جو سنڌ سنواري اهو جيئندو رهندو : نور محمد سيال
سنڌ گريجوئيٽس ائسوسيئيشن (سگا) پنهنجي اڌ صدي مڪمل ڪرڻ جي ويجهو آهي. ان 47 سالن جي عرصي ۾ سگا ڪيترائي تاريخي ڪم ۽ اهم سرگرميون سرانجام ڏنيون آهن ، جن کي سهيڙي تاريخي ڊاڪيومينٽ بڻائڻ جي ضرورت ڳچ عرصي کان محسوس ٿي رهي آهي. سگا جي ان عظيم ۽ ڊگهي جدوجهد جي نتيجي ۾ جيڪي ڪاميابيون اسانجي پلئه پيون آهن ۽ انهن ڪاميابين جي نتيجي ۾ سگا جي جن عظيم ڪردارن جنم ورتو ، انهن سڀني کي سهيڙڻ هاڻي وقت جي اهم ضرورت آهي. مونکي يقين آهي ته جيڪڏهن سگا جي تاريخي ڪم کي نيڪ نيتي سان سهيڙڻ جو ڪم هٿ ۾ کڻجي ته ڪيترائي ڪتاب لکجي سگهن ٿا. مثال جي طور تي سگا پاران سماجي کيتر جنهن ۾ سنڌ جي ڏورانهن علائقن تائين تعليم، ۽ صحت جي سهولتن جي رسائي جو ڪم ، سنڌ ۾ ٻوڏ، طوفان ۽ ڏڪار جهڙين مصيبن واري حالت ۾ پنهنجن ماڻهن جو ڀرجهلو ٿي بيهڻ سيمت سنڌ جهڙي ڏکويل ماٿري جي مسڪين ماڻهن جي خدمت ڪرڻ جهڙن ڪمن کي سهيڙجي ته هڪ شاندار ڪتاب مرتب ٿي سگهي ٿو. ساڳيءَ ريت سگا پاران سنڌ جي ٻولي، ادب ۽ ثقافت کي اجاگر ڪرڻ واري ڪم تي الڳ ڪتاب ۽ جيڪڏهن مارشل لا واري دور ۽ ايم.آر.ڊي تحريڪ ۾ سگا جي سنڌ ۾ ٿيل مزاحمتي ڪردار تي قلم کڻجي ته هڪ الڳ ڪتاب تيار ٿيندي نظر اچي ٿو. سنڌ ۾ ٻولي جي معاملي تي ٿيندڙ لساني فسادن ۾ سگا جهڙيءَ ريت سنڌ ۽ سنڌي ماڻهن لاءِ ڇپر ۽ ڇانوَ ٿي بيٺي هئي ان تي به هڪ لازوال ڪتاب ترتيب ڏئي سگهجي ٿو. مطلب ته تقريبن اڌ صديءَ تي ڦهليل سگا جي عظيم جدوجهد ۽ سماجي خدمتن جي تاريخ کي سهيڙڻ هاڻي وقت جي اهم ضرورت بڻجي وئي آهي. اهڙي وقت ۾ پروفيسر خالد حسين چنا سگا جي هڪ اهم شاخ شهدادڪوٽ جي تاريخ کي سهيڙي هڪ شاندار ڪم سرانجام ڏنو آهي. سگا جي تاريخي جدوجهد ۽ انجي اهميت جو اندازو ان ڳالهه مان به لڳائي سگهجي ٿو ته فقط هڪ شاخ تي لکڻ لاءِ ايترو مواد موجود آهي جو هڪ قلمڪار ان تي به هڪ مڪمل ڪتاب ترتيب ڏئي اسانجي هٿن تائين پهچايو آهي . ان مان اها ڳالهه پڻ ثابت ٿئي ٿي ته پروفيسر خالد حسين چنا جيان جيڪڏهن سگا جا ٻيا ساٿي به همت ڪن ۽ قلم هٿ ۾ کڻن ته سنڌ جي 81 سرگرم شاخن جي تاريخ ۽ مجموعي ڪارڪردگي بابت 81 ڪتاب لکي سگهجن ٿا.
