو جڏهن ٻڌڻ وارا انهن پيڙائن ۽ ڀوڳنائن وارين گھڙين کي صرف آکاڻين ۾ ڌيان سان ٻڌندا ۽ انهن مان ٽي شيون پرائيندا:
صحيح وقت جو انتظار، موقعي کي جَھٽڻ، ۽ پنهنجن ڦٽن جي سڪل نشانن تي فخر ڪرڻ.
گهائن جا نشان گوشت تي اُڪريل تمغا (ٻِلا) آهن، ۽ توهانجو دشمن انهن کان هميشه ڊنل رهي ٿو، ڇاڪاڻ ته اهي ٻِلا توهانجي لڳاتار جنگين وڙهڻ جي تجربي جو ثبوت آهن. دشمن انهن گهائن جا نشان ڏسي ڳالهه ٻولهه ذريعي جھيڙو ختم ڪرڻ تي مجبور ٿيو پوي.
انهن گهائن جو اثر ان تلوار کان وڌيڪ تيز آهي جيڪا انهن جو ڪارڻ بڻي.
***