جيتوڻيڪ پاڪستان ۾ ٻيا به ڪيترائي سماجي ڀلائي جا خانگي ادارا آهن، جيڪي پڻ مختلف شعبن ۾ پنهنجي حصي جو ڪم ڪري رهيا آهن پر سنڌ گريجوئيٽس ائسوسيئيشن جي تاريخ، حاصلات ۽ انجي Contribution باقي ادارن کان بنهه نرالي ۽ اتم آهي. پاڪستان ۾ سگا جي نوعيت جو شايد ئي ڪو ٻيو ادارو هجي جنهن ۾ بي لوث ۽ سماجي خدمت سان سرشار عظيم ماڻهن پنهنجي ڌرتي، ٻولي ۽ پنهنجن ماڻهن سان ائين جڙيل رهيا هجن جيئن سگا ۾ ڪم ڪندڙ عظيم ڪردار رهيا آهن. انهن سڀني ڪردارن سميت سڀني شاخن جي ڪم ۽ ڪردار ۽ انهن جي تاريخ تي پروفيسر خالد حسين قلمي پورهيو ڪري هڪ الڳ تاريخ رقم ڪئي آهي. اهڙي ڪم عيوض پروفيس خالد حسين سگا جي ساٿين ۾ هڪ اعليٰ مرتبو، مان ۽ مقام لهڻي ٿو . دراصل شهدادڪوٽ شاخ تي ڪتاب لکڻ سان شاخ جي انهن سڀني ساٿين جو ڪيل ڪم محفوظ ٿي ويو آهي، جيڪو وقت سان گڏ ضايع ٿي پئي سگهيو.
آءُ ذاتي طور تي نهايت خوشي، سرهائيت ۽ قرار محسوس ڪيان ٿو، جڏهن آءُ ڏسان ٿو ته سگا جا ساٿي اڄ به مختلف مورچا سنڀاليو ويٺا آهن، انهن مان ڪجهه سماجي خدمت جو عَلم بلند رکيو پيا اچن ته ڪجهه وري دفاعي مورچي تي ويهي سنڌ خلاف ٿيندڙ مختلف سازشن جا ٽوڙ ڳولهي رهيا آهن ۽ منجهائن ڪجهه وري علم ۽ ادب جي مورچي تي ويهي بندوق جي بدران قلم کي هٿيار بڻائي سنڌ جي تاريخ کي محفوظ ڪرڻ م رڌل آهي. مون کي پروفيسر خالد حسين چنا به انهن ماڻهن منجهان مورچي تي ويٺل هڪ اهڙو چوڪيدار لڳي ٿو، جيڪو قلم هٿ ۾ کڻي قوم جي چوڪيداري واري ڪم ۾ جُنبي ويو آهي ، سنڌ جي اهڙي بي لوث خدمتگار ۽ قلمڪار تي سگا کي فخر آهي. استاد بخاري جي سٽن جيان هن شخص ڪتاب لکي قوم جياري آهي، هن عام اجاريو آهي، جڏهن ته تاريخ ۽ تقدير کيس پڪ پئي ڏئي آهي ته هن سنڌ سنواري آهي سو هو جيئندو رهندو.
سنڌ جي عظيم شاعر استاد بخاري خالد حسين چنا جهڙن ماڻهن لاءِ ئي ته چيو هو ته،
جو قوم جياري، اهو جيئندو رهندو
جو عام اجاري، اهو جيئندو رهوندو
مونکي تاريخ ۽ تقدير ڏني پڪ آهي
جو سنڌ سنواري، اهو جيئندو رهندو
سيڪريٽري فنانس سنڌ گريجوئيٽس ائسوسيئيشن (سگا)